ŻYCZLIWOŚĆ DYSKRECJA Savoir-vivre

ŻYCZLIWOŚĆ
DYSKRECJA
Savoir-vivre —
to wiedza o tym, jak należy zachować się w
różnych
sytuacjach.
Znajomość
reguł
zachowania ułatwia zgodne współżycie między
ludźmi.
GRZECZNOŚĆ
UPRZEJMOŚĆ
........................................ ....................... ,-•* /■
LOJALNOŚĆ
UŚMIECH
PROGRAM PROFILAKTYKI
SZKOLNEJ
1. UWAGI WSTĘPNE
•
Profilaktyka jest ochroną człowieka przed zagrożeniami i reagowaniem na nie.
Obejmuje eliminację lub redukcję czynników ryzyka oraz wzmacnianie czynników
chroniących.
•
Szkoła jest miejscem realizacji profilaktyki pierwszorzędowej, skierowanej do
grupy niskiego ryzyka.
•
Profilaktyka pierwszorzędowa polega na promowaniu zdrowego stylu życia i
zapobieganiu zagrożeniom, w szczególności na rozwijaniu umiejętności radzenia
sobie z wymogami życia.
•
Program profilaktyki szkolnej to ogół działań chroniących dzieci i młodzież
przed zakłóceniami w rozwoju i interwencyjnych w sytuacji pojawiających się
zagrożeń.
•
Program profilaktyki szkolnej obejmuje działania podejmowane w trakcie
realizacji programów nauczania i Programu Wychowawczego Szkoły, gdy
realizowane są ogólne zadania szkoły, a także działania specyficzne dla
profilaktyki.
STRUKTURA ODDZIAŁYWAŃ PROFILAKTYCZNYCH
Program profilaktyki szkolnej będzie realizowany na trzech etapach edukacji:
I
etap
klasy I - III Szkoła Podstawowa
II etap klasy IV - VI Szkoła Podstawowa
III
etap klasy
I-III Gimnazjum
CELE PROFILAKTYKI SZKOLNEJ
•
•
Ochrona uczniów przed zagrożeniami w rozwoju.
Reagowanie na pojawiające się zagrożenia.
ZADANIA PROFILAKTYKI SZKOLNEJ
1.
Kształtować postawy wolne od nałogów
2.
Dostarczyć informacji o pozytywnych wymiarach zdrowego życia.
3. Dostarczać wiedzy na temat skutków zachowań ryzykownych i tym samym
umożliwiać dokonywanie racjonalnych wyborów.
4. Pomagać w rozwijaniu ważnych umiejętności społecznych i psychologicznych.
5. Integrować środowisko uczniowskie.
6. Stwarzać klimat zaufania między nauczycielem a uczniem.
7. Rozwijać możliwości podejmowania działań alternatywnych poprzez
zaangażowanie uczniów w działalność pozytywną.
8. Reagować w sytuacjach rozpoznania prób podejmowania zachowań
ryzykownych.
9.
Pomagać w organizowaniu pierwszego kontaktu ze specjalistą.
10. Nawiązywać i utrzymywać stały kontakt z rodzicami.
11. W sytuacjach uzależnienia ucznia motywować go do podjęcia leczenia, terapii.
PODSTAWY PRAWNE
1.
Powszechna Deklaracja Praw Człowieka
2.Statut ramowy szkoły podstawowej
3.Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej - art. 72
4.Konwencja o Prawach Dziecka - art. 3,19,33
5.
Ustawa z dania 7 września 1991 r. o systemie
oświaty (Dz. U. Z 1996r. nr 67, poz.329
z późniejszymi zmianami)
6.
Rozporządzenie MENiS z dnia 31 stycznia 2003r.
w sprawie szczegółowych form działalności
wychowawczej zapobiegawczej wśród dzieci
i młodzieży zagrożonych uzależnieniem
7.
Ustawa z dnia 9 listopada 1995r. o ochronie zdrowia
przed następstwami używania tytoniu i wyrobów
tytoniowych.
8.
Ustawa z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu
narkomanii
9.
Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994r.
o ochronie zdrowia psychicznego
10. Ustawa z dnia 26 października 1982r.
o
wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U.
2002r. )
11.Rozporządzenie MEN z dnia 9 lutego 2007r. zmieniające rozporządzenie
w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola i publicznych szkół
12. Rozporządzenie MENiS z dnia 7 stycznia 2003r. w sprawie zasad
udzielania i organizowania pomocy psychologiczno- pedagogicznej w
publicznych przedszkolach, szkołach
i placówkach.
Rada Pedagogiczna
o Określa zadania w zakresie profilaktyki.
o Określa zapotrzebowanie na realizację programów profilaktycznych.
o Dokonuje analizy działalności profilaktycznej.
Nauczyciele
o Współpracują z wychowawcami klas w realizacji zadań
profilaktycznych.
o Wykonują zalecenia zawarte w orzeczeniach wydanych przez PPP.
o Doskonalą kwalifikacje i zdobywają nowe umiejętności w zakresie
działań profilaktycznych.
o Realizuje zadania w zakresie profilaktyki we współpracy z
wychowawcą klasowym.
Wychowawca klasy
o Integruje zespół klasowy.
o Dba o poczucie bezpieczeństwa i akceptacji ucznia w klasie.
o Wyposaża uczniów w umiejętności radzenia sobie w trudnych
sytuacjach.
o Realizuje zadania w zakresie profilaktyki we współpracy z rodzicami
uczniów.
Dyrekcja
o Monitoruje pracę wychowawców klas, pedagoga i psychologa w
zakresie profilaktyki.
o Diagnozuje oczekiwania uczniów i rodziców w zakresie profilaktyki.
o Współpracuje z podmiotami szkoły oraz instytucjami wspomagającymi
działania z zakresu profilaktyki..
o Inicjuje i organizuje przedsięwzięcia określone w Programie
profilaktyki szkolnej
Pedagog szkolny
o Rozpoznaje indywidualne potrzeby uczniów oraz analizuje przyczyny
niepowodzeń szkolnych.
o Określa formy i sposoby udzielania uczniom, w tym uczniom z
wybitnymi uzdolnieniami, pomocy
psychologiczno-pedagogicznej,
odpowiednio
do rozpoznanych potrzeb.
o Organizuje i prowadzi różne formy pomocy psychologicznopedagogicznej dla uczniów, rodziców i nauczycieli.
o Podejmuje działania profilaktyczno-wychowawcze wynikające z
Programu wychowawczego szkoły i Programu profilaktyki szkolnej w
stosunku do uczniów, z udziałem rodziców i nauczycieli.
o • Wspiera działania opiekuńczo-wychowawcze nauczycieli, wynikające
z Programu profilaktyki szkolnej.
Psycholog szkolny
o Dokonuje diagnostyki psychologicznej uczniów pod względem
zaburzeń zachowania, zaburzeń emocjonalnych, trudności szkolnych,
nieprawidłowości środowiska rodzinnego oraz systemów
wychowawczych
o Prowadzi terapię indywidualną oraz grupową dla uczniów
o Udziela pomocy psychologicznej rodzicom / opiekunom prawnym
uczniów
o Udziela wsparcia wychowawczego wychowawcom klas oraz
nauczycielom
o Prowadzi zajęcia warsztatowe w klasach z zakresu profilaktyki
uzależnień oraz przeciwdziałania agresji
Rada Rodziców
o Opiniuje Program profilaktyki szkolnej.
o Analizuje i diagnozuje opinie rodziców na temat profilaktyki.
o Współpracuje z Radą Pedagogiczną, dyrekcją, Samorządem
Uczniowskim.
Rodzice
o Przedstawiają Radzie Rodziców opinie na temat profilaktyki.
o Korzystają z pomocy i wsparcia ze strony pedagoga, psychologa i
szkolnej służby zdrowia w zakresie profilaktyki.
o Wnioskują do odpowiednich organów i instytucji w sprawach
kształcenia specjalnego, nauczania indywidualnego, zajęć
rewalidacyjno-wychowawczych.
