D - Sąd Apelacyjny w Lublinie

Sygn. akt III AUa 913/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 6 listopada 2013 r.
Sąd Apelacyjny w Lublinie III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie:
Przewodniczący - Sędzia
SA Barbara Mazurkiewicz-Nowikowska
Sędziowie:
SA Teresa Czekaj
SA Krystyna Smaga (spr.)
Protokolant: st. sekr. sądowy Bożena Klukowska
po rozpoznaniu w dniu 6 listopada 2013 r. w Lublinie
sprawy J. P.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w S.
o prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy
na skutek apelacji wnioskodawczyni J. P.
od wyroku Sądu Okręgowego w Siedlcach
z dnia 11 lipca 2013 r. sygn. akt IV U 852/12
oddala apelację.
UZASADNIENIE
Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. decyzją z dnia 20 sierpnia 2012 r odmówił J. P. prawa do renty z tytułu
niezdolności do pracy. Organ rentowy podniósł, że komisja lekarska ZUS stwierdziła, iż wnioskodawczyni jest zdolna
do pracy.
W odwołaniu od decyzji wnioskodawczyni domagała się jej zmiany i przyznanie prawa do renty. Wskazała, że
schorzenia, na które cierpi nie pozwalają jej na wykonywanie pracy.
W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wnosił o jego oddalenie.
Sąd Okręgowy w Siedlcach wyrokiem z dnia 11 lipca 2013 r oddalił odwołanie na podstawie następujących ustaleń
faktycznych i ich oceny prawnej.
J. P., urodzona (...), w dniu 28 maja 2012 r wystąpiła z wnioskiem o rentę z tytułu niezdolności do pracy,
dołączając zaświadczenie o stanie zdrowia. Po przeprowadzeniu badania lekarskiego lekarz orzecznik ZUS stwierdził,
że ubezpieczona nie jest niezdolna do pracy. Komisja lekarska ZUS, po rozpoznaniu u wnioskodawczyni przewlekłego
autoimmunologicznego zapalenia wątroby, autoimmunologicznego zapalenia tarczycy z niedoczynnością tarczycy
leczoną substytucyjnie, nadciśnienia tętniczego i niewielkich zmian zwyrodnieniowych stawów rąk, uznała ją za zdolną
do pracy.
Badając sporną okoliczność niezdolności do pracy Sąd dopuścił dowód z opinii biegłych lekarzy: gastrologa K. C.,
reumatologa H. P., kardiologa M. O., okulisty K. S., endokrynologa E. J.. Biegli w swoich opiniach (k. 7-8, 15-16,
27-28) stwierdzili u ubezpieczonej nadciśnienie tętnicze bez zmian narządowych, tylne odłączenie ciała szklistego
w oku lewym, starczowzroczność, przewlekłe limfocytarne zapalenie tarczycy z niedoczynnością w okresie leczenia
substytucyjnego, autoimmunologiczne zapalenie wątroby, chorobę wrzodową dwunastnicy, przewlekłe zapalenie
błony śluzowej żołądka. Schorzenia te, zdaniem biegłych, nie powodują niezdolności do pracy.
Sąd Okręgowy zważył, że odwołanie nie jest uzasadnione.
Sąd powołał się na art. 57 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń
Społecznych (Dz. U. Nr 162, poz.1118 ze zm.), zgodnie z którym renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje
ubezpieczonemu, który jest niezdolny do pracy, ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy, a niezdolność do
pracy powstała w okresach wymienionych w ustawie, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych
okresów. Sąd stwierdził, że analiza materiału dowodowego zebranego w sprawie wskazuje, że ubezpieczona nie spełnia
wszystkich warunków zawartych w tym przepisie. Odnośnie do warunku niezdolności do pracy Sąd podzielił opinię
biegłych, ponieważ została wydana przez lekarzy odpowiedniej specjalności po bezpośrednim zbadaniu ubezpieczonej
i zapoznaniu się z dokumentacją lekarską. Podniósł, że z opinii biegłych lekarzy sądowych wynika, że przy ocenie
stanu zdrowia wnioskodawczyni i uznaniu, że rozpoznane u niej schorzenia nie naruszają funkcji organizmu w
stopniu sprowadzającym niezdolność do pracy, biegli oparli się na dokumentacji medycznej dołączonej do akt
i przeanalizowali wyniki badań dotychczasowego leczenia. Zdaniem biegłych zgłaszane przez nią dolegliwości i
ich stopień zaawansowania nie mają znaczenia dla oceny zdolności do pracy. Sąd Okręgowy, dokonując oceny
prawidłowości wydanych opinii uznał je za miarodajny dowód w sprawie, tym bardziej, że biegli ocenili wszystkie
zgłaszane przez wnioskodawczynię dolegliwości. Wbrew stanowisku skarżącej, biegli dokonali wszechstronnego
rozważenia całego materiału dotyczącego leczenia ubezpieczonej.
