217 CZYNNIKI WPŕYWAJĄCE NA WYSOKOĝű UBEZPIECZEē
Transkrypt
217 CZYNNIKI WPŕYWAJĄCE NA WYSOKOĝű UBEZPIECZEē
CZYNNIKI WPàYWAJĄCE NA WYSOKOĝû UBEZPIECZEē KOMUNIKACYJNYCH W POLSCE Edyta ZIELIēSKA Celem niniejszego artykuáu jest przeprowadzenie ocenyubezpieczeĔkomunikacyjnych w Polsce.Analizie poddanotrzyfirmyoferująceubezpieczeniaOC, AC, Assistance i NNW. Przedstawionogáówne czynniki, które wpáywają na wysokoĞüskáadki ubezpieczeniowej,tj.wiek kierowcy, miejsce zamieszkania,pojemnoĞü silnika. 1. WSTĉP W Polsce funkcjonuje ponad 60 towarzystw ubezpieczeniowych, które w swojej ofercie posiadają zarówno obowiązkowe, jak i dobrowolne ubezpieczenia komunikacyjne. IloĞü ubezpieczycieli w Polsce, w porównaniu do lat dziewiĊüdziesiątych ubiegáego wieku, wzrosáa kilkakrotnie. Zasadniczy wpáyw na rozwój sektora ubezpieczeĔ komunikacyjnych w Polsce mają wzrost liczby eksploatowanych pojazdów oraz zmniejszenie przepustowoĞci krajowych dróg. Oba te czynniki przyczyniają siĊ do zwiĊkszenia iloĞci wypadków, w wyniku których poszkodowanymi są najczĊĞciej posiadacze pojazdów, ich pasaĪerowie oraz inne osoby korzystające z dróg publicznych, tj. piesi i rowerzyĞci. Do przyczyn powstawania wypadków komunikacyjnych w Polsce moĪna zaliczyü takĪe wiek eksploatowanych pojazdów oraz stan techniczny dróg publicznych. Na wzrost zainteresowania ubezpieczeniami komunikacyjnymi wpáyw ma iloĞü wypadków na polskich drogach, która nie zmniejsza siĊ mimo wielu dziaáaĔ prowadzonych w celu poprawy tej sytuacji. ĩadne akcje edukacyjne przekonywujące do wiĊkszej ostroĪnoĞci, do zmniejszenia prĊdkoĞci, ani rozwój zaawansowanych systemów bezpieczeĔstwa w pojazdach, nie są w stanie wyeliminowaü wypadków komunikacyjnych. Skutkiem tych wypadków są szkody powstaáe na zdrowiu uczestników ruchu wymagające czĊsto dáugotrwaáego i kosztownego leczenia oraz na mieniu, związane np. z naprawą uszkodzonego pojazdu. NiezaleĪnie od rodzaju szkody, skutki jej naprawy mogą byü dla sprawcy duĪym obciąĪeniem finansowym, dlatego naleĪy siĊ od takich niekorzystnych sytuacji ubezpieczyü.Ubezpieczenie komunikacyjne ma na celu minimalizacjĊ skutków wypadków i daje moĪliwoĞü uzyskania stosownej rekompensaty [3,6]. 2.CHARAKTERYSTYKA UBEZPIECZEē KOMUNIKACYJNYCH W POLSCE Ubezpieczenia komunikacyjne swoim zakresem obejmują ruch lądowy odbywający siĊ przy uĪyciu pojazdów mechanicznych oraz ryzyka dotyczące osób, które ruch ten naraĪa na stratyi szkody osobowe oraz rzeczowe, w tym równieĪ w zakresie odpowiedzialnoĞci cywilnej.Ubezpieczenia komunikacyjne moĪna podzieliü na ubezpieczenia obowiązkowe oraz ubezpieczenia dobrowolne (tabela 1). Obowiązkowym ubezpieczeniem komunikacyjnym w Polsce jest ubezpieczenie OC posiadaczy pojazdów mechanicznych. Odgrywa ono istotną rolĊ wĞród wszystkich ubezpieczeĔ komunikacyjnych, poniewaĪ ma szeroki zakres ochrony, obejmujący zarówno posiadacza pojazdu mechanicznego, osobĊ nim kierującą oraz poszkodowanego wskutek okreĞlonego zdarzenia drogowego, którego sprawcą byá posiadacz lub kierowca ubezpieczonego pojazdu mechanicznego.Ubezpieczyciel ma obowiązek naprawienia szkody równieĪ w przypadku, gdy kierujący [1,4]: x wyrządziá szkodĊ umyĞlnie, x wyrządziá szkodĊ w stanie po spoĪyciu alkoholu lub pod wpáywem Ğrodków odurzających, x wszedá w posiadanie pojazdu wskutek przestĊpstwa, x nie posiadaá uprawnieĔ do kierowania pojazdem, x zbiegá z miejsca zdarzenia. 217 Tabela 1. Charakterystyka ubezpieczeĔ komunikacyjnych Lp. 1. 2. 3. Ubezpieczenia obowiązkowe Ubezpieczenia dobrowolne Zawierane są w wyniku nakazu, wynikającego z bezpoĞrednio obowiązujących przepisów Zawarcie ich jest nieobowiązkowe. prawa, przy zaistnieniu okreĞlonych przesáanek. Istnieje peána swoboda wyboru Istnieje peána swoboda wyboru ubezpieczyciela. ubezpieczyciela. Ubezpieczyciel, mimo prowadzenia dziaáalnoĞci w obrĊbie danej grupy, moĪe Ubezpieczyciel nie moĪe odmówiü zawarcia odmówiü zawarcia umowy z konkretnym podmiotem np. w sytuacji zbyt wysokiego umowy z konkretnym podmiotem. ryzyka, wynikającego np. z istniejących wobec ubezpieczającego podejrzeĔ o nierzetelnoĞü postĊpowania w związku z wczeĞniej zawartymi umowami. Umowa ubezpieczenia OC jest zobowiązaniem, w którymzakáad ubezpieczeĔ przejmuje na siebie ekonomiczne skutki wyrządzonych szkód osobom trzecim, pod warunkiem, Īe ubezpieczony jest zobowiązany do ich naprawienia na podstawie odpowiedzialnoĞci deliktowej lub kontraktowej, w tym szkód wyrządzonych przez osoby, za które ubezpieczony ponosi odpowiedzialnoĞü przewidzianą przepisami prawa cywilnego. Z tytuáu obowiązkowego ubezpieczenia OC nie jest wypáacane odszkodowanie za: x uszkodzenie pojazdu, stanowiące nastĊpstwo zawinionych przez kierowcĊ tego samochodu zderzeĔ z innymi pojazdami, x uszkodzenie pojazdu, wywoáane innymi przyczynami niĪ kolizja z drugim pojazdem, np. najechanie na jakąĞ przeszkodĊ, drzewo, sáupek itp., x uszkodzenie pojazdu przez nieznanych sprawców itd. WĞród ubezpieczeĔ dobrowolnych moĪna wymieniü m.in. Autocasco (AC), Assistance oraz ubezpieczenie od NastĊpstw NieszczĊĞliwych Wypadków (NNW). KaĪde ubezpieczenie wiąĪe ze sobą istnienie ryzyka, za które ubezpieczyciel nie chce ponosiü odpowiedzialnoĞci. Wyáączenia dotyczące wymienionych powyĪej ubezpieczeĔ zostaáy przedstawione w tabeli 2. Ubezpieczenie Autocasco jest ubezpieczeniem dobrowolnym, w którym zakres praw i obowiązków ksztaátują strony umowy. W praktyce do jej zawarcia dochodzi przez záoĪenie przez ubezpieczającego wniosku o ubezpieczenie, który naleĪy traktowaü jako ofertĊ oraz przez podpisanie dokumentu ubezpieczenia, jakim jest polisa ubezpieczeniowa. Celem ubezpieczenia AC jest ochrona pojazdu wraz z jego wyposaĪeniem. Typowym zakresem udzielonej przez ubezpieczyciela ochrony ubezpieczeniowej jest [2]: x uszkodzenie pojazdu w