INSTYSTUCJE WSPOMAGAJĄCE:
o
o
o
o
o
o
o
o
Komenda Miejska Policji - Sekcja do Spraw Nieletnich
Dzielnicowy Komisariatu Pilchowice
Sąd Rejonowy - Wydział Rodzinny i Nieletnich
kuratorzy zawodowi i społeczni
Ośrodek Pomocy Społecznej - Dział Profilaktyki
i Pomocy Dziecku i Rodzinie . Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna
Gminna Komisja Rozwiązywani Problemów Alkoholowych
Poradnia Zdrowia Psychicznego . Poradnia Leczenia Uzależnień
Program
profilaktyki
Program
profilaktyki
dla
uczniów
klas I – IIII – III
dla uczniów
klas
Szkoły Podstawowej
Szkoły Podstawowej
Charakterystyka programu
Program ten powstał dla potrzeb uczniów nauczania zintegrowanego, czyli
klas I-III. Opracowano go tak, aby jego realizacja była zgodna z programem
wychowawczym szkoły oraz programem nauczania. Cele programu, a także
treści zostały dostosowane do rozwoju ucznia na etapie wczesnoszkolnym..
Program ten ma pomóc małemu uczniowi bezpiecznie i zdrowo
funkcjonować w środowisku.
Założenia programu
Założenia szkolnej edukacji profilaktycznej przyniosą efekty, jeżeli:
o treści , zakres i metody edukacji profilaktycznej uwzględniać będą
oczekiwania uczniów klas I-III oraz będą dostosowane do ich potrzeb i
problemów,
o działania realizowane w tym programie dotyczyć będą także osób
odpowiedzialnych za dzieci, to jest wychowawców, nauczycieli,
rodziców lub prawnych opiekunów, pielęgniarki, pracowników szkoły,
o za realizację programu w systemie odrębnych zajęć dla uczniów
odpowiedzialni będą nauczyciele prowadzący te zajęcia pedagog,
psycholog.
Cele programu odpowiadają ogólnym celom programowym profilaktyki w
naszej szkole. Zanim powstał szczegółowy program działań dla uczniów
nauczania zintegrowanego, dokonano diagnozy rzeczywistych zagrożeń
występujących na poziomie klas I-III SP.
Treści programowe zamknięte są w następujące
bloki tematyczne:
I. Dbałość o zdrowie
II.
Higiena osobista i otoczenia
III.
Zdrowy sposób żywienia
IV.
Bezpieczeństwo na co dzień
V. Zdrowy styl życia
VI.
VII.
Zdrowie psychiczne
Profilaktyka uzależnień.
Treści programowe
Dbałość o zdrowie
Cele szczegółowe
•
•
•
•
Higiena
otoczenia
osobista
i
• potrafi dbać o własne zdrowie
ma świadomość własnych uczuć i
umie je wyrażać
zna zasady zapobiegania
infekcjom
rozumie znaczenie ruchu dla
zdrowia
zna podstawowe zasady
udzielania pierwszej pomocy w
niektórych urazach / oparzenia,
skaleczenia/
• ma wiedzę na temat higieny,
środków i sposobów utrzymania
czystości
• ma wyrobione przyzwyczajenia
higieniczne
• zdobywa wiedzę na temat
higieny własnej i otoczenia
• ma poczucie odpowiedzialności
za utrzymanie czystości w
najbliższym otoczeniu
Tematyka zajęć
Przemiany fizyczne i emocjonalne
zachodzące w organizmie
Zapobiegamy chorobom
Poznajemy, nazywamy uczucia
wyrażamy je w różnych
zachowaniach Zapobiegamy
chorobom
Wpływ ruchu na postawę i budowę
ciała
Zachowanie bezpieczeństwa, ocena
zagrożeń.
Choroby brudnych rąk Przyczyny
próchnicy zębów -higiena jamy
ustnej
Przestrzegamy zasad higieny
osobistej
Wpływ wyglądu osobistego i
czystości na samopoczucie Miejsce
pracy i wypoczynku ucznia.
Higiena ciała, odzieży i obuwia.
