sprawozdanie - Instytut Ochrony Środowiska – Państwowy Instytut

SZKOLENIE W ZAKRESIE OBJĘTYM PROJEKTEM UE RIVER SHIELD
RS/PL/SEM.2/INF.8
„OCHRONA WÓD PRZED AWARYJNYMI ZANIECZYSZCZENIAMI PRZEMYS ŁOWYMI”
(Gorzów Wielkopolski, 27 listopada 2007 r.)
SPRAWOZDANIE Z WARSZTATÓW SZKOLENIOWYCH
W dniu 27 listopada 2007 r. w sali konferencyjnej Hotelu Gracja w Gorzowie Wielkopolskim
odbyły się pod patronatem Wojewody Lubuskiego Pana Wojciecha Perczaka warsztaty
szkoleniowe w zakresie objętym projektem RIVER SHIELD „Ochrona wód przed
awaryjnymi zanieczyszczeniami przemysłowymi” przede wszystkim dla osób zawodowo
włączonych w różnorodne aspekty procesu zapobiegania zagrożeniom, zapewnienia
gotowości i reagowania na awarie przemysłowe zagrażające jakości wód śródlądowych w
kontekście identyfikacji ryzyka i koordynacji działań ratowniczych w obrębie województwa
lubuskiego, ze szczególnym uwzględnieniem problematyki ochrony wód.
Szkolenie zostało zorganizowane przez Instytut Ochrony Środowiska w Warszawie w
porozumieniu z Wydziałem Zarządzania Kryzysowego Lubuskiego Urzędu Wojewódzkiego,
z Komendą Wojewódzką Państwowej Straży Pożarnej w Gorzowie Wielkopolskim i z
Wojewódzkim Inspektoratem Ochrony Środowiska w Zielonej Górze.
Warsztaty szkoleniowe otworzyła i uczestników powitała mgr Wanda Kacprzyk w imieniu
prof. Barbary Gworek, dyrektora Instytutu Ochrony Środowiska i dr Mieczysława
Borysewicza, koordynatora polskiej części projektu RIVER SHIELD. Obradom
przewodniczył dr Zbigniew Lewicki, Lubuski Inspektor Ochrony Środowiska. Warsztaty
szkoleniowe przeprowadzono zgodnie z zaproponowanym szczegółowym programem. W
warsztatach wzięły udział 44 osoby reprezentujące 24 instytucje.
Głównym celem warsztatów było przeprowadzenie szkolenia w zakresie objętym projektem
RIVER SHIELD w oparciu zarówno o praktyczne rozwiązania zaproponowane w
przewodniku w zakresie reagowania na awarie zagrażające środowisku (materiały
szkoleniowe RS/PL/SEM.2/INF.2-4), jak i o dotychczasowe doświadczenia krajowe w tym
zakresie.
Za dodatkowe cele warsztatów można uznać:
r promocję dotychczasowych rezultatów i dalszych prac zaplanowanych w projekcie
RIVER SHIELD, współfinansowanym ze środków budżetu państwa i Europejskiego
Funduszu Rozwoju Regionalnego (ERDF) w ramach Inicjatywy Wspólnotowej
Programu Obszarów Sąsiadujących INTERREG III B CADSES,
r podtrzymywanie kontaktów roboczych z przedstawicielami województwa lubuskiego
potencjalnie zainteresowanymi wynikami projektu RIVER SHIELD,
r wymianę opinii i doświadczeń wśród osób zainteresowanych zagadnieniami
zapobiegania powstawaniu poważnych awarii przemysłowych, reagowania na nie i
ograniczania ich skutków dla środowiska wodnego, z możliwością zgłaszania uwag i
komentarzy odnośnie zaproponowanych w projekcie RIVER SHIELD rozwiązań.
Warsztaty szkoleniowe rozpoczęła Wanda Kacprzyk prezentacją na temat „Stanu wdrażania
projektu RIVER SHIELD” w Polsce.
