Starożytny wschó

T: CYWILIZACJE STAROśYTNEGO WSCHODU - POWTÓRZENIE
1. Pojęcia – wpisz nazwy poniŜszych pojęć. MoŜesz skorzystać ze spisu pod tabelą:
Nazwa pojęcia
Opis
Okres zapoczątkowany jakimś waŜnym wydarzeniem, od którego zaczynamy
liczyć lata
nauka o przeszłości, nauka o dziejach.
epoka obejmująca okres pradziejów ludzkości do czasu poznania pisma i
powstania źródeł pisanych
starsza epoka kamienna, zwana epoką kamienia łupanego, stanowiąca pierwszy
etap rozwoju kultury ludzkiej, obejmująca okres od ok 1 mln do 8 tys. lat
p.n.e.. paleolit był okresem rozwoju form praludzkich i pojawienia się w
Europie pierwotnego człowieka rozumnego (homo sapiens)
młodsza epoka kamienna, zwana równieŜ epoką kamienia gładzonego. Neolit
cechowały: wyrób doskonałych narzędzi ze skał krystalicznych i dobrych
gatunków krzemienia ( schyłku n. stosowano juŜ miedź do wyrobu narzędzi),
upowszechnienie się kopieniactwa, sprzęŜajna uprawa roli, wzrost hodowli
bydła, oswojenie konia, zostało zapoczątkowane garncarstwo, tkactwo,
plecionkarstwo, zaczął się kształtować patriarchat
Proces gwałtownych zmian, który dokonał się między 10, a 8 tys. p.n.e., a
który polegał na przejściu z koczowniczego do osiadłego trybu Ŝycia oraz na
przejściu od zbieractwa i łowiectwa do uprawy roli i hodowli.
Nauka o przodkach człowieka
całokształt materialnego i duchowego dorobku społeczeństwa, wytworzonego
w ciągu dziejów i przekazywanego z pokolenia na pokolenie.
Ustrój w którym władza naleŜy do monarchy, który ma nieograniczoną władzę,
usankcjonowaną boskim pochodzeniem lub przyzwoleniem bogów.
Wielobóstwo
Wiara w jednego boga.
System kanałów nawadniających oraz tam i sztucznych jezior.
Świątynia w staroŜytnej Mezopotamii. Piramida schodkowa.
Proces balsamowania zwłok.
Religia Ŝydowska.. Judaizm jest pierwszą religią monoteistyczną, uznającą
jedynego Boga, stwórcę całego świata. Za załoŜyciela judaizmu uwaŜa się
MojŜesza. Zgodnie z wiarą MojŜesz zawarł przymierze między ludem Izraela a
Bogiem na górze Synaj. śydzi zostali uznani za naród wybrany i otrzymali
wówczas od Jahwe 10 kamiennych tablic zawierających 10 przykazań boŜych,
których mieli przestrzegać.
Religia staroŜytnej Persji, której twórcą był Zoroaster (Zaratusztra). UwaŜał
on, Ŝe świat jest areną walki dobra ze złem – walki Pana Światła (Ahuramazda)
z Panem Ciemności (Arymanem), w której ludzie powinni stanąć po stronie
dobra.
Nadawanie ludziom cech zwierzęcych.
Wyolbrzymianie. Cecha budowli staroŜytnych – były olbrzymie
„Oko za oko ząb za ząb”
Spisany zbiór praw
Spis nazw pojęć: cywilizacja, monoteizm, politeizm, historia, zasada talionu, neolit, judaizm,
mumifikacja, kodeks, monumentalizm, zikkurat, mazdaizm, era, zoomorfizm, system irygacyjny,
monarchia despotyczna, paleolit, rewolucja neolityczna, antropogeneza, prehistoria.
2. Porównaj Ŝycie ludzi w paleolicie i neolicie odpowiadając sobie na pytania:
Jaki tryb Ŝycia prowadzili ludzie?
W co się ubierali?
Gdzie mieszkali?
Jakie mieli zajęcia i co było podstawą ich utrzymania?
Jakimi narzędziami się posługiwali?
Jakie były ich największe wynalazki i osiągnięcia?
Przedstaw poniŜsze procesy w formie grafu „przyczyna – skutek”. Zastanów się jaki
wpływ miały na nie warunki naturalne?
(1) proces - rewolucja neolityczna – 10-8 tys. lat p.n.e.
(2) proces - wykształcenie się cywilizacji IV tys.p.n.e.
3. System polityczny
Odpowiedz na pytania:
1. Jaki to jest rodzaj źródła?
___________________________________
2. Kogo przedstawia źródło?
___________________________________
3. Podaj cztery symbole władzy monarchy
widoczne na rysunku
____________________________________
4. Jakie jest przesłanie propagandowe tego
rysunku?
____________________________________
____________________________________
5. Podaj zakres władzy monarchy w staroŜytnym
Egipcie
_____________________________________
_____________________________________
4. System społeczny - porównaj system społeczny staroŜytnego Egiptu i Babilonii
Opisz system społeczny Babilonii
Opisz system społeczny Egiptu
Podobieństwa
RóŜnice
5. Porównaj staroŜytne cywilizacje i sformułuj cechy wspólne odpowiadając na pytania i
podając konkretne przykłady:
Kiedy powstały?
Gdzie powstały?
Co było podstawą ich gospodarki?
Jaki wykształcił się w nich system rządów?
W co wierzono?
Jaki wykształcił się system społeczny?
Jaką rolę odkrywali kapłani?
Jakie były największe osiągnięcia w zakresie architektury, sztuki, prawa, literatury?
6. Religia - Obejrzyj rysunek i odpowiedz na pytania:
(1) Jaki to jest rodzaj źródła?
_____________________________________________________________________
(2) Jaki rytuał przedstawiono na rysunku?
_____________________________________________________________________
(3) Kim jest postać na pierwszym planie? Czym uwarunkowana jest jej wielkość?
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
(4) Jaki jest cel tego rytuału i jakie jest jego znaczenie w wierzeniach Egipcjan?
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
(5) na podstawie rysunku określ 3 cechy malarstwa egipskiego
7. MAPA:
wskaŜ obszar śyznego PółksięŜyca – jakie państwa istnieją tam teraz?
wskaŜ na mapie rzeki, nad którymi powstały najstarsze cywilizacje, wpisz nazwy
cywilizacji i rzek
w odpowiednie miejsca na mapie wpisz nazwy: Sumer, Babilonia, Asyria, Fenicja,
Egipt, Palestyna, Persja
nakreśl na mapie (lub zakreśl kolorem) etapy wędrówki Izraelitów.
8. Podaj przykłady osiągnięć cywilizacji StaroŜytnego Wschodu w zakresie: pisma,
literatury, matematyki, astronomii, medycyny, architektury, sztuki.