Edukacja osób z niepełnosprawnością na poziomie
Transkrypt
Edukacja osób z niepełnosprawnością na poziomie
׸ ×Ïä Ǥ ǡä ǡǤ EdukacjaosóbzniepeÏnosprawnoäci¦napoziomieszkolnictwa wyĂszego. DrAnnaebrak ä ʹͲͳͳ Ă ¦× Ϧ Ƿ Ï×ÏÏ Ï dzͻǤ Ï ¦ Ǥ ͻͶ Ǥ ͳ ͳͳ Ǥ ͻͶ Ǥ Ͷ Ă ǡ × © ¸¦ ä ǡ Ƿdofinansowanie lub finansowanie kosztów realizacji inwestycji, w tym sÏuæcych ksztaÏceniustudentówidoktorantów,b¸d¦cychosobaminiepeÏnosprawnymi(…)”98. Ï Ï ¦ ¸ Ï × Ï ĂǤ ¸ Ï Ă ä ¦ ¦ Ǥ ÏĂ ¦ ¸ä ǡ ¦ × ǡ © ¸ ¦ × Ï Ǥ Ñ ä ͻͻ ʹͲǡͳΨ Ï × Ñ Ï Ăǡ ǡ × Ï ǡΨ Ă Ǥ ¸Ă Ǧ¸ Ă ǡ ¦ Ï Ăä© × ×Ă ¸ä ǡÏ ͳͲͲǤ ͻArt.13ust.1pkt9ʹ ʹͲͲͷǤPrawooszkolnictwiewyĂszym(ǤǤͳͶǡǤͳ͵ͷǡǤǡ ǣ ĂȌǡצͳĀʹͲͳͳǤ ͻͺǤͻͶǤͳͳͳPrawooszkolnictwiewyĂszym Ă ͳ ʹͲͳʹǤ ͻͻBadanieaktywnoäciekonomicznejBAEL,danezaIkwartaÏ2011roku,ǤǤǤ ͳͲͲǤ ÏǡMarginalizacjamÏodzieĂyniepeÏnosprawnejwprocesieedukacjiizatrudnieniaǡȏǣȐEdukacjabezgranic –mimobarier.PrzestrzeÑtworzeniaǡǤǤǡǤǦǡÑʹͲͲͺǡǤͳͻͻǤ 62 ׸ ×Ïä Ǥ ǡä ǡǤ ×Ă ǡ ¦ Ïǡ Ă Ă ¸ Ϧ ¸Ǥ ¦ ǡ¦äÏ ×ǡ× ¦äǤ Ñ ǡĂ Ï¦ ¸ä æ¸ǣ ¸ Ϧ Ǧ ͷͻΨ×Ï ǡ ¸ä ¸ ×ȋ ȌǦ ͶͷΨ×Ï ǡ ×Ï ¦ ¸ ȋǤȌȂ ͵ʹΨ×Ï ǡ ä © ǦʹΨ×Ï ͳͲͳǤ ä ¦ Ïä© × × ×Ă ä× × ¸ ¸ Ï × Ï Ǥ Ï × ǡĂ ¸ä© ǡ¦ ÏÏǡ ää Ï ǤĂ ¦ ǡ× Ā¸ Ï ǣ „Zaproponowano mi status wolnego sÏuchacza ‘Bo przecieĂ i tak nigdzie Pani pracy nie dostanie,aczyPaniwie,ilekosztujewyksztaÏcenienauczyciela(…)?’.” „RozmawiaÏem z dziekanem o moich szansach na jego kierunku (inĂynieria). Dziekan porozmawiaÏzkimäprzeztelefonipowiedziaÏwprost,Ăeonimnietutajniewidz¦.” „ByÏamzaĂenowanatekstamiiuwagami,jakieusÏyszaÏamodpracownikówuczelni.Jestem