Przydatność wybranych markerów biochemicznych w

Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia, tom 4, zeszyt 4, 197-201, 2011
Przydatność wybranych markerów biochemicznych
w przewidywaniu wystąpienia preeklampsji u ciężarnych
MICHAŁ KREKORA1, KATARZYNA ZYCH2, LIDIA BIESIADA1, ZBIGNIEW PIETRZAK1,
URSZULA FAFLIK1, GRZEGORZ KRASOMSKI1
Streszczenie
Cel pracy: Celem pracy była ocena, czy stężenia wybranych parametrów biochemicznych w surowicy krwi między
11. a 14. tygodniem ciąży jest przydatna w przewidywaniu wystąpienia stanu przedrzucawkowego u ciężarnych.
Materiał i metody: Grupę badaną stanowiło 50 pacjentek nieobciążonych nadciśnieniem tętniczym, u których podczas
pierwszego trymestru ciąży pobrano próbki krwi celem oznaczenia stężenia, naczyniowo-śródbłonkowego czynnika
wzrostu (VEGF) aktywiny A oraz endogliny (CD105) w surowicy krwi pomiędzy 11. a 14 tygodniem ciąży. Badania
przeprowadzono ze środków pracy własnej nr 502-15-801 Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Oznaczeń dokonywano
metodą immunoenzymatyczną ELISA, stosując zestawy Quantikine. Badania wykonywano zgodnie z procedurą
ustaloną przez producenta zestawów. Wyniki: Spośród 50 ciężarnych biorących udział w badaniu u czterech wystąpił
stan przedrzucawkowy. Poziom stężenia VEGF wynosił 1,92 pg/ml w ciążach z rozwiniętą rzucawką vs 2,51 pg/ml, ale
różnica ta nie jest istotna statystycznie p = 0.247. Poziom stężenia aktywiny A różnił się znacząco w obu badanych
grupach i wynosił odpowiednio 1675,5 pg/ml, u których rozwinął się stan przedrzucawkowy vs 1212,8 pg/ml w grupie
kobiet z ciążą przebiegającą bez powikłań. Natomiast stężenie endogliny CD105 wynosiło 9,0 pg/ml w ciężarnych,
u których rozwinął się stan przedrzucawkowy vs 8,32 pg/ml w ciążach przebiegających bez powikłań, różnica ta
również nie była istotna statystycznie p = 0,371. Wnioski: 1) Zaobserwowano istotną statystycznie różnicę w poziomie
stężenia aktywiny A w grupie pacjentek z ciążą, w której przebiegu wystąpił stan przedrzucawkowy w stosunku do grupy
pacjentek z ciążą o prawidłowym przebiegu p = 0,054. 2) Nie zaobserwowano istotnej statystycznie różnicy w poziomie
stężenia VEGF oraz endogliny CD105 w grupie pacjentek z ciążą, w której przebiegu wystąpił stan przedrzucawkowy
w stosunku do grupy pacjentek z ciążą o prawidłowym przebiegu, odpowiednio wynosiło p = 0,247, p = 0,371.
Słowa kluczowe: stan przedrzucawkowy, VEGF, aktywina A, endoglina, ciąża
Wstęp
Stan przedrzucawkowy jest złożonym problemem chorobowym występującym w 5-8% wszystkich ciąż. Jest on
główną przyczyną zwiększonego ryzyka powikłań okołoporodowych oraz zgonów zarówno matek, jak i noworodków. Do głównych objawów stanu przedrzucawkowego
należą nadciśnienie tętnicze z towarzyszącym białkomoczem. Objawy te najczęściej po raz pierwszy zaobserwować można po 20. tygodniu ciąży i zazwyczaj ustępują
w ciągu 42 dni po porodzie [2]. Około 15% stanów
przedrzucawkowych przebiega bez wcześniej występującego nadciśnienia oraz białkomoczu, objawy takie jak
ból głowy, nieostre widzenie, ból brzucha lub nieprawidłowe wyniki badań laboratoryjnych (małopłytkowość,
wzrost aktywności enzymów wątrobowych) są podstawą
rozpoznania stanu przedrzucawkowego [1]. Zaburzenie
to ma większą częstość występowania wśród pierwiastek
oraz w ciążach wielopłodowych lub po zastosowaniu technik wspomaganego rozrodu [29].
