Klinika Chorób Wewnętrznych i Diabetologii WNoZ Akademii

PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY NA ROK AKADEMICKI 2011/2012
NAZWA JEDNOSTKI: Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych i Diabetologii UM w
Poznaniu
1. Adres jednostki:
Adres: Szpital im. Fr. Raszei, ul. Mickiewicza 2, 60-834 Poznań
Tel. /Fax 61-8474579
Strona WWW www.klinika.cukrzyca.pl
E-mail [email protected]
2. Kierownik jednostki:
Prof. dr hab. n. med. Bogna Wierusz-Wysocka
3. Osoba odpowiedzialna za dydaktykę na Wydziale Lekarskim I:
Nazwisko Prof. dr hab. med. Dorota Zozulińska-Ziółkiewicz
Tel. kontaktowy: 0618 48 10 11 w. 370
Możliwość kontaktu (dni, godz., miejsce) od poniedziałku do piątku, w godzinach
11.00 – 14.00, w czwartek godz. 13.00-14.00
E-mail: [email protected]
Osoba zastępująca: dr med. Dorota Pisarczyk-Wiza
Kontakt tel. 0618481011 w. 372 [email protected]
4. Organizacja zajęć
REGULAMIN ZAJĘĆ
1. Zajęcia z Diabetologii Klinicznej odbywają się od poniedziałku do piątku, w godzinach 9.0012.00.
2. Zajęcia rozpoczynają się w sali seminaryjnej Katedry i Kliniki Chorób Wewnętrznych i
Diabetologii, Szpital im. Fr. Raszei w Poznaniu, II piętro (wejście główne, sala przy Kaplicy
szpitalnej).
3. Starosta grupy studenckiej proszony jest o odbiór kluczy do sali wykładowej na oddziale u
osoby odpowiedzialnej za zajęcia.
4. Grupa studencka zostaje podzielona na grupy ćwiczeniowe zgodnie z obowiązującymi w
Uczelni zasadami.
5. Zaliczenie zajęć odbywa się na podstawie obecności na zajęciach oraz po zaliczeniu
sprawdzianu testowego.
6. Sprawdzenie wiadomości odbywa się w ostatnim dniu zajęć i polega na rozwiązaniu testu
jednokrotnego wyboru składającego się z 10 pytań. Do zdania kolokwium testowego
wymagane jest 6 pkt na 10 pkt możliwych do uzyskania
7. W przypadku opuszczenia jednego dnia zajęć istnieje możliwość odrobienia zaległości w
uzgodnionym z prowadzącym zajęcia późniejszym terminie.
8. W przypadku większej liczby nieobecności konieczne jest odrobienie bloku ćwiczeniowego.
9. Osoba zmieniająca za zgodą Dziekana grupę studencką i nie wpisana na liście spisu grupy
studenckiej otrzymanej z Dziekanatu powinna, na co najmniej tydzień wcześniej, uzgodnić
możliwość udziału w zajęciach z osobą odpowiedzialną za ich prowadzenie.
10. Studenci rozpoczynający zajęcia z Diabetologii klinicznej powinni posiadać wiedzę z
zakresu:
podstaw fizjologii gospodarki węglowodanowej, lipidowej, białkowej, wodno-elektrolitowej,
kwasowo-zasadowej;
podstaw patofizjologii zaburzeń gospodarki węglowodanowej, lipidowej, otyłości,
nadciśnienia tętniczego krwi (definicja i przyczyny zespołu metabolicznego);
podstaw kliniki cukrzycy: definicja cukrzycy, kryteria rozpoznawania i podział cukrzycy;
Ponadto studenci przystępując do zajęć powinni:
scharakteryzować grupy ryzyka cukrzycy;
posiadać podstawowe wiadomości z zakresu schorzeń układu sercowo-naczyniowego;
farmakologii (rodzaje dostępnych w Polsce leków przeciwhiperglikemicznych)
PROGRAM ZAJĘĆ
Wykłady ramach Chorób Wewnętrznych:
Tematy:
4 godz.
1. Cukrzyca jako choroba przewlekła (Podstawy insulinoterapii)
2. Zagrożenia związane z cukrzycą (Ostre stany w cukrzycy)
Seminaria i ćwiczenia: 5 i 15 godz.
2
1 dzień
Omawianie tematów problemowych: Przyczyny, patomechanizm, rozpoznanie,
klasyfikacja cukrzycy.
Ćwiczenia: Badanie podmiotowe z ukierunkowaniem na elementy charakterystyczne i
specyficzne dla cukrzycy. Trudności diagnostyczne przy rozpoznaniu cukrzycy u osoby
dorosłej.
