Transport st. II sem.
Transkrypt
Transport st. II sem.
Przedmiot: JĘZYK ANGIELSKI Kierunek: Transport; rodzaj studiów: stacjonarne, I stopnia; semestr: II Wykładowca: mgr Urszula Gutowska Forma zaliczenia przedmiotu - ćwiczenia: kolokwia, zaliczenie pisemne na ocenę Tematy ćwiczeń - 30 godzin Opisywanie swojego środowiska nauki. Posługiwanie się przymiotnikami w opisie budowy przedmiotów. Opisy samochodów- techniczne specyfikacje. Bezpieczeństwo na drodze. Konstrukcje czynne i bierne również z zastosowaniem czasowników modalnych. Piśmiennictwo podstawowe: 1. Marie Kavanagh, English for Automobile Industry, Oxford University Press 2011 Piśmiennictwo uzupełniające: 1. Eric H. Glendinning, Technology 1, Oxford University Press,2011 Przedmiot: MATEMATYKA I BADANIA OPERACYJNE Kierunek: Transport; rodzaj studiów: stacjonarne, I stopnia; semestr: I, II, III Wykładowca: dr Stanisław Nowel, mgr Waldemar Jabłoński Forma zaliczenia przedmiotu - wykłady: egzamin - ćwiczenia: zaliczenie na ocenę Tematy wykładów - 60 godzin 1. Funkcje elementarne. Przegląd wybranych funkcji., szczególne własności funkcji, złożenie funkcji, funkcja odwrotna. 2. Ciągi i ich granice. Definicja, własności, granice ciągów liczbowych, twierdzenia o granicach ciągów. 3. Szeregi liczbowe. Kryteria zbieżności szeregów o wyrazach dodatnich. Szeregi o wyrazach dowolnych, zbieżność bezwzględna i warunkowa. Szeregi potęgowe. Szereg Taylora. Szeregi trygonometryczne Fouriera. 4. Granice i ciągłość funkcji. Granica funkcji w punkcie i w nieskończoności, granice jednostronne funkcji, Asymptoty. Definicja ciągłości funkcji w punkcie, własności funkcji ciągłych. 5. Rachunek różniczkowy funkcji jednej zmiennej. Definicja pochodnej funkcji w punkcie. Interpretacja geometryczna i fizyczna pochodnej. Twierdzenia o pochodnych: tw. Rolle’a, tw. Lagrange’a. Obliczanie pochodnych funkcji. Zastosowanie do obliczania granic – reguła de l’Hospitala. Pochodne i różniczki wyższych rzędów – ich zastosowania. Wzór Taylora i Maclaurina. 6.Zastosowania pochodnych do badania funkcji. Ekstrema, monotoniczność. Przedziały wypukłości, punkty przegięcia. Wartość największa i najmniejsza funkcji. Badanie przebiegu zmienności funkcji. 7. Rachunek całkowy funkcji jednej zmiennej. Pojęcie funkcji pierwotnej. Całki nieoznaczone. Całkowanie przez części i przez podstawienie. Całkowanie funkcji wymiernych. Wzory rekurencyjne. Całkowanie funkcji trygonometrycznych i niewymiernych. 8. Całka oznaczona. Całka Riemanna – definicja i własności. Twierdzenie o całkach oznaczonych - tw. o wartości średniej. 9. Liczby zespolone. Jednostka urojona a liczba zespolona. Postaci liczb zespolonych, działania na liczbach zespolonych, pierwiastki liczb zespolonych. Interpretacja geometryczna liczby zespolonej. Moduł i argument. 10. Wyznaczniki i macierze. Wyznaczniki - własności i sposoby obliczania. Macierze własności i działania na macierzach. Macierz odwrotna. Równania macierzowe. 11.Układy równań liniowych. Rozwiązywanie układów równań liniowych - wzory Cramera, metoda Gaussa i Gaussa-Jordana. 12. Rachunek różniczkowy funkcji wielu zmiennych. Funkcja wielu zmiennych. Pochodne cząstkowe funkcji wielu zmiennych. Pochodne cząstkowe wyższych rzędów. Ekstrema lokalne funkcji dwóch zmiennych. 13. Zastosowanie rachunku różniczkowego funkcji wielu zmiennych. 14. Całki podwójne. Całka podwójna,, interpretacja geometryczna, własności całek podwójnych. Zamiana całki podwójnej na iterowaną. Zamiana zmiennych w całce podwójnej. 