Etiologia stanu przedrzucawkowego nie jest wyjaśniona, a podejmowane próby jej określenia pozwoliły jedynie
na lepsze poznanie patogenezy tego schorzenia niedoprowadzając jednak do ostatecznego ustalenia wywołującego
ją schorzenia.
Nie w pełni jasna etiologia stanu przedrzucawkowego,
stopień zagrożenia dla przyszłej matki, a także jej dziecka,
skłoniła autorów do podjęcia tematu i wykorzystania wybranych markerów biochemicznych w przewidywaniu wystąpienia preeklampsji u ciężarnych [22].
Niewątpliwie wyjaśnienie wzajemnych interakcji pomiędzy badanymi czynnikami przyczyniłoby się do lepszego poznania wieloczynnikowej etiologii i różnych patomechanizmów prowadzących do wystąpienia stanu przedrzucawkowego. Aby badania przesiewowe były skuteczne,
powinny być wystarczająco czułe i specyficzne i muszą zapewnić odpowiednią dodatnią wartość prognostyczną [3]. Do chwili obecnej, zostało opisanych kilkanaście
różnych markerów, samodzielnie lub w połączeniu, które
mogą spełniać te kryteria [17, 29].
W czasie ostatnich lat przeprowadzono wieloośrodkowe badania, mające na celu uzyskania specyficznego
markera biochemicznego stanu przedrzucawkowego.
Naczyniowo-śródbłonkowy czynnik wzrostu (VEGF),
zwany również czynnikiem przepuszczalności naczyń
(VPF), jest uważany obecnie za kluczowy czynnik regulujący fizjologiczną i patologiczną angiogenezę. Wykazano
obecność czynnika VEGF w ciąży fizjologicznej w osoczu
ciężarnych, zwłaszcza w III trymestrze jej trwania, a także
1
II Katedra Ginekologii i Położnictwa Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, Klinika Położnictwa i Ginekologii Instytutu Centrum Zdrowia
Matki Polki
2
Katedra Pediatrii i Immunologii Wieku Rozwojowego Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, Klinika Pediatrii, Kardiologii Prewencyjnej
i Immunologii Wieku Rozwojowego
198
M. Krekora, K. Zych, L. Biesiada, Z. Pietrzak, U. Faflik, G. Krasomski
w osoczu krwi pępowinowej. U ciężarnych ze stanem
przedrzucawkowym obserwowano istotnie niższe stężenie
tej substancji w porównaniu ze zdrowymi ciężarnymi już
w II trymestrze ciąży [12, 13].
Bardzo obiecujące wydają się wyniki badań nad aktywiną A. W ciąży podstawowym źródłem krążącej aktywiny
są: łożysko, doczesna oraz błony płodowe [9]. W ciążach
o prawidłowym przebiegu stężenie aktywiny A stopniowo
rośnie od początku ciąży aż do 38. tygodnia jej trwania, a
następnie obniża pomiędzy 38. a 41. tygodniem ciąży [10,
11]. Stężenie aktywiny A jest znacząco podwyższone u pacjentek z preeklampsją, a efekt ten jest jeszcze bardziej
nasilony u pacjentek z rozpoznanym zespołem HELLP.
Należy podkreślić, że u pacjentek z ciążą o prawidłowym
przebiegu lub z przewlekłym nadciśnieniem wartości te
pozostają bez zmian bądź nieznacznie wzrastają z wiekiem
ciąży [14].
Rozpuszczalna Endoglina (CD105, sEng) jest koreceptorem dla transformującego czynnika wzrostu komórkowego (TGF-$), została zlokalizowana zarówno w syncytiotrofoblaście, jak i w komórkach śródbłonka. Jest ona odpowiedzialna za angiogenezę, różnicowanie komórek śródbłonka i regulacji napięcia naczyń poprzez śródbłonkową
syntetazę tlenku azotu. W ciąży o prawidłowym przebiegu
na przełomie I i II trymestru stężenie sEng znacznie się
obniża, zaś w ciąży, w której rozwinie się preeklampsja, to
zjawisko jest nieobecne. Wykazano istnienie korelacji między wzrostem sEng w ciąży w szczególności nasilonej między 17. a 20. tygodniem ciąży a rozwojem preeklampsji
i nasileniem objawów chorobowych [4].
Celem pracy była ocena, czy stężenia wybranych parametrów biochemicznych w surowicy krwi między 11.
a 14. tygodniem ciąży jest przydatna w przewidywaniu wystąpienia stanu przedrzucawkowego u ciężarnych.
