Elektroniczne Pisma Socjologiczne

Kronika UŁ 3(109)2008
Elektroniczne Pisma Socjologiczne
N
� U������������ Ł������ wydawane są dwa
elektroniczne czasopisma, które za pośrednictwem internetu oferują wolny dostęp do wysokiej jakości artykułów poświęconych naukom społecznym. Podczas ostatniej ewaluacji czasopism naukowych
przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego,
czasopisma Qualitative Sociology Review oraz Przegląd
Socjologii Jakościowej zostały wyróżnione sześcioma
punktami dla publikowanych w nich artykułów. W zaledwie trzy lata od stworzenia czasopism udało im się
wejść do czołówki polskich i zagranicznych periodyków
naukowych.
Wszystko zaczęło się w 2005 roku, kiedy z inicjatywy
Prof. zw. dr hab. Krzysztofa T. Koneckiego, kierownika
Katedry Socjologii Organizacji i Zarządzania, grupa socjologów przygotowała projekt internetowego czasopisma.
Pomysł był niezwykle ambitny i nowatorski ponieważ
zakładał konieczność pogodzenia ze sobą wielu różnorodnych wymogów, publikowania wysokiej jakości artykułów naukowych starannie selekcjonowanych przez
redaktorów i recenzentów, ale jednocześnie dostępnych
bez opłat i ograniczeń dla możliwie największej społeczności naukowców. Najlepszym rozwiązaniem okazało
się wybranie formuły publikacji elektronicznej, ukazującej się systematycznie on-line i zgodnej z założeniami
wolnego dostępu (open-access) czyli nieograniczonego
udostępnienia całej zawartości kolejnych numerów dla
wszystkich odwiedzających stronę internetową. W celu
zwiększenia zasięgu i wyspecy�ikowania czytelników i
autorów nadsyłających swoje artykuły zdecydowano o
równoczesnym opracowaniu dwóch edycji czasopisma,
angielskojęzycznej o zasięgu międzynarodowym i polskojęzycznej przeznaczonej dla krajowych naukowców.
Oczywiście stworzenie i prowadzenie czasopism naukowych nie byłoby możliwe bez zaangażowania recenzentów i redaktorów konsultujących specjalistyczne,
naukowe aspekty publikacji. Do współpracy zaproszeni zostali szanowani socjologowie z Polski oraz będący
światowymi autorytetami naukowcy z Europy, Ameryki Północnej, Afryki, Azji i Australii. W efekcie, liczące
odpowiednio dwadzieścia dwie i siedemdziesiąt dwie
osoby rady naukowe Przeglądu Socjologii Jakościowej i
Qualitative Sociology Review skupiają wybitnych przedstawicieli nauk społecznych, dzięki czemu poszczególne
artykuły i numery czasopism dopracowywane są z najwyższą starannością i dbałością o szczegóły merytoryczne. Każdy nadesłany artykuł jest recenzowany przez
dwóch recenzentów oraz redaktora przygotowywanego
numeru, zarówno autor jak i recenzenci pozostają anonimowi przez cały czas trwania procedury.
W chwili obecnej angielskojęzyczna wersja Qualita-
tive Sociology Review może pochwalić się dziewięcioma
wydanymi numerami, w których łącznie opublikowane
zostało ponad sześćdziesiąt artykułów, w tym kilkanaście
zebranych w trzy numery tematyczne poświęcone socjologii biogra�icznej, badaniom nad społeczeństwem i zwierzętami, oraz etnogra�iom pracy artystycznej. Pomimo
dużego zainteresowania czasopismem, przekładającym
się na rosnącą liczbę nadsyłanych z całego świata artykułów, rygorystyczne procedury recenzji pozwalają utrzymać wskaźnik akceptowania do publikacji na poziomie 25
– 30 procent wszystkich zgłoszeń, co plasuje czasopismo
wśród wyróżniających się jakościowo periodyków socjologicznych. Dzięki temu czasopismo docenione zostało
przez liczne instytuty informacji naukowej, które ewaluują i rejestrują czasopisma naukowe na całym świecie,
umieszczając abstrakty lub całe artykuły w swoich bazach
danych. Tym samy Qualitative Sociology Review dostępne
jest między innymi w International Bibliography of the
Social Sciences, CSA Sociological Abstracts, bazy Scopus
czy dobrze znane łódzkim naukowcom bazy czasopism
EBSCO.
