pobierz - Ogólnokształcąca Szkoła Muzyczna I Stopnia w Szczecinie

PROGRAM NAUCZANIA
AUTOR - mgr ELŻBIETA SZYDŁOWSKA
OGÓLNOKSZTAŁCĄCA SZKOŁA
MUZYCZNA
I st. im. prof. MARKA JASIŃSKIEGO
w SZCZECINIE
PIERWSZY ETAP EDUKACYJNY
CYKL 6-LETNI
Program nauczania
Strona 2
PODSTAWA PRAWNA PROGRAMÓW NAUCZANIA
Rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 25 lutego
2011r. W sprawie dopuszczania do użytku w szkołach artystycznych
programów nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręczników
dla szkół artystycznych. (DZ. U. Nr 52, poz.268)
Rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 9 grudnia
22010 r. w sprawie podstaw programowych kształcenia w zawodach
szkolnictwa artystycznego w publicznych szkołach artystycznych (DZ. U. z
2004 r. Nr 15, poz.70)
Ustawa z dnia 7 września 1991r. O systemie oświaty (Dz. U. Z 2004 r. Nr 256,
poz.2572 z późn. zm.)
CELE EDUKACYJNE DLA PIERWSZEGO ETAPU
EDUKACYJNEGO
1. Zainteresowanie ucznia muzyką.
2. Rozbudzanie zamiłowania do muzyki.
3. Rozwijanie uzdolnień muzycznych ucznia w sposób dostępny do jego
wieku i predyspozycji.
4. Zapoznanie ucznia z podstawową wiedzą o muzyce.
5. Kształtowanie wrażliwości artystycznej i poczucia piękna.
6. Przygotowanie absolwentów do dalszego kształcenia w szkole muzycznej
II stopnia.
TREŚCI ZGODNE Z TREŚCIAMI NAUCZANIA ZAWARTYMI W
PODSTAWIE PROGRAMOWEJ
1. Elementy dzieła muzycznego, faktury dzieła muzycznego i środki
wyrazu.
2. Podstawowe formy i gatunki muzyczne.
3. Instrumenty muzyczne, głos ludzki i typy zespołów muzycznych.
4. Tańce polskie i obce.
5. Wiedza o czołowych kompozytorach polskich i obcych.
SZCZEGÓŁOWE TREŚCI NAUCZANIA
KLASA IV
1.Rodzaje muzyki:
 ze względu na aparat wykonawczy (wokalna, wokalno–instrumentalna)
 ze względu na ilość obsady wykonawczej (solowa, kameralna chóralna,
orkiestrowa)
 ze względu na zawarte w muzyce treści (ilustracyjna, programowa,
niezawierająca treści pozamuzycznych - absolutna)
 pełniąca określone funkcje – etiuda, uwertura, preludium, pieśń, taniec)
2. Aparat wykonawczy.
- głos ludzki , możliwości głosów dziecięcych. Głosy żeńskie i męskie.
3.Instrumenty orkiestry symfonicznej.
- aerofony, chordofony, instrumenty perkusyjne
3. Elementy dzieła muzycznego. Podstawowe oznaczenia dynamiczne,
agogiczne i artykulacyjne.
4. Kształtowanie ewolucyjne utworu muzycznego i kształtowanie
okresowe. Mały okres muzyczny.
5. Tworzenie następników do podanych poprzedników.
6. Forma okresowa A, AB, ABA
7. Forma ronda.
KLASA V
1.
Faktury dzieła muzycznego
monodia, polifonia, homofonia.
2. Współczynniki tworzące polifonię: kontrapunkt i imitacja,
3. Gatunki i firmy polifoniczne: kanon, fuga, preludium polifoniczne,
inwencja, toccata.
4. Tańce dawne: menuet, gavot, polonez, sarabanda , gigue.
5. Tańce nowsze: walc, polka, mazur. tango
6. Suita barokowa i nowsza
7. Cykl wariacyjny
8. Polska muzyka ludowa , pieśń i tańce narodowe.
9. Opera .Jej budowa, podział na numery solowe ( recytatywy i arie) ,
ensamble i sceny zbiorowe, uwertura.
10.
Inne dzieła muzyczno- dramatyczne- balet.
KLASA VI
1.Muzyka dawna,
 chorał gregoriański
 rozwój notacji muzycznej
 msza i motet
 muzyka rycerzy śpiewaków
2.Renesans w muzyce.
-madrygał, pierwsze gatunki muzyki instrumentalnej,
3. Polscy kompozytorzy wieku XVI i kompozytorzy europejscy.
3.Barok w muzyce.
 rozwój stylu koncertującego.
 concerto grosso i koncert solowy- twórcy, budowa,
 wielkie formy wokalno – instrumentalne: opera, kantata i oratorium
 rozwój szkół śpiewu ( koloratura) i rozwój lutnictwa.
 rozwój muzyki instrumentalnej- gatunki i formy.
 najwybitniejsi kompozytorzy : J.S.Bach, G.F. Haendel .A. Vivaldi
 kompozytorzy polscy.