Szkolenie w zakresie objętym projektem RIVER SHIELD przeprowadził dr Ryszard Grosset,
ekspert Instytutu Ochrony Środowiska, uczestniczący w wielu akcjach ratowniczych, były
Zastępca Komendanta Głównego Państwowej Straży Pożarnej i były rektor Szkoły Głównej
Służby Pożarniczej w Warszawie. W trzech prezentacjach:
I. Szkolenie w zakresie gotowości i reagowania
II. Szkolenie w zakresie technik kontroli zanieczyszczeń
III. Szkolenie w zakresie wsparcia operacyjnego
przedstawił najważniejsze założenia i zakres merytoryczny syntez 3 części przewodnika w
zakresie reagowania na awarie zagrażające środowisku, opracowanych przez partnerów
greckich z aktywnym udziałem Instytutu Ochrony. Dr Grosset zaprezentował również
polskie doświadczenia płynące z funkcjonowania Krajowego Systemu RatowniczoGaśniczego.
Dzięki zaproszeniu Komendanta Wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej w Gorzowie
Wielkopolskim uczestnicy szkolenia mięli niepowtarzalną okazję zapoznania się zarówno z
wyposażeniem grupy ratownictwa wodnego i grupy ratownictwa chemicznego
funkcjonujących w ramach struktury Komendy Miejskiej PSP w Gorzowie Wielkopolskim,
jak również ze sposobami stawiania barier na rzece i likwidacji zagrożeń chemicznych, w tym
rozlewów olejowych z wykorzystaniem skimerów.
Ponadto w trakcie warsztatów szkoleniowych przedstawiono jako podstawę dalszej dyskusji
cztery prezentacje w oparciu o regionalne doświadczenia w zakresie likwidacji zagrożeń
determinowanych przez awarie z udziałem niebezpiecznych substancji chemicznych na temat:
r
możliwości Krajowego Systemu Ratowniczego województwa lubuskiego w aspekcie
likwidacji awarii i skutków zanieczyszczeń wód śródlądowych – st. bryg. mgr inż. Zenon
Zajdlic,
r
działalności Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w przypadkach
awaryjnego zanieczyszczenia wód (część teoretyczna i symulacja działań WIOŚ po
awaryjnym zanieczyszczeniu Odry olejem opałowym, oparta na doświadczeniach z 1998
roku) – dr Zbigniew Lewicki,
r
funkcjonowania systemu zarządzania kryzysowego w województwie lubuskim w aspekcie
ochrony wód – mgr Jarosław Śliwiński.
Oprócz referatów wymienionych powyżej, uczestnikom warsztatów szkoleniowych
udostępniono syntezy 3 części przewodnika, opracowane przez partnerów greckich, z prośbą
o przesyłanie do Instytutu Ochrony Środowiska wszelkich uwag i komentarzy. Pełny zestaw
materiałów przygotowanych na szkolenie zestawiono na portalu instytutowym dedykowanym
projektowi RIVER SHIELD (http://www.ios.edu.pl/pol/river/szkolenia.php)
2
W trakcie dyskusji zwrócono uwagę na następujące zagadnienia:
r rozpatrzenie możliwości uwzględnienia w projekcie zagrożeń determinowanych przez
potencjalne działania terrorystyczne zagrażające jakości wód w regionie,
r zwrócenie większej uwagi na działania edukacyjne ukierunkowane na podniesienie
poziomu świadomości społecznej na wypadek awarii z udziałem substancji
niebezpiecznych i na promocję zachowań proekologicznych społeczeństwa w celu
ochrony środowiska,
r zasady monitorowania jakości wód przeznaczonej do zaopatrzenia ludności w wodę
do spożycia i zabezpieczenie ujęć wody,
r finansowanie działań ratowniczych w przypadku awarii przemysłowej z udziałem
substancji niebezpiecznych i ubezpieczenia zakładów przemysłowych od ryzyka
awarii,
r konieczność kontynuowania w województwie działań na rzecz zwiększenia poziomu
gotowości i reagowania na awarie i inne zagrożenia, w tym powódź.
