Kronika Zakładu Lekkiej Atletyki

ZAKŁAD LEKKIEJ ATLETYKI
Pierwszy Dyrektor Centralnego Instytutu Wychowania Fizycznego Władysław
Osmolski otoczył lekkoatletykę specjalną opieką. Był bowiem jednym z jej propagatorów i
organizatorów w Polsce, autorem licznych publikacji i podręczników (Lekka atletyka.
Warszawa 1920, Lekka atletyka. Warszawa 1930).
W nauczaniu lekkoatletyki główną postacią był Józef Baran-Bilewski, wybitny
lekkoatleta. Kierował wyszkoleniem w swej specjalności aż do wybuchu II wojny światowej.
W pierwszych latach działalności CIWF do kadry szkoleniowej należeli także: Jan BaranBilewski i Władysław Dobrowolski - również znani zawodnicy. W latach następnych
dołączyli do nich wychowankowie CIWF: Włodzimierz Humen, Roman Roszko, Jan Skład,
Eugeniusz Lokajski i Julian Kluk.
Obok pracy instruktorskiej w uczelni, wymienieni pracownicy byli twórcami
programów nauczania autorami prac z zakresu techniki i metodyki nauczania poszczególnych
konkurencji oraz treningu sportowego i organizacji zawodów lekkoatletycznych. Na specjalne
wyróżnienie zasługuje Atletyka terenowa, poświęcona zagadnieniom form naturalnych w
terenie nieprzygotowanym.
Po wznowieniu działalności AWF w 1946 r. nikt z dotychczasowej kadry
instruktorskiej w lekkoatletyce nie powrócił do uczelni. Pracę, na wniosek dyrektora
Stanisława Górnego, podjęli wychowankowie CIWF-AWF: Zygmunt Pabiś, Antoni
Morończyk, Zygmunt Szelest, a następnie Włodzimierz Drużbiak. W latach 50. rozpoczęli
pracę w Dziale Lekkiej Atletyki (później przekształconej w Katedrę) absolwenci: Zenon
Ważny (1950), Zygmunt Kuraś (1951), Maria Rotkiewicz (1953), Janusz Koszewski (1953),
Ryszard Żukowski (1954), Wiesław Czwórnóg (1955), Wojciech Zienkowicz (1956). Byli oni
uczestnikami i równocześnie wykładowcami pierwszego kursu unifikacyjnego dla trenerów
lekkoatletyki w 1947 roku. Wówczas uzyskali oni również tytuły trenerskie.
Uczelnię szybko wyposażono w urządzenia i sprzęt sportowy oraz przygotowano
projekt organizacji zajęć dydaktycznych. Należało też od nowa określić problematykę prac
naukowo-badawczych i wypracować metody ich pilnej realizacji. Istotnym problemem było
zwiększenie i podnoszenie kwalifikacji kadry nauczającej.
Początkowa obsada Działu Lekkiej Atletyki, składająca się z czterech osób, wzrosła
w 1957 r. do jedenastu i stan ten utrzymywał się w latach następnych. Jednostka z działu
przekształciła się w zakład, a następnie w katedrę.
Na kształtowanie się profilu zainteresowań pracowników zakładu miała wpływ nie
tylko praca dydaktyczno-wychowawcza w AWF, ale włączenie się ich do pracy trenerskoorganizacyjnej w ogólnopolskim ruchu sportowym.
Nawiązanie współpracy ze środowiskiem szkoły, miało duży wpływ na rozbudzenie
zainteresowań pracowników katedry nauczaniem lekkiej atletyki wśród dzieci i młodzieży.
Równolegle z pracą dydaktyczno-trenerską i organizacyjną w AWF oraz w ogólnopolskim
ruchu sportowym, pracownicy Zakładu zdobywali coraz większe doświadczenie praktyczne,
które pragnęli przekazać szerszemu ogółowi. W tym czasie zaczęły się też ukazywać pisane
przez nich artykuły, podręczniki i skrypty.
Doświadczenia dydaktyczne pracowników skutkowały coraz lepszymi programami
nauczania studentów. Zapotrzebowanie na opracowanie różnych programów napływało
również z innych instytucji, np.: TKKF, Ministerstwa Oświaty, Ministerstwa Szkolnictwa
Wyższego. Ich głównymi autorami byli Antoni Morończyk, Włodzimierz Drużbiak, Zygmunt
Pabiś i Zygmunt Szelest.
