burak cukrowy

BURAK CUKROWY
Doświadczenia z burakiem cukrowym prowadzono w Głubczycach na jednym poziomie
agrotechniki. W 2014 roku badano 18 odmian; dwóch polskich (KHBC – 3, WHBC – 2) i siedmiu
zagranicznych (Strube – 2, Maribo Seed – 2, Syngenta – 1, KWS – 3, Sesvanderhave – 3, Betaseed
– 1, SAS – 1 ) firm nasiennych. Dla wszystkich odmian hodowcy zadeklarowali odporność na
rizomanię (Rh), dla odmiany Panorama KWS również na nicienie, a dla odmiany Pikador
dodatkowo na zgorzel siewek i zgniliznę wierzchołkową korzeni (A),mączniaka prawdziwego (E)
i brunatną plamistość liści (R).
Warunki agrotechniczne prowadzenia doświadczenia w 2014 roku, pochodzenie odmian
i zbiorcze wyniki przedstawiono w tabelach 106 - 108, a wyniki plonowania i ważniejszych
właściwości rolniczych w tabelach 109 – 111 i na wykresach 77-79.
Przy średnim plonie korzeni w Głubczycach 919,5 dt/ha w 3-leciu, 916,3 dt/ha w latach 20132014 i rekordowym 1082,2 dt/ha w 2014 roku, do wyżej plonujących należały odmiany Natura
KWS, Szach, Basilius, Telimena oraz BTS 350 i Piast. Przy średniej zawartości cukru 19,0%
w 3-leciu, 18,4% w latach 2013-2014 i 18,0% w ostatnim roku wyższą miały odmiany Manitou,
Gellert i Pikador oraz Mesange i Tapir. Średni plon technologiczny cukru wynosił 155,2 dt/ha
w latach 2012-2014, 148,1 dt/ha w latach 2013-2014 i 169,5 dt/ha w 2014 roku. Jego wysokością
wyróżniały się odmiany Natura KWS, Szach, Basilius, Gellert i Manitou oraz BTS 350, Piast,
Mesange i Sukcesja KWS (tabela 109).
W tabeli 110 przedstawiono plonowanie badanych odmian buraka cukrowego w Polsce,
z 11 doświadczeń przeprowadzonych w 2014 roku. Średni plon korzeni wynosił 872,0 dt/ha,
a wyróżniały się nim odmiany BTS 350, Panorama KWS, Piast, Natura KWS i Telimena. Przy
średniej zawartości cukru 18,6% wyższą miały Mesange, Tapir, Gellert i Manitou. Średni plon
technologiczny cukru wynosił 145,9 dt/ha, a do wyróżniających się odmian należały BTS 350,
Panorama KWS, Melodia i Natura KWS. Najwyższym syntetycznym indeksem wigoru cechowały
się odmiany Pikador, Basilius, Milton, BTS 350, Sukcesja KWS, Panorama KWS, Igloo i Alegra ,
a bardzo niskim Telimena, Tapir, Piast, Manitou i Gellert. Większą odpornością na chwościka
burakowego odznaczały się odmiany Alegra, Natura KWS i Tapir, a mniejszą Melodia, Szach
i Telimena.
W tabeli 111 przedstawiono ważniejsze właściwości rolnicze badanych odmian buraka
cukrowego na podstawie doświadczeń prowadzonych w Głubczycach. Polowa energia wschodów
(PEW), liczona w 3 dni po pierwszych wschodach wynosiła średnio w latach 2012-2014 26,8%,
w latach 2013-2014 26,3%, a w ostatnim roku tylko 8,0%. Zróżnicowanie odmian
w poszczególnych latach było bardzo duże. Wyższą cechowały się odmiany Gellert, Szach, Alegra
i Manitou oraz Panorama KWS. Niską miały Telimena oraz Tapir i Mesange. Przy średniej polowej
zdolności wschodów (PZW), liczonej w 2-3 tygodnie po pierwszych wschodach, odpowiednio 81,5,
80,1
i
86,2%
wyższą
miały odmiany
Natura
KWS,
Basillius,
Gellert
oraz
Igloo
i Piast, a niższą Alegra, Manitou, Telimena oraz Pikador, Szach, Mesange i Tapir. Zróżnicowanie
odmian w poszczególnych latach było duże. Porażenie roślin przez chwościka burakowego
w 3-leciu było nieduże, po zastosowaniu jego zwalczania dwukrotnie w okresie wegetacji. Słabiej
porażane były odmiany odmiany Natura KWS, Szach, Milton, Basilius i Gellert oraz Sukcesja
KWS, a silniej Pikador oraz w ostatnim roku Tapir i Piast.
