Kryteria oceniania osiągnięć edukacyjnych dla klasy 2

Kryteria oceniania osiągnięć edukacyjnych ucznia z języka polskiego
dla klasy II Gimnazjum w Nowym Tomyślu
Kryteria oceniania i wymagania edukacyjne opracowane przez zespół nauczycieli języka
polskiego w oparciu o wewnątrzszkolny system oceniania, podstawę programową i realizowany w gimnazjum Program nauczania języka polskiego dla klas I - III „Świat w słowach i obrazach”
Sposoby sprawdzania osiągnięć edukacyjnych uczniów
I Praca klasowa – praca pisemna, trwająca co najmniej 45 minut, w trakcie której zostają sprawdzone
umiejętności uczniów w zakresie komponowania przewidzianych programem form wypowiedzi oraz
poziom ich wiedzy merytorycznej.
Nauczyciel informuje uczniów o terminie pracy klasowej, o formach podawczych, które się na niej
pojawią oraz o zakresie obejmowanego przez nią materiału co najmniej z tygodniowym wyprzedzeniem.
Prace klasowe mogą być przeprowadzone w dwóch różnych formach:
1. Nauczyciel przygotowuje zestaw minimum dwóch tematów prac z określonego wcześniej zakresu
materiału. Przy każdym temacie zostaje jasno określona wymagana forma wypracowania. Uczniowie
mają możliwość wyboru jednego z podanych tematów.
2. Nauczyciel przedstawia zestaw trzech tematów prac, możliwych do zrealizowania za pomocą
krótszych form pisemnych (zaproszenie, przepis, instrukcja, podanie itp.). Uczniowie wypowiadają
się na wszystkie przedstawione im tematy. Nauczyciel biorąc pod uwagę wszystkich trzech prac,
ustala jedną ocenę.
II Test (do wyboru forma testu otwartego lub zamkniętego) – test trwa co najmniej 45 minut i może
obejmować materiał nawet z całego półrocza. Nauczyciel informuje uczniów o terminie testu i zakresie
objętego nim materiału co najmniej z tygodniowym wyprzedzeniem.
III Sprawdzian – praca pisemna, obejmująca swym zakresem jeden z realizowanych w danym semestrze
działów programu nauczania. Czas trwania tej formy sprawdzania umiejętności uczniów wynosi od 30
do 45 minut.
Nauczyciel informuje uczniów o terminie sprawdzianu oraz o zakresie obejmowanego przez niego
materiału co najmniej z tygodniowym wyprzedzeniem.
Ilość sprawdzianów jest uzależniona od ilości przerobionego materiału – ukończonych działów. Nie
powinny się one jednak odbywać częściej niż raz w miesiącu.
IV Kartkówka – to niezapowiedziana praca pisemna, obejmująca swym zakresem trzy ostatnie tematy.
Czas trwania kartkówki jest różny w zależności od stopnia trudności obejmowanego przez nią materiału,
nie może być jednak krótszy niż 5 i dłuższy niż 15 minut.
Sposób oceniania kartkówki ustala nauczyciel w zależności od stopnia trudności materiału.
Ilość kartkówek nie jest ograniczona i zależy wyłącznie od decyzji nauczyciela.
V Odpowiedź ustna – to niezapowiedziane sprawdzenie umiejętności komponowania wypowiedzi ustnej
(wysławiania się) uczniów, wnioskowania oraz ich wiedzy merytorycznej. Swym zakresem odpowiedź ta
obejmuje materiał trzech ostatnich tematów.
Nauczyciel ocenie wiedzę ucznia, jego sposób wysławiania się, tj. słownictwo, umiejętność
konstruowania zdań i dłuższych wypowiedzi.
Uczeń może być wywołany do odpowiedzi kilkakrotnie w ciągu jednego semestru.
1
VI Udział w lekcji – nauczyciel na bieżąco ocenia udział uczniów w lekcji, tzn. stopień ich
przygotowania do zajęć, aktywność, jakość proponowanych przez nich rozwiązań postawionych
problemów itp.
