Postępy prac nad regulacją cyfrowych walut w Unii Europejskiej

Postępy prac nad regulacją
cyfrowych walut
w Unii Europejskiej
Jacek Czarnecki
W lipcu 2016 r. Komisja Europejska przedstawiła projekt zmian w prawie dotyczący uregulowania cyfrowych
walut w Unii Europejskiej. Jak pisaliśmy w artykule na
temat tego projektu, propozycja Komisji przede
wszystkim zakłada objęcie podmiotów dokonujących
wymiany cyfrowych walut oraz niektórych operatorów
portfeli przepisami dotyczącymi przeciwdziałania praniu
pieniędzy i finansowaniu terroryzmu (AML/CTF) poprzez zmiany w odpowiedniej dyrektywie (AMLD4).
Obecnie w UE trwają prace nad tym projektem. Swoją
opinię na ten temat wydał Europejski Urząd Nadzoru
Bankowego (EBA). EBA od dawna popiera objęcie wirtualnych walut regulacjami AML/CTF, jednak przedstawił również krytyczne uwagi na temat projektu Komisji.
Sam pomysł nie jest nowy. O stosowaniu przepisów
AML/CTF do cyfrowych walut pisaliśmy już w naszych
artykułach w zeszłym roku oraz dwa lata temu.
EBC znów o Bitcoinie i innych cyfrowych walutach
W październiku 2016 r. swoją opinię na temat projektu
wydał również Europejski Bank Centralny. Warto
zwrócić uwagę, że jest to instytucja bardzo dobrze
zorientowana w tematyce cyfrowych walut. Raporty
EBC na ten temat z 2012 r. i 2015 r. stanowią bardzo
dobre ekonomiczne, a w ograniczonym zakresie również prawne, analizy tego obszaru.
będą one mogły być wymienione na towary, usługi lub
tradycyjne waluty.
EBC wspomniał także, że cyfrowe waluty mogą potencjalnie wpłynąć – jeżeli ich rola w gospodarce znacząco
wzrośnie – na zdolność banków centralnych do kontroli podaży pieniądza oraz utrzymania stabilności cen.
EBC zaznaczył, że obecnie to ryzyko jest ograniczone.
Stanowi to jednak kolejny ciekawy przykład zainteresowania cyfrowymi walutami ze strony banków centralnych, które z jednej strony analizują ryzyka z nimi
związane, a z drugiej strony badają możliwości ich wykorzystania. Wspominaliśmy o tym w artykule Banki
centralne i rządy znów o regulacji Bitcoina.
Co ciekawe, EBC wspomniał o kolejnych zastosowaniach technologii blockchaina, które niekoniecznie muszą ograniczać się do płatności. Choć wydaje się, że
EBC dostrzegł takie platformy jak Ethereum wyłącznie
przez pryzmat cyfrowych walut (w tym przypadku –
etheru), widoczna jest wzrastająca świadomość tej
instytucji na ten temat. Jest to bardzo pożądane, gdyż
opracowywane właśnie regulacje mogą także wpłynąć
na rozwój technologii blockchaina, gdzie bardzo często
mamy do czynienia z różnymi tokenami, technologicznie zbliżonymi np. do bitcoinów, które jednak niekoniecznie mają charakter waluty.
Dalsze losy projektu
Najnowsza opinia również jest godna uwagi. EBC poparł pomysł objęcia regulacjami AML/CTF platform
wymiany cyfrowych walut oraz niektórych dostawców
portfeli, jednocześnie sygnalizując kolejne kierunki,
w których powinny pójść działania unijnych instytucji.
Kolejnych kroków w sprawie projektu Komisji należy
spodziewać się w ciągu najbliższych miesięcy, prawdopodobnie już w 2017 r. Oznacza to, że pierwotny plan
Komisji, aby zmiany zostały wdrożone przez państwa
członkowskie już 1 stycznia 2017 r., będzie musiał zostać zrewidowany.
Po pierwsze, EBC zaznaczył, że organy publiczne nie
powinny sprawiać wrażenia, że popierają rozwój cyfrowych walut, jako że nie mają one charakteru prawnego środka płatniczego. EBC zasugerował nawet, że
termin „waluta” ma znaczenie prawne i powinien odnosić się wyłącznie do euro. W tym duchu zaproponowano zmiany w definicji pojęcia „wirtualnych walut”,
która znalazła się w projekcie Komisji.
Warto przyglądać się dalszym pracom instytucji unijnych. Choć projekt zmian dotyczy wyłącznie przepisów
AML/CTF, zwłaszcza przyjęcie definicji pojęcia „wirtualne waluty” oraz jej dokładne brzmienie może mieć
spory wpływ na przyszłość unijnego i polskiego rynku
cyfrowych walut, a być może również na rozwój zastosowań technologii blockchaina w UE i w naszym kraju.
Po drugie, EBC zwrócił uwagę na konieczność wzięcia
pod uwagę różnego rodzaju zagrożeń związanych
z cyfrowymi walutami. W tym kontekście stwierdził, że
w przeciwieństwie do posiadaczy walut będących
prawnymi środkami płatniczymi, posiadacze cyfrowych
walut zazwyczaj nie mają gwarancji, że w przyszłości