2 dzień
Omawianie tematów problemowych: Ostre powikłania cukrzycy
Hipoglikemia – definicja, rozpoznanie, przyczyny i postępowanie kliniczne
Kwasica cukrzycowa ketonowa – definicja, rozpoznanie, przyczyny i postępowanie
kliniczne
Zespół hiperglikemiczno-hipermolalny – definicja, rozpoznanie, przyczyny i
postępowanie kliniczne
Kwasica mleczanowa – definicja, rozpoznanie, przyczyny i postępowanie kliniczne
Ćwiczenia: zajęcia przy łóżku chorego, zapoznanie się z dokumentacja medyczną chorych
hospitalizowanych z powodu ostrych powikłań cukrzycy. Badanie przedmiotowe z
uwzględnieniem badania w kierunku powikłań cukrzycy.
3 dzień
Omawianie tematów problemowych: Leczenie cukrzycy – edukacja terapeutyczna; dieta i
wysiłek fizyczny; doustne leki przeciwhiperglikemiczne; wskazania do leczenia insuliną.
Ćwiczenia: podejmowanie decyzji terapeutycznych u chorych na cukrzycę z
uwzględnieniem celów leczenia oraz interpretacją wyników badań dodatkowych. Rodzaje
preparatów insuliny.
4 dzień
Omawianie tematów problemowych: Insulinoterapia konwencjonalna, okresowe leczenie
insuliną, podstawy intensywnej czynnościowej insulinoterapii – ustalanie i modyfikacja
dawek insuliny, cele terapeutyczne
Ćwiczenia: zajęcia przy łóżku chorego, praktyczne aspekty insulinoterapii
5 dzień
Omawianie tematów problemowych: Przewlekłe powikłania cukrzycy ze szczególnym
uwzględnieniem kardiodiabetologii
Podział przewlekłych powikłań cukrzycy
Rozpoznanie i monitorowanie ich przebiegu
3
Postępowanie terapeutyczne
Ćwiczenia: prezentacja wybranych przypadków klinicznych podczas wizyty na salach
chorych
Kolokwium testowe oraz omówienie prawidłowych odpowiedzi.
Podsumowanie zajęć
Ocena zajęć przez studentów- specjalnie przygotowana do tego celu anonimowa
ankieta.
5. Program nauczania
Wymagania wstępne Studenci rozpoczynający zajęcia z Diabetologii klinicznej powinni
posiadać wiedzę z zakresu:
podstaw fizjologii gospodarki węglowodanowej, lipidowej, białkowej, wodnoelektrolitowej, kwasowo-zasadowej;
podstaw patofizjologii zaburzeń gospodarki węglowodanowej, lipidowej, otyłości,
nadciśnienia tętniczego krwi (definicja i przyczyny zespołu metabolicznego);
podstaw kliniki cukrzycy: definicja cukrzycy, kryteria rozpoznawania i podział
cukrzycy;
Ponadto studenci przystępując do zajęć powinni:
scharakteryzować grupy ryzyka cukrzycy;
posiadać podstawowe wiadomości z zakresu schorzeń układu sercowonaczyniowego;
farmakologii (rodzaje dostępnych w Polsce doustnych leków
przeciwhiperglikemicznych oraz preparatów insuliny)
Wymagania podczas zajęć: aktywne uczestnictwo w realizowanym programie nauczania
Przygotowanie do zajęć Studenci powinni posiadać podstawową wiedzę z zakresu
tematów omawianych w cyklu zajęć celem zwiększenia efektywności nauczania
problemowego opartego o przypadki kliniczne.
Wymagania końcowe umiejętność określenia ryzyka rozwoju zaburzeń metabolizmu
glukozy; umiejętność rozpoznawania stanu przedcukrzycowego i cukrzycy; umiejętność
rozpoznania typu cukrzycy i podjęcie decyzji terapeutycznych dotyczących optymalnego
modelu leczenia; rozumienie postępowania w leczeniu ostrych stanów; znajomość celów
terapeutycznych w leczeniu cukrzycy i umiejętność ich indywidualizacji; praktyczne
4
umiejętności w zakresie insulinoterapii (ustalanie dawki wstępnej, rozpisanie dawki dobowej
insuliny w modelu wielokrotnych wstrzyknięć, modyfikowanie dawek insuliny w zależności
od wyników glikemii w profilu dobowym); znajomość przewlekłych powikłań cukrzycy i
umiejętność ich rozpoznawania; rozumienie interdyscyplinarności zaburzeń metabolizmu
glukozy.