związku z jego ruchem lub postojem wskutek zderzenia z innym pojazdem, osobami, zwierzĊtami, przedmiotami lub dziaáania osób trzecich, tj.: wáamanie lub wandalizm, x stratĊ lub uszkodzenie pojazdu wskutek zdarzeĔ losowych, tj.: poĪar, powódĨ, wybuch, gradobicie, huragan, osuwanie lub zapadanie ziemi, zatopienie, intensywny opad deszczu itp., x kradzieĪ pojazdu, jego czĊĞci lub wyposaĪenia (z reguáy objĊcie pojazdu takim zakresem ochrony wiąĪe siĊ z uiszczeniem dodatkowej skáadki). Ubezpieczenie Assistance ma na celu ochronĊ kierowcy i pasaĪerów w czasie podróĪy. Zakresem obejmuje pomoc techniczną oraz medyczną. Pomoc jest udzielana w razie wypadku drogowego, awarii lub utraty pojazdu, choroby kierowcy lub pasaĪera. W zakresie obsáugi pojazdu ubezpieczyciel: x jest zobowiązany do pokrycia kosztów naprawy uszkodzonego pojazdu na miejscu zdarzenia lub w razie koniecznoĞci do pokrycia kosztów transportu do miejsca naprawy albo zamieszkania, x oferuje moĪliwoĞü udzielenia poĪyczki zwrotnej na cele naprawcze pojazdu, x pokrywa koszty związane z najmem pojazdu zastĊpczego, 218 x umoĪliwia dostawĊ paliwa na miejsce postoju pojazdu, unieruchomionego z powodu jego braku (ubezpieczyciel nie pokrywa kosztów dojazdu), x pokrywa koszty związane z odbiorem pojazdu z miejsca naprawy lub odzyskania po kradzieĪy (Ğwiadczenia te uzaleĪnione są od odlegáoĞci miejsca zdarzenia od miejsca zamieszkania wáaĞciciela i realizowane wedáug ustalonych limitów). Tabela 2. Przypadki, w których ubezpieczyciel nie wypáaca odszkodowania mimo zapáaconej skáadki Lp. Rodzajdobrowolnego ubezpieczenia Wyáączenia Ubezpieczyciel nie odpowiada za szkodĊ: 1. Autocasco (AC) x o wartoĞci nieprzekraczającej okreĞlonej kwoty (np. 50% minimalnego wynagrodzenia czy innej ustalonej), x spowodowaną umyĞlnie lub wskutek niedbalstwa, x powstaáą podczas kierowania pojazdem przez kierowcĊ pod wpáywem narkotyków czy innych Ğrodków odurzających lub w stanie nietrzeĨwoĞci, x powstaáą podczas kierowania pojazdem z niewaĪnym dokumentem uprawniającym do kierowania pojazdem, kierowania pojazdem niezarejestrowanym lub nieposiadającym waĪnego badania technicznego, x powstaáą wskutek dziaáaĔ wojennych, podczas uĪywania pojazdu w celach przestĊpczych przez wáaĞciciela lub osobĊ upowaĪnioną, x powstaáą wskutek niewáaĞciwego uĪytkowania pojazdu oraz niewáaĞciwego zaáadowania oraz przewoĪenia áadunku, x powstaáą w pojeĨdzie, który zostaá nielegalnie wprowadzony na polski obszar celny, x powstaáą wskutek kradzieĪy pojazdu lub jego czĊĞci w przypadku, gdy kierujący wysiadá z samochodu i pozostawiá w Ğrodku kluczyki, w przypadku niezabezpieczenia w sposób naleĪyty dokumentów, kluczyków oraz pojazdu w celu uchronienia od kradzieĪy, x powstaáą w okolicznoĞciach innych niĪ podane w zgáoszeniu szkody. Ubezpieczyciel nie odpowiada za szkodĊ powstaáą w przypadku: 2. Assistance x umyĞlnego dziaáania, x