Sąd podniósł również, ze na rozprawie w dniu 11 lipca 2013 r ubezpieczona kwestionowała opinie biegłych, lecz nie
zgłosiła żadnych wniosków dowodowych.
Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy na mocy art. 47714 § 1 kpc orzekł jak w wyroku.
Apelację od tego wyroku wniosła J. P., zaskarżając wyrok w całości i zarzucając:
- błędne ustalenia faktyczne, które miały wpływ na treść wyroku, polegające na stwierdzeniu, że odwołująca jest zdolna
do pracy,
- naruszenie przepisów prawa procesowego, art. 233 § 1 kpc, poprzez uznanie za wiarygodne wyników badania biegłych
lekarzy, w sytuacji, gdy apelująca podnosiła okoliczności jedynie pobieżnego przebadania jej oraz takiego samego
zapoznania się z dokumentacją przebiegu chorób i ich leczenia.
Apelująca wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez ustalenie niezdolności do pracy i przyznanie renty.
Apelująca wniosła też o dopuszczenie dowodu z opinii innej komisji lekarskiej na okoliczność jej niezdolności do pracy.
W uzasadnieniu apelacji skarżąca podała, że nie wyrok w jej ocenie jest niesłuszny, gdyż został oparty na wypaczonych
wynikach badania przeprowadzonego niezgodnie ze sztuką lekarską. Badania trwały około 3 - 5 minut i były bardzo
powierzchowne, a lekarze nie zapoznali się dokładnie z całą dokumentacją przebiegu i leczenia chorób, które jej
dotyczą. Przykładem jest stwierdzenie w opinii gastrologa, że skarżąca choruje od kilku lat, podczas gdy jest pod ciągłą
opieką lekarską od 1998 r. Ponadto w opiniach lekarskich jakie otrzymała brak jest opinii lekarza reumatologa na
temat choroby zwyrodnieniowej stawów (chociaż sugerował konieczność fizjoterapii co trzy miesiące). Pan doktor
złożył jedynie swój podpis pod oceną lekarza gastrologa. W ocenie skarżącej wszyscy opiniujący skupiali się jedynie na
jej wyglądzie, poziomie wykształcenia, wynikach badań (nie wnikając w przyczyny ich poprawy) i od samego początku
byli nastawieni na potwierdzenie wcześniejszego orzeczenia orzecznika ZUS.
Apelująca podkreśliła, że choroby autoimmunologiczne, z którymi się boryka od piętnastu lat, mają swoją specyfikę i
pokazują różne wyniki badań w zależności od trybu życia, jaki prowadzi. W okresie dużego stresu i wysiłku fizycznego,
co miało miejsce w czasie aktywności zawodowej, osiągały duże wartości, znacznie przekraczające ustalone normy.
Sąd Apelacyjny zważył co następuje.
Apelacja nie jest zasadna i podlega oddaleniu.
Sąd Apelacyjny podziela ustalenia faktyczne i ich ocenę prawną dokonaną przez Sąd pierwszej instancji.
Nie znajdują uzasadnienia zarzuty apelacji dotyczące naruszenia prawa procesowego.
Sąd Okręgowy przeprowadził wyczerpujące postępowanie dowodowe, dopuścił dowód z opinii biegłych o
specjalnościach odpowiednich do schorzeń apelującej. Opinie dają odpowiedź na pytanie Sądu w przedmiocie
niezdolności do pracy skarżącej, są logiczne, jednoznaczne i zgodne we wnioskach. Rozstrzygnięcie sprawy niniejszej
zależało od oceny stanu zdrowia skarżącej, dlatego konieczne było zasięgniecie wiadomości specjalnych, wobec czego
Sąd musiał skorzystać z opinii biegłych sądowych odpowiednich specjalności. Sąd pierwszej instancji prawidłowo
ustalił stan faktyczny sprawy po dokonaniu oceny opinii biegłych sądowych.
