Stanowisko w sprawie sytuacji gospodarczej i strategii
Transkrypt
Stanowisko w sprawie sytuacji gospodarczej i strategii
27 lutego 2015 r. Materiał przeznaczony wyłącznie dla profesjonalnych inwestorów Schroders Stanowisko w sprawie sytuacji gospodarczej i strategii Keith Wade Główny ekonomista i strateg (44-20)7658 6296 Aktualizacja prognozy: Światowy trend na korzyść krajów rozwiniętych (strona 2) • Przyśpieszenie gospodarcze w krajach rozwiniętych kompensowane jest słabszym wzrostem na rynkach wschodzących i skłania do pozostawienia naszej prognozy światowego wzrostu w 2015 r. na poziomie 2,8%. Niższe ceny ropy, umocnienie kursu dolara oraz zaostrzenie polityki pieniężnej przez Fed przechyla szalę na korzyść rynków rozwiniętych. Dodatni bilans handlowy, wywołany słabością waluty, powinien przełożyć się na wyższe oczekiwania gospodarcze w strefie euro oraz Japonii, jednak kosztem innych państw. • W 2015 r. inflacja w krajach rozwiniętych ma osiągnąć najniższy poziom od 5 lat, chociaż w 2016 r. będzie wyższa ze względu na malejący wpływ niższych cen energii. Nie przewidujemy, aby strefa euro czy też większa część światowej gospodarki wpadła w długotrwałą deflację, chociaż nasza analiza wskazuje szereg ryzyk, które mogą mieć wpływ na jej dalsze pogłębienie. Azad Zangana Starszy ekonomista ds. europejskich (44-20)7658 2671 Craig Botham Ekonomista ds. rynków wschodzących (44-20)7658 2882 Aktualizacja prognozy dla Europy: Wszystko w górę (strona 7) Europa stała się zieloną wyspą w wyniku podniesienia prognoz wzrostu gospodarczego dla całego regionu. W strefie euro niższe ceny energii, słabnący kurs waluty, solidna kondycja banków oraz interwencja Europejskiego Banku Centralnego (EBC) powinna wywindować gospodarkę w 2015 i 2016 r. Prognoza dla Wielkiej Brytanii również została zwiększona, chociaż tamtejsza koniunktura spowalnia. Niższe ceny energii mogą pomóc w przeprowadzeniu miękkiego lądowania. • Aktualizacja prognozy dla rynków wschodzących: Ropa na „niebezpiecznych wodach” czy też jako „oliwa do ognia”? (strona 11) Spadek ceny ropy wpływa w dwojaki sposób na kraje grupy BRIC, aczkolwiek Rosja jest uważana za oczywistego przegranego. Chociaż inflacja spada w Indiach i Chinach, wzrost korzyści jest ograniczony, a wewnętrzne problemy Brazylii przeważają nad czynnikami międzynarodowymi. W tym samym czasie powraca temat podwyżki stóp przez Fed, natomiast rynki wschodzące nadal pozostają pod presją otoczenia, • Stanowisko w skrócie (strona 17) Krótkie podsumowanie naszych głównych prognoz makroekonomicznych i zagrożeń dla gospodarki światowej. • Wykres: Zmiana trendu koniunkturalnego rynków wschodzących w porównaniu do gospodarek rozwiniętych Contributions to inflacji World GDP growth(r/r). (y/y), Kontrybucja do światowej %% 6 5 4.9 4,9 4,9 4.9 4,5 4.5 5,0 5.0 5.1 5,1 3,6 3.6 4 3,3 3.3 2.9 2.5 2,9 2,5 3 Forecast Prognoza 4,6 4.6 2,5 2.5 2,2 2.2 2 2,6 2.6 2,7 2.7 2,8 2.8 3.0 3,0 13 14 15 16 1 0 -1 -1.3 -1,3 -2 -3 00 01 USA US 02 03 04 05 Pozostałe kraje rozwinięte Rest of advanced 06 07 08 Europa Europe BRICS BRICS 09 10 11 12 Japonia Japan Pozostałe kraje Rest of emerging rozwijające się Źródło: Thomson Datastream, Schroders. 20 lutego 2015 r. Prosimy o zapoznanie się z zastrzeżeniem dotyczącym prognozy znajdującym się na końcu dokumentu. 27 lutego 2015 r. Materiał przeznaczony wyłącznie dla profesjonalnych inwestorów Aktualizacja prognozy: Światowy trend na korzyść krajów rozwiniętych Podniesienie prognozy wzrostu w krajach rozwiniętych kompensowane jest przez jej ograniczenie dla rynków wschodzących Zyski z niższych cen ropy wpłyną przede wszystkim na koniunkturę państw rozwiniętych. Podniesienie naszej prognozy wzrostu gospodarczego w tych ostatnich zostało skompensowane przez jej redukcję dla rynków wschodzących. W rezultacie nasze oczekiwania co do wzrostu światowej gospodarki pozostały na poziomie 2,8% r/r w 2015 r. Kraje rozwinięte mają uzyskać wzrost sięgający 2,2% r/r w tym roku, co oznacza skok o 0,5% w porównaniu do 2014, przy założeniu kontynuacji pozytywnych wiadomości płynących z USA. Jest szansa na najlepszy wynik od 2005 r. i uzyskanie poziomu 3,2% r/r (wcześniej założenia uwzględniały 2,8% r/r). W strefie euro i Japonii oczekuje się poprawy sytuacji. Podnieśliśmy nasze prognozy dla obu rynków o prawie 0,5% w 2015 r., do odpowiednio 1,3% r/r i 1,6% r/r. Jednak międzynarodowy poziom ożywienia rynków rozwiniętych jest ograniczany przez słabszą kondycję gospodarek wschodzących, w których wzrost ma spowolnić do 3,7% r/r z 4,2% r/r w 2014 r. Zmiany prognoz sprzyjają obecnie rynkom dojrzałym kosztem rozwijających się, co bezpośrednio wynika z kilku czynników. Po pierwsze, spadek cen ropy stymuluje koniunkturę państw rozwiniętych względem wschodzących, ponieważ te pierwsze są konsumentami netto ropy. Tymczasem w krajach wschodzących znajduje się kilku znaczących producentów ropy. W dodatku realny efekt niższej ceny ropy jest szybciej odczuwalny w krajach rozwiniętych, w których rząd w mniejszym stopniu oddziałuje na wartość ropy poprzez subsydiowanie. Jest to jednak pewne uogólnienie, ponieważ kilka gospodarek wschodzących korzysta z niższych cen ropy, np. wiele krajów azjatyckich, które są znaczącymi importerami surowca. Ponadto zakładamy skromny wzrost cen ropy na przestrzeni analizowanego okresu, chociaż według naszych ustaleń wartość pojedynczej baryłki wynosi obecnie około 20 dolarów poniżej naszej ostatniej prognozy z listopada minionego roku. Finalnie, gospodarki wschodzące tracą więcej niż kraje rozwinięte i tendencja ta w najbliższym czasie może się jeszcze bardziej uwidocznić, ponieważ z założenia gospodarki rozwijające się tracą szybciej niż zyskują dojrzałe. Po drugie, w ostatnich latach nie obserwujemy wzmożonego popytu (efektu spill-over) w krajach rozwiniętych względem państw rozwijających się. Naszym zdaniem ta sytuacja będzie się utrzymywać. Skutki tego można zaobserwować w bilansie handlowym USA, który w czasie odbudowy koniunktury po kryzysie finansowym był nadzwyczaj stabilny. W ostatnich 3 cyklach gospodarczemu ożywieniu w USA towarzyszył spory spadek aktywności handlowej oraz salda obrotów bieżących. To osłabienie napędzane było przez wzrost importu w USA, co windowało rozwój w pozostałych państwach i szczególnie sprzyjało rynkom wschodzącym. Jednak w obecnym cyklu deficyt ustabilizował się, a nawet uległ zmniejszeniu (w zależności od uwzględnienia wpływu ropy). Wynika to z poprawy koniunktury, czego przykładem jest spadek bezrobocia przedstawiony na wykresie nr 1. Amerykański import odrobił swoje straty, chociaż dynamika wzrostu była niższa niż w poprzednich cyklach. Natomiast eksport w dalszym ciągu utrzymuje się na wysokim poziomie. Wykres 1. Ograniczony efekt motyla w wyniku poprawy koniunktury w USA i jego wpływ na resztę świata 12 10 8 6 4 2 0 -2 -4 -6 1975 1980 1985 1990 1995 Recesja Recession Bilans handlowy wył.oil, ropy, PKB Trade balancezex. %%GDP Źródło: Thomson Datastream, Schroders, 25 lutego 2015 r. 2 2000 2005 2010 2015 USA,Current rachunekAccount obrotów bieżących, US % GDP % PKB USA,Unemployment stopa bezrobocia,rate, % % US 27 lutego 2015 r. Materiał przeznaczony wyłącznie dla profesjonalnych inwestorów Po trzecie, ostatnie wahania kursów walutowych faworyzują stabilniejsze waluty rynków rozwiniętych względem jednostek monetarnych gospodarek rozwijających się. Wzrost wydobycia gazu łupkowego, wysoki poziom rozwoju technologicznego oraz silny dolar wpływają na amerykański popyt konsumencki, preferujący firmy rodzime bardziej niż zagraniczne. Ważnym czynnikiem jest kwestia dolara, którego wartość znacznie wzrosła w perspektywie minionego roku. Jak wynika z naszych obliczeń, jego kurs ważony obrotami handlowymi zanotował najwyższą wartość na przestrzeni ostatnich 10 lat (wykres 2). Wykres 2: Wycena kursów wymiany walut: USD i CNY drożeją, JPY i EUR tracą Zmiany kursów przynoszą korzyści Japonii oraz strefie euro, z drugiej strony osłabiając Chiny. Nominal trade weighted exchange (10-year z-score) Obroty handlowe ważone kursemrate wymiany (10-letni z-score) 4 Expensive Drogo 3 2 1 0 -1 -2 -3 Cheap Tanio EUR Niższy quartile kwartyl Lower JPY GBP Wyższyquartile kwartyl Upper CNY Bieżący Current USD Ostatni rok Last year Źródło: Thomson Datastream, Schroders, 25 lutego 2015 r. Obecnie w gospodarce światowej wzrost popytu utrzymuje się na stosunkowo niskim poziomie, dużo poniżej wartości sprzed kryzysu finansowego. Banki centralne wykorzystują deprecjacje waluty do zdobycia dodatkowych korzyści, których ogólna pula wciąż maleje. W obliczu braku ożywienia akcji kredytowej głównym mechanizmem łagodzenia polityki monetarnej jest słabszy kurs walutowy. Świat stał się „protekcjonistycznym” polem bitwy. Obecnie przeciwwagą dla mocnego kursu dolara była deprecjacja euro i jena. Obie waluty utrzymują się poniżej średniej z 10-letniego horyzontu czasowego. Spadek wartości wspólnej waluty w ostatnich latach był dość znaczący za sprawą rozluźnienia polityki monetarnej przez EBC, które wynikało z wprowadzenia programu luzowania ilościowego. Z drugiej strony chiński juan (CNY) odnotował znaczne umocnienie dzięki powiązaniu z dolarem amerykańskim. Pod względem walut ważonych handlem CNY znajduje się na szczycie swoich 10-letnich wahań, ponad 2 standardowe odchylenia powyżej swojego średniego kursu. Wyniki te nie są korygowane o relatywną inflację czy też koszty zatrudnienia. Jednak wskazują one Japonię i strefę euro jako konkurencyjne rynki, które zyskają w przypadku silniejszego popytu w USA. Nasza