VII Sprawdzenie funkcjonalności i estetyki zeszytu – nauczyciel ocenia zeszyt ucznia, biorąc
pod uwagę nie tylko jego estetykę, lecz przede wszystkim kompletność notatek i ich przejrzystość.
Każdy uczeń może mieć oceniony zeszyt raz w semestrze, zwłaszcza przy ocenianiu semestralnym.
VIII Sprawdziany ortograficzne – (dyktanda) – nauczyciel zapowiada dyktando co najmniej
na tydzień przed jego terminem. Kryteria oceniania są uzależnione od zakresu materiału, rozmiarów
oraz stopnia trudności sprawdzianu.
IX Wypracowania – oceniając prace pisemne uczniów nauczyciel powinien brać pod uwagę następujące
kryteria:
1. Stopień zgodności treści z tematem. Rozumienie tematu.
2. Stopień samodzielności w opracowaniu tematu. Samodzielność.
3. Wartość materiału faktograficznego. Poziom wiadomości, umiejętność dobrania lektury, cytaty.
4. Stopień wyczerpania tematu.
5. Kompozycję pracy, zgodność z formą (lub dobór formy), planowość, spójność tekstu, jednolitość
konwencji.
6. Walory stylistyczne pracy, bogactwo i stosowność słownictwa, urozmaicenie składni.
7. Poprawność językową (słownictwo i gramatyka).
8. Poprawność ortograficzną i interpunkcyjną.
9. Estetykę pracy: pismo, przejrzystość struktury tekstu, akapity itd.
Nauczyciel sprawdza prace wybiórczo. Pod koniec każdego semestru każdy uczeń powinien posiadać
co najmniej 2 sprawdzone i ocenione prace pisemne. Wypracowania oraz krótsze formy wypowiedzi
np. zaproszenie, oceniane są wg systemu kryterialnego opracowanego przez nauczycieli polonistów.
X Zadania domowe: tj. ćwiczenia językowe, stylistyczne itp. – nauczyciel sprawdza przede wszystkim
zgodność wykonanego ćwiczenia z przyjętą normą, bierze pod uwagę pomysłowość ucznia, umiejętność
zaproponowania nowych, własnych rozwiązań, postawionych problemów.
Nauczyciel ocenia ten typ zadań domowych przede wszystkim wtedy, kiedy zostały one sporządzone
w sposób bardzo ciekawy i niekonwencjonalny.
Ocenie podlega także nieodrobienie tego typu zadań.
XI Terminy zwrotu prac pisemnych.
1. Prace klasowe, sprawdziany i testy – w ciągu 14 dni od napisania pracy.
2. Dyktanda i kartkówki – na bieżąco (nie później niż w ciągu tygodnia).
Sposoby zawiadamiania uczniów i ich rodziców o otrzymanych ocenach.
1. Wszystkie prace pisemne zostają przez nauczyciela ocenione i zrecenzowane
2. Prace ocenione przechowywane są przez nauczyciela do czasu zakończenia edukacji w gimnazjum, rodzicom są udostępnione do wglądu podczas konsultacji.
3. Uczeń ma możliwość uzupełnienia wiadomości i umiejętności i ponownego napisania sprawdzianu w drugim terminie (w przeciągu 2 tygodni). Obie oceny zostają wpisane do dziennika.
2
Sposób ostatecznego ustalenia oceny śródrocznej i rocznej
Na te oceny mają wpływ wyniki uzyskane wg następującej hierarchii ważności:
1. Prace klasowe, testy, sprawdziany.
2. Wypracowania.
3. Ocenianie bieżące(praca na lekcji, kartkówki, odpowiedzi ustne).
4. Pozostałe (np. prowadzenie zeszytu, udział w konkursach, recytacja).
Warunki i tryb uzyskania wyższej niż przewidywana rocznej oceny klasyfikacyjnej
reguluje WSO.
Kryteria ocen śródrocznych i rocznych z języka polskiego
dla klasy II gimnazjum
Uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną, jeśli nie opanował wiadomości i umiejętności objętych
wymaganiami podstawowymi określonymi w podstawie programowej.