Zespół nauczycieli akademickich wiele uwagi poświęcał jest technika i metodyka
nauczania konkurencji lekkoatletycznych. Przekazując wszelkie zmiany i nowości w tej
dziedzinie szerokiemu ogółowi Katedra posiada w swoim dorobku wiele publikacji w postaci
skryptów, książek, artykułów problemowych i popularnych oraz tłumaczeń.
Równolegle z techniką i metodyką nauczania prowadzono studia nad konstrukcją
treningu lekkoatletycznego. Zagadnienie to stało się szczególnie ważne dla osób, które
podjęły pracę trenerską i mocno związały się z ogólnopolskim ruchem sportowym. Ukazało
się szereg skryptów, artykułów i tłumaczeń głównie z języka rosyjskiego i niemieckiego.
Podjęto prace badawczo-naukowe w zakresie treningu lekkoatletycznego przez: A.
Morończyka, W. Drużbiaka, Z. Ważnego, Z. Kurasia.
Następnym zagadnieniem, które skupiło uwagę niektórych pracowników, były formy
aktywności lekkoatletycznej dla dzieci, w których uwzględniono uwarunkowania ich rozwoju
fizycznego i psychicznego. Zadanie to podjął głównie Z. Pabiś opracowując zarys
systematyki ćwiczeń w formie zabawowej. Prace w tym zakresie podjęli również młodzi
pracownicy Ryszard Żukowski i Wojciech Zienkowicz.
Praca dydaktyczna ze studentami, polegająca na wszechstronnym przygotowaniu ich
do zawodu nauczyciela wychowania fizycznego, stale znajdowała się w centrum uwagi
słuchaczów. Obok przygotowania metodycznego i przyswojenia wiadomości teoretycznych –
program nauczania - stawiano również pewne wymagania sprawnościowe. Poziom i rozwój
sprawności fizycznej kandydatów stał się tematem ciekawych rozważań naukowych
2
umożliwiających formułowanie odpowiednich wniosków praktycznych. Podjęto również
badania nad możliwościami zastąpienia tradycyjnych prób sprawnościowych bardziej
uproszczonymi. Uzyskane wyniki i wnioski zostały opublikowane w postaci artykułów oraz
zamieszczone w pracach magisterskich.
Pracownicy Katedry posiadali znaczący dorobek w sporcie wyczynowym.
Występowali w roli trenerów i w pracy organizacyjnej. Wymienić tu głownie należy A.
Morończyka, Z. Szelesta i W. Drużbiaka. W długoletniej pracy wychowali oni wielu
wybitnych zawodników na skalę światową. Duże zdolności pedagogiczno-trenerskie,
zamiłowanie i wytrwałość w pracy stawiają ich w rzędzie wybitnych fachowców w Polsce i
na świecie. Dowodem tego były liczne zaproszenia na międzynarodowe konferencje
trenerskie i udział w organizowaniu zawodów sportowych.
W zakresie organizacyjnym w Polsce, wybitną rolę odgrywał A. Morończyk, jako
przewodniczący Rady Trenerów Polskiego Związku Lekkiej Atletyki. Pełnił równocześnie
inne funkcje społeczne w ruchu sportowym. Spośród jego publikacji warto wymienić Skok o
tyczce – wyd. PZLA, Warszawa 1959.
Lata
1960–1978
charakteryzują
się
intensywną
działalnością
wszystkich
pracowników w zakresie pracy dydaktycznej, naukowej, publicystycznej, sportowej,
organizacyjnej i społecznej. W ramach serii popularnych podręczników ukazały się m.in.: Z.
Szelest – Rzut oszczepem i Z. Ważny – Skok o tyczce, /wyd. Sport i Turystyka, Warszawa
1963/.