Przy czym zauważyć należy, że skarżąca pobierała rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy od 23 lipca 2009 r
do 31 lipca 2011 r. Decyzją z dnia 21 września 2011 r organ rentowy odmówił skarżącej prawa do renty na dalszy okres
i decyzja ta jest prawomocna. Oznacza to, że z dniem 1 sierpnia 2011 r skarżąca odzyskała zdolność do pracy. Aktualny
wniosek o rentę złożony został 28 maja 2012 r i dopiero pogorszenie stanu zdrowia skutkujące ponownym powstaniem
niezdolności do pracy uprawiałoby skarżąca do renty, przy spełnieniu innych wymaganych przez ustawę warunków.
Stosownie bowiem do art. 107 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń
Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2009 r Nr 153, poz. 1227 ze zm.), prawo do świadczeń uzależnionych od niezdolności
do pracy oraz wysokość tych świadczeń ulega zmianie, jeżeli w wyniku badania lekarskiego, przeprowadzonego na
wniosek lub z urzędu, ustalono zmianę stopnia niezdolności do pracy, brak tej niezdolności lub jej ponowne powstanie.
Z opinii biegłych, które były podstawą rozstrzygnięcia Sądu pierwszej instancji, w sposób oczywisty wynika, że
skarżąca, której częściowa niezdolność do pracy ustała z dniem 31 lipca 2011 r nie stała się ponownie niezdolna do
pracy.
Biegli sądowi specjaliści z zakresu chorób wewnętrznych i gastroenterologii K. C. oraz z zakresu chorób wewnętrznych
i reumatologii H. P. rozpoznali u wnioskodawczyni autoimmunologiczne zapalenie wątroby, chorobę wrzodową
dwunastnicy, przewlekle zapalenie błony śluzowej żołądka i nadciśnienie tętnicze. Z opinii tych biegłych wynika,
że u wnioskodawczyni brak niezdolności do pracy, co zgodne jest z orzeczeniem lekarza orzecznika. Badana leczy
się z powodu autoimmunologicznego zapalenia wątroby. Obecnie parametry biochemiczne są miernie podwyższone.
Brak cech upośledzenia funkcji wątroby, wątroba i śledziona niepowiększone w badaniu fizykalnym. Choroba
wrzodowa żołądka przebiega bez powikłań i objawów niedożywienia. Opinia wskazuje, że nie rozpoznano schorzeń
reumatologicznych (opinia z 6 listopada 2012 r).
Biegły specjalista z dziedziny chorób wewnętrznych i endokrynologii E. J. rozpoznał euthyreozę i orzekł o braku
niezdolności do pracy skarżącej. Biegły wskazał, że badana od 1999 r leczy się z powodu autoimmunologicznego
zapalenia tarczycy (przewlekle limfocytarne zapalenie tarczycy, choroba Hashimoto). Choroba potwierdzona jest
badaniem hormonalnym i klinicznym. Autoimmunologiczne zapalenie tarczycy przebiegające z niedoczynnością
wymaga leczenia substytucyjnego preparatami lewoskrętnej tyroksyny pod kontrolą poziomu TSH. Powtarzane
badania TSH są w granicach normy (opinia z 1 lutego 2013 r).
Wobec złożenia zastrzeżeń do opinii i złożenia wniosku o dopuszczenie dowodu z opinii biegłych kardiologa
i okulisty, Sąd przeprowadził dowód z opinii biegłych sądowych - specjalisty z zakresu chorób wewnętrznych,
kardiologii i endokrynologii M. O. oraz z zakresu chorób oczu K. S.. Biegli w swojej opinii rozpoznali u skarżącej
nadciśnienie tętnicze bez zmian narządowych, tylne odłączenie ciała szklistego w oku lewym i starczowzroczność.