prognoza uwzględnia lepsze wyniki handlowe w Chinach w 2015 r. za sprawą zewnętrznego ożywienia popytu. Niestety może nastąpić spowolnienie tego trendu w wyniku niekorzystnego kursu chińskiej waluty. Władze Państwa Środka unikały stosowania waluty jako narzędzia stymulującego wzrost gospodarczy. Zamiast tego podkreślały rolę stabilnego kursu wymiany jako elementu strategii umiędzynarodowienia juana. W tym celu dopuszczały niewielką elastyczność od wyznaczonego parytetu. W ogólnym ujęciu nie ulega jednak wątpliwości, że Chiny — jako największa gospodarka rozwijająca się — przegrywa bitwę w wojnie walutowej. Silny kurs dolara dalej będzie dawał się we znaki rynkom wschodzącym 3 W ogólnym ujęciu będzie on negatywnie odbijał się na koniunkturze państw rozwijających się. Po części za sprawą przedstawionych powyżej powiązań politycznych, ale również z powodu cen surowców, które utrzymują się poniżej swoich wartości w wyniku silnej aprecjacji dolara. W naszej prognozie przewidujemy kontynuację dotychczasowego umocnienia amerykańskiej waluty, ponieważ spodziewamy się podwyżki stóp procentowych przez Fed. Przypuszczamy, że taka sytuacja będzie miała miejsce w czerwcu tego roku, po czym nastąpi dalsze zaostrzenie polityki monetarnej w 2016 r. Dla kontrastu, polityka pieniężna w strefie euro, Japonii oraz Chinach ulegnie dalszemu poluzowaniu. Chociaż Fed będzie chciał uniknąć powtórki z ograniczania luzowania ilościowego w 2013 r., zaostrzona polityka monetarna w USA będzie oddziaływać na rynki finansowe. Wywołane to będzie wycofaniem kapitału z rynków oferujących wyższe rentowności. Grupa państw wschodzących, które odnotowały znaczące korzyści z wprowadzonych zmian w USA i doświadczyły wzrostu rynku długu, najprawdopodobniej odczują to najbardziej. 27 lutego 2015 r. Materiał przeznaczony wyłącznie dla profesjonalnych inwestorów Na koniec wyjaśnienia trendu sprzyjającego rozwiniętym gospodarkom trzeba zwrócić uwagę na kilka odrębnych czynników, które spowolnią rozwój krajów wschodzących w 2015 r. Możemy zaliczyć do nich pogłębiającą się międzynarodową izolację Rosji oraz echa skandalu wokół brazylijskiego koncernu Petrobras. Indie pozostają zieloną wyspą wśród krajów BRIC (porównaj z rozdziałem o rynkach wschodzących poniżej). Połączenie niskich cen ropy i silniejszego dolara wpływa na poprawę otoczenia makroekonomicznego, które w większym stopniu będzie oddziaływało na rynki rozwinięte. W 2016 r. przewidujemy spowolnienie wzrostu w USA ze względu na wyższe stopy procentowe, silniejszy kurs dolara oraz osłabienie efektu wywołanego niskimi cenami ropy naftowej. Prognoza całkowitego światowego wzrostu gospodarczego zwiększyła się, ale nieznacznie. W przyszłym roku ma wynieść 3%, co jest efektem poprawy koniunktury w Europie i Japonii, a także wciąż silnej gospodarki Indii. Inflacja i polityka banku centralnego Najniższa stopa inflacji w krajach rozwiniętych od roku 2009 Naszą prognozę inflacji zredukowaliśmy ze względu na niższe od oczekiwanych dane w ostatnich miesiącach oraz z powodu dalszego spadku cen energii. Światowa inflacja ma wynieść 2,5% za 2015 r. względem 2,8% osiągniętych w 2014 r. Spadek byłby większy, gdyby nie wzrost inflacji na rynkach wschodzących z 5,1% do 5,9%. Spodziewamy się znacznej redukcji w gospodarkach rozwiniętych, sięgających 0,5% z wcześniejszego poziomu 1,4% (wykres 3). Dla tych ostatnich będzie to najniższy poziom inflacji od 2009 r., kiedy to ceny ropy drastycznie spadły. Wykres 3: Inflacja na świecie — rozkład regionalny Contributions to World inflation (y/y), % 6 5 4 4,0 4.0 Forecast Prognoza 4.9 4,9 3.9 3,9 3,9 3.9 2,9 3.2 3,4 3.4 3.2 3,2 3.2 3,2 3,1 3.1 3,3 3.3 2,9 2.9 2,8 2.8 3 2,7 2.7 2,8 2.8 1,5 1.5 2,5 2.5 3,0 3.0 2 1 0 -1 Wzrost inflacji po osłabieniu efektu niskich cen ropy w 2 poł. 2015 r. 00 01 02 03 04 05 USA US Pozostałe kraje Rest of advanced rozwinięte 06 07 08 Europa Europe BRICS 09 10 11 12 13 14 15 16 Japan Japonia Pozostałe kraje Rest of emerging rozwijające się Źródło: Thomson Datastream, Schroders. 20 lutego 2015 r. Prosimy o zapoznanie się z zastrzeżeniem dotyczącym prognozy znajdującym się na końcu dokumentu. Jak wspomnieliśmy powyżej, interwencje rządów mogą ograniczyć przełożenie się niskiej dynamiki cen na niższą inflację w krajach wschodzących, ze względu na identyfikowaną przez władze tych państw okazję do redukcji udzielanych subwencji. Na wyższy wskaźnik cen w gospodarkach rozwijających się wpływa też wzrost inflacji w Rosji (w następstwie załamania się kursu rubla oraz na skutek sankcji na towary importowane, szczególnie żywność) i w Brazylii (z powodu słabej waluty i podwyżki cen za energię elektryczną). Inflacja w Chinach i Indiach pozostaje na niższym poziomie. Co ważne, przewidujemy ponowny wzrost inflacji w 2016 r., rozwiewając tym samym obawy o przedłużającą się ujemną dynamikę cen. Chociaż inflacja bazowa spowolniła, drastyczne załamanie inflacji zasadniczej w dużej mierze odzwierciedla spadek cen ropy, choć te obecnie się ustabilizowały. W rezultacie jednak roczna inflacja będzie ulegać dalszemu obniżeniu aż do 3. kwartału bieżącego roku. W wielu krajach może ona przyjąć nawet ujemne wartości, ale po wygaszeniu efektu bazy wreszcie odbije się od zera. Wskazują na to najnowsze dane z PriceStats (zbierającego informacje o cenach w internecie w czasie rzeczywistym), które biorą pod uwagę spadek cen energii z ostatniego miesiąca. W ogólnym ujęciu nie obserwujemy spadku globalnych oczekiwań inflacyjnych, czy też tych dotyczących płacy nominalnej. Nie ma zatem przesłanek ku długotrwałej deflacji. Tymczasem niska inflacja może ograniczać interwencje w polityce monetarnej lub 4 27 lutego 2015 r. Materiał przeznaczony wyłącznie dla profesjonalnych inwestorów doprowadzać do jej złagodzenia. Wyjątek stanowi tutaj nadal gospodarka USA, która bliska jest dostosowania stóp procentowych w górę. Krok ten uzasadnia spadająca stopa bezrobocia, która zbliża się lub już osiągnęła poziom równowagi. Wciąż przewiduje się, że Fed zignoruje spadek inflacji zasadniczej i skoncentruje uwagę na bardziej stabilnej inflacji bazowej, a przy poprawie na rynku pracy podniesie stopy procentowe w 2015 r. Kluczem do takiej interpretacji będą kolejne dowody na wzrost wynagrodzeń, co sygnalizuje ostatni spadek bezrobocia (wykres 4). Do końca 2015 r. spodziewamy się wzrostu stopy procentowej ustalanej przez Fed do 1,25%. Natomiast szczyt jej wartości, wynoszący 2,5%, przypadnie na rok 2016. Powrót równowagi na rynku pracy w USA sygnałem dla Fed do rozpoczęcia dostosowywania stóp procentowych Wykres 4: Bezrobocie wskazuje na szybszy wzrost płac w USA %, y/y % r/r 5.0 5,0 % 3 4.5 4,5 4 4.0 4,0 5 3.5 3,5 3.0 3,0 2,5 2.5 2,0 2.0 1,5 1.5 1,0 1.0 1995 1985 1990 2000 Wynagrodzenia i pensje recesja Recessions Wages & salaries (ECI report) (raport ECI) 6 7 8 9 10 2005 2010 2015 Stopa bezrobociarate – odwrócona Unemployment - inverted, rhs (skala prawa) Źródło: Thomson Datastream, Schroders. 24 lutego 2015 r. Obawy dotyczące deflacji w strefie euro będą słabnąć wraz ze wzrostem inflacji w 2016 r. Nastąpi to dzięki zanikającemu wpływowi niższych cen ropy oraz reflacyjnemu działaniu słabszego kursu euro. Przewidujemy, że EBC będzie prowadził luzowanie ilościowe do września 2016 r. i utrzyma obecne stopy procentowe. Dla Wielkiej Brytanii utrzymujemy naszą prognozę pierwszych podwyżek stóp w listopadzie 2015. W Japonii bank centralny utrzyma groźbę dalszego luzowania ilościowego i jakościowego (QQE). Jednak obecnie najprawdopodobniej pozwoli, aby osłabienie się kursu jena wsparło gospodarkę i powstrzyma się od rozszerzania programu skupu aktywów. W Chinach przewidujemy dalszą obniżkę stóp procentowych oraz poziomu rezerwy obowiązkowej, jak również wprowadzania dodatkowych środków stymulowania gospodarki w wybranych sektorach. Scenariusze Zaktualizowaliśmy naszą analizę scenariuszy. Zlikwidowaliśmy scenariusze „Załamanie jena” (szybszy wzrost oznacza mniejszą presję na Bank Japonii do dalszego zwiększania podaży pieniądza), „Ograniczenie mocy produkcyjnych” (patrząc z globalnej perspektywy, scenariusz ten wydaje się obecnie odległą opcją) oraz „Ożywienie produktywności” (ostatnie dane z rynku amerykańskiego wskazują na przeciwny trend). Dodaliśmy scenariusze „Ropa tania na dłużej” (zakładający spadek i utrzymanie się cen ropy na poziomie 30 dolarów za baryłkę za sprawą wysokiej podaży tego surowca dostarczanej przez Arabię Saudyjską i dodatkowej produkcji amerykańskiego gazu łupkowego), „Długotrwała stagnacja” (powolne strukturalne osłabienie światowej koniunktury) oraz „Strefa euro kończy z oszczędzaniem” (kraje strefy euro rozpoczynają łagodzenie polityki fiskalnej, aby zażegnać polityczne protesty przeciw dalszemu zaciskaniu pasa). Warto zauważyć, że scenariusz „Deflacji w strefie euro” stał się bardziej surową wersją scenariusza „Spirala deflacji w strefie euro”, który zakłada poważne i trudne do uniknięcia załamanie się gospodarki, a nie tylko okres ujemnej inflacji. Należy również podkreślić, że nie dodaliśmy scenariusza wyjścia Grecji z Unii Europejskiej, gdyż naszym zdaniem wpływ takiego działania na światową gospodarkę byłby minimalny (patrz sekcja o Europie poniżej). Pełen opis wszystkich scenariuszy znajduje się na stronie 19. Pod względem bilansu ryzyka najbardziej prawdopodobny wydaje się scenariusz deflacyjny (obejmujący „Długotrwałą stagnację”, „Twarde lądowanie w Chinach” oraz „Spiralę deflacyjną w strefie euro”), wskazujący na słabszy wzrost i inflację niższą niż w scenariuszu bazowym. 