15. Całka potrójna. Zamiana całki potrójnej na iterowaną. Zamiana współrzędnych prostokątnych na współrzędne sferyczne i walcowe. Zastosowania całek wielowymiarowych. 16. Całki na liniach i powierzchniach. Całka krzywoliniowa płaska skierowana, całka krzywoliniowa płaska nieskierowana. Całka krzywoliniowa w przestrzeni skierowana, całka krzywoliniowa w przestrzeni nieskierowana. Wzór Greena. Całka powierzchniowa zorientowana, całka powierzchniowa niezorientowana. Twierdzenie Gaussa-Ostrogradskiego, twierdzenie Stokesa. 17. Równania różniczkowe zwyczajne rzędu pierwszego. Uwagi ogólne o równaniach różniczkowych rzędu pierwszego. Rozdzielanie zmiennych. Metoda podstawienia. Równania różniczkowe liniowe rzędu pierwszego. 18.Równania różniczkowe liniowe. Wybrane równania różniczkowe nieliniowe rzędu pierwszego. Równania różniczkowe zwyczajne rzędu drugiego sprowadzalne do równań rzędu. pierwszego. 19. Elementy rachunku prawdopodobieństwa. Pojęcie zdarzenia, działania na zdarzeniach. Pojęcie prawdopodobieństwa i własności prawdopodobieństwa. Elementy kombinatoryki. Prawdopodobieństwo warunkowe. Niezależność zdarzeń. Schemat Bernoulliego. 20. Elementy statystyki opisowej i matematycznej. Podstawowe statystyki. Miary położenia i rozproszenia. Zmienne losowe i ich rozkłady. Estymacja przedziałowa parametrów rozkładu jednej zmiennej. 21. Elementy korelacji i regresji. Testowanie hipotez statystycznych. 22. Programowanie liniowe. Wprowadzenie, cel i zakres badań operacyjnych. Postaci i przykłady zadań programowania liniowego. Metoda geometryczna rozwiązywania zadań programowania liniowego. Dualność w programowaniu liniowym. Zadanie dualne. 23. Zagadnienie transportowe. Modele zagadnień transportowych. Zamknięte i otwarte zagadnienie transportowe. Metoda minimalnego elementu macierzy. 24. Problemy przydziału. Minimalizacja kosztów lub czasu wykonywania zadań planowych. Maksymalizacja efektów produkcji. Algorytm, węgierski. 25. Programowanie dyskretne. Nieliniowe zagadnienia optymalizacyjne. Przykłady nieliniowych zadań optymalizacyjnych i metody ich rozwiązywania. Programowanie ilorazowe. Mnożniki i funkcja Lagrange’a. Warunki Kuhna-Tuckera. 26. Elementy programowania sieciowego i teorii gier. Przykłady zagadnień programowania dyskretnego. Elementy programowania sieciowego. Gry dwuosobowe o sumie zero. Gry z naturą. Zastosowanie metod programowania liniowego w teorii gier. 27. Programowanie wielokryterialne. Przykłady procedur klasyfikacyjnych. Wielokryterialne programowanie liniowe. 28. Teoria kolejek i systemy obsługi masowej. Metody i modele analizy systemów i sieci kolejkowych. Modelowanie procesów o charakterze masowym.. Elementy teorii obsługi masowej. 29. Modele symulacyjne. Przykłady zagadnień symulacyjnych. Identyfikacja modeli. Symulacja. Tematy ćwiczeń - 60 godzin 1. Uzupełnienie wiadomości o zbiorach i funkcjach jednej zmiennej. 2. Ciągi liczbowe, ich własności i granice. 3. Szeregi liczbowe, kryteria zbieżności. 4. Granica i ciągłość funkcji. 5. Rachunek różniczkowy funkcji jednej zmiennej. 6. Zastosowanie pochodnej funkcji. 7. Rachunek całkowy funkcji jednej zmiennej. 8. Całki oznaczone, zastosowanie w geometrii i fizyce. 9. Liczby zespolone. 10. Macierze, działania na macierzach, wyznaczniki, macierze odwrotne. 11. Układy równań i nierówności liniowych. 12. Rachunek różniczkowy funkcji wielu zmiennych. 13. Rachunek całkowy funkcji dwóch zmiennych. 14. Zastosowanie rachunku różniczkowego funkcji wielu zmiennych. 15. Rachunek całkowy funkcji trzech zmiennych. 16. Całki na liniach i powierzchniach. 17. Równania różniczkowe zwyczajne rzędu pierwszego. 18. Równania różniczkowe zwyczajne. 