Materiał i metody
Badania przeprowadzono w dwóch etapach w Klinice
Położnictwa i Ginekologii II Katedry Ginekologii i Położnictwa Uniwersytetu Medycznego w Łodzi w latach 20102011.
Pierwszy z nich stanowił część kliniczno-biochemiczną, podczas której przeprowadzona została ocena kliniczna i diagnostyka. Do badań zostało zakwalifikowanych
50 ciężarnych pomiędzy 11. a 14. tygodniem ciąży. Z badań wykluczono ciężarne z ciążą wielopłodową oraz ciężarne z następującymi położniczymi i niepołożniczymi powikłaniami ciąży: anomalie płodu lub jego obumarcie; bezobjawowy bakteriomocz lub odmiedniczkowe zapalenie
nerek, nadciśnienie tętnicze przewlekłe, choroby serca
(klasy II-IV), choroby nerek, cukrzyca oraz choroby o podłożu autoimmunologicznym. Ciężarne, u których doszło
do rozwoju nadciśnienia ciążowego lub PE, stanowiły
właściwą grupę badaną. Diagnostyka preeklampsji oparta
była na ogólnie przyjętych kryteriach rozpoznania choroby [8]. Wszystkie ciężarne zostały następnie objęte kom-
pleksową opieką położniczą, a w razie wystąpienia nadciśnienia ciążowego lub preeklampsji były hospitalizowane
w Klinice. Ciężarne, które spełniały ww. kryteria, po poinformowaniu o celu badań i wyrażeniu zgody były włączono do badań. Od każdej ciężarnej pobrano próbkę krwi na
badania obejmujące oznaczenie morfologii, leukocytozy,
wykładników funkcji nerek oraz lipidogramu oraz próbkę
krwi celem oceny, VEGF, aktywiny A oraz endogliny.
Drugi etap badań obejmował analizę dokumentacji
oraz przeprowadzenie analizy statystycznej uzyskanych
wyników. Uzyskano zgodę Komisji Etyki Badań Lekarskich
Instytutu „Centrum Zdrowia Matki Polki”. Powyższe badania przeprowadzono ze środków finansowych pracy własnej nr 502-15-801 Uniwersytetu Medycznego w Łodzi.
Krew do badań pobierano z żyły odłokciowej do probówek zawierających żel separacyjny firmy SARSTET. Po
odwirowaniu w temp. +4EC z siłą odśrodkową 1000 × g surowicę przenoszono do probówek typu Eppendorf i przechowywano w temperaturze !20EC. Przed przystąpieniem
do badań próbki rozmrażano w temperaturze pokojowej
i dokładnie mieszano. Stężenie naczyniowo-śródbłonkowego czynnika wzrostu, aktywiny A oraz endogliny w surowicy krwi oznaczano metodą immunoenzymatyczną ELISA,
stosując zestawy Quantikine firmy R&D Systems (USA).
Badania wykonywano zgodnie z procedurą ustaloną przez
producenta zestawów. Próg czułości dla aktywiny A wynosił 3,67 [0,75-7,85] pg/ml, zaś zakres referencyjny mieścił
się w przedziałach 142-753 pg/ml. Dla VEGF próg czułości
wynosił 9,0 pg/ml, zakres referencyjny [62-707] pg/ml.
Natomiast dla oceny stężenia endogliny próg czułości był
0,007 ng/ml a zakres referencyjny [2,54-7,06] ng/ml.
W opracowaniu wyników badań wykorzystano następujące metody statystyczne: test Manna-Whitneya do porównywania parametrów położenia (wartość oczekiwana)
badanych zmiennych w dwóch grupach: pacjentki w ciąży
przebiegającej bez powikłań i pacjentki w ciąży, u których
wystąpił stan przedrzucawkowy. Wybór testu nieparametrycznego spowodowany był małą liczebnością grupy pacjentek w ciąży zagrożonej rzucawką oraz niespełnieniem
założenia o normalności rozkładu badanej cechy w grupie
pacjentek w ciąży o prawidłowym przebiegu. Dla VEGF,
aktywiny A oraz endogliny zastosowano test jednostronny
gdyż znany był kierunek zmian tego parametru w ciążach
zagrożonych wystąpieniem stanu przedrzucawkowego
oraz jednozmiennowy model regresji logistycznej dla oceny wybranych czynników ryzyka [15, 16]. Dla wszystkich
stosowanych testów statystycznych przyjęto poziom istotności " = 0,05. W regresji logistycznej zamiast prawdopodobieństwa w teście Walda podano granice 95% przedziału
ufności dla ilorazu szans (OR). Interpretacja tego przedziału jest następująca: jeśli podany przedział liczbowy pokrywa wartość 1, to iloraz szans nie różni się w sposób
istotny statystycznie od jedności. Zatem potencjalny czynnik ryzyka nie jest istotnie związany z prawdopodobieństwem (ryzykiem) wystąpienia preeklampsji.