kierowania pojazdem bez wymaganych dokumentów, x kierowania pojazdem pod wpáywem alkoholu, narkotyków i innych Ğrodków odurzających, x niewáaĞciwej eksploatacji pojazdu oraz ĞwiadomoĞci uszkodzeĔ przed wyjazdem. Ubezpieczyciel nie odpowiada za szkodĊ powstaáą w nastĊpstwie: 3. NastĊpstw nieszczĊĞliwych Wypadków (NNW) x jazdy wyĞcigowej, konkursowej, pokazów samochodowych, kaskaderskich oraz treningów do nich, x prowadzenia pojazdu bez waĪnego dokumentu uprawniającego do kierowania pojazdem, x udziaáu kierowcy lub pasaĪera w bójce oraz popeánienia lub usiáowania popeánienia przestĊpstwa, x kierowania pod wpáywem alkoholu, narkotyków lub innych Ğrodków odurzających, x dziaáaĔ wojennych, udziaáu ubezpieczonych w strajkach, zamieszkach, protestach, blokadach dróg, rozruchach, aktach terroryzmu oraz sabotaĪu. W przypadku doznania urazu ciaáa lub rozstroju zdrowia wymagającego hospitalizacji, ubezpieczyciel zobowiązuje siĊ do zorganizowania i pokrycia kosztów [5]: x transportu sanitarnego ubezpieczonego, x odwiedzin krewnych ubezpieczonego, jeĞli konieczna jest dáuĪsza hospitalizacja, x hospitalizacji oraz kosztów leczenia w razie wypadku za granicą. 219 o NastĊpsttw NieszczĊĊĞliwych Wypadków W c chroni kieroowców orazz pasaĪerów w Ubezzpieczenie od przed ich konsekwenc k cjami. Przeddmiotem teggo ubezpiecczenia są trw waáe nastĊpsstwa powstaaáe w ruchuu drogowym m, równieĪ podczas p wsiadania i wyysiadania z pojazdu p oraaz jego zaáaddunku i rozááadunku. 3.RYNEK K UBEZPIE ECZEē W POLSCE Ryneek ubezpiecczeniowy w Polsce zostaá przed dstawiony przykáadow p o w oparciiu o ofertyy wybranychh towarzystw, tj. PZ ZU, UNIQA A, HDI. Zaprezentow Z wana ofertaa dotyczy wysokoĞcii skáadekw zakresie ubezpieczen u nia Odpow wiedzialnoĞci Cywilnej (OC) pposiadaczy pojazdów w mechaniczznych i dobrowolne d ego ubezpiieczenia Autocasco A (AC) oraaz pakietu u OC+AC C +Assistancce+NNW. Poddane analizie oferty uw wzglĊdniająą róĪne czynniki decydującee o wysokoĞci skáadki ubezpieczen u niowej, tj. miejsce m zamieszkania i wiek kierow wcy, posiad dane lub niee n bezszkoddową jazdĊ oraz markĊĊ pojazdu i pojemnoĞü p j jego silnikaa. zniĪki za np. 3.1. Ofertyy dotyczącee OC Pierw wszym krytterium podddanym ocennie byá wpááyw posiaddanej zniĪkii na wysoko oĞü skáadkii ubezpieczeeniowej w towarzystw wach: PZU U, UNIQA, HDI. Poróównanie w wysokoĞci skáadki s OC C zostaáo wyykonane dla: x 40-letniiego posiadaacza pojazddu mechaniccznego miesszkającego w Rzeszow wie, 3 x pojazduu VW Golf (pojemnoĞü ( ü silnika 1.6 dm , rokprrod. 