Biuletyn Komunikacji Miejskiej

KARTY BEZSTYKOWE W KOMUNIKACJI MIEJSKIEJ W AGLOMERACJI VALENCIENNES
Stanis³aw Karasek
grudnia 1997 r. w regionie Valencien
nes (Francja) wprowadzono do u¿ytku
w transporcie zbiorowym karty bezstykowe w ramach programu znanego pod nazw¹ TRANSCARTE. Udzia³owcami programu
byli:
1
n koleje francuskie SNCF (regionalne),
n przedsiêbiorstwo komunikacji miejskiej
w Valenciennes dzia³aj¹ce pod nazw¹
SEMURVAL,
n przedsiêbiorstwo eksploatuj¹ce w mieœcie Valenciennes sieæ p³atnych parkingów dzia³aj¹ce pod nazw¹ Stationnement.
Wymienieni udzia³owcy wczeœniej podpisali umowê z Ministerstwem Transportu
oraz w³adzami Regionu Nord-Pas-de-Calais
dotycz¹c¹ finansowania prac badawczych i
rozwojowych.
Udzia³owcy uzgodnili, ¿e ka¿dy z nich
wprowadzi kartê w dogodnym dla siebie
momencie. Karta jest wielosystemowa i
mo¿e byæ u¿ywana jako portmonetka elektroniczna z mo¿liwoœci¹ jej do³adowywania do pu³apu 250 franków. Kart¹ t¹ mo¿na p³aciæ np. w sto³ówkach szkolnych, barach itp.
Wybrany typ karty TBH F90 spe³nia nastêpuj¹ce warunki:
ne na karcie dane, zapamiêtuje je, a
potem przekazuje do centrum rozlicze
niowego TRANCARTE za pomoc¹ podczerwieni podczas wjazdu autobusu do
zajezdni,
n w przypadku wyst¹pienia b³êdów (bra-
ku mo¿liwoœci odczytu) uruchamiany
jest system alarmowy, i karta mo¿e byæ
odczytana przy pomocy przenoœnego
komputera z tajnym kodem dostêpu do
niego,
n system umo¿liwia pe³n¹ analizê statystyczn¹ danych o podró¿y,
n karta dzia³a jako bezstykowa w autobusie, natomiast w systemie parkowania i na kolei dzia³a jak karta telefoniczna, dziêki czemu karta umo¿liwia zachowanie dotychczasowego
sprzêtu w systemie parkowania i na
kolei,
n karta ma “zatopione” dwie anteny:
Ü pierwsza przeznaczona jest do odbioru energii z czytnika (karta nie ma
baterii),
Ü druga s³u¿y do transmisji danych.
Jako typ karty w Valenciennes wybrano
kartê asynchroniczn¹. Dostêpne s¹ na rynku
dwa typy kart :
n szybkoœæ transakcji do oko³o 0,01 sek.
n karty chipowe synchroniczne,
n w trakcie zbli¿enia karty do czytnika,
n karty asynchroniczne.
chip czytnika odczytuje zarejestrowa-
Biuletyn Komunikacji Miejskiej nr 48
ORGANIZACJA KOMUNIKACJI MIEJSKIEJ NA ŒWIECIE
KARTY BEZSTYKOWE W KOMUNIKACJI MIEJSKIEJ
W AGLOMERACJI VALENCIENNES
11
KARTY BEZSTYKOWE W KOMUNIKACJI MIEJSKIEJ W AGLOMERACJI VALENCIENNES
W przypadku Valenciennes wybrano
system wielous³ugowy (tj. korzystaj¹ z niego u¿ytkownicy komunikacji miejskiej,
kolei, parkingów, barów. Koszt karty przyjêtej w Valenciennes wynosi 50 F, a przewidywany minimalny okres trwa³oœci karty wynosi 3 lata. Dla klientów korzystaj¹cych tylko okazjonalnie z komunikacji
miejskiej pozostawiono jako bilety jednorazowe – dotychczas stosowane bilety z
paskiem magnetycznym. Ich kontrola w
autobusie polega na w³o¿eniu w otwór “kasownika” umieszczony na górze tj. tak jak
robiono to dotychczas.
W Valenciennes stosowana jest zasada,
¿e przy wejœciu do autobusu kontrolowana jest wa¿noœæ biletu ka¿dego pasa¿era,
w tym równie¿ pracowników komunikacji
miejskiej posiadaj¹cych uprawnienia do
przejazdów bezp³atnych.
Niezale¿nie od tego przedsiêbiorstwo
zatrudnia kontrolerów, którzy prowadz¹
kontrolê biletow¹ podobnie jak w Polsce.
Kontrolerzy ci s¹ wyposa¿eni w specjalne
aparaty elektroniczne, umo¿liwiaj¹ce odczyt danych z karty bezstykowej.
W Valenciennes bilet jest wa¿ny przez
60 minut, ale na maksimum 4 przejazdy
(tj. 3 przesiadki). Karta bezstykowa dawana jest pasa¿erom po raz pierwszy bezp³atnie po wype³nieniu przez nich formularza.
Na kartê nanoszone s¹ zakodowane dane
personalne pasa¿era (nazwisko, adres,
uprawnienia do ulg, okres wa¿noœci karty
itp.) oraz przytwierdzona jest fotografia.
Przydzielany jest tak¿e numer karty. Zachowana jest pe³na dyskrecja o danych
zapisanych na karcie, gdy¿ s¹ one niewidoczne. Wszystkie karty maj¹ jednakowy
wygl¹d tak, ¿e nawet pasa¿erowie maj¹cy
uprawnienia do bezp³atnych, czy ulgoBiuletyn Komunikacji Miejskiej nr 48
wych przejazdów te¿ maj¹ identyczne karty z kartami pasa¿erów nie posiadaj¹cych
takich uprawnieñ.
W wypadku up³ywu terminu wa¿noœci
karty i jej zwrotu przez pasa¿era, otrzymuje on zwrot 20 franków. W wypadku kradzie¿y, zgubienia nowa, zastêpcza karta
wydawana jest bezp³atnie. Stara karta
umieszczana jest w rejestrze kart uniewa¿nionych i nikt z takiej karty nie mo¿e korzystaæ. We wszystkich innych przypadkach
pasa¿er p³aci za now¹ kartê 100 franków.
Dostawc¹ sprzêtu jest firma AES Prodata,
oprogramowanie dostarczy³o biuro studiów
kolei francuskich – RESARAIL 2000, a karty i
aparaty do ich kontroli dostarczy³a firma
BULL.
Materia³ opracowany
na podstawie informacji uzyskanych
w przedsiêbiorstwie komunikacyjnym
w Valenciennes
ORGANIZACJA KOMUNIKACJI MIEJSKIEJ NA ŒWIECIE
Pierwsze karty (z transakcj¹ synchroniczn¹) s¹ kartami prostymi bez mo¿liwoœci przekazywania telegramów. Karty asynchroniczne zawieraj¹ mikroprocesor i umo¿liwiaj¹
zastosowanie funkcji zabezpieczaj¹cych,
mo¿na kontrolowaæ zapisy, dzieliæ pamiêæ na
czêœci, gdy¿ ma ona wiêksz¹ pojemnoœæ.
12