STANDARYZACJA USŁUG DORADCZYCH W

Przygotowała: Iwona Kania, ECORYS Polska
STANDARYZACJA USŁUG DORADCZYCH W SEKTORZE EDUKACJI
SEMINARIUM ORGANIZOWANE PRZEZ ZESPOŁ KOWEZIU - EURODORADZTWO POLSKA
27-28 maja 2009 rok
Standard - kwalifikacje doradcy zawodowego, oraz - grupowe poradnictwo zawodowe
podsumowanie pracy warsztatowej
1. CEL GŁÓWNY WARSZTATU
Podjęcie próby opracowania założeń metodologicznych i merytorycznych dla dwóch standardów;
Standardu kwalifikacje doradcy zawodowego
Standardu świadczenia usługi grupowego poradnictwa zawodowego
w odniesieniu do przyjętej definicji standardu z uwzględnieniem dostępnych/wybranych przykładów
praktyk, rozwiązań, modeli w tym zakresie.
2. STRUKTURA STANDARDU
Przyjęta przez grupę struktura standardu dla obszaru: KWALIFIKACJE DORADCY ZAWODOWEGO
STANDARD - ZAWODOWE PORADNICTWO GRUPOWE
Przygotowała: Iwona Kania, ECORYS Polska
Źródło: Struktura standardu KNO/Kształcenia Na Odległość opracowana przez KOWEZiU,
WWW.koweziu.edu.pl
3. DEFINICJA STANDARDU
Przyjęta przez grupę definicja standardu:
Dla standardu - KWALIFIKACJE DORADCY ZAWODOWEGO
Wariant 1 – wybrany przez 75% uczestników
Standard - ustalona wspólnie w grupie warsztatowej „norma”, która wskazuje na i określa (dzięki
przyjętym kryteriom) wymagany, w znaczeniu minimalny/podstawowy, niezbędny do spełnienia,
poziom i rodzaj kwalifikacji zawodowych doradcy zawodowego
POŻĄDANE MINIMUM
Wariant 2 – wybrany przez 25% uczestników
Standard - ustalona wspólnie w grupie warsztatowej „norma”, która wskazuje na i określa (dzięki
Przygotowała: Iwona Kania, ECORYS Polska
przyjętym kryteriom) wymagany, w znaczeniu najbardziej pożądany (wzorcowy) poziom i rodzaj
kompetencji zawodowych doradcy zawodowego
A. POŻĄDANY WZORZEC – STAN IDEALNY.
Dla standardu - GRUPOWE PORADNICTWO ZAWODOWE
Wariant wybrany przez 100% uczestników
Standard - ustalona wspólnie w grupie warsztatowej „norma”, która wskazuje na i określa (dzięki
przyjętym kryteriom) wymagany, w znaczeniu minimalny/podstawowy, niezbędny do spełnienia,
sposób świadczenia usługi grupowego poradnictwa zawodowego
POŻĄDANE MINIMUM W ZAKRESIE ORGANIZACJI, PRZYGOTOWANIA, WDROŻENIA,
MONITOROWANIA I EWALUCJI USŁUGI GRUPOWEGO PORADNICTWA ZAWODOWEGO
3.1. OPERACJONALIZACJA KLUCZOWYCH POJĘĆ PRZYJĘTYCH PRZEZ GRUPĘ:
•
Kwalifikacje: Wiedza i umiejętności uzyskiwane (ich posiadanie jest potwierdzane) wyłącznie
poprzez formalne wykształcenie. Wg. T.W. Nowacki, (T.W. Nowacki, Zawodoznawstwo, 1999)
kwalifikacje można określić jako zbiór umiejętności pozostających w takim związku
wzajemnym, że pozwalają rozwiązywać zagadnienia właściwe dla jakiegoś obszaru
działalności. (…) kwalifikacje są zawsze „do czegoś”, są zawsze „jakieś”.
•
Kompetencje: „dyspozycję podmiotu, wyrażającą się odpowiedniością do wypełnienia
określonych zadań, czyli sprawność” (Kwiatkowski, Symela, 2001, s. 18 za: Wójcicka, 2001).
Poziom sprawności, warunkujący efektywne zachowanie się (działanie) w jakiejś dziedzinie.
(…).
Termin stosowany do oznaczenia właściwości podmiotu, ujawnianej w jego zachowaniach.
Cechą zachowań będących wyrazem kompetencji jest celowość, ukierunkowanie i
intencjonalność.
W takim znaczeniu kompetencja jest warunkiem nabycia przez osobę możliwości sprostania
naciskom i wymogom, jakich dostarczają codzienne sytuacje w miejscu pracy. Umożliwia
zatem dostrzeganie i wyjaśnianie poszczególnych zjawisk oraz świadome i odpowiedzialne
Przygotowała: Iwona Kania, ECORYS Polska
zachowanie wobec nich, zgodnie z motywacją, potrzebami i interesami wszystkich
zainteresowanych stron (Kwiatkowski, Symela, 2001, s. 18 za: Wójcicka, 2001).