2005). W tabeli 3 i na rys.1 uwzglĊdnion u no zniĪki w wysokoĞci 0%- 60%. Tabela 3. WysokoĞü skkáadki OC uw wzglĊdniająca poziom zniĪk ki Firma ZniĪka 0% PZU UNIQA U HDII 1212 1230 853 30% 848 861 597 60% 485 492 341 1400 1212 1230 1200 1000 853 84 48 861 PZU 800 567 485 600 UNIQA 492 341 HDI 400 200 0 zniǏka0% % z zniǏka30% zniǏkaa60% Rys.1. WysokoĞü W skáad dki OC uwzgllĊdniająca possiadaną przez ubezpieczająccego zniĪkĊ [7] Porównująąc przedstaw wione na ryys. 1 oferty moĪna zauw waĪyü, Īe ubezpieczaj u ący, który nie n posiadaa Īadnych znniĪek oraz posiadający p y zniĪki w wysokoĞci w 30% i 60%, zapáaci najnniĪszą skáad dkĊ w HDI,, natomiast najwyĪszą n w firmie UN NIQA. Koleejne porównnanie dotyczzyáowpáywuu klasy pojaazdu na wyssokoĞü skáaddki ubezpieeczenia OC.. Ocenie podddano: 220 wie, x 40-letniiego posiadaacza pojazddu mechaniccznego miesszkającego w Rzeszow x trzy sam mochody: Daewoo D Mattiz 0.8, VW Golf 1.6 i Mercedes M E 3.2 (wszysstkie rok pro od. 2002). W tabeli 4 i na rys. 2 uwzglĊdnio u ono takĪe znniĪkĊ w wyssokoĞci 60% %. Tabela 4. 4 WysokoĞü skkáadki OC uw wzglĊdniająca klasĊ pojazdu u Pojazd Firma PZU Daewoo Matiz M 0.8 VW W Golf 1.6 Mercedes E 3.2 24 40 485 644 UN NIQA 300 0* 728 868 H HDI 30 05 446 594 *minimalnna stawka ubbezpieczeniia OC 868 8 900 728 800 644 700 600 485 5 500 PZU 446 UNIQA 400 300 594 3 300 305 HDI 240 200 100 0 D DaewooMatiz 0.8 VW WGolf1.6 MercedeesE3.2 Rys.2. WysokoĞü W skáad dki OC uwzgllĊdniająca klasĊ pojazdu [7 7] Porównując prrzedstawionne oferty wybranych h towarzysstw ubezpieczeniowy ych moĪnaa O dla pojjazdu Daew woo Matiz najbardziejj korzystnąą stwierdziü,, Īe w zakkresie ubezppieczenia OC skáadkĊ prroponuje firrma PZU, natomiast najmniej n attrakcyjną – HDI. Zuppeánie inaczzej sytuacjaa wygląda w przypadkku samochoodów VW Golf i Meercedes;najnniĪszą skáaddkĊ propon nuje HDI a najwyĪszą UNIQA. Im wyĪsza klasa pojazzdu i wiĊksza jest pojeemnoĞü jego silnika, ty ym wyĪsząą s . skáadkĊubeezpieczenioową zapáaci posiadacz samochodu. 3.2. Ofertyy dotyczącee AC Anallizowanym wariantem dotyczącym m ubezpiecczenia AC byá wpáyw w wartoĞci pojazdu naa wysokoĞü skáadki w rozpatrywaanych towarrzystwach. Porównaniie wysokoĞcci skáadki AC A zostaáoo wykonane dla (tabela 5 i rys. 3): wie, który nie n posiadaa x 40-letniiego posiadacza pojazddu mechaniicznego mieeszkającegoo w Rzeszow zniĪek, p D Daewoo Maatiz 0.8 (warrtoĞü – 5,2 tys. zá), VW W Golf 1.6 ((wartoĞü – 13 tys. zá) i x trzech pojazdów: Merceddes E 3.2(waartoĞü – 30 tys. t zá); rokk prod. 2002 2 dotyczy wszystkich w saamochodów w. Tabela 5. 5 WysokoĞü skkáadki AC uw wzglĊdniająca wartoĞü pojazzdu Pojazd d D Daewoo Matizz 0.8 Firma 299 PZU 300* UNIQA A 400* HDI *stawka minimalna ubezpieczenia AC 221 VW W Golf 1.6 Mercedes E 3.2 805 728 868 1975 5 2181 1509 9 2500 2181 1975 2000 1509 PZU 1500 UNIQA 1000 500 80 05 728 299 300 868 HDI 4 400 0 D DaewooMatiz z0.8 VW WGolf1.6 Merced desE3.2 Rys.3. WysokoĞü W skáad dki OC ze wzg glĊdu na mark kĊ i ubezpieczzyciela [7] W zaakresie ubezzpieczenia AC A najkorzzystniejszą ofertĊ o dla saamochodu D Daewoo Maatiz posiadaa firma PZU U, natomiastt najmniej atrakcyjną a H HDI. W przzypadku VW W Golfa najniĪszą skáadkĊ oferujee