Analogiczne sukcesy w kraju ma polskojęzyczny Przegląd Socjologii Jakościowej. W ciągu niespełna trzech lat
działania czasopisma opublikowanych zostało sześć numerów przy jednoczesnym zwiększeniu częstotliwości
ich wydawania od jednego rocznie w pierwszych latach,
do trzech (wydawanych w lutym, lipcu i listopadzie) od
2007 roku. Obok regularnych numerów, w których swoje
artykuły oraz recenzje opublikowało ponad dwudziestu
autorów, w Przeglądzie Socjologii Jakościowej wydawana
jest także seria monogra�ii problemowych dotyczących
konkretnych środowisk, grup, procesów społecznych, profesji itd. Od 2007 roku opublikowane zostały dwie monogra�ie poświęcone procesowi „stawania się” (becoming),
czyli nabywania przez jednostkę określonej tożsamości (w
przypadku opublikowanych prac – tożsamości robotnika i
aktora). W najbliższej przyszłości opublikowane zostaną
kolejne wybitne monogra�ie, które opierają się na rzetelnych badaniach jakościowych i mogą służyć nie tylko jako
przybliżenie procesów i problemów zachodzących w wybranym środowiskach badawczych, ale także jako źródło
inspiracji dla wszystkich zainteresowanych prowadzeniem pracy naukowo-badawczej w duchu szeroko pojętej
humanistyki. W chwili obecnej trwają prace nad umieszczeniem czasopisma w bazach informacji naukowej, takich
jak EBSCO czy Scopus.
Sukces obu czasopism to godziny, niekiedy mozolnej
pracy zespołu redakcyjnego, ale jednocześnie wielka satysfakcja z każdego kolejnego wydania. Nieocenione jest
także wsparcie instytucjonalne zarówno ze strony Instytutu Socjologii jak i Wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego,
1
Kronika UŁ 3(109)2008
Elektroniczne Pisma Socjologiczne
przy którym czasopisma są a�iliowane. Dalsze perspektywy rozwoju to jednak nie tylko działania wydawnicze,
ale integrowanie środowiska socjologów jakościowych
w Polsce i na świecie. Zgodnie z misją obu czasopism
ich nadrzędną rolą ma być podkreślanie Indywidualności każdego naukowca, który poprzez swoją pracę dąży
do rozwoju wiedzy o świecie i doskonalenia siebie jako
wnikliwego obserwatora tego świata, propagowanie
Równości i Tolerancji przejawiających się w szacunku
dla każdego człowieka i zainteresowaniu każdą jego opinią czy informacją, jako najlepszym sposobem poznania
prawdy, przez co możliwym będzie tworzenie Społeczności badaczy jakościowych integrujących się wokół
wspólnej koncepcji uprawiania nauki oraz idei współpracy w celu odkrywania i wyjaśniania procesów społecznych. A wszystko to na rzecz Nauki wykorzystującej
różnorodność swojego dorobku na rzecz społeczeństwa;
nauki gromadzącej o nim wiedzę dostępną każdemu i
zawsze służącą integracji i rozwojowi społeczeństwa
oraz Ludzkości integrującej się poprzez jakościowy sposób rozumienia ludzkiego działania, gdzie człowiek jest
traktowany jako podmiot tworzący i przekształcający
otaczającą go rzeczywistość. Dążenie do tych szczytnych
celów wymaga wielkiego zaangażowania i współpracy, dlatego redakcja czasopism ma nadzieję na otwarte
przyjmowanie takiej inicjatywy pośród naukowców i ich
zainteresowanie publikowaniem i czytaniem czasopism.
Wystarczy tylko odwiedzić stronę http://www.qualitativesociologyreview.org
ŁUKASZ MARCINIAK, IZABELA ŚLĘZAK
2