pdf 89,1KB

Nazwa zajęć
Prowadzący
Rok studiów
semestr
Forma zajęć
Forma
zaliczenia
Punkty ECTS
Program zajęć
Archeologia powszechna – neolit
dr Mirosław Furmanek
I (studia licencjackie), II (studia 5-letnie)
2, 4 (letni)
konwersatorium
referat dotyczący problematyki neolitu powszechnego, kolokwium zaliczeniowe
(test/ustnie)
4
1. Kształtowanie się pojęcia ‘neolit’
2. Pierwotne centra neolityzacji Starego i Nowego Świata. Powstanie pierwszych
społeczności rolniczych na Bliskim Wschodzie
3. Neolit preceramiczny na obszarze Syro-Palestyny (zróżnicowanie terytorialne,
chronologiczne i taksonomiczne)
4. Społeczności Anatolii w okresie neolitu preceramicznego, ceramicznego oraz
eneolitu
5. Podstawowe problemy neolityzacji Europy: koncepcje autochtoniczne vs.
allochtoniczne. Neolit Grecji i wysp wschodniej części Morza Śródziemnego
6. Neolityzacja zachodniej części basenu Morza Śródziemnego. Kompleks kardialny
7. Pierwsze społeczności rolnicze na Bałkanach. Kompleks Karanovo – Starčevo –
Körös - Criş
8. Pierwsi rolnicy Europy Środkowej – geneza i rozwój kompleksu linearnego
9. Geneza i rozwój ugrupowań postlinearnych – kultura ceramiki wstęgowej kłutej i
inne ugrupowania zachodnioeuropejskie
10. Wschodnioeuropejski model neolityzacji strefy leśnej
11. Eneolityzacja bałkanów i obszarów nadczarnomorskich
12. Kultura lendzielska – chronologia, taksonomia i zróżnicowanie terytorialne.
13. Rozwój społeczności rolniczo – hodowlanych kultury pucharów lejkowatych i
ugrupowań pokrewnych
14. Pastoralizacja Europy Środkowej – kultura amfor kulistych i kultura ceramiki
sznurowej
15. U progu nowej epoki – kultura pucharów dzwonowatych i inne ugrupowania
Literatura
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
l
Balcer B., Wytwórczość narzędzi krzemiennych w neolicie ziem Polski, WrocławWarszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1983.
Bieliński P., Starożytny Bliski Wschód od początków gospodarki rolniczej do
wprowadzenia pisma, Warszawa 1985.
Czerniak L., Wczesny i środkowy okres neolitu na Kujawach. 5400-3650 p.n.e.,
Poznań 1994.
Hensel W., Wiślański T. Prahistoria ziem polskich. II. Neolit, WrocławWarszawa-Kraków-Gdańsk 1979.
Jankowska D., Społeczności strefy południowo-zachodniobałtyckiej w dobie
neolityzacji, Poznań 1990.
Kozłowski J. K., Archeologia prahistoryczna, cz. II. Młodsza epoka kamienia,
Kraków 1973.
Kruk J., Gospodarka w Polsce południowo-wschodniej w V-III tysiącleciu p.n.e.
Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1980 .
Kruk J., Milisauskas S., Rozkwit i upadek społeczeństw rolniczych neolitu,
Kraków 1999.
Machnik J., Kultury z przełomu eneolitu i epoki brązu w strefie karpackiej,
Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1986.
Tabaczyński S., Neolit środkowoeuropejski. Podstawy gospodarcze, WrocławWarszawa-Kraków 1970.
Wiślański T., Podstawy gospodarcze plemion neolitycznych w Polsce północnozachodniej, Wrocław-Warszawa-Kraków 1969.
Wyszomirski M., Problematyka kultury pucharów dzwonowatych w Europie,
Archeologia Polski, t. 19 (1): 1974, s. 95-142.