Dlaczego dbamy o czystość w klasie
Zdrowy styl żywienia
•
•
i w domu
rozumie związek między jakością Zabezpieczenie żywności przed
pożywienia a dobrym
zanieczyszczeniem i zepsuciem
samopoczuciem
Urozmaicenie i regularność posiłków
ma świadomość wartości
odżywczej pokarmów
• potrafi zareklamować zdrową
żywność
• umie higienicznie przygotować
Co lubię, czego nie lubię - co muszę
zmienić w moim sposobie
odżywiania
Estetyka spożywania pokarmów
posiłek i kulturalnie go spożyć
Bezpieczeństwo na co
dzień
Zasady zachowania bezpieczeństwa
w czasie burzy, pożaru, powodzi Jak
korzystać z urządzeń elektrycznych
czasie burzy, pożaru, powodzi
Bezpiecznie poruszamy się po
• bezpiecznie
posługuje
się drogach pieszo i rowerem
Bawię się bezpiecznie
urządzeniami elektrycznymi w
• wie jak należy zachować się w
gospodarstwie domowym
• zna zasady ruchu drogowego
• potrafi
zachować
zasady
bezpieczeństwa w czasie gier i
zabaw ruchowych
Zdrowy styl życia
• rozwija
ruchową
swoją
aktywność
Co mogę sam zrobić aby być silnym
i zdrowym?
Sposoby dbania o własne zdrowie
• rozpoznaje i ocenia warunki Rozpoznajemy substancje trujące.
sprzyjające zabawom ruchowym Zasady bezpiecznego przyjmowania
lekarstw.
• wskazuje właściwe i dające Racjonalne wykorzystanie czasu
zadowolenie
możliwości wolnego.
spędzania wolnego czasu
• zna
zasady
dobrego
komunikowania się
• wie, że istnieją możliwości
wpływania
na
własne
samopoczucie
Zdrowie psychiczne
• potrafi właściwie zaplanować
dzień
• wyraża swoje emocje i uczucia
• ma poczucie własnej wartości
Profilaktyka
uzależnień.
•
•
•
•
potrafi
świadomie
dokonywać
Umiejętne wyrażanie swoich
poglądów..
Metody werbalne i
niewerbalne.
Co to jest asertywność?
Mogę wpływać na własne
samopoczucie. Rozpoznajemy i
unikamy sytuacji które wywołują złe
samopoczucie.
Mój plan dnia.
Budowanie udanych relacji z
rówieśnikami i dorosłymi.
Pozytywne i negatywne emocje, ich
wyrażanie, wpływ na zachowanie
ludzi.
Porozumiewanie się z innymi,
szacunek dla siebie i innych,
koleżeństwo i przyjaźń
Wpływ papierosów i alkoholu na
organizm człowieka
wyboru.
potrafi odmawiać
jest przekonany, że życie bez NIE, dla używek !
środka
uzależniającego
jest
bardziej wartościowe i ciekawsze. Co to są narkotyki, jak się
Potrafi otwarcie wyrażać swoje przed nimi ustrzec?
uczucia, myśli i opinie w taki
sposób
aby
jednocześnie
respektować uczucia i poglądy
innej osoby ( zachowanie
asertywne )
Moje zainteresowania.
Gdzie i do kogo mają zwrócić się o
pomoc dzieci z rodzin w których
nadmiernie spożywa się alkohol.
Metody i techniki pracy (do wyboru):
Pogadanki, dyskusje kierowane przez nauczyciela, pedagoga, psycholog burza mózgów,
inscenizacja, krąg, piosenki, mini wykład, gry i zabawy, konkursy, prace plastyczne.
Programy profilaktyczne i edukacyjne:
l.„Czas przemian".
2.„Radosny uśmiech".
3.„Śnieżnobiały uśmiech".
4.„Z Agatką na drodze".
5.„Żyj zdrowo".
6.„Baw się bezpiecznie".
7. „Żyj bezpiecznie".
Program profilaktyki
dla uczniów klas IV – V
Szkoły Podstawowej
Charakterystyka programu
Program ten przeznaczony jest dla uczniów klas IV - VI szkoły podstawowej.
Został tak opracowany, by jego realizacja umożliwiła omówienie zagadnień oraz
wykształcenie umiejętności i kompetencji zawartych w programie wychowawczym szkoły.
Program jest dostosowany do rozwoju psychicznego i intelektualnego ucznia. Ma pomóc
uczniowi zrozumieć problemy i sytuacje, z którymi będzie musiał sobie poradzić.