W ramach specjalizacji trenerskiej wyszkolono 360 trenerów II klasy, pracujących na
wszystkich szczeblach szkoleniowych i organizacyjnych w lekkiej atletyce na terenie całego
kraju. W kształceniu trenerów współpracowało lub współpracuje z Zakładem szereg
wybitnych trenerów PZLA m.in. J. Mulak, Z. Zabierzowski, S. Zieleniewski, A. Piotrowski,
A. Radiuk, A. Krzesiński, L. Nitkowski, S. Nowak, T. Szczepański, T. Paprocki i inni.
192 studentów obroniło wykonane w Zakładzie prace magisterskie obejmujące szeroki
wachlarz zagadnień dotyczących historii rozwoju lekkoatletyki światowej, europejskiej,
Polski i jej regionów; historii rozwoju konkurencji, ich techniki i metodyki nauczania;
rozwoju sprawności lekkoatletycznej na tle sprawności ogólnej; poziomu przygotowania
kandydatów i studentów uczelni; rozwoju sprawności lekkoatletycznej dzieci i młodzieży;
teorii
i
metodyki
treningu lekkoatletycznego;
analizy taktyki
w poszczególnych
konkurencjach lekkoatletycznych.
3
Następujący pracownicy uzyskali stopnie naukowe: doktora habilitowanego Z. Kuraś,
doktora nauk wychowania fizycznego: A. Morończyk, M. Rotkiewicz, R. Żukowski, W.
Zienkowicz, S. Sulisz, J. Grochowski, H. Kania.
W omawianym okresie pracownicy Zakładu opublikowali łącznie około 100 prac
naukowych, 12 podręczników i skryptów lub dużych rozdziałów w podręcznikach
zbiorowych, 250 prac metodycznych, 130 artykułów popularnych, sprawozdań, programów,
artykułów informacyjnych i in. Popularnością cieszył się podręcznik Lekkoatletyka –
autorstwa St. Strzyżewskiego i R. Żukowskiego /WS i P - Warszawa 1975/.
Wykonano około 15 scenariuszy do filmów metodycznych i szkoleniowych.
Pracownicy wykonali szereg recenzji, ocen różnego rodzaju prac i ekspertyz. Wiele
opublikowanych prac zostało przetłumaczonych i wydrukowanych w czasopismach
zagranicznych.
Wyrazem wysokiej oceny opublikowanych prac przez pracowników Zakładu były
m.in. nagrody miesięcznika „Lekkoatletyka” za najlepszy artykuł przyznane H. Kani 1973 r.,
A. Morończykowi 1974 r., R. Żukowskiemu 1975 r., W. Zienkowiczowi 1976 r. i
miesięcznika ”Sport Wyczynowy” – H. Kania w 1970 r.
Działalność
naukowo-badawcza
i
naukowo-metodyczna
obejmowała
następującą
problematykę:
1. Rozwój sprawności fizycznej w różnych jej aspektach. Były to zarówno badania
ciągłe jak i badania przekrojowe dotyczące poziomu tej tempa rozwoju, zależności
między sprawnością ogólną a specjalną, struktury sprawności i wpływu wybranych
ćwiczeń na jej kształtowanie Z. Kurasia, A. Morończyka, R. Żukowskiego, W.
Zienkowicza, W. Czwórnoga, S. Sulisza, M. Długosiedlskiej i K. Obrockiej.
2. Analiza techniki konkurencji lekkoatletycznych i metodyki nauczania. Prace z tego
zakresu dotyczyły poszukiwania najbardziej efektywnych metod nauczania ćwiczeń
lekkoatletycznych w różnych warunkach i w poszczególnych kategoriach wiekowych.
Zagadnieniami tymi zajmowali się m.in. A. Morończyk, Z. Szelest, Z. Pabiś, Z. Kuraś,
M. Rotkiewicz, R. Żukowski, W. Zienkowicz, J. Koszewski, W. Czwórnóg, S. Sulisz,
H. Kania.
3. Planowanie i organizacja treningu, metodyka treningu i kontrola treningu w
lekkoatletyce. Wymienić tu można prace A. Morończyka, Z. Kurasia, W. Czwórnoga,
R. Żukowskiego, W. Zienkowicza, J. Koszewskiego.
4
4. Analiza, prognozowanie i trendy rozwojowe, ewolucja konkurencji lekkoatletycznych,
analiza osiągnięć polskich i zagranicznych zawodników. Prace z tej dziedziny
prowadzili M. Rotkiewicz, A. Morończyk, R. Żukowski, Z. Pabiś, R. Żukowski, W.
Zienkowicz i inni.
Pracownicy legitymują się bogatą działalnością w zakresie sportu wyczynowego, pracy
trenerskiej i organizacyjnej.
