Rynek handlowy w Polsce Typ pliku

Rynek handlowy w Polsce – IV kw. 2012
2012 r.) Na ten wynik składają się głównie budowane tam obecnie
Duża aktywność
cztery duże projekty: Poznań City Center (60 000 m ), Auchan
Bronowice w Krakowie (60 000 m ), Galeria Katowicka w
deweloperów w 2013 i
Rynek
handlowy
Polsce
– IV kw.
2012
(53 000 m ) orazw
rozbudowa
CH Wzgórze
w Gdyni
dalsza dywersyfikacja rynku Katowicach
(o 45 500 m ). Kolejnym dużym obiektem będzie Atrium Felicity
2
2
2
2
(73 000 m2) powstające w 350 tysięcznym Lublinie.
Podaż
Pod względem wielkości, po raz kolejny większość powierzchni
W ubiegłym roku polski rynek centrów handlowych powiększył się
(42%) przypadnie na obiekty średnie. Jednak dzięki wymienionym
o dodatkowe 374 000 m2 i na koniec roku osiągnął 7 946 000 m2.
Wielkość nowego wolumenu była najniższa od 2004 r., co jest
wynikiem ostrożnej postawy deweloperów, którzy zweryfikowali
swoje plany ekspansji na początku kryzysu gospodarczego.
Spodziewany rozwój rynku wygląda imponująco, gdyż na 2013 r.
zapowiedziano oddanie aż 752 000
m2 nowej
powierzchni najmu.
W 2012 r. nowa powierzchnia powstała w szesnastu nowych oraz
ośmiu istniejących rozbudowanych obiektach, z których żaden nie
przekroczył 50 000 m2 GLA. Największe centra oddane do użytku to
Galeria Rzeszów (47 100
(34 100
m2 )
m2),
wyżej dużym centrom udział tych ostatnich w nowym wolumenie
wzrośnie do 39% wobec 19% w roku ubiegłym.
Powierzchnia najmu w centrach handlowych oddawana w
latach 2004 – 2013 wg wielkości centrum
Nowa powierzchnia (m2)
800 000
600 000
400 000
200 000
0
Galeria Korona w Kielcach
oraz Nova Park w Gorzowie Wlkp. (32 400 m2).
NoVa Park in Gorzów Wielkopolski
Obiekty małe (<20,000 m²)
Obiekty średnie (20,000 - 39,999 m²)
Obiekty duże (40,000 - 79,999 m²)
Obiekty bardzo duże (>80,000 m²)
Źródło: Jones Lang LaSalle, styczeń 2013
Trendy i perspektywy roku 2013
Rok 2013 przyniesie kilka zmian na mapie rynku centrów
handlowych w Polsce. Wzbogaci się on o 752 000 m2 nowej
powierzchni w 25 nowych i 9 rozbudowanych obiektach. Kilka
nieruchomości przejdzie modernizację i/ lub rozbudowę (np.
Deweloperzy skupiali się zarówno na aktywności w małych
miastach, jak i małych projektach dopasowanych do możliwości
niewielkich rynków. Ponad połowa nowych centrów handlowych
pojawiła się w miastach o liczbie ludności nieprzekraczającej
100 000 mieszkańców, m.in. Marcredo w Ciechanowie, Galeria
Olimpia w Bełchatowie, Galeria Kociewska w Tczewie, Centrum Alfa
w Grudziądzu, Galeria Świdnicka w Świdnicy, Galeria Miodowa w
Kluczborku oraz Odrzańskie Ogrody w Kędzierzynie-Koźlu.
W roku 2013, pod względem wielkości nowej podaży, spodziewane
jest odzyskanie palmy pierwszeństwa przez główne aglomeracje –
w miastach tych powstanie 41% nowego wolumenu (wobec 22% w
Wzgórze w Gdyni, Gemini Park w Bielsku-Białej). W Warszawie
otworzy się Galeria Miejsca Plac Unii realizowana przez BBI
Development oraz Liebrecht&Wood. Wzrośnie także powierzchnia
Galerii Mokotów oraz Auchan w Łomiankach. Poza dużymi
projektami realizowanymi w największych ośrodkach, spodziewamy
się wielu otwarć w miastach poniżej 100 000 mieszkańców, takich
jak np. Inowrocław, Łomża, Siedlce czy Chojnice, które to miasta
zyskają niniejszym pierwsze nowoczesne powierzchnie handlowe.
W minionym roku intensywnie rozwijał się stosunkowo młody na
naszym rynku format obiektów handlowych typu convenience.
Byliśmy również świadkami otwarcia dwóch centrów
wyprzedażowych, zrealizowanych przez debiutantów w tym
Pulse • Rynek handlowy w Polsce • IV kw. 2012 2
sektorze: Outlet Park w Szczecin (Echo Investment) i Ptak Outlet w
Światu, ale również wykreowanie ul. Świętokrzyskiej jako nowej
Rzgowie pod Łodzią (Ptak Holding). Ekspansja obydwu powyższych
lokalizacji atrakcyjnej dla sieci handlowych.
formatów będzie nadal trwała. W tym roku rynek warszawski
wzbogaci się o kolejne centrum – Factory Annopol. O kolejnych
obiektach typu outlet wspomina się w kontekście miast wschodniej
Polski – Lublina i Białegostoku.