6. Cele i treści merytoryczne przedmiotu
Opanowanie wiadomości i podstawowych umiejętności diagnostyczno-terapeutycznych w
zakresie cukrzycy oraz ostrych i przewlekłych powikłań cukrzycy.
Opis przedmiotu
Etiopatogeneza cukrzycy i jej powikłań; rozpoznawanie i klasyfikacja cukrzycy;
Nowo wykryta cukrzyca u osoby dorosłej – trudności diagnostyczne; postępowanie w ostrych
powikłaniach cukrzycy (kwasicy cukrzycowej ketonowej, zespole hiperglikemicznohipermolalnym, kwasicy mleczanowej, stanach hipoglikemii); leczenie cukrzycy typu 2;
leczenie cukrzycy typu 1; kryteria wyrównania metabolicznego cukrzycy; prowadzenie
samokontroli; zapobieganie, diagnostyka i leczenie przewlekłych powikłań cukrzycy
(retinopatii, nefropatii, neuropatii cukrzycowej oraz chorób układu sercowo-naczyniowego);
rola edukacji w leczeniu osoby z cukrzycą.
7. Tematy wykładów:
1. Cukrzyca jako choroba przewlekła
2. Zagrożenia związane z cukrzycą (ostre powikłania cukrzycy)
8. Tematy seminariów:
1. Przyczyny, patomechanizm, rozpoznanie, klasyfikacja cukrzycy.
2. Ostre powikłania cukrzycy.
3. Leczenie cukrzycy – edukacja terapeutyczna; dieta i wysiłek fizyczny; doustne leki
przeciwhiperglikemiczne; leki inkretynowe,; wskazania do leczenia insuliną.
4. Podstawowe zasady leczenia insuliną
5. Przewlekłe powikłania cukrzycy
9. Tematy ćwiczeń:
5
1. Badanie podmiotowe z ukierunkowaniem na elementy charakterystyczne i specyficzne dla
cukrzycy. Trudności diagnostyczne przy rozpoznaniu cukrzycy u osoby dorosłej.
2. Leczenie ostrych powikłań cukrzycy – zajęcia praktyczne w oparciu o przypadki kliniczne.
Badanie przedmiotowe z uwzględnieniem badania w kierunku powikłań cukrzycy.
3. Decyzje terapeutyczne u chorych na cukrzycę z uwzględnieniem celów leczenia oraz interpretacją
wyników badań dodatkowych.
4. Preparaty insuliny, wstrzykiwacze, glukometry, pompy insulinowe; ustalanie modelu
leczenia insuliną oraz modyfikacja dawek insuliny.
5. Wybrane problemy kliniczne u chorych na cukrzycę, w tym problem zespołu stopy
cukrzycowej; problemy psychologiczne u osób z cukrzycą
10. Zasady i forma oceny wyników nauczania i zaliczenia zajęć oraz przedmiotu:
zaliczenie zajęć następuje na podstawie obecności na zajęciach oraz zaliczenia końcowego
testu składającego się z 10 pytań jednokrotnego wyboru. Do zaliczenia wymagane jest
minimum 6 na 10 maksymalnie możliwych do uzyskania punktów.
11. Materiały dydaktyczne, literatura obowiązująca i uzupełniająca:
1. Diabetologia Kliniczna; Materiały dydaktyczne dla studentów.
Praca zbiorowa pod redakcją prof. dr hab. med. Bogny Wierusz-Wysockiej i dr hab. med.
Doroty Zozulińskiej.
2. Cukrzyca pod redakcją Jacka Sieradzkiego. Wyd. I (dwu-tomowe); ViaMedica; Gdańsk
2006
3. Wielka Interna tom. Diabetologia pod red. Dariusza Moczulskiego. Medical Tribune 2010
12. Studenckie koło naukowe
Opiekun koła prof. dr hab. med. Dorota Zozulińska-Ziółkiewicz
Pomocnik Opiekuna: dr n. med. Aleksandra Araszkiewicz
Tematyka Metodologia badań naukowych; Etiopatogeneza przewlekłych powikłań cukrzycy
ze szczególnym uwzględnieniem zapalenia; Czynniki wpływające na przebieg cukrzycy typu 1
leczonej metodą intensywnej czynnościowej insulinoterapii.
Miejsce spotkań Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych i Diabetologii, Szpital im. Fr.
Raszei w Poznaniu w terminach ustalanych wraz z członkami skn.
6
Kontakt: Tel. 0618481011 w. 370 [email protected]
7