5 27 lutego 2015 r. Materiał przeznaczony wyłącznie dla profesjonalnych inwestorów Wykres 5: Tabela scenariuszy: wyniki wobec scenariusza bazowego w 2015 r. 2015 Inflacja vs. scenariusz bazowy +1,5 Reflacja Stagflacja +1,0 Zamieszki w Rosji Boom w G7 +0,5 +0,0 Bilans ryzyka nadal przechyla się w stronę scenariusza deflacyjnego -0,5 -1,0 Strefa euro kończy z oszczędzaniem scenariusz bazowy Długotrwała stagnacja Twarde lądowanie Spirala deflacji w Chinach w strefie euro Wzrost produktywności Deflacja -1,5 -1,5 Ropa tania na dłużej -1,0 -0,5 +0,0 +0,.5 2015 Wzrost vs. scenariusz bazowy +1,0 +1,5 Źródło: Thomson Datastream, Schroders. 20 lutego 2015 r. Prosimy o zapoznanie się z zastrzeżeniem dotyczącym prognozy znajdującym się na końcu dokumentu. Całkowite prawdopodobieństwo scenariusza deflacyjnego wynosi teraz 15%. Jest to nieznacznie poniżej prognozy ostatniego kwartału i wynika z usunięcia scenariusza „Załamanie się jena” oraz nieznacznie zredukowanego prawdopodobieństwa bardziej drastycznego przebiegu scenariusza „Spirala deflacyjna w strefie euro” w konsekwencji osłabienia euro i większego niż oczekiwano zaangażowania się EBC w luzowanie ilościowe (zob. tabela nr 1). Jednocześnie dodanie scenariusza „Strefa euro porzuca oszczędzanie” oznacza, że prawdopodobieństwo reflacji (szybszego wzrostu i wyższej inflacji), po uwzględnieniu scenariusza „Boom w G7”, wzrosło z 4% do 7% (zob. tabela 1). Wizja stagflacji została natomiast zredukowana w następstwie usunięcia scenariusza zakładającego ograniczenie produktywności. Pomimo ostatniego zawieszenia broni scenariusz „Rosyjskie zamieszki” (biorący pod uwagę kulminację konfliktu na Ukrainie i odcięcie dostaw energii do Europy) pozostaje najistotniejszą kwestią ryzyka. Tabela 1: Bilans prawdopodobieństw scenariuszy według wyników makro wobec projekcji bazowej Scenariusze Prawdopodobieństwo luty 2015, % Prawdopodobieństwo listopad 2014, % Zmiana, % Scenariusz deflacyjny 15 17 -2 Scenariusz reflacyjny 7 4 +3 Scenariusz wzrostu produktywności 4 4 0 Scenariusz stagflacyjny 6 11 -5 Źródło: Schroders, 24 lutego 2015 r. 6 27 lutego 2015 r. Materiał przeznaczony wyłącznie dla profesjonalnych inwestorów Aktualizacja prognozy dla Europy: Wszystko w górę Dane makro wskazują na oznaki ożywienia gospodarczego w strefie euro, po przerwie odnotowanej w połowie zeszłego roku. Wzrost powinien zostać wzmocniony przez ostatni spadek światowych cen energii, który jednocześnie jest powodem do zmartwień dla decydentów, obawiających się długotrwałej deflacji. Prawdopodobnie wpłynie on też na złagodzenie osłabienia koniunktury Wielkiej Brytanii, które jest jednak coraz bardziej wyraźne. Ponowne ożywienie w następstwie mniejszego ryzyka politycznego Gospodarki Niemiec i Hiszpanii przyczyniły się natomiast do wyższej dynamiki wzrostu strefy euro na koniec 2014 r. Wzrost w strefie euro przyspieszył na koniec zeszłego roku, kiedy unia monetarna zaczęła otrząsać się z zagrożeń wynikających z konfliktu rosyjsko-ukraińskiego. Łączny przyrost PKB w 4. kwartale wzrósł do +0,3% z wcześniejszych +0,2% i tym samym przewyższył konsensus rynkowy o 0,2 pkt proc. Niemcy i Hiszpania przodowały ze wzrostem na poziomie 0,7%. Również Holandia i Portugalia poprawiły dynamikę rozwoju swoich gospodarek, odnotowując wzrost rzędu 0,5%. Poniżej poziomu sumarycznego wzrostu dla strefy euro znalazły się Włochy i Francja, której PKB powiększył się zaledwie o 0,1%. Włochom natomiast udało się uniknąć spodziewanego skurczenia gospodarki jedynie dzięki kwestii zaokrąglania danych. PKB tego kraju spadł jednak o 72 miliony euro, co technicznie jest równoznaczne z recesją. Wykres 6: Niemcy i Hiszpania windują PKB strefy euro (kw./kw.) % 0.8 0,8 0,7 0.7 0,6 0.6 0,5 0.5 0,4 0.4 0,3 0.3 0,2 0.2 0,1 0.1 0,0 0.0 -0,1 -0.1 -0,2 -0.2 -0,3 -0.3 Gre Ita Bel Fra Aus EZ18 Neth Q3 Mniejsze ryzyko polityczne zwiększa skłonność do inwestycji UK Por Ger Spa Q4 Źródło: Eurostat, Schroders. 24 lutego 2015 r. Jak wspomnieliśmy powyżej, inwestorzy w Europie wydają się pozbywać negatywnego nastawienia spowodowanego przez kryzys rosyjsko-ukraiński. Przykładowo, nakłady na środki trwałe w Niemczech wzrosły o +1,2% w 4. kw. w porównaniu do -1,2% w 3. kw. i -1,7% w 2. kw. Eksport netto również uległ poprawie, co szczególnie odczuli Niemcy i Francuzi. Według badań Komisji Europejskiej nastroje konsumentów również mają się lepiej. Jednocześnie coraz wyższe wartości pokazują wskaźniki Markit PMI. Wszystko to wskazuje na wznowienie ożywienia w strefie euro po przerwie odnotowanej w połowie 2014 r. Kolejnym źródłem ryzyka politycznego, które w dużym stopniu zostało zażegnane, jest kryzys grecki. W czasie pisania niniejszej analizy, Grecja wydłużyła swój obecny program spłaty pomocy finansowej o kolejne 4 miesiące, co umożliwi jej dalsze negocjacje warunków zwrotu zaciągniętych pożyczek. Pomimo przedwyborczych obietnic partii Syriza jej władze praktycznie zupełnie uległy żądaniom wierzycieli. Jedynym osiągnięciem premiera Alexisa Tsiprasa była zmiana nazwy „Trojka” na „Instytucje”, „memorandum” na „umowa” oraz „pożyczkodawcy” na „partnerzy”. Kryzys w Grecji również wydaje się uspokajać, chociaż pewnie jest to kwestia kilku najbliższych miesięcy. 7 Powróci on zapewne latem, kiedy Tsipras zaapeluje o więcej czasu, aby uzyskać ustępstwa ze strony Trojki. Jeśli rząd utrzyma się przy władzy przez kolejnych kilka miesięcy, to długoterminowe negocjacje dojdą do skutku. Europa zapewne utrzyma swoje nieugięte stanowisko, ponieważ stopniowa utrata zaufania spowodowana metodami stosowanymi przez rząd grecki poskutkowała brakiem zrozumienia ze strony innych państw, szczególnie tych na peryferiach Europy. W każdym razie Grecja jest zbyt małym krajem, aby wywrzeć znaczący wpływ na makroekonomię. Ponadto, począwszy od 2012 r., europejski sektor finansowy w dużym stopniu pozbył się lub odpisał wszelkie inwestycje oparte na greckich aktywach. Oznacza to, że ryzyko rozprzestrzenienia się finansowego kryzysu jest obecnie minimalne. Brak powyższego oznacza, że chociaż nadal przyjmujemy 20% ryzyko wystąpienia Grecji ze strefy euro, to ewentualny wpływ na gospodarkę światową byłby trudny do zauważenia. 27 lutego 2015 r. Materiał przeznaczony wyłącznie dla profesjonalnych inwestorów Morze zieleni — wszędzie poprawa sytuacji Niższe ceny ropy, deprecjacja euro, dobra kondycja banków oraz wprowadzenie skupu obligacji przez EBC, to cztery powody do podniesienia prognozy wzrostu gospodarczego dla strefy euro Nawiązując do naszych oczekiwań, kolejny raz podnosimy szacowany wzrost dla całej Europy. Pomogły w tym dane za czwarty kwartał, które były nieznacznie lepsze od przewidywanych. Jednak przede wszystkim mamy do czynienia z czterema głównymi czynnikami, które przemawiają za poprawą perspektyw w prognozowanym okresie. 1. Ceny ropy spadły jeszcze bardziej na przestrzeni ostatnich 3 miesięcy. Jak wspominaliśmy w poprzednich biuletynach, spadek cen ropy naftowej obniży koszt rachunków za energię w gospodarstwach domowych. Tym samym zwiększy się kwota dochodu rozporządzalnego konsumentów oraz marża zysku firm. To z kolei tworzy efekt mnożnikowy, ponieważ oszczędności te zostaną skonsumowane i/lub zwiększą inwestycje. 2. Kurs euro ważony handlem stracił na wartości 7,1% od czasu naszej ostatniej prognozy w listopadzie, co jest kolejną dobrą wiadomością. Pomoże to pobudzić popyt na europejski eksport, podczas gdy rodzimi producenci będą świadkami wzrostu cen importowanych towarów, wytwarzanych przez konkurentów spoza strefy euro. Zwiększy to również zyski firm notowanych na europejskich giełdach. Około 44% obrotu spółek wchodzących w skład Eurostoxx50 pochodzi z handlu zagranicznego. 3. Sektor bankowy powoli powraca do standardowej działalności po zakończeniu przeglądu jakości aktywów przez EBC, któremu towarzyszyła niepewność. Obecnie banki zaczynają konkurować ze sobą o nowych klientów, co jest zapewne dobrą wiadomością zarówno dla klientów indywidualnych, jak i korporacyjnych. Pożyczkobiorcy nareszcie doczekali się obniżek stóp procentowych wprowadzonych przez EBC, co przekłada się na efektywniejszy koszt ich zadłużenia. 4. EBC zacznie kupować obligacje wyemitowane przez rządy i agencje ze strefy euro w ramach swojego rozszerzonego programu skupu aktywów. Powinno to pomóc w obniżeniu stóp procentowych w krajach unii monetarnej, w szczególności w krajach peryferyjnych, w których zawiódł mechanizm wpływu polityki pieniężnej na gospodarkę. Może to również wywołać dalszą deprecjację euro, co może doprowadzić do wzrostu gospodarczego. Dla całej strefy euro podnieśliśmy naszą prognozę z 0,9% do 1,3% w 2015 r. wobec konsensusu rynkowego na poziomie 1,2%. Na 2016 r. podnieśliśmy naszą prognozę z 1,4% do 1,6% w porównaniu do konsensusu 1,7% (wykres 7 na kolejnej stronie). W kwestii inflacji obniżyliśmy prognozę z 0,8% do 0,1% na ten rok wobec konsensusu rynkowego -0,1%. W 2016 roku przewidujemy wzrost inflacji do 1,2% z dotychczasowych 1,1%. Odpowiada to także założeniom konsensusu rynkowego (wykres 8 na kolejnej stronie). Najprawdopodobniej inflacja pozostanie poniżej zera w ciągu najbliższych miesięcy. Jednak skoro ceny ropy zaczęły już odreagowywać, negatywny wpływ dotychczasowych spadków zacznie się zmniejszać do końca tego roku. Istnieje ryzyko, że gospodarstwa domowe w swoich decyzjach wezmą pod uwagę powszechne oczekiwania deflacyjne. Jednak naszym zdaniem potrzeba jeszcze dalszego spowolnienia wzrostu w krótkim okresie, aby ten bieg wypadków stał się najbardziej prawdopodobnym scenariuszem. Wykres 7: Prognoza PKB strefy euro Wyższy wzrost i niższa inflacja to dobre połączenie dla strefy euro Wykres 8: Prognoza inflacji w strefie euro y/y r/r 2,0% 2.0% y/y r/r 2.0% 2,0% 1,5% 1.5% 1.5% 1,5% 1,0% 1.0% 1.0% 1,0% 0.5% 0,5% 0.5% 0,5% 0.0% 0,0% 0.0% 0,0% -0.5% -0,5% Prognoza Real GDP realnego PKB forecast -1.0% -1,0% -1.5% -1,5% i ii iii iv i ii iii iv i ii iii iv i ii iii iv 2013 2014 2015 2016 bieżąca Currentprognoza forecast poprzedniaforecast prognoza Previous HICP inflation Prognoza inflacji HICP forecast -0.5% -0,5% -1.0% -1,0% i ii iii iv i ii iii iv i ii iii iv i ii iii iv 2013 2014 2015 2016 bieżąca prognoza Current forecast poprzednia prognoza Previous forecast Źródło: Thomson Datastream, Schroders. 