Nazwa zajęć
Prowadzący
Rok studiów
semestr
Forma zajęć
Forma
zaliczenia
Punkty ECTS
Program zajęć
Literatura
Historia i metodologia archeologii
dr Mirosław Furmanek
IV
7 (zimowy)
konwersatorium
referat, aktywne uczestnictwo w zajęciach, kolokwium zaliczeniowe (test/ustnie)
4
1. Metodologia nauki. Podstawowe pojęcia. Rola teorii w archeologii.
2. Archeologia i jej miejsce w nauce. Różnorodność archeologii. Archeologia a
prahistoria.
3. Początki archeologii – okres spekulatywny i kolekconerski.
4. Narodziny nowoczesnej archeologii – ewolucjonizm, dyfuzjonizm i archeologia
kulturowo-historyczna.
5. Historia archeologii w Polsce i na Śląsku.
6. Przełom metodologiczny w archeologii, archeologia procesualna.
7. Archeologia analityczna D. Clarke’a i ‘brytyjska szkoła paleoekonomiczna’
8. Archeologia kontekstualna i strukturalistyczna.
9. Archeologia postprocesualna.
10. Archeologia kognitywna i ,archeologia teoretyczna’ J. C. Gardin.
11. Koncepcja źródła w archeologii.
12. Stratygrafia w archeologii.
13. Analogia etnograficzna w archeologii i etnoarcheologia.
14. Kultura archeologiczna a rzeczywistość pradziejowa, problematyka etniczności
w archeologii.
• Abramowicz A., Historia archeologii polskiej XIX i XX wieku, Warszawa 1991.
• Gąssowski J., Z dziejów polskiej archeologii, Warszawa, 1970.
• Harris E. C., Zasady stratygrafii archeologicznej, Warszawa 1989.
• Hensel W., Archeologia żywa, Warszawa 1973.
• Hensel W., G. Donato, S. Tabaczyński, Teoria i praktyka badań archeologicznych,
t. 1, Przesłanki metodologiczne, Wrocław, 1986.
• Hodder I., Czytanie przeszłości, Poznań 1995.
• Hołubowicz W., Jak publikować źródła archeologiczne, Warszawa, 1961.
• Kobylińska U., Jamesa Sacketta koncepcja stylu w archeologii, „Archeologia
Polski”, t. 25: 1980, s. 413-430.
• Kobyliński Z., Badania etnoarcheologiczne a nomotetyzacja archeologii,
„Archeologia Polski”, t. 26: 1981, s. 7-41.
• Kramarek J., Z dziejów odkryć archeologicznych na Śląsku, „Silesia Antiqua”, t.
10-14.
• Lech J., F. M. Stępniewski (red.), V. G. Childe i archeologia XX wieku, Warszawa
1999.
• Lozny L. R., Czego potrzebuje współczesna archeologia? Wypisy z The Golden
Marshalltown Kent Flannery’ego, (w:) A. Buko, P. Urbańczyk (red.),
Archeologia w teorii i praktyce, Warszawa 2000, s. 187-204.
• Minta-Tworzowska D., Klasyfikacja jako sposób wyrażania wyników badań,
hipotez oraz teorii archeologicznych, Poznań 1994.
• Renfrew C., P. Bahn, Archeologia. Teorie, metody, praktyka, Warszawa 2002.
• Tabaczyński S., Archeologia średniowieczna. Problemy. Źródła. Metody. Cele
badawcze, Wrocław 1987.
• Tabaczyński S. (red.), Kultury archeologiczne a rzeczywistość pradziejowa,
Warszawa 2000.
• Tabaczyński S., Pleszczyńska E., O teoretycznych podstawach archeologii
(prezentacja i próba analizy poglądów D. L. Clarke'a), Archeologia Polski, t. 19 (1):
1974, s. 7-94.
•
Werbart B., Kultura archeologiczna a tożsamość kulturowa – problemy
synchronizacji, (w:) A. Buko, P. Urbańczyk (red.) Archeologia w teorii i praktyce,
Warszawa 2000, s. 147-165.