Przydatność wybranych markerów biochemicznych w przewidywaniu wystąpienia preeklampsji u ciężarnych
Wyniki
Wyniki przedstawiono na wykresach.
3,5
3,0
VEGF
2,5
2,0
1,5
1,0
ciąże przebiegające
bez powikłań
ciąże ze stanem
przedrzucawkowym
Ryc. 1. VEGF w porównywanych grupach
Zaobserwowano różnicę w poziomie stężenia VEGF
w grupie pacjentek z ciążą, w której przebiegu wystąpił
stan przedrzucawkowy, w stosunku do grupy pacjentek
z ciążą o prawidłowym przebiegu. Różnica ta nie jest jednak istotna statystycznie p = 0,247. Poziom stężenia VEGF
wynosił 1,92 pg/ml w ciążach z rozwiniętą rzucawką vs
2,51 pg/ml w ciążach o przebiegu bez powikłań.
2500
2000
Activin A
1500
1000
500
0
ciąże przebiegające
bez powikłań
ciąże ze stanem
przedrzucawkowym
Ryc. 2. Aktywina A w porównywanych grupach.
Na rycinie zaznaczono wartości średnie (wysokość słupka)
i odchylenia standardowe (wąsy)
12
Edoglina Cd105
10
8
6
4
2
0
Poziom stężenia aktywiny A różnił się znacząco w obu
badanych grupach i wynosił odpowiednio 1675,5 pg/ml
u kobiet, u których rozwinął się stan przedrzucawkowy vs
1212,8 pg/ml w grupie kobiet z ciążą przebiegającą bez
powikłań. Obserwowana różnica jest istotna statystycznie,
p = 0,054.
Stężenie endogliny CD105 wynosiło 9,0 pg/ml w grupie
ciężarnych, u których rozwinął się stan przedrzucawkowy
vs 8,32 pg/ml w ciążach przebiegających bez powikłań,
różnica również nie była istotna statystycznie p = 0,371.
Dyskusja
0,5
0
199
ciąże przebiegające
bez powikłań
ciąże ze stanem
przedrzucawkowym
Ryc. 3 . Endoglina CD105 w porównywanych grupach.
Na rycinie zaznaczono wartości średnie (wysokość słupka)
i odchylenia standardowe (wąsy)
Mimo istnienia wielu potencjalnych markerów stanu
przedrzucawkowego wiarygodność tych markerów w przewidywaniu jego wystąpienia jest niespójna pomiędzy cytowanymi badaniami w pracy. Trwają poszukiwania jednego, skutecznego o wysokiej specyficzności i czułości markera stanu przedrzucawkowego. Sharkey i wsp. wykonali
oznaczenia stężeń VEGF w osoczu matek, u których ciąża
przebiegała bez powikłań i u matek ze stanem przedrzucawkowym [27]. Osoczowe stężenia VEGF u kobiet w ciąży o przebiegu fizjologicznym były istotnie niższe niż u kobiet z preeklampsją, zatem przypuszcza się, że stan przedrzucawkowy jest następstwem zmniejszonej perfuzji łożyskowej spowodowanej brakiem przemiany tętnic spiralnych w tętnice maciczno-łożyskowe, które na skutek braku
warstwy mięśniowej umożliwiają znaczne obniżenie oporu
obwodowego naczyń [29].
W patogenezie preeklampsji istotną rolę odgrywa również aktywacja komórek śródbłonka. Baker i wsp. zasugerowali, że zaburzenie funkcji komórek śródbłonka
może być spowodowane podwyższonym stężeniem surowiczego VEGF, co sugeruje rolę tego czynnika w etiologii
stanu przedrzucawkowego. Wydaje się, że opisane wyżej procesy są jednymi z istotnych elementów patomechanizmu powstawania nadciśnienia indukowanego ciążą
[21].