4 Klasycyzm w muzyce.





Ogólna charakterystyka epoki
klasycy wiedeńscy:J.Haydn, W.A.Mozart, L. Van Beethoven
allegro sonatowego
rozwój cyklu sonatowego
kompozytorzy polscy
5.Romantyzm w muzyce
Ogólna charakterystyka epoki
 liryka wokalna i instrumentalna
 poemat symfoniczny
 twórczość Fryderyka Chopina
 Wielcy romantycy.
6. Impresjonizm w muzyce drogą do muzyki XX wieku.
7. Claude Debussy
8. Sylwetka Karola Szymanowskiego
Najwybitniejsi polscy kompozytorzy XXw.
FORMY SPRAWDZANIA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA
kl. IV
Osiągnięcia uczniów na przedmiocie audycje muzyczne sprawdza się
biorąc pod uwagę:
Aktywny udział ucznia w lekcji ,poprzez sygnalizowanie słuchowego
rozpoznania określonych zjawisk muzycznych: elementów dzieła muzycznego,
barwy głosów ludzkich i niektórych instrumentów orkiestry symfonicznej,
rodzajów muzyki, budowy ABA, rondowej, kształtowania okresowego czy
ewolucyjnego .
1. Ocenę samodzielnych wypowiedzi ucznia na temat charakteru lub
nastroju słuchanego utworu, zauważenie budowy utworu np. ABA czy
budowy ronda .
2. Przygotowanie do lekcji
3. Sprawdziany pisemne( rozwiązywanie krzyżówek) , uzupełnianie tabelek
z oznaczeniami muzycznymi i z nazwami instrumentów .
4. Twórczość , dopisywanie poprzedników do podanych następników.
KL.V
1. Aktywny udział w lekcji.
2 .Rozpoznawanie zjawisk muzycznych i utworów wynikających z treści
programowych.
3 .Przygotowanie do lekcji.
4 Sprawdziany z rozpoznawania utworów i wiadomości .
KL VI
1. Aktywny udział w lekcji.
2. Rozpoznawanie zjawisk muzycznych i utworów wynikających z treści
programowych.
3. Systematyczne przygotowanie do lekcji.
4. Sprawdziany z rozpoznawania utworów i wiadomości.
OPIS OSIĄGNIĘĆ UCZNIA NA ZAKOŃCZENIE
PIERWSZEGO ETAPU KSZTAŁCENIA
Uczeń potrafi:
-rozpoznawać rodzaje muzyki ze względu na obsadę wykonawczą
-rozpoznawać barwę instrumentów orkiestry symfonicznej i głosów ludzkich
-rozpoznawać obsadę kameralną i orkiestrową
-zauważać podobieństwa i kontrasty w utworze muzycznym
 rozpoznawać prostą budowę okresową :ABA, budowę ronda,cykl
wariacyjny, inwencję 2- głosową, fugę, pieśń ludową i artystyczną,
recytatyw i arię,polskie tańce narodowe menueta ,walca i polkę,
 zauważać dominację elementu dzieła muzycznego w utworze
 rozpoznawać faktury dzieła muzycznego ( imitację i figurację)

 rozpoznawać kształtowanie okresowe i ewolucyjne,
rozpoznawać muzykę z epoki renesansu , baroku, klasycyzmu, romantyzmu i
wieku XX
 rozpoznawać utwory zawarte w kanonie muzycznych przykładów.
1.Edward Grieg Suita „Peer Gynt” „Poranek i W grocie Króla Gór”
2.W.A.Mozart opera „Czarodziejski flet” Aria Królowej Nocy”
 3.W.A. Mozart opera „Wesele Figara” cavatina Figara
 4.F.Chopin Preludium A- dur op. 28
 5.J.S.Bach „Toccata i fuga d-moll
 6.J. S. Bach „Suita orkiestrowa D- dur Aria”
 7 J.S. Bach V koncert Brandenburski cz I Allegro
 8. J.S. Bach „Wariacje Goldbergowskie” - Aria
 9.G.F. Haendel oratorium „Mesjasz” chór” Alleluja”
 10. A. Vivaldi Z cyklu „Cztery pory roku” Koncert E- dur Wiosna cz I.
 11.W.A. Mozart „Requiem d -moll Kyrie eleison , Lacrimosa”
 12 W. A.Mozart Uwertura do opery „Wesele Figara”
 W .A. Mozart „40 Symfonia d- moll cz. I „Molto allegro”
 14. J. Haydn „94 Symfonia G- dur „ Niespodzianka” cz .II Andante”
 15.F. Chopin „Mazurek F- dur op. 68 nr 3
 16.F. Chopin „Polonez A- dur op.40 nr.1”
 17.S. Moniuszko. Opera „ Straszny Dwór” aria Skołuby. Mazur finałowy
 18.S. Moniuszko Opera „Halka- mazur”
 19 H. Wieniawski Polonez koncertowy D -dur i Kujawiak a- moll
 20 . G .Bacewicz „Oberek nr I
 21.W .Lutosławski „Mała suita -Fujarka”
 22.M.K .Ogiński” Polonez a -moll”
 23.L. van Beethoven XI Symfonia d -moll cz. IV „ Oda do radości”
 24 L. Van Beethoven „ V Symfonia c -moll cz .I Allegro con brio”
 .25.F. Chopin „Etiuda c -moll op. 10.