Mijający rok to również dynamiczny wzrost sektora e-commerce.
Oprócz tradycyjnie rozwijających się w internecie kategorii
handlowych jak RTV/AGD czy multimedia, sprzedaż online
prowadzą coraz częściej firmy z ofertą modową, artykułów
dziecięcych czy produktów spożywczych. Wbrew wcześniejszym
Outlet Park w Szczecinie
obawom, rozwój rynku e-commerce nie ma bezpośredniego
negatywnego przełożenia na wyniki regularnych centrów
handlowych i rozwija się jako równoległy kanał dystrybucji.
W 2012 roku pojawiły się w Polsce kolejne nowe marki, jak np.:
Michael Kors, American Eagle Outfitters, LC Waikiki, COS, Bath &
Body Works, Victoria’s Secret Beauty & Accessories, Karen Millen,
KiK, Bonita, Kari i Carpisa. Wiele działających już sieci z segmentu
Oprócz budowy nowych obiektów handlowych, obserwujemy silny
oferty popularnej, zwłaszcza z branży mody oraz zdrowia i urody
trend modernizacji i rozbudowy istniejących już starszych
(wymieniając tylko kilka, jak np. H&M, Grupa LPP, Grupa Inditex,
nieruchomości. Za przykład mogą posłużyć chociażby stołeczne Klif,
KiK, Centro, Deichmann, Kari, Hebe, Rossmann), zamierza
Atrium Promenada i Galeria Mokotów. Dotychczas ponad 30%
kontynuować dynamiczny rozwój w nadciągających miesiącach.
istniejących zasobów przeszło różnego rodzaju modernizację, a
Inni, jak KappAhl czy Bata, obecnie optymalizują swoje sieci.
trend ten nasili się w przyszłości wskutek starzenia się
nieruchomości, zmian zachodzących w ich otoczeniu i silnego
wzrostu konkurencji.
W ostatnim roku nastąpiła również dalsza konsolidacja w sektorze
hipermarketów spożywczych. Jeśli zgodę wyrazi UOKiK, sieć 53
sklepów Real zostanie przejęta przez Auchan i tym samym liczba
operatorów tego typu na polskim rynku zmniejszy się do czterech.
Kolejny nasilający się trend związany jest z atrakcyjnymi
lokalizacjami dworców kolejowych i możliwością łączenia w takich
miejscach funkcji transportowych i handlowych. Kilka interesujących
projektów zostało już zrealizowanych, a inne, jak Poznań City
Centre i Galeria Katowicka, są obecnie w budowie. Trend
zapoczątkowany w Warszawie, Krakowie, Katowicach i Poznaniu
będzie kontynuowany w przyszłych latach.
Czynsze
Stawki czynszowe za najlepsze lokale 100-metrowe w wiodących
centrach nie uległy zmianie w ostatnim kwartale. Najwyższy poziom
osiągalny jest w Warszawie (80 – 95 EUR/ m2/ m-c), podczas gdy w
pozostałych głównych aglomeracjach wahają się pomiędzy 40 a 55
EUR/ m2/ m-c. W miastach od 100 do 300 tys. mieszkańców stawki
czynszowe kształtują się pomiędzy 21 a 40 EUR/ m2/ m-c, natomiast
na nieco mniejszych rynkach (75 - 100 tys. mieszkańców) czynsz
wynosi od 20 do 27 EUR/ m2/ m-c. Nadal właściciele i deweloperzy
muszą być przygotowani na silną presję najemców na obniżkę
czynszów oraz wysokie oczekiwania co do wkładu finansowego w
wykończenie lokali. Dotyczy to jednak głównie obiektów niżej
pozycjonowanych, a nie liderów danego rynku.
Czynsze za najlepsze powierzchnie handlowe* (EUR/ m2/ m-c)
Miasta 75 - 100 tys. mieszk
Obserwujemy również rosnące zainteresowanie znanych marek
powierzchnią najmu przy najlepszych ulicach handlowych. Oprócz
głównych traktów handlowych w Warszawie (Marszałkowska, Nowy
Świat, Plac Trzech Krzyży, Mokotowska), najemcy interesują się
Krakowem, Wrocławiem i Katowicami. W Warszawie spodziewanym
efektem budowy drugiej linii metra jest wzrost znaczenia Nowego
Patricia Lannoije
Head of Research & Consultancy
Associate Director
[email protected]
Edyta Potera
Retail Agency
Associate Director
[email protected]
Miasta 100 - 300 tys. mieszk
Miasta powyżej 300 tys. mieszk.
Warszawa
0
20
40
60
80
100
*czynsze za lokal ok. 100 m2, z branży moda i dodatki, zlokalizowany w wiodącym centrum
handlowym
Źródło: Jones Lang LaSalle, IV kw. 2012
Agnieszka Tarajko-Bąk
Research & Consultancy
Research Analyst
[email protected]
Jan Jakub Zombirt
Research & Consultancy
Research Analyst
[email protected]
COPYRIGHT © JONES LANG LASALLE IP, INC. 2013. All rights reserved. No part of this publication may be reproduced or transmitted in any form or by any means without prior written consent of
Jones Lang LaSalle. It is based on material that we believe to be reliable. Whilst every effort has been made to ensure its accuracy, we cannot offer any warranty that it contains no factual errors. We
would like to be told of any such errors in order to correct them.