Tab. 106. Burak cukrowy. Warunki agrotechniczne doświadczenia. Rok zbioru 2014
Miejscowość
Głubczyce
Głubczyce
1
II
Powiat
Kompleks rolniczej przydatności gleby
Klasa bonitacyjna gleby
pH gleby w KCl
Przedplon
6,7
Pszenica ozima
Data siewu
(dzień, m-c)
01.04
Data zbioru
(dzień, m-c)
28.10
N
P 2O 5
(kg/ha)
(kg/ha)
K2O
(kg/ha)
Nawożenie dolistne
(l/ha)
Zaprawa nasienna
(nazwa)
Herbicydy
(g,l/ha)
Insektycydy
(l/ha)
Fungicydy
(l/ha)
Nawożenie mineralne
130
100
150
ADOB Mg – 10 + ADOB B – 2,5 + Basfoliar 36 E – 5
ADOB Mg – 10 + ADOB B – 3,0 + ADOB Mn – 2 + Basfoliar 36 E – 5
Środki ochrony roślin
Nasiona zaprawiane przez hodowców
Betanal Maxx Pro – 0,8 + Goltix 700 SC – 1,5
Betanal Maxx Pro – 1 + Goltix 700 SC – 1 + Safari 50 WG – 20
Betanal Maxx Pro – 1,25 + Goltix 700 SC – 1,5
Dursban 480 EC – 1,5
Optan 183 SE – 0,7
Optan 183 SE – 0,7
Tab. 107. Burak cukrowy. Pochodzenie odmian
Lp.
Odmiana
1
Alegra
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
Basilius
BTS 350
Gellert
Igloo
Jampol
Manitou
Melodia
Mesange
Milton
Natura KWS
Panorama KWS
Piast
Pikador
Sukcesja KWS
Szach
Tapir
Telimena
Tolerancja
na patogeny
Rh
Rh
Rh
Rh
Rh
Rh
Rh
Rh
Rh
Rh
Rh
Rh, N
Rh
Rh, A, E, R
Rh
Rh
Rh
Rh
Rok wpisania do
Krajowego Rejestru
Odmian w Polsce
2012
2013
2014
2013
2014
2013
2013
2014
2014
2012
2012
2014
2014
2013
2014
2012
2014
2013
SE
Adres jednostki zachowującej odmianę,
a w przypadku odmiany zagranicznej - pełnomocnika w Polsce
Syngenta Polska sp. z o.o. Warszawa
DE
DE
DE
BE
PL
BE
PL
FR
DK
DE
DE
PL
DK
DE
PL
BE
PL
Strube Polska sp. z o.o. Wrocław
Betaseed GmbH Frankfurt
Strube Polska sp. z o.o. Wrocław
SESVANDERHAVE Poland sp. z o.o. Poznań
KHBC sp. z o.o. Straszków
SESVANDERHAVE Poland sp. z o.o. Poznań
KHBC sp. z o.o. Straszków
SAS Florimond Desprez Veuve & Fils
Maribo Seed Poland sp. z o.o. Warszawa
KWS Polska sp. z o.o. Poznań
KWS Polska sp. z o.o. Poznań
WHBC sp. z o.o. Poznań
Maribo Seed Poland sp. z o.o. Warszawa
KWS Polska sp. z o.o. Poznań
KHBC sp. z o.o. Straszków
SESVANDERHAVE Poland sp. z o.o. Poznań
WHBC sp. z o.o. Poznań
Kod kraju
pochodzenia
Rh, N, A, E, R – deklarowana przez hodowcę odporność lub tolerancja na rizomanię, nicienie, zgorzel siewek i zgniliznę
wierzchołkową korzeni, mączniaka prawdziwego i brunatną plamistość liści.
Tab. 108. Burak cukrowy. Zbiorcze wyniki doświadczenia. Rok zbioru 2014
Lp.