W chwili obecnej wiadomo, że aktywina A jest nie tylko jednym z markerów stanu przedrzucawkowego, ale może towarzyszyć też innym schorzeniom w trakcie trwania
ciąży [21]. Spencer i wsp. w badaniu obejmującym 64 kobiety ciężarne ze stanem przedrzucawkowym wykazali, że
mimo podwyższonego stężenia aktywiny A u kobiet ze stanem przedrzucawkowym w pierwszym trymestrze ciąży,
w porównaniu z grupą kontrolną było ono zbyt niskie, aby
jednoznacznie przewidzieć, u których z tych kobiet rozwinie się preeklampsja [21]. Seufert i wsp. w 2004 r. wskazali,
iż aktywina A jest markerem o wysokiej czułości i jej stężenie koreluje z nasileniem objawów chorobowych [9].
Według Raportu Światowej Organizacji Zdrowia przedstawionego przez Conde-Agudelo A i wsp. połączenie markerów prowadzi do wzrostu wrażliwości i specyfiki w porównaniu z oceną tylko jednego markera, przypisując również
duże znaczenie nie tylko samym markerom biochemicznym, ale również ultrasonograficznym [22].
200
M. Krekora, K. Zych, L. Biesiada, Z. Pietrzak, U. Faflik, G. Krasomski
W ciąży o prawidłowym przebiegu obserwowane jest
istotne obniżenie stężenia endogliny CD105 między I i II
trymestrem jej trwania. Zjawisko to u ciężarnych, u których
rozwinie się preeklampsja, jest nieobecne. Badania przeprowadzone przez Ravi T. i wsp. w 2011 roku potwierdziły
znaczenie endogliny jako czynnika predykcyjnego w rozwoju preeklampsji. Autorzy w cytowanej pracy stwierdzili,
iż dwukrotny wzrost stężenia sEng w 17-20. tygodniu ciąży
przewiduje rozwinięcie się stanu przedrzucawkowego
[5].Potwierdzono różnież, że stężenie sEng koreluje z nasileniem choroby i ulega obniża się po zakończeniu ciąży
[4].
Wyjaśnienie wzajemnych interakcji pomiędzy badanymi czynnikami przyczyniłoby się do lepszego poznania
wieloczynnikowej etiologii i różnych patomechanizmów
prowadzących do wystąpienia stanu przedrzucawkowego.
Otrzymanie pozytywnych wyników i poziomu wybranych
parametrów biochemicznych w surowicy krwi matki umożliwiłoby wczesną selekcję ciężarnych zagrożonych wystąpieniem preeklampsji, a tym samym uniknięcia wielu powikłań położniczych.
Wnioski
Zaobserwowano istotną statystycznie różnicę w poziomie stężenia aktywiny A w grupie pacjentek z ciążą w której przebiegu wystąpił stan przedrzucawkowy w stosunku do grupy pacjentek z ciążą o prawidłowym przebiegu
p = 0,054.
Nie zaobserwowano istotnej statystycznie różnicy poziomu stężenia VEGF oraz endogliny CD105 w grupie
pacjentek z ciążą, w której przebiegu wystąpił stan przedrzucawkowy w stosunku do grupy pacjentek z ciążą o prawidłowym przebiegu, odpowiednio p = 0,247, p = 0,371.
Badana grupa pacjentek wydaje się zbyt mała, a przedstawione wyniki badań nadal nie wskazują jednoznacznie
na możliwość zastosowania VEGF, aktywiny A oraz endogliny jako samodzielnych markerów we wczesnej diagnostyce stanu przedrzucawkowego.
Piśmiennictwo
[1] Teliga-Czajkowska J. (2004) Ogólnoustrojowe zaburzenia
w przebiegu nadciśnienia ciążowego – zespół HELLP. Nadciśnienie tętnicze. Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków: 729-732.
[2] Davison J.M., Homuth V., Jeyabalan A. et al. (2004) New Aspects in the Pathophysiology of Preeclampsia. J. Am. Soc.
Nephrol. 15: 2440-2448.