Wszyscy pracownicy Zakładu posiadali tytuły trenerów klasy mistrzowskiej lub klasy
pierwszej. Większość pracowników zatrudniona była w klubie AZS-AWF Warszawa. Szereg
z nich pełniło odpowiedzialne funkcje trenerów kadry narodowej m.in. A. Morończyk /skok o
tyczce/ - wieloletni kierownik wyszkolenia PZLA, a następnie wiceprezes tego Związku,
Z. Pabiś – rzuty, W. Drużbiak – biegi krótkie, Z. Szelest – rzut oszczepem, J. Koszewski –
pchnięcie kulą i rzut dyskiem, R. Żukowski – pchnięcie kulą kobiet, Z. Bramiński – skok
wzwyż kobiet. Największe osiągnięcia w pracy trenerskiej były udziałem A. Morończyka,
Z. Szelesta, W. Drużbiaka i W. Czwórnoga, których wychowankowie zdobywali liczne tytuły
mistrzów i rekordzistów kraju, reprezentowali barwy Polski na mistrzostwach Europy i
igrzyskach olimpijskich, zdobywając medale i ustanawiając rekordy.
W zakresie pracy organizacyjnej pracownicy Zakładu działali w PZLA, PKOl,
ZG AZS, ZG SZS, PFS, SFS i in. Prowadzili wykłady i ćwiczenia na kursach trenerskich,
konferencjach metodycznych i naradach trenerskich. Byli wykładowcami na konferencjach
metodycznych nauczycieli i uczestniczyli w wielu komisjach egzaminacyjnych na stopnie i
tytuły trenerskie.
Byli aktywnymi uczestnikami konferencji szkoleniowych organizowanych przez różne
kraje, gdzie również wygłaszali referaty. W tej działalności należy wymienić A. Morończyka,
Z. Szelesta, W. Drużbiaka, Z. Pabisia, Z. Ważnego, R. Żukowskiego, W. Czwórnoga,
W. Zienkowicza, J. Koszewskiego, H. Kanię.
Poza wyżej wymienionymi w minionym okresie w Zakładzie L.A. pracowali: mgr Jan
Pac /1963 – 1964/, doc. dr Józef Grochowski /1964 – 1972/, mgr Marek Łuczyński /1971 1973/, mgr Tadeusz Grzegorzewski /1973 – 1976/, dr Seweryn Sulisz /1973 – 1978/, mgr
Elżbieta Ćwiklińska /1976 -1977/.
Zakładem kierowali kolejno: Z. Pabiś, 1946 – 1971, A. Morończyk 1971 – 1975,
R. Żukowski, 1975 – 1976, W. Zienkowicz 1976 – 1978.
W latach 70. odeszli na zasłużony odpoczynek Ci, którzy jako pierwsi po II wojnie
dźwigali z ruin uczelnię, a mianowicie st. wykł. mgr Włodzimierz Drużbiak / w r. 1973/,
5
st. wykł. mgr Z. Pabiś /1974/ i st. wykł. mgr Z. Szelest /1976/. Z. Szelesta jako wychowawcę
wielu czołowych zawodników świata, uznano twórcą polskiej szkoły oszczepu. Znamienną
ilustracją jego warsztatu pracy metodyczno-szkoleniowej jest publikacja Lekkoatletyka. Zbiór
ćwiczeń ogólnych i specjalnych. W opracowanej wspólnie S. Suliszem książce przekazano
bogaty i wszechstronny zestaw form i ćwiczeń sprawności motorycznej oraz model treningu
sportowego. W lipcu 1976 r. zmarł doc. dr Antoni Morończyk. Do innych jednostek
organizacyjnych uczelni przeszli doc. dr hab. Z. Kuraś i dr M. Rotkiewicz.
W r. ak. 1978/1979 został powołany Zakład Kontroli Treningu Sportowego i Lekkiej
Atletyki, którego kierownikiem został prof. dr hab. Z. Ważny, a kierownikiem wydzielonej w
jego ramach Pracowni Lekkiej Atletyki – ad. dr R. Żukowski. Pozwoliło to młodym
pracownikom efektywniej realizować badania naukowe /w 1980 r. stopień doktora nauk
wychowania fizycznego uzyskał T. Bryłka/. W Zakładzie okresowo pracę podjął także
ad. dr Z. Zaremba - trener kadry narodowej w biegach średnich i długich, autor licznych
publikacji i podręczników w tym zakresie. Był m.in. współredaktorem podręcznika
Lekkoatletyka Technika - Metodyka –Trening /1982/. Autorami jego rozdziałów byli
ponadto: Z. Bramiński, W. Zienkowicz i R. Żukowski.