20 lutego 2015 r. Poprzednia prognoza z listopada 2014 r. Prosimy o zapoznanie się z zastrzeżeniem dotyczącym prognozy, znajdującym się na końcu dokumentu. Wśród dużych państw członkowskich podnieśliśmy naszą prognozę dla wszystkich, chociaż wyższą ocenę otrzymały te, które wprowadzają reformy (tabela 2). Przykładem jest Hiszpania, 8 27 lutego 2015 r. Materiał przeznaczony wyłącznie dla profesjonalnych inwestorów obecnie uważana za gospodarkę, która spośród wielkiej czwórki w najbliższych 2 latach będzie rozwijała się najszybciej. Wszystko to dzięki zwiększonym zyskom z zatrudnienia i lepszym danym o aktywności gospodarczej. Także Niemcy będą radzić sobie dobrze. Spowodowane jest to zwiększonymi inwestycjami publicznymi oraz prywatnymi, a także zaangażowaniem w sektor mieszkaniowy. Ten ostatni kontynuuje długoterminową ścieżkę transformacji i zachęca coraz bardziej prominentnych klientów. Francja w tym i przyszłym roku doświadczy zapewne trudności , jednak cykliczne czynniki wymienione powyżej pobudzą koniunkturę gospodarczą w miejsce znaczących reform strukturalnych. Natomiast Włochy pewnie wyjdą z recesji i w nadchodzących kwartałach zaczną cieszyć się owocami strukturalnych reform, które wprowadzają właśnie w życie. Tabela 2: Prognoza PKB strefy euro Wyższe prognozy wzrostu dla wszystkich krajów członkowskich, chociaż Hiszpania ma być liderem 2015 poprzednio 2016 poprzednio Niemcy 1,6 1,2 2,0 1,8 Francja 0,8 0,6 1,2 0,9 Włochy 0,3 0,2 1,0 0,7 Hiszpania 2,3 1,5 2,1 1,7 Strefa euro 1,3 0,9 1,6 1,3 Źródło: Schroders. 20 lutego 2015 r. Poprzednia prognoza z listopada 2014 r. Prosimy o zapoznanie się z zastrzeżeniem dotyczącym prognozy, znajdującym się na końcu dokumentu. Nasza prognoza dotycząca EBC pozostaje właściwie bez zmian. Nie przewidujemy zmian stóp procentowych w prognozowanej przyszłości. Jednocześnie oczekujemy luzowania ilościowego na poziomie zapowiedzianych 60 miliardów euro miesięcznie, aż do września 2016 r. Z powodu ograniczeń płynnościowych wprowadzonych przez EBC nie widzimy możliwości dalszego poszerzania wspomnianego programu. Wielka Brytania w lepszej kondycji, ale spowolnienie gospodarki wciąż na horyzoncie Lepsze warunki dla brytyjskich gospodarstw domowych... ...chociaż gospodarka wciąż spowalnia. Podobnie jak w strefie euro, Wielka Brytania również skorzysta z obniżki cen energii. Ceny paliw idą w dół zgodnie z prognozami, co wiąże się z niższymi rachunkami za energię, jednak w mniejszej skali z uwagi na brak konkurencji. Wraz z rosnącym zatrudnieniem i wzrostem płac realnych oszczędności wynikające z niższych cen energii są dla konsumentów „wisienką na torcie”. Wielkość sprzedaży detalicznej w ciągu ostatniego kwartału minionego roku wzrosła o 5,3%. Porównując z analogicznym okresem rok wcześniej, było to najszybsze tempo wzrostu od października 2004 roku. Chociaż konsumenci odczuwają poprawę swojej sytuacji, cała gospodarka brytyjska miała gorszą końcówkę w 2014 roku w porównaniu do prognoz. Odnotowany wzrost kwartalny na poziomie 0,5% był słabszy od szacowanego konsensusu rynkowego na poziomie 0,7%. Obrazuje to najwolniejszy wzrost gospodarczy od końca 2013 roku. Oficjalne dane wskazują, że sektor budowlany skurczył się o 2,1% w ostatnim kwartale roku, co jest zgodne z tendencją spowolnienia w inwestycjach. Osłabienie koniunktury jest także zauważalne na rynku nieruchomości mieszkaniowych. Wynika ono z zaostrzenia warunków udzielania kredytów oraz obaw przed wprowadzeniem tzw. podatku od rezydencji (mansion tax) w związku z powszechnymi wyborami. Zostało to odebrane niekorzystnie, zwłaszcza w Londynie. Według Królewskiego Instytutu Dyplomowanych Rzeczoznawców wielu członków stowarzyszenia stwierdza zdecydowany spadek cen na skalę nieodnotowaną od 2009 roku. Dostępność tańszych kredytów i wzrost obrotu na rynku nieruchomości mieszkaniowych były istotnymi czynnikami stymulującymi wzrost gospodarczy w Wielkiej Brytanii w ciągu ostatniego roku. Aktualna sytuacja na rynku nieruchomości wydaje się normalizować. Przypatrując się naszym prognozom dla Wielkiej Brytanii, nasz pierwszy wniosek jest taki, że oficjalne dane zostały odpowiednio zweryfikowane, aby wskazać wolniejszy wzrost gospodarczy w 2014 roku w porównaniu do naszej poprzedniej prognozy. PKB w 2014 roku zostało obniżone z poziomu 3,1% (szacunek) do poziomu 2,6%. To automatycznie ucina nasze prognozy na 2015 r. z poprzednio szacowanego poziomu 2,5% do poziomu 2,3%. Jednakże niższe ceny energii są czynnikiem na tyle stymulującym, że postanowiliśmy podnieść naszą prognozę do poziomu 2,6% (wykres nr 9). Zatem rewizja w dół naszych ubiegłorocznych zapowiedzi tuszuje rzeczywiste podniesienie prognozowanego wzrostu na ten rok. Na 2016 rok nadal podtrzymujemy oczekiwania co do spowolnienia gospodarki z wyżej wymienionych przyczyn. Ważnym czynnikiem będzie prawdopodobne fiskalne zaciskanie pasa po wyborach. Jednak spadek cen ropy pomaga w zapewnieniu „miękkiego lądowania”. 9 27 lutego 2015 r. Materiał przeznaczony wyłącznie dla profesjonalnych inwestorów Wykres 9: Prognoza PKB Wielkiej Brytanii y/y r/r y/y r/r 3.5% 3,5% 3.0% 3,0% 3.0% 3,0% 2.5% 2,5% 2.5% 2,5% 2.0% 2,0% 2.0% 2,0% 1.5% 1,5% 1.5% 1,5% Real GDP Prognoza realnego PKB forecast 1.0% 1,0% 0.5% 0,5% i ii iii iv i ii iii iv i ii iii iv i ii iii iv 2013 2014 2015 2016 bieżąca Currentprognoza forecast W krótkim okresie inflacja ma pozostać niska, jednak później wzrośnie szybciej niż przewiduje to Bank Anglii. 10 Wykres 10: Prognoza inflacji w Wielkiej Brytanii poprzedniaforecast prognoza Previous 1.0% 1,0% Prognoza CPI inflacji inflation CPI forecast 0.5% 0,5% 0.0% 0,0% i ii iii iv i ii iii iv i ii iii iv i ii iii iv 2013 2014 2015 2016 bieżąca prognoza Current forecast poprzednia prognoza Previous forecast Źródło: Thomson Datastream, Schroders. 20 lutego 2015 r. Poprzednia prognoza z listopada 2014 r. Prosimy o zapoznanie się z zastrzeżeniem dotyczącym prognozy, znajdującym się na końcu dokumentu. Spodziewamy się, że wskaźnik inflacji CPI będzie bliski zeru w ciągu najbliższych miesięcy i zacznie rosnąć od lata bieżącego roku. Chociaż Bank Anglii zgadza się z naszymi krótkoterminowymi prognozami, to zakłada, że inflacja utrzyma się poniżej 2%, czyli ustalonego celu inflacyjnego na najbliższe 2-3 lata. Jesteśmy odmiennego zdania i prognozujemy inflację powyżej 2% od połowy 2016 roku. Wynika to z naszej analizy, która wskazuje na dużą redukcję luki produkcyjnej (wskaźnika wolnych mocy produkcyjnych w gospodarce). Utrzymując obecnie stopy procentowe w okolicach zera, istnieje ryzyko przekroczenia poziomu inflacji. Mimo wszystko nadal spodziewamy się, że Bank Anglii zacznie normalizować swoją politykę pod koniec bieżącego roku. Prognozujemy jedną 25-punktową podwyżkę stóp w listopadzie, a następnie kolejne trzy w 2016 roku. Naszym zdaniem takie ostrożne podejście nie jest jednak wystarczające, aby zatrzymać przekroczenie docelowego poziomu inflacji. Chociaż Bank Anglii publicznie tego nie przyzna, będzie preferował małe przekroczenie celu inflacyjnego niż możliwość wystąpienia znaczącego cyklicznego spowolnienia. 27 lutego 2015 r. Materiał przeznaczony wyłącznie dla profesjonalnych inwestorów Aktualizacja prognozy dla rynków wschodzących: Ropa na „niebezpiecznych wodach” czy też jako „oliwa do ognia”? Ogólna ocena krajów BRIC bardziej negatywna... W tym kwartale odnotowaliśmy zmiany w prognozach wzrostu we wszystkich krajach z wyjątkiem Chin. Prognoza inflacji jest ogółem niższa za sprawą utrzymującego się efektu niskich cen ropy. Tym niemniej w Rosji, w wyniku sankcji i osłabienia kursu rubla, inflacja pozostanie na wysokim poziomie. Szacunki dla Indii zostały znacząco zrewidowane z uwagi na zmianę stosowanych zasad księgowania. Pomimo tego nasze ogólne przewidywania pozostają bez zmian. Tabela 3. Podsumowanie prognoz dotyczących krajów BRIC % rocznie PKB Inflacja 2014(p) 2015(p) 2016(p) 2014 2015(p) 2016(p) Chiny 7,4 6,8 6,5 2,0 1,7 2,0 Brazylia 0,1 -0,6 0,9 6,3 6,7 5,7 Indie 7,2 7,5 7,8 7,2 5,6 6,0 Rosja 0,4 -4,9 -0,4 7,8 13,4 6,2 Źródło: Bloomberg, Thomson Datastream, Schroders. 