Profilaktyka jest adresowana do grupy niskiego ryzyka.
ZAŁOŻENIA PROGRAMU
Założenia szkolnej edukacji profilaktycznej przyniosą efekty, jeżeli:
•
treści, zakres i metody edukacji profilaktycznej uwzględniać będą oczekiwania
uczniów klas IV - VI oraz będą dostosowane do ich potrzeb i problemów,
•
działania realizowane w tym programie dotyczyć będą także osób odpowiedzialnych
za dzieci, to jest wychowawców, nauczycieli, pedagoga, psychologa, rodziców lub
prawnych opiekunów, pielęgniarki, pracowników szkoły,
•
za realizację programu w systemie odrębnych zajęć dla uczniów odpowiedzialni będą
nauczyciele, pedagog, psycholog prowadzący te zajęcia.
PROGRAM DZIAŁAŃ
Treści programowe zamknięte są w następujące bloki tematyczne:
1.
Promocja zdrowia.
2.
Bezpieczeństwo w życiu codziennym.
3.
Zdrowie psychiczne.
4.
Życie bez nałogu.
DIAGNOZA PRZYCZYN ZACHOWAŃ
RYZYKOWANYCH
ZACHOWANIA RYZYKOWNE
Wulgaryzmy
Brak kultury osobistej
Wagary
Brak zainteresowania nauką
PRZYCZYNY
•
obyczaj środowiskowy
•
wzorce wyniesione z domu
•
chęć zwrócenia na siebie uwagi,
zaimponowanie
•
wyraz buntu manifestowanie
dorosłości
•
upust emocji
•
ubóstwo języka
•
brak relacji dorosłych
•
solidaryzowanie się z grupą
takich zachowań
•
uległość wobec kolegów
•
strach przed klasówką
•
trudności w nauce
•
brak dyscypliny
•
lenistwo
•
chęć zaimponowania innym
•
lenistwo
•
wpływ kolegów
•
brak zainteresowania ze strony
Palenie papierosów, alkohol
Agresja
rodziców
•
nauka dla oceny
•
ciekawość
•
wzór u dorosłych
•
sposób odreagowania stresu
•
moda, szpan
•
uległość wobec presji grupy
•
przekora, bunt
•
•
•
•
•
•
•
•
•
odpowiedź na prowokację
prowokująca postawa dorosłych
wpływ środków masowego przekazu
chęć zaistnienia w grupie
chęć dominowania
sposób na załatwienie sprawy
brak kontaktu z rodzicami
zły przykład dorosłych
bezkarność, negatywne wzorce
Wzmocnienie czynnika chroniącego ucznia przed zachowaniami problemowymi
Na poziomie klas IV- VI Szkoły Podstawowej warto kierować uwagę na wzmocnienie
czynnika chroniącego. Takie podejście wyklucza ograniczanie się do pogadanek i prelekcji
informacyjnych o środkach, ich działaniu i skutkach. Należy stosować takie formy i metody
działań, które będą pobudzały różne sfery życia ucznia. Bardzo ważna jest umiejętność
nauczycieli, ich motywujący system oceniania, gotowość niesienia pomocy dziecku i
reagowanie w sytuacjach zagrażających uczniowi. W codziennym kontakcie z
wychowankiem nie można zapomnieć o sposobie odnoszenia się do nich, stawianiu i
egzekwowaniu wymagań, ciekawym prowadzeniu lekcji, dobrze przygotowanej katechezie i
pełnieniu dyżurów na przerwach. Nauczyciel powinien zachęcać do rozwijania
zainteresowań uczniów, rozbudzać ciekawość poznawczą, być wsparciem w trudnych
sytuacjach. Bardzo ważnymi czynnikami chroniącymi jest jeszcze: więź z rodzicami,
pozytywny stosunek do szkoły, brak lenistwa, radzenie sobie z emocjami, pozytywna grupa
rówieśnicza, autorytet.
Blok tematyczny
Promocja
zdrowia
Cele
• pokazanie uczniom
wartości
zdrowia,
Co to jest
zdrowie?
• zapoznanie ich ze
zdrowym stylem życia,
Organizacja czasu
wolnego.