Uczeń otrzymuje oceną dopuszczającą, jeśli nie w pełni opanował wiadomości i umiejętności
objęte wymaganiami podstawowymi określonymi w podstawie programowej, jednak posiadane
wiadomości i umiejętności dają mu możliwość dalszego kształcenia.
Uczeń otrzymuje ocenę dostateczną, gdy w pełni opanował wiadomości i umiejętności na poziomie wymagań podstawowych określonych w podstawie programowej.
Uczeń otrzymuje ocenę dobrą, gdy w pełni opanował wiadomości i umiejętności na poziomie
wymagań podstawowych określonych w podstawie programowej oraz w części wymagania ponadpodstawowe określone w programie nauczania.
Uczeń otrzymuje ocenę bardzo dobrą, jeśli w pełni opanował wiadomości i umiejętności
na poziomie wymagań podstawowych określonych w podstawie programowej i ponadpodstawowych
określonych w programie nauczania.
Uczeń otrzymuje ocenę celującą, jeśli w pełni opanował wiadomości i umiejętności na poziomie
wymagań podstawowych i ponadpodstawowych oraz wykraczające poza program nauczania.
3
Wymagania edukacyjne
Treści nauczania zawarte
w Podstawie programowej
Doskonalenie czytania i odbioru
różnorodnych tekstów kultury
Wymagania podstawowe
Uczeń doskonali technikę głośnego i cichego
czytania ze zrozumieniem,
odróżnia informację od opinii,
wybiera ciekawe i wartościowe filmy oraz
przedstawienia teatralne,
zwraca uwagę na kreację bohaterów, ocenia grę
aktorską,
dostrzega odrębność przekazu radiowego,
telewizyjnego i prasowego,
ogląda różnorodne albumy sztuk plastycznych
i wyraża własne opinie,
dostrzega muzyczność poezji,
rozpoznaje cechy języka publicystyki,
odczytuje różne kody symboliczne i ikoniczne.
Rozpoznaje gatunki literackie już poznane oraz:
Rodzaje literackie oraz gatunki
związane z epiką, dramatem i liryką pieśń, elegię i sonet,
rozróżnia rodzaje literacki,
rozpoznaje i wskazuje środki stylistyczne
w utworze,
Wymagania ponadpodstawowe
Uczeń czyta biegle teksty, poprawnie pod
względem dykcji, pauzowania i akcentowania,
określa ideę utworu,
odkrywa refleksje, uczucia, postawy wpisane
w dzieła literackie i porównuje je ze
współczesnością,
wykorzystuje doświadczenia czytelnicze,
dostrzega elementy języka filmu,
klasyfikuje gatunki filmowe
samodzielnie wybiera ciekawe filmy odpowiednie
do wieku
dostrzega współistnienie dziedzin sztuki w radiu
i telewizji,
określa kompozycję obrazu, dobór barw i ich
funkcję w budowaniu nastroju,
rozpoznaje wybitne dzieła muzyczne,
dostrzega różnice między językiem publicystyki
a literatury.
Dostrzega związek utworu z kontekstem
biograficznym i historycznym,
odczytuje metaforykę i symbolikę utworu
literackiego,
zna pojęcia: literatura faktu, dziennik, pamiętnik,
4
dostrzega zróżnicowanie stylistyczne tekstów,
odróżnia fakty od fikcji literackiej.
groteska, posługuje się nimi w swoich
wypowiedziach.
Poszukiwanie informacji w różnych Korzysta z różnych części książki, tabel, przypisów,
tekstów pomocniczych i aneksów,
źródłach
pod kierunkiem nauczyciela korzysta z różnych
publikacji informacyjnych,
dostrzega cechy reklamy,
umie korzystać ze słowników.
Sprawnie, szybko czyta, wybiera najważniejsze
informacje i notuje (hierarchizuje informacje),
samodzielnie korzysta z wydawnictw
encyklopedycznych, antologii, wykorzystuje zbiory
muzealne jako źródło informacji,
analizuje poprawność językową tekstów
reklamowych,
krytycznie odbiera różnorodne reklamy, ocenia ich
wartość estetyczną.