Biegli podali, że rozpoznane schorzenia nie naruszają sprawności organizmu w stopniu uniemożliwiającym badanej
wykonywanie pracy zarobkowej zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami. Rozpoznane nadciśnienie tętnicze jest w
stopniu umiarkowanym, niepowikłane zmianami narządowymi. Układ krążenia jest wydolny, nie było powikłań
naczyniowych naruszających sprawność organizmu. Badana posiada bardzo dobrą ostrość wzroku obu oczu do dali i
bliży (w okularach). Tylne odłączenie ciała szklistego w oku lewym nie spowodowało istotnych powikłań. Taki narząd
wzroku nie sprowadza niezdolności do pracy. Konieczna jest okresowa kontrola. Według zgodnej oceny biegłych
kardiologa i okulisty wymienione schorzenia, przy uwzględnieniu stopnia zaawansowania oraz współistnienia,
nie naruszają sprawności organizmu w stopniu uniemożliwiającym wykonywanie przez skarżącą pracy zgodnej z
kwalifikacjami (opinia z 14 maja 2013 r).
Stan zdrowia apelującej oceniony został wszechstronnie, również w odniesieniu do jej kwalifikacji. Skarżąca
jest technikiem ekonomistą. Pracowała na stanowiskach takich jak: specjalista do spraw kadr, kierownik działu
ogólnoadministracyjnego, specjalista do spraw pracowniczych, inspektor kredytowy, specjalista kredytowy, doradca
III. stopnia. Definicja niezdolności do pracy, stosownie do art. 12 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu
Ubezpieczeń Społecznych, oznacza całkowitą lub częściową niezdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia
sprawności organizmu. Częściowo niezdolna do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy
zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Zatem orzeczenie o zdolności do pracy oznacza, że ubezpieczona może
wykonywać pracę zgodną z posiadanymi kwalifikacjami.
Odnosząc się do zarzutu apelacji, że brak jest opinii biegłego reumatologa, stwierdzić należy, że biegły reumatolog
przeprowadził wywiad z wnioskodawczynią oraz dokonał jej badania, na co wskazuje wstępna część opinii wydawanej
wspólnie z biegłym gastrologiem. Biegły reumatologa wpisał w wywiadzie miedzy innymi, że „reumatologicznie
– bóle drobnych stawów obu rąk zwłaszcza 3 stawu, guzek Heberdena. Ponadto bóle w okolicy biodra lewego,
okresowo z promieniowaniem do kolana; bóle kręgosłupa szyjnego i lędźwiowo – krzyżowego. Leczy się w poradni
reumatologicznej Dgn – obserwacja w kierunku reumatologicznego zapalenia stawów”. Opisując wynik badania biegły
reumatolog stwierdził: „Reumatologicznie – kręgosłup o zachowanych fizjologicznie krzywiznach, ruchomość dobra,
objawy korzeniowe ujemne. Ruchomość stawów barkowych zachowana, stawy łokciowe w pełnym wyproście. Stawy
rąk bez obrzęków i wysięków; guzek Heberdena II. palców obu rąk, sprawność rąk zachowana. Stawy biodrowe o
pełnej ruchomości, stawy kolanowe stabilne, bez wysięków i obrzęków, stawy stóp w normie. Dgn: bez rozpoznania
reumatologicznego (k. 7 i 7v akt sprawy).
Odnosząc się do innych argumentów apelacji wskazać należy, że biegli, wydając opinie, na których oparł się Sąd
pierwszej instancji, dokonali badania apelującej, zapoznali się z aktami sprawy i znajdującą się w nich dokumentacją
lekarską, co wynika z treści każdej opinii. Biegli w oparciu o stosowne badanie i analizę dokumentacji wydali opinię
w zakresie zleconym przez sąd i uzasadnili swoje stanowisko. Biegli są fachowcami i oni decydują, jak długo powinno
trwać badanie. Istotne znaczenie przy wydaniu opinii w sprawach o rentę ma dokumentacja medyczna dołączona
do akt sprawy, z którą biegli zapoznają się przed przeprowadzeniem bezpośredniego badania. Nie ma w niniejszej
sprawie podstaw do stwierdzenia, że postępowanie dowodowe przeprowadzone zostało w sposób nieprawidłowy, czy
niewystarczający. Dlatego nie było potrzeby uzupełniania postępowania dowodowego i przeprowadzania dowodów z
kolejnych opinii biegłych.
Z powyższych względów Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 kpc oddalił apelację jako bezzasadną.