• wskazanie właściwych i
dających zadowolenie
możliwości spędzania
wolnego czasu,
Sposoby spędzania
czasu wolnego.
• nauka podstawowych
zasad udzielania
pierwszej pomocy w
niektórych urazach
Bezpieczeństwo
w życiu
codziennym
Tematy lekcji
Zdobywanie
umiejętności
udzielania
pierwszej
pomocy.
Bezpieczne cele• kształtowanie
umiejętności pomagania jak je wyznaczać i
osiągać.
sobie i rówieśnikom,
•
Kto mi może
kształtowanie
pomóc, gdy źle się
umiejętności
czuję w szkole?
formułowania celu swego
Uczymy się
działania,
współdziałania.
Jak pomagamy
innym...
• uczenie świadomego
zapobiegania
zachowaniom
agresywnym.
Mechanizmy
powstawania
zachowań
agresywnych.
Jak zatrzymać
mechanizmy
agresji?
Zdrowie psychiczne
Czy jestem asertywny?
poczucia Znaczenie stresu w
życiu
własnej wartości,
człowieka.
• wyrażanie i przeżywanie .Każdy jest inny, ale łączy
nas wiele.
Krąg naszych radości i
swoich
smutków.
uczuć i emocji,
• uczenie radzenia sobie ze Pięć zasad jak rozmawiać
w grupie
stresem
• ustalenie zasad dobrego Nawiązywanie
kontaktów.
komunikowania się
• umacnianie
• poznanie podstawowych
informacji
różnych
Życie bez nałogu
(papierosy, środki
odurzające, alkohol,
itp.)
na
temat
zachowań
człowieka
• podejmowanie
świadomych decyzji w
sprawie używek
• uczenie się jak odmawiać
bez
obawy
przed
odrzuceniem,
• zapoznanie
z
przyczynami i skutkami
używania
środków
psychoaktywnych,
. Co to jest nałóg?
Wpływ używek na
organizm człowieka
Jak można odmówić
wypalenia papierosa,
wypicia alkoholu.
Wyrażanie sprzeciwu.
Pięć zasad skutecznego
odmawiania.
Wpływy społeczne jako
przyczyny palenia i
• rozpoznanie powodów, niepalenia papierosów
dla których
ludzie „Sąd nad papierosem".
Dzień bez papierosa.
sięgają po środki
uzależniające,
• przybliżenie
istoty
uzależnienia,
• kształtowanie zdrowego
stylu życia.
• Profilaktyczna
działalność
•
informacyjna,
spotkania
z pedagogiem,
psychologiem,
prelekcje
Alkohol – mity i
rzeczywistość.
Używanie i nadużywanie.
Wpływ alkoholu na
organizm.
Skutki picia alkoholu
( biologiczne, psychiczne,
społeczne).
Nie daj się wciągnąć.
Papierosy i alkohol w
reklamie.
Propozycje aktualnych programów profilaktycznych
„Żyć skuteczniej" - scenariusze lekcji wychowawczych. Małgorzata Jachimska.
Wydawca: UNUS, 1997
„Trzeci Elementarz czyli Program Siedmiu Kroków." Program profilaktyki dla młodzieży,
nauczycieli, rodziców przy rozwiązywaniu problemów alkoholowych. Wyd. 4.
Warszawa. 2002
„Jak żyć z ludźmi (umiejętności interpersonalne)" australijski program profilaktyczny
Rod Ballard
„Spójrz inaczej" - Program zajęć profilaktyczno - wychowawczych do rozwiązywania
problemów bez nadmiernego napięcia. Wydawnictwo: Eukatio, Kraków 1993
„Nasze spotkania" - Program psychoedukacyjny chroniący przed zaburzeniami i
uzależnieniami. Maria i Piotr Fijewscy, wydany przez PARPA, 1994
„Zanim spróbujesz" - Program profilaktyki uzależnień dla uczniów B. Jakubowska, E.
Kaniewska - Pęczak, 1994
„ Przemoc i agresja - jak się im przeciwstawić?" projekt autorski Aleksandry Piłat wobec
wykorzystaniem kasety video pod takim samym tytułem
„Przemoc wobec dzieci" - Propozycje zajęć profilaktycznych z zakresu przemocy
fizycznej
i seksualnej wobec dzieci. Alicja Pacewicz, Wydawca: PARPA, 1995
„Żyć skuteczniej" - scenariusze lekcji wychowawczych. Małgorzata Jachimska.