Zatrudnieni ponadto zostali ad.dr K. Sadurski /1977 – 1979/ - trener kadry narodowej
w dziesięcioboju i lekkoatletów AZS-AWF Warszawa i dr K. Perkowski /1979/,
specjalizujący się m.in. w badaniach nad strukturą motoryczności. W r. ak. 1980/1981 Zakład
powrócił do poprzedniej struktury organizacyjnej. Pracę podjęli członkowie szerokiej kadry
narodowej, specjalizujący się w skokach lekkoatletycznych: mgr R. Papliński, mgr R. Regini,
i mgr P. Bielczyk –
oszczepnik, olimpijczyk, rekordzista i wielokrotny mistrz Polski oraz
st. wykł. mgr L. Dobrzyński, wieloletni trener kadry narodowej w biegach przez płotki.
Powrócił do Zakładu Z. Mierzejewski, po kilkuletnim oddelegowaniu do PZLA, gdzie pełnił
funkcję trenera kadry narodowej w wielobojach.
Pracownicy z dużym zaangażowaniem realizowali proces dydaktyczny na Wydziale
Wychowania Fizycznego i Wydziale Rehabilitacji Ruchowej i sukcesywnie podnosili swoje
kwalifikacje w pracy naukowo-badawczej, metodyczno-szkoleniowej i organizacyjnej. Na
stanowisko adiunkta awansowali dr W. Czwórnóg /1980/ i dr M. Długosielska /1985/. Na
stanowisko wykładowcy mianowany został R. Regini, a na st. wykł. mgr K. Obrocka,
P. Kacprzak, Z. Mierzejewski i A. Pionk.
Oprócz realizacji celów i zadań programowych pracownicy Zakładu pełnili w Uczelni
funkcje: prodziekana na Wydziale WF - doc. dr W. Zienkowicz i - Z-cy dyrektora Instytutu
6
Sportu i dyrektora Instytutu Sportu /doc. dr. R. Żukowski 1987-1991/, a Pełnomocnika
dyrektora I.S. ds. Sportu i Obiektów Sportowych Z. Mierzejewski /1995-1997/.
W latach 1987-1989 kierownikiem Zakładu był dr W. Czwórnóg, a 1989/1990 –
1990/1991 ponownie dr W. Zienkowicz, który po wieloletniej pracy w Zakładzie Lekkiej
Atletyki i AZS-AWF Warszawa przeszedł do Zakładu Teorii i Metodyki Nauczania Ruchu na
Wydziale Rehabilitacji Ruchowej.
W r. ak. 1991/1992 Zakład Lekkiej Atletyki przekształcono w Katedrę Lekkiej Atletyki,
podzieloną na Zakłady: Biegów i Skoków Lekkoatletycznych oraz Rzutów i Wielobojów
Lekkoatletycznych. Kierownictwo Katedry powierzono prof. dr hab. R. Żukowskiemu.
Ponadto zatrudnieni w niej byli: dr W. Czwórnóg, dr M. Długosielska, st. wykł. mgr
P. Kacprzak, as. mgr K. Kulikowski /do roku akad. 1992/1993/, as. mgr J. Mastalerz, st. wykł.
mgr Z. Mierzejewski, st. wykł. mgr K. Obrocka, st. wykł. mgr Andrzej Pionk, as. mgr
E. Pstrokońska vel Pstrokulska, ad. dr R. Regini i as. mgr P. Wielogórski od 1993 r. (trener
chodu sportowego i biegów długich.