[3] Ay E., Kavak Z.N., Elter K., Gokaslan H., Pekin T. (2005)
Screening for pre-eclampsia by using maternal serum inhibin
A, activin A, human chorionic gonadotropin, unconjugated
estriol, and alpha-fetoprotein levels and uterine artery Doppler in the second trimester of pregnancy. Aust. N. Z. J. Obs-
tet. Gynaecol. 45, 4: 283-288.
[4] Leszczyńska-Gorzelak B, Poniedziałek-Czajkowska E. (2009)
Perinatologia Neonatologia i Ginekologia, 2( 2): 94-101.
[5] Thadhani R., Kisner T. et al.(2011) Pilot Study of Extracorpo-
real Removal of Soluble Fms-Like Tyrosine Kinase 1 in Preeclampsia, Circulation
[6] Bersinger N. A., Smarason A.K., Muttukrishna S. et al. (2003)
Women with preeclampsia have increased serum levels of
pregnancy-associated plasma protein A (PAPP-A), inhibin A,
activin A and soluble E-selectin. Hypertens Pregnancy, 22,
1: 45-55.
[7] Bersinger NA, Groome N, Muttukrishna S. (2002): Pregnancy-
associated and placental proteins in the placental tissue of
normal pregnant women and patients with pre-eclampsia at
term. Eur. J. Endocrinol. 147, 6: 785-93.
[8] Blackburn CA, Keelan JA, Taylor RS et al. (2003) Maternal
serum activin A is not elevated before preeclampsia in
women who are at high risk. Am. J. Obstet. Gynecol. 188, 3:
807-11.
[9] Seufert R., Neubert S., Tanner B. et al. (2004) Inhibins and Ac-
tivin A in hypertensive Disorders of Pregnancy and HELLP
Syndrome. Zentralbl. Gynakol. 126(3): 148-153.
[10]Davidson E.J., Riley S.C., Roberts S.A. et al. (2003) Maternal
serum activin, inhibin, human chorionic gonadotrophin and
alpha-fetoprotein as second trimester predictors of preeclampsia. BJOG. 110, 1: 46-52.
[11]Ekbom P, Damm P, Andersson AM et al. (2006) Serum levels
of activin A and inhibin A are not related to the increased
susceptibility to pre-eclampsia in type I diabetic pregnancies. Acta Obstet. Gynecol. Scand. 85, 2: 143-7.
[12]Cooper J.C., Sharkey A.M., Charnock-Jones D.S. (1996) VEGF
mRNA levels in placentae from pregnancies complicated by
pre-eclampsia. Br. J. Obstet. Gynaecol. 103: 1191-96.
[13]Kim S.Y., Ryu H.M., Yang J.H. (2007) Increased sFLT-1 to
PIGF ratio in women who subsequently develop preeclampsia. J. Korean Med. Sci. 22: 873-877.
[14]Florio P., Ciarmela P., Luisi S. et al. (2002) Pre-eclampsia
with fetal growth restriction: placental and serum activin A
and inhibin A levels. Gynecol Endocrinol. 16, 5: 365-72.
[15]Florio P., Reis F.M., Severi F.M. (2006): Umbilical cord serum
activin A levels are increased in pre-eclampsia with impaired blood flow in the uteroplacental and fetal circulation.
Placenta 27, 4-5: 432-437.
[16]Hanisch C.G., Pfeiffer K.A., Schlebusch H. et al. (2004) Adhe-
sion molecules, activin and inhibin candidates for the biochemical prediction of hypertensive diseases in pregnancy?
Arch. Gynecol. Obstet. 270, 2: 110-5.
[17]Krzemińska-Pakuła M., Kurpesa M. et al. (2004) Nadciśnienie
tętnicze u kobiet w ciąży. Polski Przegląd Kardiologiczny 6,
4: 445-448.
[18]Muttukrishna S., Hyett J., Paine M. (2006) Uterine vein and
maternal urinary levels of activin A and inhibin A in preeclampsia patients. Clin Endocrinol. 64, 4: 469-73.
[19]Ong C.Y Liao A.W., Munim S. et al. (2004) First-trimester maternal serum activin A in pre-eclampsia and fetal growth
restriction. J. Matern. Fetal Neonatal. Med. 15, 3, 176-80.
[20]Baker P.N., Krasnow J., Roberts J.M. et al. (1995) Elevated
serum levels of vascular endothelial growth factor in patients with pre-eclampsia. Obstet. Gynecol. 86 :815-821.