23 lutego 2015 r. Osobną kwestią w ostatnim czasie były narastające obawy o to, jakie skutki dla rynków wschodzących miałaby ewentualna podwyżka stóp procentowych przez Fed. Oczywiście niepokoje te nie są niczym nowym, jednak wobec coraz bliższej decyzji Fed aspekt ten przybrał w ostatnim czasie na znaczeniu. Częściowo jego waga wynika też z danych przedstawionych 1 przez Bank Rozrachunków Międzynarodowych (BRM) oraz OECD , wskazujących na duży wzrost emisji obligacji korporacyjnych w krajach rozwijających się. Największy udział (poprzez emisje prywatne) mają obecnie spółki chińskie, które w 2013 r. pochłonęły 41% wszystkich zebranych w ten sposób funduszy. Całkowita emisja krajów wschodzących na poziomie 467 miliardów dolarów to blisko piętnastokrotność jej wartości z roku 2000. ...podczas gdy rynki wschodzące stoją w obliczu znacznych perturbacji 1 Sygnalizuje to rosnące uzależnienie od płynności na rynku dolara, a więc ryzyko, na które wskazywaliśmy już wcześniej, przyglądając się potrzebom finansowania zewnętrznego brutto 2 (GEFR) . Niebezpieczeństwo polega na tym, że podwyższenie stóp procentowych przez Fed, szczególnie dokonane wcześniej niż przewidują to rynki, może doprowadzić do bankructwa spółek-emitentów w krajach wschodzących, a także do spowolnienia gospodarczego, jeśli nie kryzysu. Naszym zdaniem tego lata nie będziemy świadkami recesji rynków wschodzących podobnej do tej z roku 1998, co jednak nie oznacza, że niektóre z krajów rozwijających się nie stoją przed znacznymi zagrożeniami. Do takich, wg metryki GEFR, należą Turcja i Południowa Afryka (wykres 11). Gospodarki te i ich przedsiębiorstwa mogą doświadczyć wielu finansowych trudności w sytuacji zmniejszonej płynności na rynku dolara. Çelik, S., G. Demirtaş and M. Isaksson (2015), „Corporate Bonds, Bondholders and Corporate Governance”, OECD Corporate Governance Working Papers, Nr 16, OECD Publishing. http://dx.doi.org/10.1787/5js69lj4hvnw-en. Deficyt obrotów bieżących + krótkoterminowe finansowanie zewnętrzne. 2 11 27 lutego 2015 r. Materiał przeznaczony wyłącznie dla profesjonalnych inwestorów Wykres 11: Potrzeba zewnętrznego finansowania brutto w krajach wschodzących % 30 % 350 25 300 250 20 200 15 150 10 100 5 50 0 0 GEFR/PKB GEFR/GDP GEFR/rezerwy (skala GEFR/reserves (rhs)prawa) Źródło: Thomson Datastream, JEDH, Schroders. 25 lutego 2015 r. Chiny — ropa toruje drogę reformom Taniejąca ropa wsparła chińską gospodarkę, ale jej dalszy wpływ jest ograniczony Prognoza wzrostu chińskiej gospodarki w tym i przyszłym roku pozostaje bez zmian. Działania stymulujące w 2014 roku z trudem pozwoliły na podwyższenie dynamiki wzrostu PKB do poziomu 7,5%. W marcu jednak nadal spodziewamy się korekty prognozy na rok 2015 w dół — do około 7%. Z rozmysłem używamy słowa „około”, pozostawiając margines błędu związany z możliwym przedłużaniem podejmowanych przez chińskie władze interwencji rynkowych. Ich skala, potrzebna do utrzymania zakładanego tempa wzrostu, stopniowo przekona jednak rządzących do konieczności ich redukcji, aby nie podważać fundamentów całej gospodarki. Jedną z konsekwencji będzie to, że znaczący spadek cen ropy przyniesie ograniczone korzyści dla chińskiego wzrostu gospodarczego. Po pierwsze dlatego, że ich przełożenie na większą zasobność kieszeni konsumentów, nawet przy sprzyjających uwarunkowaniach rynku wewnętrznego, będzie ograniczone. Według danych UBS ropa jako surowiec stanowi bowiem tylko 18% całkowitych źródeł energii w Chinach, z czego 1/3 konsumowana jest przez gospodarstwa domowe (wykres 12). Ponadto krajowe ceny ropy spadły o wiele mniej niż ich światowe odpowiedniki, co częściowo związane jest ze wzrostem podatków. Poza tym w gospodarce ściśle kontrolowanej przez państwo ceny wielu produktów, które odnotowałyby pozytywny wpływ tańszej ropy, pozostają w gestii lokalnych władz. Zamiast jednak uwalniać ich spadek, rząd korzysta z okazji, aby zmniejszać swoje dotacje. W rezultacie, choć niższe notowania ropy są korzystne dla Chin, gdyż umożliwiają przyspieszenie reform dotyczących cen energii, pobudzenie przez nie konsumpcji będzie ograniczone. Wykres 12. Konsumpcja energii w Chinach zdominowana przez węgiel 10% 18% 6% ropa Crude oil gaz ziemny Natural gas węgiel Coal Other inne 66% Źródło: UBS Macro Keys, 20 stycznia 2015r. 12 27 lutego 2015 r. Materiał przeznaczony wyłącznie dla profesjonalnych inwestorów Pod względem inwestycji, jak wskazuje Indeks Cen Producentów (PPI), deflacja i nadmiar mocy produkcyjnych pozostają poważnym problemem w Chinach. Wydaje się zatem mało prawdopodobne, aby zyski dla przemysłu płynące z niższych kosztów produkcji zostały przeznaczone na inwestycje. Ewentualny wzrost nakładów zostanie zniwelowany ich spadkiem w sektorze energetycznym. Generalnie rzecz biorąc, szybszy wzrost w gospodarkach rozwiniętych, zgodnie z naszymi prognozami, przyczyniałby się do zwiększenia eksportu w krajach rozwijających się, włączając w to Chiny. Ten kanał transferu korzyści gospodarczych, jak argumentowaliśmy wcześniej, od czasów kryzysu finansowego wydaje się tracić jednak na znaczeniu. Nie jesteśmy zatem skłonni wierzyć w istotne zyski, które mógłby przynieść on krajom rozwijającym się. Podsumowując, podczas gdy niższe ceny ropy niosą ze sobą pewien potencjał pozytywnego wpływu na wzrost gospodarczy, ostateczne efekty pozostają sporne. Uważamy też, że fiskalne wsparcie dla gospodarki przez rząd (poprzez inwestycje infrastrukturalne) może zostać złagodzone w razie wystąpienia silniejszego tempa wzrostu PKB, celem zachowania w pogotowiu środków, które miałyby chronić przed przyszłym spowolnieniem. Nasza niezmienna prognoza wzrostu zawiera jednak więcej pozytywnych przesłanek niż wcześniej. Dezinflacja otwiera przestrzeń do luzowania ilościowego Presja niższych cen ropy spowodowała obniżenie inflacji w styczniu do poziomu 0,8%. Jest jednak mało prawdopodobne, aby pozostawała ona na tak niskim poziomie w całym 2015 roku. Niemniej kondycja cen ropy sugeruje kontynuację procesu wyhamowywania inflacji, czemu dodatkowo sprzyja nadmiar mocy produkcyjnych i umiarkowany popyt wewnętrzny. Konsekwentnie obniżyliśmy nasze szacunki odnośnie do dalszego kształtowania się inflacji. Nadal oczekujemy łagodzenia polityki pieniężnej. Częściowo jednak chodzi bardziej o obniżenie realnych stóp procentowych (które wciąż mają tendencję zwyżkową — patrz wykres nr 13) niż o stymulację wzrostu. Chiński rząd pozostaje ostrożny w kwestii zwiększania problemu zadłużenia. Spodziewamy się, że luzowanie monetarne doprowadzi do dalszej deprecjacji waluty, pomimo nadwyżki handlowej Chin. Nie wierzymy zaś, jakoby władze miały posunąć się do dewaluacji juana jako narzędzia stymulującego wzrost. Wykres 13: Chińskie rzeczywiste stopy procentowe w górę pomimo luzowania polityki monetarnej % 11 % 20.5 20,5 10 9 8 20.0 20,0 7 6 5 19.5 19,5 4 3 2 Jan 13 Apr 13 Jul 13 Oct 13 Jan 14 Apr 14 Realna stopa pożyczkowa Real lending rate (CPI) (osoby fizyczne) Stopa Policyprocentowa rate Źródło: Thomson Datastream, Schroders. 24 lutego 2015 r. Jul 14 Oct 14 Jan 15 Realna stopa pożyczkowa Real lending rate (PPI) (przedsiębiorstwa) RRR - large banks (rhs) 19.0 19,0 Stopa rezerwy obowiązkowej – duże banki (skala prawa) Brazylia — coś się psuje w państwie Rio Trzy problemy Brazylii Obniżyliśmy naszą prognozę wzrostu dla Brazylii za sprawą narastającego skandalu wokół koncernu Petrobras oraz planowanej fiskalnej konsolidacji przekraczającej dotychczasowe oczekiwania. Co więcej, Brazylia jest importerem netto produktów ropopochodnych, przez co spadek cen będzie w dalszym ciągu uderzał w Petrobras i negatywnie odbijał się na wydatkach kapitałowych. Występuje również ryzyko występowania deficytów wody, które może doprowadzić do racjonowania energii elektrycznej. Podsumowując krótko wątek skandalu wokół Petrobrasu, należy stwierdzić, że najwyraźniej kierownictwo państwowego koncernu naftowego przez ostatnią dekadę dopuszczało się praktyk korupcyjnych. Dokonywano płatności na rzecz spółek i polityków, głównie związanych z rządzącą Partią Pracy, finansując je poprzez zawyżanie wartości kontraktów projektów infrastrukturalnych. Urzędnicy prowadzący dochodzenie w ramach operacji pod kryptonimem 13 27 lutego 2015 r. Materiał przeznaczony wyłącznie dla profesjonalnych inwestorów „Myjnia samochodowa” uważają za podejrzane umowy o łącznej wartości 22 miliardów dolarów. Poza konsekwencjami dla samego koncernu, którego przychody stanowią 5% brazylijskiego PKB z 2013 r., dochodzenie wykryło również dużą liczbę uwikłanych w ten proceder dostawców. Podmioty te znacznie ograniczą swoje wydatki kapitałowe w tym roku, co wystarczy do zmniejszenia PKB o 0,3-0,5%, według wyliczeń organizacji Capital Economics. Skandal ten zagraża również partii rządzącej i poważnie utrudnia wprowadzenie reform. Możemy być świadkami zmarnotrawienia wysiłków połowy dekady dla całej Brazylii. Konsolidacja fiskalna jest tak naprawdę dobrą wiadomością, pomimo jej wpływu na sferę makroekonomii. Jest to rzadka oznaka dobrej polityki gospodarczej w Brazylii. Powołanie ministra finansów Joaquima Leviego zwiększyło ceny brazylijskich aktywów, właśnie z powodu jego renomy wiarygodnego reformatora finansów publicznych. Ogłosił on planowaną pierwszą nadwyżkę budżetową w wysokości 1,2% w 2015 r. oraz serię kroków zmierzających do osiągnięcia tego celu. Jednak, chociaż pakiet reform fiskalnych ogłoszonych przez niego 19 stycznia składa się ze zmian łatwych do wprowadzenia, przyniosą one jedynie 0,4% PKB w przychodach. Pozostała część zmian wymaga wysiłków legislacyjnych, które będą zapewne osłabione przez skandal wokół koncernu Petrobras. Pomimo tego możemy zauważyć nieznaczne wsparcie fiskalne dla wzrostu w bieżącym roku. W kwestii deficytów wody, Brazylia cierpi z powodu największej od 80 lat suszy i w wielu obszarach woda w zbiornikach zbliża się do alarmująco niskich poziomów. Prawie 100 brazylijskich miast wprowadziło racje na wodę. Zważywszy, że 76% energii elektrycznej generowanej jest przez hydroelektrownie, już niedługo możemy być świadkami wprowadzenia racjonowania energii elektrycznej. Ostatnim razem, kiedy miało to miejsce w 2001 r., wzrost gospodarczy spadł o 0,5-1,0%. Nie jest to obecnie nasz scenariusz bazowy, jednak taki rozwój wydarzeń stanowi oczywiste ryzyko. Wykres 14: Inflacja pod presją ze strony waluty i podwyżek ceł r/r y/y %, 7,5 7.5 % 13 7.0 7,0 12 6.5 6,5 6.0 6,0 5.5 5,5 5.0 11 10 9 8 5,0 4.5 4,5 4.0 Jan 12 Sty 12 7 Jul12 12 Lip inflacja Inflation Bank centralny po raz kolejny stoi w obliczu nieprzyjemnego dylematu 14 Jan13 13 Sty Jul13 13 Lip Jan14 14 Sty oczekiwania inflacyjne Inflation expectations Jul14 14 Lip Jan1515 Sty stopa Policyprocentowa rate Źródło: Thomson Datastream, Schroders. 