Praca tego zespołu skupiała się na opracowywaniu i realizacji następujących zadań:
 modyfikacji i optymalizacji lekkoatletycznych programów nauczania i szkolenia
studentów na Wydziałach WF i Rehabilitacji;
 prowadzeniu badań naukowych w problemach resortowych /R. Żukowski/ i badań
własnych - W. Czwórnóg, K. Obrocka, A. Pionk, R. Regini, J. Mastalerz i inni;
 aktualizacji
techniki
i
metodyki
nauczania
poszczególnych
konkurencji
lekkoatletycznych;
 poszerzaniu form, metod i zasobu ćwiczeń rozwijania sprawności motorycznej
/zdolności kondycyjnych i koordynacyjnych/ studentów w różnych aspektach ich
przygotowania zawodowego;
 opracowaniu i realizacji scenariuszy filmowych w zakresie techniki i metodyki
nauczania konkurencji lekkoatletycznych;
 prowadzeniu wykładów i pokazów praktycznych na kursokonferencjach i sympozjach
metodyczno-szkoleniowych
organizowanych przez
dla
trenerów
i
instruktorów
lekkiej
atletyki
RCMSz KFiS, ZG AZS, WOZLA, AWF Warszawa i
Mazowieckie Stowarzyszenie Lekkiej Atletyki;
 prowadzeniu szkolenia sportowego w klubach: AZS-AWF Warszawa /W. Czwórnóg,
Z. Mierzejewski, P. Bielczyk i J. Mastalerz/, CWKS „Legia” Warszawa i UNKS
Warszawa /K. Obrocka/, K.S. Spójnia Warszawa /A. Pionk/;
7
 współpracy w charakterze trenerów i konsultantów metodycznych w instytucjach
sportowych i resortowych: PZLA - P. Kacprzak i Z. Mierzejewski /dziesięciobój/,
R. Regini i R. Papliński /skoki lekkoatletyczne/, RCMSz KFiS. - /R. Żukowski/,
WOZLA - /R. Żukowski i R. Regini/, w roli trenera przygotowania fizycznego SMS
PZKosz – /Z. Mierzejewski/;
 poszukiwaniu i wdrażaniu do praktyki optymalnych rozwiązań treningowych dla
zawodników w poszczególnych kategoriach wiekowych i na różnym poziomie
zaawansowania sportowego;
 prezentowaniu wyników badań na międzynarodowych konferencjach naukowych
/R.Żukowski i A. Pionk/ oraz krajowych i uczelnianych /M. Długosielska,
K. Obrocka, R. Regini i in/;
 opracowaniu skryptu Lekka Atletyka. Technika. Metodyka. Ćwiczenia specjalne. /red.
W. Zienkowicz./. Wyd. AWF Warszawa 1993;
 aktualizowaniu testów egzaminacyjnych i seminaryjnych;
 przeprowadzaniu egzaminów na specjalizacjach trenerskiej i instruktorskiej oraz
egzaminów wstępnych;
 pełnieniu funkcji sędziowskich na zawodach lekkoatletycznych PZLA i in.
/M..Długosielska, E. Pstrokońska/;
 organizowaniu i współorganizowaniu zawodów lekkoatletycznych: akademickich,
rocznikowych i masowych ogólnopolskich biegów przełajowych;
 czynnym uczestnictwie w ruchu sportowym np. weteranów lekkiej atletyki /A.Pionk,
P. Kacprzak, P. Bielczyk i J. Mastalerz/;
 prowadzeniu zajęć na programowych obozach zimowych z narciarstwa zjazdowego
/W. Zienkowicz, R. Żukowski, M. Długosielska i z narciarstwa biegowego /A.Pionk,
J. Mastalerz/.
Największymi osiągnięciami w dziedzinie pracy trenerskiej legitymowali się W.
Czwórnóg /biegi krótkie i skok w dal kobiet/, L. Dobczyński /biegi krótkie i przez płotki
mężczyzn/ i K.Obrocka
/juniorki w biegach krótkich i w biegu przez płotki/, a także
Z. Mierzejewski /wieloboje/. Do grona osób posiadających mistrzowską klasę trenerską
dołączyli K. Obrocka
Z. Mierzejewski i M. Długosielska, a I klasę trenerską uzyskali
P. Kasprzak, R. Regini i E. Pstrokońska.
Istotną publikacją Zakładu jest Zawód i praca trenera /Warszawa SPAR, 1989/, w
której autor, R. Żukowski przedstawił wyniki i przemyślenia wieloletnich badań.
8
W r. ak. 1995/1996 w wyniku reorganizacji, doszło do ponownego powołania
Instytutu Sportu i Zakładów. Z-cą dyr. I.S. ds. Dydaktyki został R. Żukowski, a następnie
funkcję tę (1996-1997) objął ad. dr R. Regini. Pod kierunkiem prof. dr hab. R. Żukowskiego
Zakład Lekkiej Atletyki efektywnie kontynuował realizację celów i zadań programowych w
zakresie kształcenia nauczycieli, instruktorów i trenerów lekkiej atletyki. Potwierdzeniem
tego było opracowanie podręcznika Lekka Atletyka /red. R. Żukowski/.