1
Cecha
Polowa energia wschodów (PEW)
(%)
Głubczyce
8,0
2
Polowa zdolność wschodów ( PZW)
(%)
86,2
0
3
4
Ocena stanu po przerywce
Ocena ulistnienia
(skala 9 )
(skala 90)
9,0
8,6
5
6
Ocena stanu przed zbiorem
Udział korzeni drobnych
(skala 90)
8,5
0,9
7
Chwościk burakowy
Zawartość cukru
8
9
10
(%)
(skala 90)
8,0
Plon technologiczny cukru
(%)
(dt/ha)
18,0
169,5
Plon korzeni
(dt/ha)
1082,2
Tab. 109. Burak cukrowy - Głubczyce. Plon korzeni, plon technologiczny cukru (% wzorca), zawartość cukru ( odchylenia od wzorca )
Lata zbioru 2014, 2012-2014
Lp.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
Plon korzeni dt/ha
Odmiana
Wzorzec
Alegra
Basilius
BTS 350
Gellert
Igloo
Jampol
Manitou
Melodia
Mesange
Milton
Natura KWS
Panorama KWS
Piast
Pikador
Sukcesja KWS
Szach
Tapir
Telimena
Liczba doświadczeń
2014
1082,2
101
102
108
94
99
96
94
99
97
95
110
98
108
97
101
99
96
105
1
Wzorzec – średnia dla wszystkich badanych odmian
2013-2014
916,3
99
105
97
96
96
98
107
95
99
104
2
2012-2014
919,5
97
100
106
102
3
2014
18,0
-0,8
-0,4
0,2
0,6
0,3
-0,4
0,8
0,1
0,8
-0,2
-0,5
-0,1
-0,5
0,4
0,1
0,1
0,7
-1,2
1
Zawartość cukru
%
2013-2014
2012-2014
18,4
19,0
-0,6
-0,4
-0,2
0,7
-0,1
0,7
-0,3
-0,2
-0,3
-0,4
0,4
0,1
0,0
-0,6
2
3
Plon technologiczny
cukru dt/ha
2014
2013-2014
2012-2014
169,5
148,1
155,2
96
95
95
100
104
109
97
102
101
92
94
99
101
100
104
94
96
100
107
105
103
97
105
99
98
102
100
100
102
101
96
99
1
2
3
Tab. 110. Burak cukrowy. Polska. Plon korzeni, plon technologiczny cukru (% wzorca),
zawartość cukru, SIW, porażenie przez chwościka ( odchylenia od wzorca ). Rok zbioru 2014
Lp.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
Odmiana
Wzorzec
Alegra
Basilius
BTS 350
Gellert
Igloo
Jampol
Manitou
Melodia
Mesange
Milton
Natura KWS
Panorama KWS
Piast
Pikador
Sukcesja KWS
Szach
Tapir
Telimena
Plon korzeni dt/ha
Zawartość
cukru %
872,0
95
100
108
96
99
100
98
102
98
100
106
107
106
96
102
98
99
104
18,6
-0,8
-0,6
-0,1
0,1
-0,1
-0,3
0,1
-0,2
0,3
-0,6
-0,6
-0,1
-1,0
-0,1
-0,2
-0,3
0,3
-1,0
Wzorzec – średnia dla wszystkich badanych odmian
SIW – syntetyczny indeks wigoru
Plon
technologiczny
cukru dt/ha
145,9
90
96
106
97
99
98
98
101
100
97
101
106
99
96
99
95
100
97
SIW
19,1
22,0
32,2
29,0
7,7
22,6
19,6
7,6
26,2
13,7
32,2
10,1
24,3
7,0
39,4
27,6
16,5
4,4
2,3
Chwościk
buraka
skala 90
8,0
0,4
0,1
-0,2
-0,1
0,0
0,0
0,1
-0,3
0,1
0,1
0,3
0,1
-0,2
0,2
0,0
-0,3
0,3
-0,3
Tab. 111. Burak cukrowy. Głubczyce. Ważniejsze właściwości rolnicze odmian (odchylenia od wzorca). Lata zbioru 2014, 2012-2014
Lp.
Odmiana
Wzorzec
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
Alegra
Basilius
BTS 350
Gellert
Igloo
Jampol
Manitou
Melodia
Mesange
Milton
Natura KWS
Panorama KWS
Piast
Pikador
Sukcesja KWS
Szach
Tapir
Telimena
Liczba doświadczeń
Polowa Energia Wschodów (%)
Polowa Zdolność Wschodów (%)
Chwościk buraka (skala 9o)
2014
2013-2014
2012-2014
2014
2013-2014
2012-2014
2014
2013-2014
2012-2014
8,0
26,3
26,8
86,2
80,1
81,5
8,0
8,2
7,5
10,9
7,6
-0,2
-7,1
4,1
-7,1
7,2
-6,4
-7,5
-7,6
-7,3
7,6
2,5
0,6
6,5
10,0
-7,6
-6,2
1
2,2
-9,1
11,7
4,8
1,8
-7,3
3,1
-6,3
3,2
-15,4
2
-2,0
4,9
-0,7
-1,2
3
-3,4
3,7
0,8
2,0
2,6
0,6
0,4
-0,3
-1,4
-2,1
0,6
-0,3
1,7
-4,7
0,5
-3,0
-1,2
3,5
1
-3,8
4,3
4,2
0,2
-8,3
-1,2
3,3
0,5
0,0
-5,5
2
-2,3
1,2
3,1
0,1
3
0,0
0,2
0,0
0,2
0,0
-0,3
0,2
0,0
0,2
0,2
0,2
0,0
-0,5
0,0
0,5
0,0
-0,8
0,0
1
-0,2
0,3
0,1
0,1
-0,1
0,4
0,1
-0,5
0,1
-0,1
2
-0,2
0,1
0,4
0,4
3
Wzorzec – średnia dla wszystkich badanych odmian
Wykres 79. Burak cukrowy. Plon technologiczny cukru dt/ha (% wzorca).
Głubczyce, Polska. Rok zbioru 2014.
% wzorca
114
112
110
108
106
104
102
100
98
96
94
92
90
88
86
84
82
80
wzorzec Głubczyce - 169,5 dt/ha
wzorzec Polska - 145,9 dt/ha