24 lutego 2015 r. Inflacja najpewniej ulegnie pogorszeniu, zanim nastąpi jej poprawa. Podniesienie naszej prognozy na rok 2015 wynika z jednorazowego efektu podwyższenia taryf za energię elektryczną oraz rynkowego wpływu wciąż słabnącego reala brazylijskiego. Przewidujemy dalsze podwyższenie stóp przez bank centralny przed końcem obecnego cyklu. Uważamy jednak, że stopy mogą zostać obniżone w drugiej połowie roku, w razie znacznego wzrostu gospodarczego. Choć inflacja będzie wyższa, bank centralny może potraktować ją jako krótkotrwałą, biorąc pod uwagę, że jest ona wynikiem zdarzeń jednorazowych. 6 27 lutego 2015 r. Materiał przeznaczony wyłącznie dla profesjonalnych inwestorów Indie — czekając na reformy Znacząca podwyżka prognozy wzrostu sprawia, że Indie wyprzedzają Chiny pod względem rozwoju gospodarczego — Modi działa szybko! Co smutne, jest to raczej wynik zmiany sposobu liczenia PKB niż pakietu udanych reform, których jak dotąd brak. Wzrost wartości inwestycji pozostaje słaby (wykres 15) i będzie wymagał bardziej realnych niż tylko księgowych zmian, aby zażegnać taką sytuację. Wykres 15. Rewizja metodologii liczenia indyjskiego PKB „zwiększa” wzrost, ale poziom inwestycji jest nadal niski %, y/y, four quarter moving averagekwartałów r/r, krocząca średnia z czterech 12 10 8 6 4 2 0 -2 Feb13 13 luty PKB GDP Utrzymujmy naszą pozytywną prognozę dla Indii, ale musimy wkrótce zobaczyć reformy May maj 13 Aug 1313 listopad Nov 1313 Feb sierpień luty 14 14 Inwestycje Investment Konsumpcja Consumption May maj 14 Aug 1413 listopad Nov 1414 sierpień Wydatki rządowe Government spending Źródło: Thomson Datastream, Schroders. 25 lutego 2015 r. Mimo wszystko nastroje są pozytywne i jest jeszcze czas na działania nowego rządu. Nawet bez rewolucyjnych reform sytuacja w Indiach zmierza ku lepszemu. Odwiedziliśmy Indie na początku tego miesiąca. Przedstawiciele świata biznesu dobrze mówili o zwiększonym zaangażowaniu i wydajności nowej administracji, podając za przykład znacznie skrócony czas reakcji urzędów. W trakcie kilku spotkań podkreślano również zakres przyszłych korzyści, w szczególności w odniesieniu do 300 miliardów dolarów we wstrzymanych projektach, których przynajmniej połowę blokują kwestie regulacyjne lub czysto biurokratyczne. Kupno ziemi stanowi szczególny problem, opowiadając za 33% wszystkich wstrzymanych projektów. Opóźnienie reform po części wynika z braku większości rządzącej partii w izbie wyższej, co hamuje uchwalanie ustaw. Na obecną chwilę rząd próbuje pokonać tą przeszkodę poprzez decyzje wykonawcze, wydając rozporządzenia wdrażające reformy o krótkoterminowej perspektywie. Jednak z 6-miesięcznym okresem obowiązywania nie dostarczają one wystarczającej gwarancji inwestorom. Perspektywy wydatków kapitałowych przedsiębiorstw również ulegają ograniczeniom ze względu na niski stopień wykorzystania mocy produkcyjnych (obecnie około 65%), problem możliwy do rozwiązania tylko przez wzrost gospodarczy. W ogólnym ujęciu często pojawiały się głosy o tym, że Indie odnotowały zmianę jakościową, ale nie ilościową, oraz że zmiany muszą sięgnąć „najniższego szczebla”, zanim nastąpi ożywienie inwestycji. Oddzielną, choć nadal ważną kwestią jest tegoroczny budżet, z terminem uchwalenia ustalonym na 28 lutego. Był on postrzegany przez każdego z naszych rozmówców za kluczowy wskaźnik intencji rządu. Choć wydatki kapitałowe przedsiębiorstw mogą potrzebować czasu na powrót do poprzednich poziomów, budżet daje możliwość podniesienia wydatków na infrastrukturę, nawet utrzymując kurs fiskalnej konsolidacji. Aby to osiągnąć, rząd musiałby przenieść część bieżących wydatków na wydatki kapitałowe, co ma znaczenie polityczne, jako że sygnalizowałoby wolę długoterminowego planowania oraz znaczenie ekonomiczne, gdyż infrastruktura bardzo potrzebuje doinwestowania. Tutaj właśnie można odczuć korzyści z niższych cen ropy w Indiach. Pozwoliło to na zmniejszenie dopłat i zahamowanie wzrostu podatków od ropy, wspierając budżet państwa i dając możliwość zwiększenia nakładów na inwestycje. Ropa pomogła również obniżyć inflację. W styczniu wskaźnik inflacji WPI osiągnął wartości ujemne. Prezes banku centralnego Rajan rozpoczął cięcie stóp procentowych i zasygnalizował swoją gotowość do dalszych działań, pod warunkiem wystarczająco „konserwatywnego” budżetu. Przewidujemy, że stopy procentowe osiągną 7% do 3. kwartału, z ostateczną docelową inflacją na poziomie 4% powstrzymującą bank centralny od dalszego luzowania. 15 27 lutego 2015 r. Materiał przeznaczony wyłącznie dla profesjonalnych inwestorów Rosja — ropa płynie po równi pochyłej Nie jest zaskoczeniem, że niższe ceny ropy to zła wiadomość dla Rosji. Nie tylko osłabia to rosyjską walutę i pogarsza saldo rachunku obrotów bieżących, ale również zmniejsza możliwe wsparcie fiskalne dla rosyjskiej gospodarki. Tegoroczny budżet zakładał cenę za jedną baryłkę na poziomie 114 dolarów, zatem w 2015 r. trzeba będzie przeprowadzić znaczące cięcia. W połączeniu z sankcjami i wciąż wysokim napięciem na Ukrainie nasz pogląd na wzrost gospodarczy w Rosji stał się jeszcze bardziej negatywny, w szczególności z uwagi na zmiany cen ropy od czasu naszej ostatniej prognozy. Sytuacja w Rosji wydaje się coraz bardziej wymykać spod kontroli Los Rosji jest nierozerwalnie związany z cenami ropy. Powiązanie pomiędzy rublem a ropą jest niezwykle silne (zobacz wykres 16). Zatem niższe ceny ropy szkodzą nie tylko eksportowi (za 2/3 całego eksportu odpowiada sektor energetyczny), dochodom budżetowym (niemalże połowa z nich pochodzi z sektora energetycznego) i inwestycjom, ale wywołują także wyższą inflację w sytuacji, gdy ceny i tak już wzrosły na skutek sankcji. To skłania nas do zweryfikowania naszych prognoz inflacji w Rosji znacząco w górę: do poziomu 13,4% w 2015 roku (wcześniej zakładaliśmy poziom 7,6%). Wykres 16. Niskie ceny ropy oznaczają kłopoty dla rubla 75 70 65 60 $/baryłka $/bbl 40 50 60 55 70 50 80 45 90 40 35 30 100 110 25 120 luty 13 maj 13 luty 14 maj 14 13 listopad 14 Feb luty 15 Feb 13 May 13 sierpień Aug 1313 listopad Nov 1313 Feb 14 May 14 sierpień Aug 14 Nov 14 15 RUBUSD Oil price (Brent), rhs Cena ropy (Brent), skala prawa Źródło: Thomson Datastream, Schroders. 25 lutego 2015 r. Ten rok, zgodnie z danymi rynkowymi, rozpoczął się źle. Dane o sprzedaży detalicznej i inwestycjach wskazują na regres, z jedynie ograniczonym wzrostem produkcji przemysłowej. Zbiegło się to z nagłym wzrostem rzeczywistych wydatków rządowych (prawdopodobnie na przygotowania do budowy gazociągu do Turcji i Chin). Nieunikniona konsolidacja fiskalna sprawi, że sektor przemysłowy zacznie się kurczyć. Tymczasem na froncie politycznym nie należy się spodziewać, że aktualne zawieszenie broni na Ukrainie przyczyni się do przywrócenia pokoju bardziej długotrwałego niż to miało miejsce przy poprzednich próbach. Wycofanie rządowych sił ukraińskich z Debalcewe przyniosło krótkotrwałe wytchnienie. Jednak ofensywa rebeliantów przeciwko Mariupolowi wydaje się bardzo prawdopodobna, biorąc pod uwagę obecną koncentrację sił w pobliskim regionie. Spodziewamy się zatem utrzymania sankcji nałożonych na Rosję i dalszych problemów rosyjskich eksporterów mimo niskiego kursu rubla. 16 27 lutego 2015 r. Materiał przeznaczony wyłącznie dla profesjonalnych inwestorów Grupa Schroder Economics: Stanowisko w skrócie Podsumowanie danych makroekonomicznych — luty 2015 r. Główne punkty Scenariusz bazowy • Globalne ożywienie nadal postępuje w powolnym tempie, przy poprawie koniunktury w krajach rozwiniętych kompensowanej przez wolniejszy wzrost w krajach wschodzących. Niższe ceny energii zepchną inflację w krajach rozwiniętych do jej najniższych poziomów od 2009 r. • Gospodarka USA na swojej własnej samowystarczalnej drodze odnotuje spadek bezrobocia poniżej poziomu wskaźnika NAIRU w 2015 r., wywołując zaostrzenie polityki Fed. W czerwcu 2015 r. spodziewana jest pierwsza podwyżka stóp, które osiągną 1,25% do końca roku. W 2016 r. mają one osiągnąć swój szczyt — 2,5%. • Ożywienie w Wielkiej Brytanii spowolni w 2015 r. z powodu osłabienia rynku nieruchomości, politycznej niepewności oraz powrotu do polityki oszczędności. Normalizacja stóp procentowych rozpocznie się pierwszą podwyżką w listopadzie, po spadku inflacji CPI. Bank Anglii będzie działał ostrożnie, utrzymując stopy na poziomie 1,5% do końca 2016 r. i osiągając maksymalnie 2,5% w 2017 r. • Ożywienie w strefie euro umacnia się za sprawą łagodzenia polityki fiskalnej i warunków udzielania kredytów, przy niskim kursie euro i cenom energii wspierającym działalność gospodarczą. Inflacja utrzymywać się będzie blisko zera przez cały rok 2015, ale osiągnie wartości dodatnie w roku 2016. EBC utrzyma stopy bez zmian i będzie kontynuował skup obligacji skarbowych do września 2016 roku. • Japońskiemu wzrostowi będzie pomagał słabszy jen, niskie ceny ropy i brak obostrzeń fiskalnych w 2015 r. Trend zostanie zachowany w 2016 r. przy spadającym bezrobociu. Jednak Abenomika ma przed sobą poważne wyzwania w średnim okresie, aby zbilansować ożywienie z konsolidacją