Wydawca:
UNUS, 1997
„Dzieci maltretowane i molestowane" - Propozycja zajęć profilaktycznych z zakresu
przemocy fizycznej wobec dzieci. Konsultant prof. dr hab. Barbara Woynarowska
„Odblaskowe pierwszaki" Akcja PZU z wykorzystaniem filmu edukacyjnego
„Czy pies musi gryźć?" Komenda Główna Policji i inne
według potrzeb.
PROGRAM PROFILAKTYKI DLA
UCZNIÓW KLAS I-III GIMNAZJUM
Szkoła realizuje zadania dydaktyczne i wychowawcze, wspierając rozwój ucznia:
wyposaża młodego człowieka w wiedzę, budzi aktywność intelektualną oraz rozwija postawy
i zachowania cenione i pożądane w społeczeństwie.
Obecnie dostrzega się kryzys w rozwoju moralnym i kulturowym młodzieży. Dom rodzinny
nie zawsze wspomaga w rozwoju emocjonalnym, co ma swoje konsekwencje w zachowaniu
uczniów i szukaniu wsparcia wśród grup rówieśniczych. Wiele rodzin wykazuje dysfunkcje i
patologie społeczne, brak umiejętności komunikowania się z dorastającymi i buntującymi się
nastolatkami. Pogłębiający się kryzys wartości u młodzieży oraz brak ideałów i autorytetów
powoduje wzrastające tendencje do działań niezgodnych z normami przyjętymi przez
społeczeństwo. Coraz częściej pojawiają się zachowania na pograniczu patologii, a niekiedy
przekraczające prawo.
Wychowanie jest procesem, w którym wychowanek ma dojść do pełni osobowego rozwoju
poprzez:
• rozwój moralności, ukształtowanie prawego charakteru,
• budowanie poczucia odpowiedzialności za własne zdrowie i życie,
• uznanie i przestrzeganie norm społecznych,
• budowanie postawy życzliwości wobec ludzi,
• uświadomienie sobie celów życiowych
Wychowanie jest stałym procesem doskonalenia się wychowanka. Rolą wychowawców jest
towarzyszenie wychowankowi w rozwoju i stwarzanie im takich warunków, które ten rozwój
umożliwiają. Ważne jest też zabezpieczanie wychowanków przed złem, przed tym, co
mogłoby ten proces niszczyć.
Profilaktyka jest procesem wspomagania człowieka w radzeniu sobie z trudnościami
zagrażającemu prawidłowemu rozwojowi i zdrowemu życiu, a także ograniczenie i
likwidowanie czynników niekorzystnych dla życia i zdrowia człowieka.
Program wychowawczy i program profilaktyki mają zapobiec i zlikwidować niewłaściwe
postawy młodzieży oraz promować tryb życia zapewniający zdrowie psychiczne i
bezpieczeństwo w dorastaniu do odpowiedzialnego życia.