naegzaminieisÏysz¸,jakpanidoktorkrzyczy‘wózkipisz¦tutaj’,dlamnietoĂenuj¦ce.” ͳͲͳ Niewidomi i sÏabowidz¦cy studenci uczelni wyĂszych w roku akademickim 2005/2006ǡ ǡ×ʹͲͲǡǤʹͷǤ 63 ׸ ×Ïä Ǥ ǡä ǡǤ „EgzaminbyÏhorrorem,niezapomn¸godokoÑcaĂycia,poniewaĂzdawaÏamustniecoä,co ludzie zdawali pisemnie. Rozwi¦zywaÏam test z lukami, pani mi wystukiwaÏa, ja miaÏam sobiepoliczy©,ileliterekmamwpisa©.”102 Ă × © ¸ ¦ ¸ä©ǡ ¦ǡ × ǡ ¦ Ï ǣǡÏ×ǡ× Ǥ× ä ×Ă ¦© ¸ä ȋ ǡÏ ǡ Ȍ¸ × Ǥ ¦ Ϧ ǡÏ× ¸ Ă×Ï Ă©ǣ ää Ï × ×Ă ä× × ͳͲ͵ǡ Ï ×Ï ǡ Ï× × ¦ ¦ȋǡÏ ǡȌǡ Ăä© ×Ï Ă ǡ × ¸ × ͳͲͶǡ Ïǡ Ïä ¸ × Ï Ă Ǥ Ă Ï Ȃ Ă ¦ Ǥ ¦ Ăä© ××ǡ¸× Ï × Ï ¸ ×Ï © ¸ Ï Ǥ ¦ ¸ ǡ Ă Ă ¦ ¸ ¦ × ¦ ͳͲʹĂǤ ͳͲ͵ǤǤ ǡǤ ǡWyksztaÏcenieszans¦awansuzawodowegoosóbniepeÏnosprawnych,ȏǣȐNierównoäci spoÏeczneawzrostgospodarczy.KapitaÏludzkiiintelektualnyǡ×ʹͲͲͷǡǤͶͺ͵Ǥ ͳͲͶ Ǥ ǦÑ ǡ Kwestia niepeÏnosprawnoäci w kontekäcie edukacji akademickiejǡ ȏǣȐ Mi¸dzy integracj¦ a wykluczeniem. Wybrane problemy edukacji akademickiej osób NiepeÏnosprawnychǡ Ǥ Ǥ ǦÑ ǡ ǤǡǤͻǤ 64 ׸ ×Ïä Ǥ ǡä ǡǤ Ï × Ï ǡ ©ǡ Ă ¸ä × Ï ¦ Ă äǤ ¦Ïǡ Ï×ǡÏ ×ä ×Ï Ǥ Rekomendacje. ǡ ǡ ©¦¸¦ǡǣ ¸ ¸© ǡ¸×ǡ ǡ Ï× ǡ ¸©ǡ ¸××Ă ǡ ¸ ǡ × Ï × Ï ȋǤÏ Ǥ×Ï Ȍǡ ¸ ǡ ǡ Ăǡ ¸ǡ ¸×ä ¸ǡ ¸ ͳͲͷǤ Bior¦c pod uwag¸ wczeäniej prezentowane wyniki badaÑ, niezb¸dne jest takĂe nieustanne podnoszenie poziomu äwiadomoäci i wiedzy na temat warunków funkcjonowania osób niepeÏnosprawnych wäród kadry akademickiej, administracyjnej i technicznej uczelni poprzez system szkoleÑ i kompleksowe dziaÏaniapromocyjne. Ï Ă ǡ × Ñ ʹͲͲͷ ¸ ǡ ä× × Ï¦ ä ¦ Ïä × ¦ Ï Ǥ ¸ ¦¸ Ăǡ Ă Ăǡ Ï Ǥ Ă ǡ× ͳͲͷ Ǥ ǡ Ǥ ¸ǡ Sytuacja studentów NiepeÏnosprawnych