Rozumienie wybranych pojęć
i terminów z teorii literatury
Określa ideę przewodnią utworu;
Odkrywa w literaturze refleksje, uczucia, postawy,
dążenia wpisane w dzieła z różnych okresów
i kręgów kulturowych, porównuje je ze
współczesnością;
Dostrzega związki utworu z kontekstem
biograficznym i historycznym;
Odczytuje metaforykę i symbolikę utworu
literackiego;
Dostrzega celowość konstruowania nieregularnej
wypowiedzi wierszowanej;
Rozróżnia lirykę bezpośrednią i pośrednią;
Odróżnia fakty od opinii;
Rozpoznaje gatunki liryczne omawiane w klasie
pierwszej oraz pieśń, elegię, sonet, hymn, tren,
nowelę;
Dostrzega zróżnicowanie stylistyczne tekstów;
Rozróżnia rodzaje literackie: epikę, lirykę i dramat;
Wskazuje cechy wiersza wolnego;
Identyfikuje osobę mówiącą;
Odróżnia fakty od fikcji literackiej;
Zwraca uwagę na kreacje aktorów, ocenia ich grę;
Dostrzega elementy języka filmu: montaż, plany
filmowe, ruch i punkt widzenia kamery;
Klasyfikuje podstawowe gatunki filmowe;
Dobiera fotografie do przedstawianych przez siebie
5
Odróżnia fotografię dokumentalną od artystycznej;
Dostrzega odrębność przekazu radiowego,
telewizyjnego i prasowego;
Dostrzega cechy języka publicystyki;
Odczytuje różne kody ikoniczne i symboliczne;
Dostrzega charakterystyczne cechy reklamy;
Wskazuje cechy groteski.
Dostrzeganie i komentowanie
swoistych właściwości poznanych
utworów literackich i tekstów
kultury oraz określanie funkcji
zaobserwowanych
środków wyrazu;
Dostrzeganie uniwersalności
doświadczeń , przemyśleń, uczuć
i aspiracji wpisanych w dzieła z różnych okresów i kręgów
kulturowych.
Dostrzeganie związku utworów
z biografiami twórców i czasem
historycznym
Podczas czytania tekstów literatury pięknej,
popularnonaukowej, publicystycznej, literatury
faktu oraz korespondencji literackiej:
-uczeń odróżnia informację od opinii
zagadnień;
Dostrzega współistnienie różnych dziedzin sztuki w
przekazie radiowym i telewizyjnym;
Dostrzega różnice między językiem publicystyki a
językiem literatury;
Samodzielnie korzysta z wydawnictw
encyklopedycznych, antologii, serii wydawniczych,
dzieł zebranych; wykorzystuje zbiory muzealne jako
źródło informacji;
Analizuje poprawność językową tekstów reklam;
Świadomie i krytycznie odbiera różnorodne
reklamy, oceniając ich wartość estetyczną.
Dostrzega przesłanie zawarte w utworze
groteskowym; odczytuje jego metaforyczny sens.
Podczas czytania tekstów literatury pięknej....
-uczeń potrafi określić ideę utworu;
-umie odkryć w literaturze refleksje, uczucia,
postawy, dążenia wpisane w dzieła z
różnych okresów i kręgów kulturowych
oraz porównać je ze współczesnością;
-dostrzega związki utworu z kontekstem
biograficznym i historycznym;
-umie odczytać metaforykę i symbolikę utworu;
6
Omawianie i interpretowanie
utworów w różnych zestawieniach
kontekstualnych.
Pojęcia dotyczące stylistyki:
neologizm, archaizm, dialektyzm,
stylizacja.
-potrafi ocenić grę aktorów w wybranych przez
siebie ciekawych i wartościowych filmach oraz
przedstawieniach teatralnych;
-podczas oglądania albumów dzieł plastycznych
potrafi wyrazić własne opinie
potrafi dostrzec i ocenić inne elementy języka filmu;
-potrafi określić kompozycję obrazu, perspektywę,
dobór barw i ich funkcję w budowaniu nastroju
Dostrzega zróżnicowanie stylistyczne tekstów.