DIAGNOZA PROBLEMÓW WYCHOWAWCZYCH
Z badań i obserwacji prowadzonych w szkole wynika, że najważniejszymi problemami
wychowawczymi są:
• wagary,
• wandalizm,
• agresywne zachowania, bójki,
• palenie papierosów,
• nagminne używanie wulgaryzmów,
• brak zainteresowania nauką,
• brak kultury osobistej,
• brak szacunku dla kolegów i nauczycieli,
• brak reakcji na uwagi nauczycieli, nadpobudliwość,
• swobodne wychodzenie poza szkołę,
• znęcanie się nad młodszymi
Profilaktyka bieżąca w klasa I - III Gimnazjum
Zapobieganie wymienionym problemom
RODZAJ PROBLEMU
wagary
PRZYCZYNA
• trudności w nauce
• strach przed sprawdzianem
• niemożność sprostania ambicjom rodziców i
wymaganiom nauczycieli
• uległość wobec kolegów
• brak zainteresowania
• brak kontroli ze strony rodziców
• nuda na lekcjach
• chęć zaimponowania innym
• poczucie bezkarności
• złośliwość wobec nauczycieli
• zwyczaj uczniowski (21 marca)
Palenie papierosów, picie alkoholu,
zażywanie środków psychotropowych
• odnalezienie się w grupie
• moda, szpan
• podkreślanie swojej dorosłości
• ciekawość
• wzorowanie się na dorosłych
• uległość wobec presji grupy
• brak umiejętności radzenia sobie z
życiem
• „przyzwolenie dorosłych"
• media
Zachowania agresywne, bójki
•
•
•
•
•
•
•
•
•
odpowiedź na prowokację
negatywne wzorce
chęć dominowania
odreagowanie stresu
sposób na załatwianie spraw
chęć zaistnienia w grupie
wpływ środków masowego przekazu
bezkarność
zły przykład dorosłych
Brak zainteresowania nauką
• lenistwo
• brak systematyczności
• negatywny wpływ rówieśników
• brak zainteresowania ze strony rodziców
• ucieczka w ciekawsze pomysły
• brak wzorców osobowych
• środowisko rodzinne
• mało przydatne życiowo informacje w
programach nauczania
Wulgaryzmy, brak kultury osobistej
• upust emocji
• wyraz buntu, manifestowanie dorosłości
• wzorce wyniesione z domu
• chęć zwrócenia na siebie uwagi, zaimponowanie
• brak reakcji dorosłych
• ubóstwo języka
• wzorce w mediach
• obyczaj środowiskowy
• zaburzone relacje osobowe nauczyciel
— uczeń
• solidaryzowanie się z grupą w takich
Zachowaniach
Wczesna inicjacja seksualna
•
•
•
•
•
niski poziom wiedzy i uświadomienia
ciekawość
wpływ grupy rówieśniczej
moda na „dorosłość"
uległość, brak asertywności
UWAGI KOŃCOWE
Program ma charakter edukacyjny mający na celu uczenie ważnych umiejętności
psychologicznych i społecznych. Strategia radzenia sobie ze stresem, opierania się naciskom
otoczenia, rozwiązywania problemów i nawiązywanie kontaktów z ludźmi jest bardzo
skuteczna w działaniach profilaktycznych. Ważne jest, aby dzieci miały bliski kontakt z
drugim człowiekiem uczestnicząc np. w różnego rodzaju kołach zainteresowań.
Pamiętajmy, by przy przeprowadzaniu programu profilaktycznego przestrzegane
były standardy etyczne i zawodowe.
EWALUACJA PROGRAMU
Oceny efektów realizacji Programu Profilaktyki Szkolnej, obok bieżącego
monitorowania oraz samooceny przeprowadzonej przez zainteresowane podmioty,
dokonuje się w trakcie posiedzeń Rady Pedagogicznej -podsumowującej pracę w I i II
semestrze. Wynikające z oceny wnioski, przekazywane są do wiadomości Rady
Rodziców, Samorządu Uczniowskiego. Ocenie poddawane są:
> funkcjonowanie pomocy pedagogicznej
> tematyka pedagogizacji rodziców uczniów na spotkaniach z
wychowawcami klas
> realizacja zaleceń zawartych w orzeczeniach poradni psychologiczno-pedagogicznej oraz
poradni specjalistycznych
> realizacja tematyki profilaktyki zawartych w planach pracy wychowawców klas.
> udział nauczycieli w formach zewnętrznego doskonalenia zawodowego z zakresu
profilaktyki
> innowacje i projekty wychowawcze w zakresie profilaktyki
> realizacja programów profilaktycznych
> realizacja programów psychoedukacyjnych
> występowanie czynników, rodzajów i przyczyn zachowań ryzykownych
występowanie czynników chroniących
Podstawę dla formułowania ocen realizacji Programu profilaktyki szkolnej stanowią
narzędzia stosowane w ramach wewnętrznego mierzenia jakości pracy sprawozdania z
realizacji planów, analizy, dane statystyczne, obserwacje, hospitacje, zapisy w dokumentacji,
analiza ankiet, opinie wnioski, zgłoszone innowacje i projekty działań, programy,
scenariusze, wykazy itp.