W latach 1996–1999 R. Żukowski był prorektorem ds. Dydaktyki, a w latach 1999 –
2002 dyrektorem I.S. Funkcję prodziekana w latach 2002–2005 pełniła dr M. Długosielska,
która była także z-cą dyr. I.S. ds. dydaktyki /2006-2008/.
W 2001 r. na stanowisku adiunkta została zatrudniona dr D. Kamień - zawodniczka
AZS-AWF w biegach średnich, mistrzyni Polski - autorka licznych publikacji w zakresie
lekkoatletyki młodzieży szkolnej /np. Przewodnik Metodyczny dla nauczycieli gimnazjum,
2002/. Jest ona także instruktorką systemu ćwiczeń Nordic Walking. W 2004 r. stopień
doktora nauk wychowania fizycznego uzyskał J. Mastalerz. Promotorem prac doktorskich,
obojga wymienionych pracowników był prof. dr hab. R. Żukowski. W 2002 r. po 47-letniej
pracy w Zakładzie Lekkiej Atletyki odszedł z niego W. Czwórnóg, a następnie po blisko 50.
latach nieprzerwanej pracy - R. Żukowski. Mimo przejścia na emeryturę, kontynuują oni
działalność na płaszczyźnie zawodowej i społecznej.
W r. ak. 2002/2003 kierownictwo Zakładu objął dr hab. prof. AWF Tomasz Gabryś. Po
przejściu J. Mastalerza /w 2005 r./ - do Zakładu Teorii i Praktyki Sportu Powszechnego –
Zakład kontynuuje pracę w zespole: st. wykł. dr M. Długosielska, st. wykł. mgr K. Obrocka
/w niepełnym wymiarze etatu/, wykł. mgr E. Pstrokońska, st. wykł. mgr Z. Mierzejewski i st.
wykładowca mgr A. Pionk. W 2006 r. nastąpiła zmiana nazwy Zakładu Lekkiej Atletyki na
Zakład Lekkoatletyki.
W tym okresie Zakład stanął przed niełatwym zadaniem modyfikacji i realizacji
programów nauczania przy zredukowanej liczbie godzin dydaktycznych. W programach
akcent położono na przygotowanie studentów po kątem bardziej samodzielnego i
świadomego uczestnictwa w procesie dydaktyczno-wychowawczym i na rozwijanie
zainteresowań naukowych i sportowo-rekreacyjnych w zakresie lekkoatletyki. Zachowano,
jako jeden z warunków zaliczenia przedmiotu, osiągnięcie przez studentów określonego
poziomu sportowego /norm wynikowych/ w podstawowych /szkolnych/ konkurencjach
lekkoatletycznych. Utworzono też program dla powstałego w r. 2008/2009 kierunku Sport.
Uwzględniając to, zespół opracował podręcznik Lekkoatletyka w Szkole zawierający
programy i wiadomości niezbędne w nauczaniu młodzieży szkolnej lekkoatletyki. Pracownicy
9
Zakładu – K. Obrocka, E. Pstrokońska i Z. Mierzejewski są także autorami rozdziału, autorem
rozdziałów w podręcznikach akademickich wydanych przez AWF Katowice: Lekkoatletyka.
Podręcznik dla studentów, nauczycieli i trenerów. Część. I – red. T. Gabryś i Z. Borek i część
II – red Z. Borek i T. Gabryś /Katowice 2005/ oraz rozdziału w: Lekkoatletyka. Technika.
Metodyka nauczania. Podstawy treningu. /red. S. Socha/, Biblioteka Trenera. Warszawa
1997.
W Zakładzie sukcesywnie prowadzi się prace dyplomowe: doktorskie /T. Gabryś/,
magisterskie i licencjackie / T. Gabryś, M. Długosielska/ i licencjackie - D. Kamień.
Poza realizacją podstawowych zadań programowych – pełnią funkcje opiekunów praktyk
trenerskich, pedagogicznych i opiekunów studenckich roczników.