[21]Conde-Agudelo A., Villar J., Lindheimer M. (2004) World
Health Organization systematic review of screening tests for
preeclampsia. Obstet. Gynecol. 106(4): 869.
[22]Silver H.M., Lambert-Messerlian G.M., Reis F.M. et al.(2002)
Mechanism of increased maternal serum total activin a and
inhibin a in preeclampsia. J. Soc. Gynecol. Investig. 9, 5: 308-
12.
[23]Spencer K., YU C.K.H., Savvidou M. et al. (2006) Prediction
of pre-eclampsia by uterine artery Doppler ultrasonography
and maternal serum pregnancy-assciated plasma protein-A,
free beta-human chorionic gonadotropin, acticvin A and inhibin A at 22 + 0 to 24+ weeks’ gestation. Ultrasound Obstet.
Gynecol. 27: 658-663.
Przydatność wybranych markerów biochemicznych w przewidywaniu wystąpienia preeklampsji u ciężarnych
[24] Tannetta D.S, Muttukrishna S., Groome N.P. et al. (2003) En-
dothelial cells and peripheral blood mononuclear cells are
a potential source of extraplacental activin a in preeclampsia.
J. Clin. Endocrinol. Metab. 88, 12: 5995-6001.
[25] Tjoa M.L., Oudejans C.B., van Vugt J.M. et al. (2004) Markers
for presymptomatic prediction of preeclampsia and intrauterine growth restriction. Hypertens. Pregnancy 23, 2: 171-189.
[26] Sharkey A.M., Cooper J.C., Balmforth J.R. et al.(1996) Maternal plasma levels of vascular endothelial growth factor in
normotensive pregnancies and in pregnancies complicated
by pre-eclampsia. Eur. J. Clin. Invest, 26 (12): 1182-1185.
201
[27]Grill S., Rusterholz C., Zanetti-Dällenbach R. et al.(2009) Potential markers of preeclampsia – a review, Reproductive
Biology and Endocrinology 7: 70.
[28]Markowska A, Drews K (2005) Angiogeneza w rozrodczości,
Adv. Clin. Exp. Med, 14, 1: 123-127.
J
Michał Krekora
Klinika Położnictwa i Ginekologii Instytutu
Centrum Zdrowia Matki Polki
93-338 Łódź, ul Rzgowska 281/289
e-mail: [email protected]
Usefulness of biochemical markers in predicting the occurrence preeclampsia
in pregnant women
Objectives: The aim of this study was to evaluate whether the concentrations of selected biochemical parameters in
serum between 11 and 14 weeks' gestation is useful in predicting the occurrence of preeclampsia in pregnant women.
Material and methods: The study group consisted of 50 hypertensive patients unloaded in which during the first
trimester of pregnancy, blood samples were taken to determine the concentration of activin A, vascular endothelial
growth factor (VEGF) and endogliny (CD105) in serum between 11 and 14 weeks of gestation.The study was conducted
by means of their own work No. 502-15-801 Medical University of Lodz. Determinations were made using an ELISA
immunoassay, using kits Quantikine. Tests were performed in accordance with the procedure laid down by the manufacturer sets. Results: Of the 50 pregnant women who have determined the concentration of activin A in serum
between 11 and 14 weeks of gestation occurred in four pre-eclampsia. The concentration level of activin A differed
significantly in both groups and amounted to 1675.5 pg/ml, who developed pre-eclampsia vs 1212.8 pg/ml in women
with pregnancy extending without complications. While the concentration of VEGF was 1.92 pg/ml in pregnancies with
developed eclampsia vs 2.51 pg/ml, but this difference is not statistically significant p = 0.247. The concentration was
9.0 endogliny CD105 pg/ml in pregnant women who developed preeclampsia vs. 8.32 pg/ml in running pregnancies
without complications, this difference also was not statistically significant p = 0.371. Conclusions: 1) It was observed
a statistically significant difference in the level of concentration of activin A in the group of patients with pregnancy
occurred in the course of pre-eclampsia in relation to the group of patients with a normal course of pregnancy p =
0.054. 2) There was no statistically significant difference in the level of concentration of VEGF and CD105 endoglin in
the group of patients with pregnancy in the course of pre-eclampsia occurred in relation to the group of patients with
a normal course of pregnancy, respectively, p = 0.247, p = 0.371.
Key words: pre-eclampsia, VEGF, activin A, endoglin, pregnancy