UNIQA, a najwyĪsszą ponow wnie HDI. WáaĞcicieel Mercedeesa najmnniej korzysstną ofertĊĊ U najmniej zapáaaci natomiasst w HDI. ubezpieczeeniową otrzyyma w towaarzystwie UNIQA, 3.3. Ofertyy dotyczącee pakietu ubezpieczeĔ u Ĕ OC+AC+ +Assistancee+NNW Brannym pod uw wagĊ wariaantem dotyyczącym paakietuOC+A AC+Assistaance+NNWbyá wpáyw w miejsca ubezpieczenia (Rzzeszów, GdaĔsk, Warszawa) na wysokoĞü skáadkii w w wybranyych towarzyystwach. Poorównanie wysokoĞci skáadki zosstaáo wykonnane dla (tabela 6, rys.. 4): z 60% (OC) + 60% % (AC), x 40-letniiego posiadaacza pojazddu mechaniccznego, którry posiada zniĪki x nowegoo pojazdu Fiiat Grande Punto P (pojem mnoĞü silniika 1.4 dm3, wartoĞü poojazdu 35 ty ys. zá), x kwota ubezpieczen u nia NNW – 5 tys. záotycch, ubezpieczenie AC max, m páatnooĞü jednorazzowa. Tabela 6. 6 WysokoĞü skkáadki caáego pakietu ubezppieczeĔ uwzglĊdniająca miejsce zamieszzkania Firma MiejscowoĞü Rzeszzów GdaĔ Ĕsk Warszzawa P PZU UNIQA HD DI 1153 12 293 14 433 1794 2366 2503 156 61 259 97 239 97 222 3000 2597 2503 2366 2500 2000 2397 1794 PZU 1561 1500 129 93 1433 1153 UNIQA HDI 1000 500 0 Rzeszów Gdaŷsk Warszawa Rys.4. WysokoĞü W skáad dki pakietu ub bezpieczeĔ zee wzglĊdu na miejsce m zamieeszkania [7] Z prrzedstawionnego na rys. 4 porów wnania widaü wyraĨniie, Īe miejjsce zamiesszkania maa znaczący wpáyw na n wysokooĞü skáadkki ubezpieeczeniowej.. Ubezpieeczający mieszkający m y m z wymieenionych towarzystw.. w najmnieejszym mieeĞcie, zapáaaci najniĪszzą skáadkĊ w kaĪdym Posiadacz nowego pojazdu Fiat F Grandde Punto mieszkający zarównno w Gd daĔsku jakk ZU. Najmnniej atrakcy yjną ofertĊĊ i w Warsszawie, zappáaci najniĪĪsze ubezpieczenie w firmie PZ ubezpieczeeniową otrzzyma w GddaĔsku w towarzystw t wie HDI, naatomiast w Warszawie w firmiee UNIQA. 4. PODSU UMOWANIIE Polskka zajmujje istotne miejsce odnoĞniee rynku ubezpieczeeĔ komun nikacyjnychh w Europiee ĝrodkow wo-Wschodnniej. Wzraastająca ilo oĞü pojazdóów samochhodowych,k których naa polskim ryynku jest poonad 22 mlln (z czego blisko 75% % stanowią samochodyy osobowe), powodujee zwiĊkszeniie zapotrzeebowanie na ubezpiieczenia ko omunikacyjjne. Do ggrupy ubezzpieczycielii zajmującycch siĊ gáów wnie OC i AC A doáączyyáy nowe firmy, fi któree oferują model sprzed daĪy direct,, przez Interrnet oraz wykorzystuj w ą niestandaardowe kan naáy dystrybbucji. NiezaaleĪnie od oferowanej formy sprzzedaĪy usáuug, skáadki ubezpieczeeniowe róĪn nią siĊ od siebie. Dlattego przed zawarciem m umowy ubbezpieczeniiowej naleĪĪy zapoznaaü siĊ z ofertami killku towarzyystw w ceelu wyboruu najlepszej opcji. u ciela naleĪyy zwróciü uwagĊ u na szzereg czynnników decy ydujących o Przy wyborze ubezpieczyc ule analizyy ofert wyybranych towarzystw t w wysokoĞci skáadki. Z przeprrowadzonej w artyku p. region,, ubezpieczzeniowych wynika, Īe na wysokoĞüü skáadkii wpáyw ma np w którym pojazd zosstaá