19. Elementy rachunku prawdopodobieństwa. 20. Elementy statystyki opisowej i matematycznej. 21. Elementy korelacji i regresji. Testowanie hipotez statystycznych. 22. Badania operacyjne. Programowanie liniowe. 23. Zagadnienie transportowe. 24. Problemy przydziału. 25. Nieliniowe zagadnienia optymalizacyjne. 26. Elementy programowania dyskretnego i sieciowego. Elementy teorii gier. 27. Programowanie wielokryterialne. 28. Teoria kolejek i systemy obsługi masowej. 29. Modele symulacyjne. Piśmiennictwo podstawowe: 1. Krysicki W. Włodarski L. : Analiza matematyczna w zadaniach, cz. I. i II, PWN, Warszawa 2008. 2. Rudnicki. R. : Wykłady z analizy matematycznej, PWN, Warszawa 2002. 3. Ignasiak E. (red.): Badania operacyjne. Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2001. 4. Kukuła K. (red.): Badania operacyjne w przykładach i zadaniach, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006. Piśmiennictwo uzupełniające: 1. Jurewicz T., Skoczylas Z. : Algebra liniowa , definicje, wzory, twierdzenia, Oficyna, Wydawnicza GiS, Wrocław 2003 2. Kącki E., Siewierski L.: Wybrane działy matematyki wyższej z ćwiczeniami, PWN, Warszawa 1985 3. Sokołowska D., Dębkowska K., : Matematyka dla studiujących nauki ekonomiczne, Wyd. WSFiZ, Białystok, 2006, 4. Zeliaś A., Pawełek B., Wanat S, : Metody statystyczne. Zadania i sprawdziany., .PWE, Warszawa 2002 Przedmiot: MECHANIKA TECHNICZNA Kierunek: Transport; rodzaj studiów: stacjonarne, I stopnia; semestr: II Wykładowca: prof. nzw. dr hab. inż. Walenty Osipiuk Forma zaliczenia przedmiotu - wykłady: egzamin - ćwiczenia i laboratoria: zaliczenie (2 kolokwia pisemne), sprawozdania z przeprowadzonych ćwiczeń laboratoryjnych Tematy wykładów - 15 godzin 1. Podstawowe wiadomości z mechaniki płynów. 2. Siły wewnętrzne w układach prętowych. Analiza naprężeń i odkształceń. 3. Rozciąganie i ściskanie, ścinanie, skręcanie prętów o przekroju kołowym. 4. Zginanie prętów prostych. Przemieszczenia belek zginanych. Wytrzymałość złożona, hipotezy wytrzymałościowe, naprężenia zredukowane. 5. Wyboczenie sprężyste pręta. Metody energetyczne w obliczaniu układów prętowych statycznie wyznaczalnych i niewyznaczalnych. 6. Pełzanie i relaksacja materiałów. Tematy ćwiczeń i laboratoriów - po 15 godzin 1. Przykłady obliczania sił wewnętrznych w układach prętowych. Kryteria i badania wytrzymałościowe, naprężenia dopuszczalne. 2. Projektowanie prętów rozciąganych. Projektowanie wałów skręcanych o przekroju kołowym, wałów drążonych. 3. Zginanie prętów prostych, ścinanie przy zginaniu. 4. Wytrzymałość złożona, projektowanie wałów jednocześnie zginanych i skręcanych. 5. Obliczanie przemieszczeń belek zginanych. Przykłady obliczeń na wyboczenie. Piśmiennictwo podstawowe: 1. Z. Dyląg, Z. Jakubowicz, Z. Orłoś, Wytrzymałość materiałów t.I-II, WNT, Warszawa 1997. 2. R. Kurowski, M.E. Niezgodziński, Wytrzymałość materiałów, PWN, Warszawa 1972. 3. R. Gryboś, Zbiór zadań z technicznej mechaniki płynów, PWN, Warszawa 2002. Piśmiennictwo uzupełniające: 1. M.E. Niezgodziński, T. Niezgodziński, Wzory wykresy i tablice wytrzymałościowe, PWN, Warszawa 2005. Przedmiot: GRAFIKA INŻYNIERSKA I KONSTRUKCJA MASZYN Kierunek: Transport.; rodzaj studiów: stacjonarne, I stopnia; semestr: II Wykładowca: dr inż. Wojciech Śliżewski, mgr inż. Mariusz Misiukiewicz Forma zaliczenia przedmiotu - wykłady: egzamin - ćwiczenia: zaliczenie ćwiczeń - laboratoria: sprawozdania z ćwiczeń laboratoryjnych, kolokwia Tematy wykładów - 45 godzin 1. Typowe konstrukcje geometryczne. 2. Pojęcie maszyny. 3. Podział maszyn. 4. Podstawy projektowania maszyn. 