Wśród uczestników warsztatów szkoleniowych rozpowszechniona została, także w formie
elektronicznej, dobrowolna ankieta (zał. 4), umożliwiająca zgłoszenie uwag i opinii odnośnie:
r poziomu przeprowadzonego szkolenia,
r przydatności w warunkach województwa lubuskiego przewodnika opracowanego
przez partnerów greckich w ramach projektu RIVER SHIELD,
r gotowości do działania w ramach sieci regionalnej promującej wyniki projektu
RIVER SHIELD i lobującej za ich wdrożeniem w województwie lubuskim,
r potrzeb organizacyjnych, technicznych i inwestycyjnych województwa lubuskiego
w zakresie: identyfikacji źródeł zagrożeń, zapobiegania, gotowości i reagowania na
awarie przemysłowe, likwidacji i ograniczania skutków awarii dla środowiska
wodnego oraz koordynacji działań zainteresowanych służb i instytucji.
Uzyskane w drodze ankietyzacji informacje zostaną wykorzystane przy dalszej realizacji
projektu RIVER SHIELD.
Na zakończenie warsztatów dr Ryszard Grosset wręczył wszystkim obecnym specjalne
certyfikaty potwierdzające udział w szkoleniu w zakresie zapobiegania, gotowości i
reagowania na awarie przemysłowe zagrażające środowisku wodnemu, zorganizowanym w
ramach projektu RIVER SHIELD.
W celu promocji projektu RIVER SHIELD mgr Wanda Kacprzyk przekazała na potrzeby:
•
Wydziału Zarządzania Kryzysowego Lubuskiego Urzędu Wojewódzkiego,
•
Komendy Wojewódzkiej
Wielkopolskim,
•
Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Zielonej Górze,
•
Lubuskiego Urzędu Marszałkowskiego w Zielonej Górze
Państwowej
Straży
Pożarnej
w
Gorzowie
artykuł pt. Projekt RIVER SHIELD – zarządzanie ryzykiem przemysłowego zanieczyszczenia
rzek opublikowany w nr 30 instytutowego wydawnictwa „Ochrona Środowiska i Zasobów
3
Naturalnych” oraz poster zatytułowany „Metodyki identyfikacji zagrożeń i zarządzania
zagrożeniami wód powierzchniowych, generowanymi przez awarie przemysłowe - Projekt
UE RIVER SHIELD”.
Wnioski z warsztatów szkoleniowych
1. W ocenie osób zawodowo włączonych w reagowanie na awarie przemysłowe
opracowane w ramach projektu RIVER SHIELD przewodnik nie wnosi nowych
rozwiązań w stosunku do wdrażanych dotychczas w Polsce praktyk w zakresie
zarządzania ryzykiem, zapobiegania powstawaniu awarii i reagowania na awarie
przemysłowe, a jedynie porządkuje zagadnienia w tej sferze.
2. Dla pozostałych uczestników szkolenia przewodnik okazały się interesujący jako
nowe doświadczenie poszerzające ich wiedzę i świadomość w zakresie koordynacji
działań ratowniczych, technik kontroli zanieczyszczeń i działań wspomagających w
przypadku wystąpienia awarii przemysłowej zagrażającej jakości środowiska
wodnego.
3. Podkreślano konieczność zapewnienia możliwości prowadzenia systematycznych
ćwiczeń i szkoleń warunkujących utrzymanie wysokiej gotowości i efektywnego
reagowania na awarie z udziałem substancji niebezpiecznych jak również właściwą
koordynację działań różnych służ i instytucji włączonych w akcję ratowniczą.
4. Uznano również za zasadne kontynuowania w województwie działań na rzecz
zwiększenia poziomu gotowości i reagowania na awarie i inne zagrożenia, w tym
powódź.
5. Uczestnicy warsztatów szkoleniowych wykazali zainteresowanie zarówno tematyką,
jak i wynikami projektu RIVER SHIELD.
6. Niektórzy z uczestników szkolenia deklarowali gotowość do współpracy na rzecz
wdrażania wyników projektu w celu ochrony jakości wód w województwie lubuskim.
7. Instytut Ochrony Środowiska oczekuje na wypełnione ankiety od zainteresowanych
instytucji i ekspertów, które będą stanowić podstawą do uwzględnienia rzeczywistych
potrzeb województwa lubuskiego w trakcie realizacji końcowego etapu projektu.
4