Pracą w szkole i doświadczeniem w roli nauczycielki wychowania fizycznego
wykazały się D. Kamień /nauczyciel dyplomowany/ i E. Pstrokońska /nauczyciel
mianowany/. Stanowisko prodziekana ds. Dydaktyki na Wydz. WF w r. ak. 2008/2009 po raz
kolejny objęła dr M. Długosielska. T. Gabryś pełnił funkcję Przewodniczącego Senackiej
Komisji Nauki w AWF Warszawa /2005 -2008/ i był członkiem Kolegium Redakcyjnego
czasopism: „Kultura Fizyczna”, a ponadto „Medycyna i Sport” /Ukraina/ oraz sekretarzem
redakcji Studiów i Monografii Roczników Naukowych AWF Warszawa.
Pracownicy Zakładu działali lub działają także w licznych organizacjach i
stowarzyszeniach kultury fizycznej i sportu. Rozwijają ponadto osobiste zainteresowania
sportowe. Np. sukcesywnie rywalizują w masowych biegach ulicznych i przełajowych –
D. Kamień, A. Pionk i in. - /Bieg Niepodległości, Bieg Powstania Warszawskiego, Grand
Prix i Puchar Warszawy/, w zawodach weteranów w lekkiej atletyce, a także w masowych
biegach narciarskich.
W 2009 r. – po odejściu z Zakładu dr hab. T. Gabrysia - kierownictwo Zakładu
Lekkoatletyki powierzono dr hab. prof. AWF Krzysztofowi Perkowskiemu. Ponadto kadrę
Zakładu stanowią: ad. dr D. Kamień, st. wykł. dr M. Długosielska, wykł. mgr E. Pstrokońska,
st. wykł. mgr Z. Mierzejewski i st. wykł. mgr A. Pionk.
Pracownicy Zakładu Lekkoatletyki zawsze związani byli blisko z klubem AZS-AWF
Warszawa. W roli zawodników, nauczycieli i trenerów zdobywali wiedzę i doświadczenie
oraz umiejętności praktyczne, które następnie przekazywali słuchaczom na kursach
instruktorskich i specjalizacjach trenerskich.. Prezentowali lekkoatletyczne szkoły i wzorce
ukształtowane w Zakładzie Lekkoatletyki. Pozwoliło to wykształcić wielu wybitnych
nauczycieli i trenerów o znaczącym dla sportu polskiego dorobku szkoleniowym.
10
Z obiektów AZS-AWF Warszawa nieprzerwanie korzystają liczne grupy szkoleniowe:
kadra narodowa PZLA, kluby krajowe i zagraniczne, szkoły mistrzostwa sportowego i in. W
2001 r. powstał w AWF Ośrodek Szkolenia Mistrzowskiego (OSM) PZLA, w ramach którego
proces treningowy pod kierunkiem wybitnych trenerów realizują światowej klasy zawodnicy,
m.in. Tomasz. Majewski i Piotr. Małachowski. Modernizacja hali lekkoatletycznej i
przebudowa stadionu pozwoliły na organizowanie zawodów o zasięgu ogólnopolskim i
międzynarodowym, np. Memoriału im. J. Kusocińskiego.
W latach 1946-2010 w Dziale LA, Katedrze i Zakładzie pracowali:
Piotr Bielczyk, Zbigniew Bramiński, Teofil Bryłka, Wiesław Czwórnóg, Elżbieta Ćwiklińska,
Maria Żukowska-Długosielska, Leonard Dobrzyński, Włodzimierz Drużbiak, Tomasz
Gabryś, Józef Grochowski, Tadeusz Grzegorzewski, Piotr Kasprzak, Dorota Kamień, Henryk
Kania, Janusz Koszewski, Kazimierz Kulikowski, Zygmunt Kuraś, Marek Łuczyński, Janusz
Masztalerz, Zbigniew Mierzejewski, Antoni Morończyk, Krystyna Obrocka, Zygmunt Pabiś,
Jan Pac, Roman Papliński, Krzysztof Perkowski, Andrzej Pionk, Piotr Piotrkowski, Elżbieta
Pstrokońska vel Pstrokulska, Romuald Regini, Maria Rotkiewicz, Kazimierz Sadurski,
Seweryn Sulisz, Zygmunt Szelest, Zenon Ważny, Piotr Wielogórski, Zbigniew Zaremba,
Wojciech Zienkowicz, Ryszard Żukowski.
Opracował Andrzej Pionk
11