Przedstawia zwięźle główną myśl tekstu
Pojęcia (bez konieczności ich
popularnonaukowego, dokonuje selekcji materiału.
definiowania i używania
terminów):myśl przewodnia;
Odczytuje różne kody ikoniczne i symboliczne.
sensy symboliczne i metaforyczne
utworu, realizm, fantastyka,
groteska,narracja (pierwszoosobowa
i trzecioosobowa), symbol, alegoria,
ironia, apostrofa, antyteza, kontrast.
Dokonuje uogólnień treści tekstu
popularnonaukowego, artykułu, uwypukla myśl
przewodnią.
Określa ideę utworu.
Odczytuje metaforykę i symbolikę utworu
literackiego.
Redaguje opowiadanie w narracji pierwszoosobowej Przekształca narrację trzecioosobowa na
i trzecioosobowej.
pierwszoosobową i odwrotnie.
Uczeń stosuje imiesłowowe równoważniki zdania; Uczeń celowo i poprawnie stosuje imiesłowowe
Odmiana części mowy – fleksyjne
stosuje różne typy imiesłowów w wypowiedzeniach. równoważniki zdania.
cząstki budowy wyrazów,
posługiwanie się wiadomościami na
ten temat w analizie znaczeń
Uczeń poprawnie pisze zakończenia –łszy i –wszy;
Pisanie poprawne pod względem
zgodności z właściwymi strukturami poprawnie zapisuje cząstkę nie z imiesłowami;
gramatycznymi i systemem języka poprawnie zapisuje wyrazy pochodne;
poprawnie zapisuje wyrazy złożone, skróty
7
i skrótowce;
poprawnie zapisuje wyrazy, w których następuje
utrata dźwięczności;
poprawnie zapisuje wyrazy z głoskami nosowymi;
umie poprawnie oznaczać miękkość głosek;
poprawnie zapisuje wyrazy, między którymi zaszło
upodobnienie;
poprawnie zapisuje samogłoski nosowe oraz
spółgłoski dźwięczne i bezdźwięczne wewnątrz
wyrazu;
poprawnie zapisuje wyrazy, w których zachodzą
uproszczenia grup spółgłoskowych.
Wypowiedzenie złożone
Uczeń zna i posługuje się wypowiedzeniami
złożonymi z podrzędnymi podmiotowymi;
stosuje odpowiednią interpunkcję;
zna i posługuje się wypowiedzeniami złożonymi
z podrzędnymi orzecznikowymi;
stosuje odpowiednią interpunkcję;
zna i stosuje imiesłowowe równoważniki zdania,
zachowując odpowiednią interpunkcję;
zna i stosuje różne typy imiesłowów w wypowiedzeniach.
Uczeń posługuje się wypowiedzeniami złożonymi
z podrzędnymi podmiotowymi, dostosowuje je do
intencji, sytuacji i odbiorcy;
posługuje się wypowiedzeniami złożonymi z podrzędnymi orzecznikowymi, dostosowuje je do intencji,
sytuacji i odbiorcy;
celowo i poprawnie stosuje imiesłowowe
równoważniki zdania;
przekształca imiesłowowe równoważniki zdania na
zdania podrzędne i odwrotnie.
Mechanizm upodobnień fonetycznych (głównie pod względem
dźwięczności) i znaczenia tego
zjawiska dla praktyki wymawiania
i zapisywania wyrazów.
Uczeń dostrzega różnicę pomiędzy wymową
Uczeń reaguje na błędną wymowę;
a zapisem spółgłosek dźwięcznych i bezdźwięcznych;
poprawnie wymawia i zapisuje samogłoski nosowe;
umie poprawnie oznaczać miękkość głosek;
poprawnie zapisuje wyrazy, między którymi zaszło
upodobnienie;
8
poprawnie wymawia i zapisuje samogłoski nosowe uświadamia sobie przyczyny różnic między
oraz spółgłoski dźwięczne i bezdźwięczne wewnątrz wymową a pisownią niektórych wyrazów.
wyrazów;
poprawnie wymawia i zapisuje wyrazy, w których
zachodzą uproszczenia grup spółgłoskowych.
Wyrazy podzielne i niepodzielne
słowotwórczo, budowa
słowotwórcza wyrazu.