•
Kryterium: Warunek do spełnienia.
•
Wskaźnik: To po czym poznamy że coś wystąpiło, zaszło, ma/miało miejsce.
Cecha połączona z inną cechą takim stałym związkiem że wystąpienie jej pozwala stwierdzić
obecność lub przewidzieć zaistnienie tej innej cechy (za Encyklopedią PWN).
3.2 IMPLIKACJE DLA DEFINICJI STANDARDU DLA OBSZARU - KWALIFIKACJE ZAWODOWE DORADCY
ZAWODOWEGO
Standard kwalifikacji zawodowych
Zasady/reguły co do wymagań, charakteryzujących zbiór podstawowych (niezbędnych) umiejętności
i wiedzy do wykonywania danego zawodu.
Zasady te wyznaczają minimalny, rozumiany jako konieczny/niezbędny profil zawodowy kwalifikacyjny oraz sposoby oceny przydatności zawodowej kandydatów do pracy.
Standard kompetencji zawodowych
Zasady/reguły co do wymagań, charakteryzujących zbiór pożądanych, wzorcowych umiejętności,
wiedzy, doświadczenia i praktyki zawodowej jak również wartości, norm etycznych, motywacji, do
wykonywania danego zawodu.
Zasady te wyznaczają pożądany (wzorcowy) profil zawodowy - kwalifikacyjny oraz sposoby oceny
przydatności zawodowej kandydatów do pracy.
4. PODOBSZARY DLA STANDARDU - KWALIFIKACJE DORADCY ZAWODOWEGO
Najczęściej wskazywane przez grupę:
•
Podobszar wiedza plus umiejętności rozumiany jako kwalifikacje zawodowe uzyskane
wyłącznie poprzez formalne wykształcenie – zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Edukacji
Narodowej z dnia 12 marca 2009 r., w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od
nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli
Przygotowała: Iwona Kania, ECORYS Polska
niemających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli (Dz. U.
Z dnia 27 marca 2009 r.) oraz z Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia
7 września 2004 r. W sprawie standardów kształcenia nauczycieli.
Na uwagę zasługuje koncepcja stopni awansu zawodowego doradcy zawodowego nawiązująca z
jednej strony do koncepcji awansu zawodowego nauczyciela (Karta nauczyciela, ustawa z dnia 26
stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela) z drugiej strony do koncepcji stopni i wynikających z nich licencji
doradcy zawodowego PSZ (USTAWA z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i
instytucjach rynku pracy, Dz. U. z 2009 r. Nr 6, poz. 33)
W przypadku przyjęcia definicji standardu rozumianego jako stan pożądany, wzorcowy pojawiły się
podobszary dodatkowe takie jak:
•
Podobszar doświadczenie zawodowe i praktyka zawodowa mierzone liczbą miesięcy
„terminowania” i czasu pracy
•
Umiejętności mierzone rodzajem i określonym czasem odbytych/ukończonych szkoleń,
treningów, kursów w zakresie stosowania metod, technik, narzędzi poradnictwa
indywidualnego i poradnictwa grupowego.
5. PODOBSZARY DLA STANDARDU ŚWIADCZENIA USŁUGI GRUPOWEGO PORADNICTWA
ZAWODOWEGO
Najczęściej wskazywane przez grupę:
•
Program zajęć/nauczania:
Program powinien zawierać i określać elementy takie jak:
o nazwę zajęć;
o czas trwania i sposób ich organizacji;
o cel główny i cele szczegółowe kształcenia;
o harmonogram nauczania określający wymiar kształcenia dla poszczególnych
zagadnień problemowych;
o treści kształcenia w zakresie poszczególnych zagadnień problemowych;
o wykaz niezbędnych do zajęć środków i materiałów dydaktycznych;
o sposób badania osiągnięć uczestników procesu kształcenia,
Przygotowała: Iwona Kania, ECORYS Polska
•
Metody pracy
•
Materiały i środki dydaktyczne w tym narzędzia diagnostyczne i multimedialne
•
Infrastruktura – zaplecze dydaktyczne
•
Ewaluacja usługi
•
Prowadzenie i archiwizacja dokumentacji doradczej
6. WNIOSKI OGÓLE
a) Powinien zostać powołany kilkuosobowy zespół ekspertów, praktyków ds. opracowania
standardów poradnictwa zawodowego w edukacji.
b) Opracowane przez zespół standardy powinny obowiązywać na mocy prawa.
c) Opracowanie
standardów
poradnictwa
zawodowego
powinno
implikować
zmiany
w obowiązujących aktach prawnych dotyczących edukacyjnego poradnictwa zawodowego.