na przykÏadzie WyĂszej SzkoÏy Informatyki i Zarz¦dzania w Rzeszowieǡ ȏǣȐ Mi¸dzy integracj¦ a wykluczeniem. Wybrane problemy edukacji akademickiej Osób NiepeÏnosprawnychǡǤǤ ǦÑ ǡǤǡǤͳͲͳǤ 65 ׸ ×Ïä Ǥ ǡä ǡǤ Ïä ¦ © ¸ Ñ ×Ă ͳͲǤ ǡ × ¦ × Ï × ǣǷĂ©ǫdz ǡ Ă Ǥ × Ï ¦ © ¦ ¸ Ïä Ǥ × Ï ǡ ǡ¦ © ǡ ×ǡ ¸¦ Ϧ Ǥ NaleĂy zatem podkreäli© potrzeb¸ elastycznego podejäcia oraz porzucenia nadmiernej biurokratyzacji systemu wsparcia bezpoäredniego, na jakie powinni liczy©studenciniepeÏnosprawniwärodowiskuakademickim. ä ¦ ¦ ¦ ¸ ¸ ÏǤ ¦ ¦ ¦ǡ ¸ä ¦ ǡ Ă ǡ Ǥ Ă ©ǡ Ă Ï äǡ ×ä ¸ä ä× ǡ × ǡ Ă × × Ï ȋ Ǥ × Ï ǡ Ï Ǥ × Ï ǤȌǤ ¸ ǡ ¦ Ï ¸ Ï ǡ ¸¦ ×Ǥ ¦ © Ïǡ ¦ ää ××ĂÏä Ǥ ¸ä ¦ ¦ Ï× Ǥ × ¦ Ǥ ¦ ǡ ǤǤ ǡ ¸ × Ǧ ¦ǡ ¸ ϦǤ Ϧ ¦ ͳͲ Ǥ ǡ Dost¸p osób niepeÏnosprawnych do praw spoÏecznych w Europieǡ ǡ ʹͲͲ͵Ǥ 66 ׸ ×Ïä Ǥ ǡä ǡǤ © Ă ¸ ȋ¸ Ȍǡ ¸ Ï Ñ¸ȋ × Ǧ ȌǤ ¦ ¦ × Ï Ñ ää × ǡ × ¦ ¸ × ×Ă Ïä Ǥ ʹͲͲͺ ǡ ¸Ï Ï ¦ Ï Ǥ ¸ä© Ï Ï Ȃ Ñ Ï ǡ × ¦Ï ä × Ï ǡ Ï Ï× ǡ × Ï × ǡ Ï ×Ǥ ǡ ǤǤ O× O×ǤĂ Ï ¸ Ñ Ƿ dzǡ ¦ × ¦ Ǥ ä© ȋ × Ȃ ǡ ǡ ǡ Ñǡ ǡ Ï Ȍ Ï × ÏÑ × Ï ǡ © ¸ ǡ ¸© × Ï Ă Ï Ǥ äǡ × ǡ × ¸ ×Ï ¦ © ¦ ¸ǡ ¦ × Ï ¦ ¸ ¸ǡ ǡ צ ¸ ×Ă ÑǤ Ï ¦ Ïä ǡ × Ï © Ǥ Ǥ 67 ׸ ×Ïä Ǥ ǡä ǡǤ ¦ ¸ ¸ǡ ä Ï × ¸ä × Ï Ăä ǡ¦ ¦ × Ï ǡ Ăǡ Ă Ă© ¸ǡ Ă ¸ ¦ Ï Ï × ¸¦ ©Ǥ Ă ¦¸ ǡ × ×Ă ¸¦ Ï © × Ï ǡ ¦¦ ¸ä Ǥ Wybraneregulacjeprawne: ǤʹͶǤͶ ×Ï ǡ Ǥͳ͵ǤͳͻǡǤͻͶǤͳͳͳǡǤͳʹǡǤͳͻǤͷǡǤͳ͵ ǤͳʹǡǤͳͺͲǡǤͳͻͻǤͳͶʹ ʹͲͲͷǤPrawo oszkolnictwiewyĂszymȋǤǤͳͶǡǤͳ͵ͷǤȌǤ drAnnaebrak Autorka peÏni w Fundacji Instytut Rozwoju Regionalnego funkcj¸ koordynatora wspóÏpracy mi¸dzysektorowej. Od wielu lat aktywnie dziaÏa w obszarze zwi¸kszania dost¸pnoäciuczelnidlaosóbniepeÏnosprawnych. 68