fiskalną. • Cyklowi przewodzą Stany Zjednoczone, ale w 2015 r. Japonia i Europa zaczną zmniejszać dystans. Dolar pozostanie mocny przy zaostrzaniu polityki monetarnej przez Fed. Aprecjacja będzie jednak ograniczona, ponieważ rynki w dużym stopniu uwzględniły już w swoich oczekiwaniach interwencje EBC i Banku Japonii. • Rynki wschodzące korzystają z ożywienia w krajach rozwiniętych. Jednocześnie zaostrzenie polityki monetarnej w USA, mocniejszy kurs dolara oraz niższe ceny surowców odciskają swoje piętno na wzroście. Wzrost w Chinach spowalnia za sprawą słabszej aktywności na rynku nieruchomości, a wydatki kapitałowe spółek wstrzymywane są przez nadmierną produkcję. Spodziewane jest łagodzenie polityki pieniężnej ze strony Ludowego Banku Chin. Czynniki ryzyka Ryzyka w dalszym ciągu przeważają za deflacją. Wynika to z możliwości wpadnięcia w spiralę deflacyjną w strefie euro, twardego lądowania w Chinach oraz długotrwałej stagnacji gospodarczej. Ryzyka związane ze zwiększeniem wzrostu uzależnione są od realizacji następujących scenariuszy: powrót aktywności gospodarczej, boom w krajach G7, stymulacja fiskalna w strefie euro oraz niższe ceny energii. Ryzyka stagflacyjne koncentrują się wokół dalszego zaostrzenia się konfliktu Rosja-Ukraina, który prowadzi do odcięcia dostaw energii do Europy Zachodniej. • Wykres: Prognoza światowego PKB Contributions World GDP growthPKB (y/y),(r/r). % % Kontrybucja dotowzrostu światowego 6 4,9 5 4.9 4,9 4.9 4,5 4.5 5,0 5.0 5,1 5.1 3,6 3.6 4 2,5 2.5 3 Prognoza Forecast 4,6 4.6 3.3 3,3 2,9 2.9 2,6 2.5 2.2 2,2 2 2.6 2,6 2,7 2.7 2,8 2.8 3.0 3,0 13 14 15 16 1 0 -1 -1,3 -1.3 -2 -3 00 01 USA US 02 03 04 Pozostałe kraje rozwinięte Rest of advanced 05 06 07 08 Europa Europe BRICS BRICS 09 10 11 12 Japonia Japan Pozostałe kraje Rest of emerging rozwijające się Źródło: Thomson Datastream, Schroders, 20 lutego 2014. Prosimy o zapoznanie się z zastrzeżeniem dotyczącym prognozy, znajdującym się na końcu dokumentu. 17 27 lutego 2015 r. Materiał przeznaczony wyłącznie dla profesjonalnych inwestorów Scenariusz bazowy Schroders Real GDP y/y% World Advanced* US Eurozone Germany UK Japan Total Emerging** BRICs China Prev. (2.8) (2.0) (2.8) (0.9) (1.2) (2.5) (1.1) (4.1) (4.8) (6.8) Consensus 2016 Prev. 2.8 3.0 (2.8) 2.2 2.2 (2.1) 3.2 2.7 (2.4) 1.2 1.6 (1.4) 1.5 2.0 (1.8) 2.7 2.0 (1.8) 1.3 2.2 (2.2) 3.8 4.4 (4.1) 4.4 4.9 (4.7) 7.0 6.5 (6.5) Consensus 3.1 2.3 2.9 1.7 1.9 2.5 1.6 4.6 5.2 6.9 Prev. (2.9) (1.3) (1.5) (0.8) (1.4) (1.3) (1.3) (5.6) (4.0) (2.2) Consensus 2016 Prev. 2.3 3.0 (3.2) 0.3 1.8 (1.8) 0.3 2.2 (2.4) -0.1 1.2 (1.1) 0.3 1.7 (1.7) 0.6 2.1 (2.0) 0.9 1.3 (1.4) 5.8 5.0 (5.6) 4.3 3.6 (4.0) 1.7 2.0 (2.7) Consensus 3.0 1.7 2.3 1.1 1.6 1.8 1.2 5.1 3.7 2.1 2014 0.25 0.50 0.05 0.10 5.60 2015 1.25 0.75 0.05 0.10 5.00 Prev. (1.25) (0.75) (0.05) (0.10) (5.20) Current 4498 0 375 300 20.00 2014 4498 0 375 295 20.00 2015 Prev. 4607 (4594) 600 375 (375) 383 (383) 19.00 19.00 FX (Month of Dec) Current USD/GBP 1.54 USD/EUR 1.14 JPY/USD 118.7 GBP/EUR 0.74 RMB/USD 6.24 Commodities (over year) Brent Crude 60.7 2014 1.56 1.21 119.9 0.78 6.20 2015 1.50 1.12 120.0 0.75 6.30 55.8 61.6 Inflation CPI y/y% World Advanced* US Eurozone Germany UK Japan Total Emerging** BRICs China Interest rates % (Month of Dec) US UK Eurozone Japan China Other monetary policy (Over year or by Dec) US QE ($Bn) EZ QE (€Bn) UK QE (£Bn) JP QE (¥Tn) China RRR (%) Key variables Wt (%) 100 63.2 24.5 19.2 5.4 3.9 7.2 36.8 22.6 13.5 2014 2.7 1.7 2.4 1.1 1.6 2.6 0.0 4.2 5.3 7.4 2015 2.8 2.2 3.2 1.3 1.6 2.6 1.6 3.7 4.2 6.8 Wt (%) 100 63.2 24.5 19.2 5.4 3.9 7.2 36.8 22.6 13.5 2014 2.8 1.4 1.6 0.4 0.8 1.5 2.7 5.1 4.0 2.0 2015 2.5 0.5 0.7 0.1 0.4 0.6 0.6 5.9 4.5 1.7 Current 0.25 0.50 0.05 0.10 5.60 Market 0.84 0.77 0.03 0.10 - 2016 2.50 1.50 0.05 0.10 4.50 Prev. (2.50) (1.50) (0.05) (0.10) (5.00) Market 1.66 1.29 0.08 0.10 - 2016 Prev. 4662 (4557) 1140 375 (375) 400 (383) 18.00 18.00 Prev. (1.50) (1.18) (125) (0.79) (6.20) Y/Y(%) -5.9 -12.2 14.1 -6.7 2.5 2016 1.48 1.09 125.0 0.74 6.40 (82) -49.9 69.7 Prev. (1.48) (1.14) (130) (0.77) (6.35) Y/Y(%) -3.8 -7.4 0.1 -3.8 1.5 (86) 10.3 Source: Schroders, Thomson Datastream, Consensus Economics, February 2015 Consensus inflation numbers for Emerging Markets is for end of period, and is not directly comparable. Market data as at 13/02/2015 Previous forecast refers to November 2014 * Advanced m arkets: Australia, Canada, Denmark, Euro area, Israel, Japan, New Zealand, Singapore, Sw eden, Sw itzerland, Sw eden, Sw itzerland, United Kingdom, United States. ** Em erging m arkets: Argentina, Brazil, Chile, Colombia, Mexico, Peru, Venezuela, China, India, Indonesia, Malaysia, Philippines, South Korea, Taiw an, Thailand, South Africa, Russia, Czech Rep., Hungary, Poland, Romania, Turkey, Ukraine, Bulgaria, Croatia, Latvia, Lithuania. 18 27 lutego 2015 r. Materiał przeznaczony wyłącznie dla profesjonalnych inwestorów Schroders prognozowane scenariusze Scenariusz Bazowy Ujęcie globalne vs. scenariusz bazowy na 2015 rok Podsumowanie Wpływ makroekonomiczny Nasza podwyżka prognozy dla krajów rozwiniętych jest niwelowana obniżką dla rynków wschodzących, przez co nasze szacunki globalnego wzrostu w 2015 roku na poziomie 2,8% pozostają niezmienione. Dynamika PKB w USA powinna osiągnąć w tym roku 3,2%, tempo najszybsze od 10 lat, głównie dzięki niższym cenom ropy korzystnym dla konsumentów oraz przedsiębiorstw. Europa i Japonia również zyskują dzięki taniej ropie oraz większej konkurencyjności wynikającej ze słabości ich walut. Jednakże w ujęciu globalnym wsparcie dla wzrostu gospodarczego wynikające z niższych cen ropy, jest w znacznym stopniu niwelowane przez przedłużające się problemy strukturalne na rynkach wschodzących. W znacznej mierze przyczynia się do tego umacniający dolar. Nasza prognoza dla Chin pozostaje niezmieniona, jako że równoważą się pozytywne efekty lepszego popytu zagranicznego oraz luzowania polityki monetarnej, z negatywnymi słabością rynku nieruchomości oraz niskimi wydatkami kapitałowymi przedsiębiorstw. Prognozy dla Brazylii i Rosji zostały zredukowane, aby odzwierciedlić problemy wewnętrzne, ze szczególnym wskazaniem na Rosję będącą coraz bardziej odizolowaną od światowej gospodarki. W roku 2016 dynamika PKB w USA ustabilizuje się, ponieważ korzyści z taniejącej ropy będą zanikać, a wyższe stopy procentowe i silniejszy dolar zaczną ciążyć wzrostowi. Pomimo tego, globalny wzrost gospodarczy sięgnie 3% w przyszłym roku, dzięki kontynuacji poprawy sytuacji w Europie i Japonii, a także dalszemu umacnianiu się gospodarki Indii. Nasza prognoza inflacji uległa obniżeniu w odpowiedzi na niższe od oczekiwanych dane o podaży pieniądza oraz dalszy spadek cen ropy. Ogólnoświatowa inflacja w 2015 roku powinna wynieść 2,5%, ze szczególnym wskazaniem na spadek w krajach rozwiniętych z poziomu 1,4% w roku 2014 do 0,5%, wskutek wpływu spadków cen ropy na wskaźnik CPI. Oczekuje się, że amerykańska Rezerwa Federalna skupi się jednak na stabilnym wskaźniku inflacji bazowej i poprawiającej się sytuacji na rynku pracy, podnosząc stopy w 2015 roku. Spodziewamy się wzrostu stopy Fed do 1,25% do końca 2015 roku oraz szczytu w 2016 roku na poziomie 2,5%. Obawy o deflację w strefie euro powinny gasnąć, wraz ze wzrostem cen w 2016 roku, wynikającym ze słabnącego wpływu spadających cen ropy. Oczekujemy, że EBC będzie prowadzić program QE do września 2016 roku, pozostawiając stopy niezmienione. W przypadku Wielkiej Brytanii podtrzymujemy przekonanie o pierwszej podwyżce stóp w listopadzie 2015 roku. W Japonii tamtejszy bank centralny pozostawi sobie możliwość zwiększenia skali programu QQE, jednak obecnie dzięki słabemu jenowi wspierającemu gospodarkę, może powstrzymać się od dalszej stymulacji monetarnej. W Chinach może dojść do dalszych obniżek stóp procentowych w tym stopy rezerwy obowiązkowej oraz innych działań mających na celu stymulację aktywności w wybranych sektorach gospodarki. Pomimo wysiłków Mario Draghiego oraz EBC, słaba aktywność gospodarcza ciąży cenom w strefie euro spychając unię monetarną ku deflacji. Gospodarstwa domowe oraz przedsiębiorstwa obniżają swoje oczekiwania inflacyjne i zaczynają odwlekać wydatki w nadziei na dalsze spadki cen. Wzrost oprocentowania oszczędności pogłębia spowolnienie popytu oraz spadki cen, wzmagając spadek oczekiwań inflacyjnych. Spadek nominalnego PKB utrudnia redukcję poziomu zadłużenia, wpływając na dalsze ograniczenie aktywności gospodarczej szczególnie w znacznie zadłużonych gospodarkach peryferii strefy euro. Deflacyjny: słabszy wzrost gospodarczy oraz niższa inflacja utrzymują się. EBC reaguje obniżką stóp procentowych poniżej zera oraz kontynuuje QE, jednak działania te są niewystarczające i zbyt późne. Stanowiąc znaczną część światowej gospodarki (ok. 20%), strefa euro ciąży rozwojowi w innych regionach, podczas gdy deflacja jest importowana przez jej partnerów handlowych poprzez słabe euro. Globalny wzrost I inflacja są o ok. 0,5% słabsze w tym roku oraz 1% niższe w 2016, porównując do scenariusza bazowego. Po dłuższym okresie poprawy bilansów można zauważyć powrót tzw. „zwierzęcych instynktów” do sektora prywatnego, który nareszcie reaguje na silne poluzowanie polityki monetarnej i wzrost cen aktywów. Wzrost gospodarczy państw rozwiniętych jest szybszy niż w scenariuszu bazowym w następstwie wyższych wydatków kapitałowych sektora przedsiębiorstw oraz dzięki konsumentom wydającym więcej na skutek zwiększonej akcji kredytowej banków. Wzmożony popyt w krajach grupy G7 przekłada się na rynki wschodzące i wywołuje ponad 4% wzrost gospodarczy na świecie w 2016 roku. Ponadto, możemy zaobserwować gwałtowną poprawę na rynku pracy, a ceny surowców rosną relatywnie szybciej w stosunku do scenariusza bazowego, przyczyniając się do wzrostu inflacji. Wzrost Inflacja 65% - - 4% -0,6% -0,6% Reflacyjny: silniejszy wzrost gospodarczy i inflacja wobec scenariusza bazowego. Banki centralne reagują na wzrost presji inflacyjnej, najszybciej w USA i Wielkiej Brytanii, które są bardziej zaawansowane w porównaniu z cyklem koniunkturalnym strefy euro, gdzie wciąż utrzymuje poważny zastój. Chociaż z niewielkim spowolnieniem boryka się Japonia, wyższe płace oraz inflacja są mile widziane, ponieważ gospodarka zbliża się do 2% celu inflacyjnego. Może to być przesłanką dla Banku Japonii do ograniczania QQE, jednak bez zmian stóp procentowych. Obawy inflacyjne powodują zaostrzenie polityki pieniężnej na rynkach wschodzących, z Chinami i Indiami podnoszącymi stopy w 2016 roku. FED zaczyna aktywnie odwracać QE poprzez zmniejszanie swojego bilansu. 