zarejesttrowany, jakki jest stan infrastrukttury drogow wej oraz jak k wyglądająą statystyki wypadków w tego terennu. Towarzzystwa ubezzpieczeniow we nazywają te miejscca strefamii geograficzznymi zwiĊkszonego ryzyka. Im I wyĪsza strefa ryzyyka, tym skkáadka bĊdzzie wyĪsza.. Dotyczy do d gáówniee osób miesszkających w duĪych miastach, gdzie g wystĊĊpuje znaczznie wiĊcej kolizji i wypadków w drogowycch. Na wyysokoĞü sk káadki ubezzpieczeniow wej wpáyw ma takĪee woĞü kradziieĪy w dannym regionnie oraz „p popularnoĞüü” danej m marki wĞró ód záodziei.. czĊstotliw Czynniki te t mogą poddwyĪszyü koszt k ubezpiieczenia naw wet o ponadd 200%. 223 Kolejnym czynnikiem wpáywającym na wysokoĞü ubezpieczenia jest wiek wáaĞciciela pojazdu, okres posiadania prawa jazdy i stan zdrowia. Kierowcy máodzi páacą znacznie wiĊcej za ubezpieczenie OC. Najkorzystniejsze stawki ksztaátują siĊ dla kierowców w przedziale wiekowym 38-50 lat. Znaczącą rolĊ w koszcie ubezpieczenia ma równieĪ wiek, marka samochodu i pojemnoĞci jego silnika. W zaleĪnoĞci od ubezpieczyciela przedziaáy opáat mogą róĪniü siĊ od siebie. Wraz ze wzrostem pojemnoĞci silnika wzrasta równieĪ koszt ubezpieczenia. Ustalając wysokoĞü skáadki bierze siĊ równieĪ pod uwagĊ przeznaczenie uĪytkowania samochodu. W przypadku dobrowolnego ubezpieczenia AC najwiĊkszy wpáyw na wysokoĞü skáadki ma wartoĞü samochodu, która moĪe byü ustalona przez rzeczoznawcĊ lub wynikaü z katalogu Ğrednich wartoĞci rynkowych pojazdów w danym okresie. O wysokoĞci skáadki decyduje takĪe miejsce zamieszkania ubezpieczonego i przeznaczenie pojazdu.Przy zawieraniu umów w zakresie ubezpieczeĔ dobrowolnych naleĪy zwróciü uwagĊ nie tylko na wysokoĞü skáadki, ale takĪe na zdarzenia wymienione w umowie, od których ubezpieczyciel nie wypáaci odszkodowania mimo zapáaconej skáadki. Literatura: [1] Bieniek G.: OdpowiedzialnoĞü cywilna za wypadki drogowe. LexisNexis, Warszawa 2011. [2] Handschke J., Monkiewicz J.: Ubezpieczenia - PodrĊcznik akademicki. Poltext, Warszawa 2010. [3] Miaskowski J.: Niezgoda K., SkawiĔski P.: Ustawa o ubezpieczeniach obowiązkowych. Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. Komentarz. C.H. BECK, Warszawa 2012. [4] Orlicki M.: Ubezpieczenia obowiązkowe. WaltersKluwer Polska, Warszawa 2011. [5] Rogowski S.: Ubezpieczenia komunikacyjne. Wydawnictwo Poltext, Warszawa 2008. [6] ZieliĔska E.: Rynek ubezpieczeĔ komunikacyjnych w Polsce. Ɂɛiɪɧɢɤɯɚɭɤɨɜɢɯɩɪɚɰɶ, BICHɂK Nº 25, Ʉɢȧb 2012. [7] Materiaáy Ĩródáowe towarzystw ubezpieczeniowych PZU, UNIQA i HDI. FACTORS AFFECTING ON THE HEIGHT OF CAR INSURANCES IN POLAND The purpose of this article was to evaluate car insurances in Poland. Analyzed three insurances companies offering the OC, AC, Assistance and Accident. Presented the major factors whichaffecton the amount of the insurance premium ie. the driver age, place of residence, engine capacity. 224