Wyraz podstawowy i pochodny.
Rozpoznaje wyrazy podzielne i niepodzielne
słowotwórczo.
Poprawnie zapisuje wyrazy pochodne utworzone za
pomocą przedrostków.
Sposoby tworzenia wyrazów
pochodnych.
Tworzy wyrazy za pomocą przyrostków i
przedrostków, odrzucając końcowe części wyrazów
podstawowych.
Poprawnie zapisuje wyrazy pochodne
Tworzy wyrazy pochodne od wyrażeń
przyimkowych oraz od dwu i więcej wyrazów
podstawowych.
Dąży do precyzji i bogactwa wypowiedzi stosując
wyrazy pochodne.
Treść i zakres wyrazu.
Dostrzega różnice między treścią a zakresem
wyrazu.
Stosuje wyrazy o znaczeniu ogólnym i
szczegółowym.
Tworzy wyrazy pochodne, wyodrębnia w wyrazie
pochodnym podstawę słowotwórczą i formant
Wyrazy nacechowane emocjonalnie Odróżnia wyrazy nacechowane od neutralnych
i wartościująco
Docenia wartość oceniająco – ekspresywną
wyrazów.
Wybiera z tekstów literackich wyrazy nacechowane
i określa źródło ich zabarwienia.
Skróty i skrótowce
Poprawnie odczytuje popularne skróty i skrótowce
Poprawnie zapisuje wyrazy złożone, skróty,
skrótowce.
Poprawnie używa w wypowiedziach skrótów, ocenia
ich przydatność.
Wyżej zorganizowane formy
wypowiedzi
Uczeń redaguje opowiadanie w narracji
pierwszoosobowej i trzecioosobowej;
Pojęcia związane z retoryką i wypowiedziami o strukturze logicznej:
redaguje streszczenie artykułu, stosując językowe
Uczeń redaguje fragmenty dziennika (pamiętnika);
-przekształca narrację pierwszoosobową na
trzecioosobową i odwrotnie;
w streszczeniu zastępuje zdania podrzędne
9
teza, argument, przesłanka,
wniosek, pogląd, ocena.
środki uzwięźlające, rzeczowniki o znaczeniu
ogólnym, zaimki, imiesłowy;
imiesłowowym równoważnikiem zdania, stosuje
zdania pojedyncze rozwinięte;
redaguje opis przeżyć, używając wyrazów
nazywających uczucia;
redaguje opis przeżyć, stosując związki
frazeologiczne, nazywające stany psychiczne
i ukazujące reakcje zewnętrzne;
redaguje charakterystykę postaci , wykorzystując
redaguje charakterystykę postaci, posługując się
wyniki wcześniejszej analizy zgromadzonych opinii wyrażeniami i związkami frazeologicznymi w celu
i faktów oraz wyciągniętych wniosków;
nadania wypowiedzi charakteru ekspresywnego;
redaguje sprawozdanie z wydarzenia autentycznego redaguje sprawozdanie z ważnego wydarzenia z
( z życia klasy, szkoły), prezentując własne odczucia życia własnej miejscowości, dodając swój
i punkt widzenia, stosując zwroty i wyrażenia o
komentarz i opinię;
zabarwieniu uczuciowym;
w recenzji świadomie dobiera środki językowe
uwypuklające własną opinię;
redaguje recenzję, komentując i oceniając
poszczególne elementy utworu;
redaguje opinię z uzasadnieniem argumentów na
określony temat;
próbuje redagować rozprawkę na zadany temat
według wcześniej sporządzonego planu;
redaguje list z opisem przeżyć;
redaguje list w sytuacji symulowanej ( np. z punktu
widzenia postaci literackiej, w konwencji epoki itp.);
redaguje podanie i życiorys;
sporządza notatkę w formie wykresu, tabeli,
schematu;
wykorzystuje przypis jako notatkę;
redaguje przypis.
Opracowali: Katarzyna Beyer, Marzena Dach-Kolanko, Danuta Karczmarek, Dorota Kuźniewska, Grzegorz Piątas, Anna Przybylska, Anita Rucioch-Gołek, Dorota
Wiśniewska
10