20th Century Jewish history and Digital Story Telling

„20th Century Jewish history and Digital Story Telling
–
Connecting 21st century Polish students to 20th century history
www.feswar.org.pl
___________________________________________________________________________
Seminarium nauczycielskie z CENTROPĄ
W dniach 8 – 10 kwietnia 2016 r. obyło się w Krakowie przy wsparciu Fundacji im. Friedricha Eberta seminarium CENTROPY na temat nowoczesnych metod nauczania historii
Żydów w Polsce i na Ukrainie. W seminarium wzięło udział około 50 nauczycieli i nauczycielek z Polski, Ukrainy i Niemiec.
Kraków. Na początku seminarium Edward Serotta, dyrektor Centropy przedstawił działalność swojego centrum na rzecz badania i dokumentacji życia Żydów w Europie Wschodniej i
Środkowej (www.centropa.org).
Wprowadzenie do tematyki seminarium zrobił Jakub Nowakowski, dyrektor Żydowskiego Muzeum
Galicja, które również było organizacją partnerską
tego
rzenia.
wydaŻy-
dowskie Muzeum Galicja z siedzibą w Krakowie
powstało, by upamiętnić ofiary Holokaustu oraz
ukazać historię i kulturę Żydów z nowej perspektywy.
Wystąpienie
następnej
referentki,
dr
Edyty
Gawroń, poświęcone było historii Żydów w XX w.
W 1918 r. Żydzi w Polsce żyli we wszystkich 3 zaborach, przez co ich style życia się częściowo różniły.
Dopiero po odzyskaniu niepodległości przez Polskę
zjednoczyli się w jednym państwie i jednej wspólnocie,
które przed II Wojną Światową była największą w Europie i drugą co do wielkości na świecie. Przykładowo
33% ludności Warszawy w okresie międzywojennym
było pochodzenia żydowskiego. Jedynie 10% przeżyło
Holokaust. Edyta Gawroń przedstawiła codzienne życie
Żydów i Żydówek w dwudziestoleciu międzywojennym i
zaprezentowała m.in. postać Sary Schenirer, której
zawdzięcza się wielki przełom we wspólnocie żydowskiej, bowiem udało się jej przekonać ortodoksyjnych
rabinów o tym, aby edukacja szkolna była dostępna
również dla dziewcząt. Gawroń opisała początki antysemityzmu w Polsce, prądy migra1
„20th Century Jewish history and Digital Story Telling
–
Connecting 21st century Polish students to 20th century history
www.feswar.org.pl
___________________________________________________________________________
cyjne Żydów w Europie i na całym świecie
przed wybuchem II Wojny Światowej, jak
i życie Żydów i Żydówek, którzy przeżyli
Holokaust i pozostali po wojnie w Polsce.
Przedstawiła genezę pogromu kieleckiego
w 1946 r., w którym zamordowano 40
polskich Żydów i Żydówek, a ponad 80
zostało rannych. Wspomniała również o
antysyjonistycznej kampanii w Polsce w
latach 1967-68, po której wiele osób wyemigrowało z kraju. Życie publiczne, kulturowe i
religijne społeczeństwa żydowskiego odradzało się powoli, przykładowo poprzez otrzymanie Nagrody Nobla przez Isaaca Bashevisa Singera, upadek komunizmu w Polsce, ale też
poprzez nagrodzony licznymi Oscarami film Stevena Spielberga pt. „Lista Schindlera”.
Dzisiejsza gmina żydowska liczy 8.000 osób, staje się jednak coraz bardziej widoczna,
aktywna i stale rośnie.
Po tym referacie wprowadzającym nauczyciele i
nauczycielki w pracy grupowej wymieniali się
doświadczeniami i pomysłami, jak obszerny materiał edukacyjny Centropy, zawierający wiele
elementów - od zdjęć przez filmy po mapy można wykorzystywać podczas lekcji. Pierwszy
dzień seminarium zakończył się kolacją szabasową w Centrum Społeczności Żydowskiej w Krakowie.
Sobota rozpoczęła się wyświetleniem filmu Centropy „Żeby nie umarła pamięć”
(http://www.centropa.org/de/node/60518?language=pl&subtitle_language=pl) o Teofili
Silberring i jej życiu w przedwojennej Polsce. Również przy tej okazji uczestnicy i uczestniczki seminarium zastanawiali się w małych grupach, jak ten materiał można wykorzystać w lekcjach historii, WOS, ale też nauczaniu języków obcych, po czym sporządzali
plany takich lekcji. Ponadto Centropa opracowała aplikację mobilną, która prowadzi użytkowników i użytkowniczki śladami małej Tosi
Silberring przez żydowski przedwojenny Kraków. Część seminarium było poświęcone praktycznej pracy nad tą aplikacją.
2
„20th Century Jewish history and Digital Story Telling
–
Connecting 21st century Polish students to 20th century history
www.feswar.org.pl
___________________________________________________________________________
Popołudnie rozpoczęło się wyświetleniem filmu
Centropy „Return to Rivne – A Holocaust Story“
(http://www.centropa.org/centropa-
cinema/return-rivne-holocauststory?language=All&subtitle_language=All).
Następnie Prof. Maksim Gon z Państwowego
Uniwersytetu w Równem omawiał temat Holokaustu w tym tak dotkliwie nawiedzonym przez
zbrodnie niemieckie mieście, jak i o obrachunku z historią na Ukrainie.
W niedzielę, 10 kwietnia, nauczycielki Beata
Skuza z Wrocławia i Kirstin Lakeberg z
Bonn przedstawiły swoje doświadczenia i
najlepsze praktyki międzykulturowych projektów.
W nawiązaniu do tego Dominika Pyzowska z FES przedstawiła pracę Fundacji im.
Friedricha Eberta w Polsce i na Ukrainie, włączając w to wspierany od 2008 r. cykl seminariów i
konferencji związków zawodowych nauczycieli i
nauczycielek z Polski, Niemiec, Izraela i Austrii
(http://www.holocausteducation.eu/).
3