4% +0,8% +0,5% Arabia Saudyjska jest sfrustrowana powolną reakcją poziomu produkcji ropy w USA i coraz bardziej obniża ceny, usiłując wywrzeć długotrwały wpływ na amerykańskich producentów łupków. Biorąc pod uwagę elastyczność tych ostatnich, oznacza to długoterminowe utrzymanie się niskich cen ropy Brent crude na poziomie 30 dolarów na koniec 2015. Taki scenariusz będzie kontynuowany w 2016 roku. 4% +0,2% -0,4% 4. Długotrwała stagnacja Wyższy wzrost/niższa inflacja są odczuwalne przede wszystkim przez największych konsumentów ropy —kraje rozwinięte. Aktywność na rynkach wschodzących jest tylko nieznacznie lepsza, ponieważ zyski i straty nawzajem się kompensują. W takim ujęciu „netto” wygrywają jednak Chiny i Indie. W obszarze polityki pieniężnej, niższa inflacja pozwala Fed działać mniej gwałtownie, ale stopy procentowe wciąż rosną. W Chinach, Brazylii i Indiach są one nieznacznie niżej, jednak Rosja musi prowadzić zaostrzoną politykę monetarną w celu stabilizacji swojej waluty. W strefie euro i Japonii bez zmian stóp, a decydenci starają się odpowiednio zrównoważyć niższą inflację ze wzrostem gospodarczym. Słaby popyt w efekcie niechęci gospodarstw domowych i przedsiębiorstw do wydawania, odciska swoje piętno na globalnym wzroście. Tzw. „zwierzęce instynkty” pozostają stłumione, a innowacje i nakłady inwestycyjne są nadal niskie. Gospodarstwa domowe wolą się delewarować niż pożyczać pieniądze. Dostosowanie do obecnych warunków jest powolne ze względu na utrzymujący się nadmiar mocy produkcyjnych na całym świecie, szczególnie w Chinach, wpływający na niskie ceny surowców oraz inflację. 5% -0,4% -0,2% 5. Twarde lądowanie w Chinach Deflacyjny: słabszy wzrost gospodarczy i inflacja względem scenariusza bazowego. Chociaż nie tak deflacyjny jak scenariusz twardego lądowania Chin, czy też spirali deflacyjnej w strefie euro, światowa gospodarka doświadcza słabości w sferze aktywności gospodarczej. Jako że efekt długotrwałej stagnacji jest bardziej rozłożony w czasie niż gwałtowny, nie powstrzymuje to decydentów przed początkowym podniesieniem stóp w USA, chociaż ulega to późniejszej weryfikacji, gdy okazuje się jasne, że gospodarka traci impet. Ogólnie rzecz biorąc, stopy procentowe na świecie są niższe niż w scenariuszu bazowym i spodziewamy się, że EBC I Bank Japonii, przedłużą swoje programy QE. Oficjalne działania chińskich władz zmierzające do zapewnienia miękkiego lądowania na rynku nieruchomości kończą się niepowodzeniem, prowadząc do załamania cen mieszkań. Powoduje to ograniczenie inwestycji na tym rynku oraz zmniejszoną konsumpcję ze strony gospodarstw domowych w wyniku częściowej utraty wartości posiadanego majątku. Straty deweloperów odzwierciedlone są we wzroście wskaźnika niespłacanych kredytów, zwiększając ograniczenia ze strony systemu bankowego oraz dalsze ograniczenie akcji kredytowej. Deflacyjny: Globalny wzrost spowalnia na skutek zmniejszonego popytu z Chin, szczególnie dotkliwego dla producentów surowców. Niemniej jednak spadek cen surowców przyczyni się do zmniejszenia inflacji, na czym powinni skorzystać konsumenci. Polityka monetarna z dużym prawdopodobieństwem będzie luzowana lub przynajmniej utrzymana na dotychczasowym poziomie, podczas gdy szok deflacyjny przetacza się przez światową gospodarkę. 6% -1,0% -0,8% Pomimo wstrzymania ognia, na wschodzie Ukrainy wciąż trwają walki pomiędzy siłami rządowymi, a rebeliantami wspieranymi przez rosyjskich żołnierzy. Putin nadal wspiera rebeliantów, a zachód odwzajemnia się wysyłając Ukrainie broń oraz znacząco zwiększając nakładane sankcje. Rosja odpowiada zmniejszeniem dostaw ropy i gazu do Europy. Braki w dostawach w krótkim czasie wywołują wzrost cen ropy z powrotem do 90 dolarów za baryłkę. Stagflacyjny: Europa odczuwa zakłócenia w dostawach surowców energetycznych, co przekłada się na spadki produkcji, w obliczu konieczności przestawienia się na alternatywne źródła energii. Wyższe ceny ropy wywołują wzrost inflacji na świecie, a załamanie relacji pomiędzy Rosją, a zachodem uderza w nastroje konsumentów I przedsiębiorców rodzą podwyższoną zmienność na rynkach finansowych. Stopy procentowe znacząco spadają, gdy banki centralne próbują uniknąć dalszego spadku zaufania i patrzą przez pryzmat wzrostu inflacji. 6% -0,5% +0,6% Wobec zawodu wywołanego brakiem pozytywnych rezultatów polityki zaciskania pasa oraz obaw o wzrost napięć polityczno-społecznych, strefa euro zawraca z obranego wcześniej kursu. Rządy państw znacząco rozluźniają prowadzoną politykę fiskalną, zwiększając wydatki i obniżając podatki. W międzyczasie Unia Europejska wdraża plan Junckera, zakładający publiczno-prywatne wydatki infrastrukturalne o wartości 300 mld USD. Reflacyjny: silniejszy wzrost i inflacja w stosunku do scenariusza bazowego. Wzrost w strefie euro gwałtownie przyśpiesza, a większy popyt wspiera wzrost tempa rozwoju rynków wschodzących. Będąca największym partnerem handlowym strefy euro Wielka Brytania doświadcza przyśpieszenia wzrostu do ponad 3%, podczas gdy globalna dynamika PKB jest wyższa o ok. 0,4%. Ceny surowców i inflacja są nieznacznie wyższe, jednak niżej niż w scenariuszu zakładającym dynamiczne ożywienie w krajach G7, przy jednoczesnej koncentracji wzrostu aktywności gospodarczej w regionach dotkniętych największym spowolnieniem. Stopy procentowe są nieznacznie wyższe, chociaż nie w strefie euro oraz Japonii. Jednakże przy założeniu tego scenariusza, EBC jest skłonne zakończyć QE po wrześniu 2016. 3% +04% +0,2% 3% - - 1. Spirala deflacyjna w strefie euro 2. Ożywienie w krajach grupy G7 3. Ropa naftowa tania na dłużej 6. Rosyjski kocioł 7. Strefa euro odchodzi od polityki zaciskania pasa 8. Inne Zaprezentowane prawdopodobieństwa są oszacowane na podstawie wzajemnie niezależnych scenariuszy. Prosimy o zapoznanie się z zastrzeżeniem dotyczącym prognozy znajdującym się na końcu dokumentu. 19 Prawdopodobieństwo 27 lutego 2015 r. Materiał przeznaczony wyłącznie dla profesjonalnych inwestorów Zaktualizowane wykresy prognoz — Consensus Economics W przypadku rynków wschodzących, w tym z Azji oraz krajów regionu Pacyfiku z wyłączeniem Japonii, prognozy na temat wzrostu i inflacji są ważone poziomem PKB i obliczane przy użyciu prognoz organizacji Consensus Economics dla poszczególnych krajów. Wykres A: Prognozy PKB według Consensus Economics 2015 2016 % 8 % 8 7 7 EM Asia EM 5 4 EM Asia 6 6 Pac ex Jap UK 2 1 0 Jan-14 4 US 3 Jul-14 Oct-14 Pac ex Jap 3 US UK 2 Japan 0 Jan-15 Eurozone Japan 1 Eurozone Apr-14 EM 5 Feb Jan Wykres B: Prognozy inflacji (konsensus rynkowy) 2015 2016 % 6 % 6 EM 5 5 EM 4 EM Asia 4 Pac ex Jap 3 3 2 UK 1 Japan 2 US 1 Apr-14 Jul-14 Oct-14 US UK Eurozone 0 -1 Jan-14 EM Asia Pac ex Jap Jan-15 0 Japan Eurozone Jan Feb Źródło: Consensus Economics (luty 2014 r.), Schroders Pacyfik bez Japonii: Australia, Hongkong, Nowa Zelandia, Singapur Azjatyckie rynki wschodzące: Chiny, Indie, Indonezja, Malezja, Filipiny, Korea Południowa, Tajwan, TajlandiaRynki wschodzące: Chiny, Indie, Indonezja, Malezja, Filipiny, Korea Południowa, Tajwan, Tajlandia, Argentyna, Brazylia, Kolumbia, Chile, Meksyk, Peru, Wenezuela, RPA, Czechy, Węgry, Polska, Rumunia, Rosja, Turcja, Ukraina, Bułgaria, Chorwacja, Estonia, Łotwa, Litwa Ważne informacje: Poglądy i opinie prezentowane w niniejszym dokumencie należą do Schroder Investments Management i nie muszą odzwierciedlać poglądów wyrażanych lub przedstawianych w innych komunikatach i strategiach spółki Schroders lub za pośrednictwem jej innych funduszy. Niniejszy dokument powstał wyłącznie w celu informacyjnym i w żadnym aspekcie nie ma stanowić materiału promocyjnego. Niniejszy materiał nie ma charakteru oferty ani ubiegania się o zakup lub sprzedaż jakichkolwiek instrumentów finansowych. Niniejszy materiał nie ma na celu udzielania porad księgowych, prawnych ani podatkowych czy wskazówek inwestycyjnych i w tych kwestiach nie należy polegać na zaczerpniętych zeń informacjach. Uważa się, że zawarte tu informacje są rzetelne, ale spółka Schroders nie gwarantuje ich pełności ani dokładności. Nie przyjmujemy odpowiedzialności za błędy co do faktów i opinii. Nie należy opierać się na poglądach i informacjach zawartych w dokumencie, podejmując indywidualne decyzje inwestycyjne i/lub strategiczne. Wydawca: Schroder Investment Management Limited, 31 Gresham Street, London EC2V 7QA, spółka upełnomocniona i nadzorowana przez Financial Conduct Authority. Dla Państwa bezpieczeństwa kontakty mogą być nagrywane lub monitorowane. 20