 26 K. Szymanowski Z cyklu „Mity” „Źródło Aretuzy”
 26.P. Dukas” Uczeń czarnoksiężnika”
 27.W. Kilar „Orawa”
 28.K. Penderecki Fragmenty „Polskiego requiem”
„ Agnus Dei' i
„Chaconna”
Na zakończenie pierwszego etapu uczeń wie:
 jaka jest obsada solowa , kameralna i orkiestrowa
 jakie instrumenty wchodzą w skład orkiestry symfonicznej i co jest ich
źródłem dźwięku,
 jakie mamy rodzaje głosów ludzkich
 jakie mamy elementy dzieła muzycznego i zna podstawowe
oznaczenia wykonawczej
 na czym polega budowa okresowa i ewolucyjna
 co jest istotą formy muzycznej zwanej rondem
 co to znaczy „ muzyka programowa, ilustracyjna, absolutna”
 potrafi omówić faktury dzieła muzycznego .
 co to jest imitacja, kontrapunkt i progresja
 na czym polega budowa cyklu wariacyjnego
.









co to jest suita.
jakie mamy gatunki muzyki polifonicznej i formy polifonicznej
jakie mamy narodowe tańce polskie,
cechy polskiej pieśni ludowej
czym różni się taniec stylizowany od użytkowego
co to jest opera
w jakim czasie trwały poszczególne okresy w sztuce
jakie zaszły w tych epokach najważniejsze zmiany
nazwiska najważniejszych kompozytorów obcych i polskich w
poszczególnych okresach.
KOMENTARZ DO REALIZACJI PROGRAMU NAUCZNIA
OGÓLNA KONCEPCJA PROGRAMU
Program nauczania przedmiotu audycje muzyczne jest dostosowany do
indywidualnych potrzeb i możliwości ucznia,
Podczas realizowania programu nauczania uczniowie korzystają z podręcznika
p. Agnieszki Kremer- Bogdańskiej „W krainie muzyki” Podręcznik dla szkół
muzycznych I stopnia”
Podręcznik ten zabezpiecza uczniom możliwość powtórzenia materiału w
domu, powrotu do minionych już informacji z lat ubiegłych. W klasie V ,po I
okresie uczniowie otrzymują zestaw czterech płyt z nagranymi utworami do
rozpoznania. Na tych też utworach realizowana jest ta część kształcenia
dotycząca umiejętności rozpoznawania .
Podczas procesu edukacyjnego z przedmiotu audycje muzyczne przygotowuje
się uczniów do odbioru muzyki , do jej emocjonalnego przeżywania a także do
świadomej odtwórczości.
Kształcone są różne sposoby słuchania,( np. wysokość, barwa, słyszenie
linearne i werdykalne)
Kształci się pamięć muzyczna, wyobraźnia, a przede wszystkim koncentracja i
uwaga ,cechy, które warunkują szeroko rozumiany proces kształcenia
muzycznego.
WSKAZÓWKI METODYCZNE
METODY PRACY
praca indywidualna i w grupie
aktywizujące
podające
praca z partyturą i nagraniem, audiowizualne
 wprowadzanie twórczości muzycznej
 korelacja z plastyką
 spiralnego nauczania- powracanie do zagadnienia ze
zwiększeniem stopnia trudności
OPIS WARUNKÓW NIEZBĘDNYCH DO REALIZACJI
PROGRAMU NAUCZANIA
 tablica w pięciolinię
 pianino lub fortepian
 sprzęt audiowizualny
 zestaw płyt CD i DVD umożliwiający realizację programu
 tablice z ilustracjami instrumentów, rytmami tańców
narodowych, strojami ludowymi , instrumentami ludowymi,
portrety kompozytorów ,albumy z ilustracjami strojów z
epok,czy słynnych budowli,
 możliwość z korzystania na lekcji z encyklopedii lub słowników
muzycznych.
Właściwy proces edukacyjny nie może jednak przynieść spodziewanych
rezultatów bez pracy ucznia w domu. Zwłaszcza w zakresie umiejętności
rozpoznawania .Gdyż tylko wielokrotne i rozłożone w czasie słuchanie daje tę
potrzebną każdemu melomanowi i muzykowi umiejętność śledzenia i
rozumienia utworu muzycznego.
Elżbieta Szydłowska