5. Zasady konstrukcji. 6. Podstawy obliczeń wytrzymałościowych. 7. Wytrzymałość zmęczeniowa elementów maszyn. 8. Połączenia elementów maszyn. 9. Osie i wały. 10. Łożyska. 11. Przekładnie mechaniczne. 12. Technika wytwarzania i montażu przekładni. 13. Tolerancje i pasowania. 14. Przekładnie cierne. 15. Przekładnie pasowe. 16. Przekładnie łańcuchowe. 17. Przekładnie zębate. 18. Wytyczne do konstrukcji przekładni. 19. Techniki wytwarzania w projektowaniu elementów maszyn. 20. Technika montażu. 21. Sprzęgła. 22. Hamulce. Tematy ćwiczeń - 15 godzin Wykonywanie rysunków z zgodnie z programem wykładów. Tematy laboratoriów - 15 godzin Eksperymentalne określenie parametrów z zasad konstrukcji i wytwarzania maszyn (wybrane zagadnienia). Piśmiennictwo podstawowe: 1. Biały W.: Maszynoznawstwo, WNT, Warszawa 2003, 2. Osiński Z., Bajon W., Szucki T.: Podstawy konstrukcji maszyn, PWN, Warszawa 2002 Piśmiennictwo uzupełniające: 1. Feld M.: Technologia budowy maszyn, PWN, Warszawa 2000, 2. Zbiór Polskich Norm. Rysunek techniczny maszynowy Przedmiot: NAUKA O MATERIAŁACH Kierunek: Transport; rodzaj studiów: stacjonarne, I stopnia; semestr: II Wykładowca: dr inż. Bogdan Stodolnik Forma zaliczenia przedmiotu - wykłady: egzamin - laboratoria: sprawdziany z przygotowania do ćwiczeń, ocena sprawozdań Tematy wykładów - 30 godzin Technologia wytwarzania stali, żeliwa i metali nieżelaznych. Obróbka plastyczna stali i odlewanie żeliwa. Obróbka cieplna i cieplno-chemiczna stali. Wykres żelazo-węgiel. Rodzaje stali i żeliw oraz ich identyfikacja. Badania struktur materiałów metoda optyczną i elektronooptyczną. Rodzaje i właściwości tworzyw sztucznych i ceramiki. Tematy laboratoriów - 15 godzin Przygotowanie zgładów metalograficznych próbek ze stali, żeliwa i materiałów nieżelaznych. Obserwacje makro i mikroskopowe struktur metali i ich identyfikacja. Próby hartowności stali. Pomiary makro i mikrotwardości stali, przed i po obróbce cieplnej. Identyfikacja tworzyw sztucznych. Badania wybranych własności wytrzymałościowych materiałów. Piśmiennictwo podstawowe: 1. Dobrzański L.: Podstawy nauki o materiałach i metaloznawstwo. WNT, Warszawa, 2004. 2. Michael F. Ashby.: Materiały inżynierskie. WNT, Warszawa, 1995. Piśmiennictwo uzupełniające: Przedmiot: LOGISTYKA Kierunek: Transport; rodzaj studiów: stacjonarne, I stopnia; semestr: II Wykładowca: dr Dorota Łangowska, dr Marta Wiszniewska Forma zaliczenia przedmiotu: - wykłady: zaliczenie pisemne - ćwiczenia: wyniki ćwiczeń Tematy wykładów - 30 godzin 1. Makro i mikro otoczenie systemu Transport - Spedycja - Logistyka. Procedury celne. Organizacja odpraw importowych i eksportowych. Dokumentacja SAD, SAD-BIS, CMR, Listy przewozowe, Invoice, Packing List, Świadectwo Pochodzenia. 2. Logistyka procesów zaopatrzenia. Podstawowe zadania. Główne problemy decyzyjne. Rodzaje zapasów. Instrumenty polityki zaopatrzenia. Schemat logiczny postępowania przy przyjmowaniu zamówionych surowców, półproduktów i produktów. Logistyka produkcji. Formy organizacji produkcji. Techniczne przygotowanie produkcji. Plan logistyczny. Kaizen w procesach produkcyjnych. Just In time, Kanban, Muda, Mura, Muri. TPM. Kaizen a zapewnienie jakości w procesach produkcyjnych. Pętle jakości. TQM. Postępowanie z wyrobami wadliwymi. Braki. 3. Efektywność systemów logistycznych. Klastry, jako efektywne narzędzie koncentracji zasobów w nawiązaniu do łańcucha dostawców, przedsiębiorstwa, dróg zbytu i odbiorców. Międzynarodowe klastry TSL. Tematy ćwiczeń - 15 godzin 1. Strategiczny model zysku – wpływ logistyki na efektywność gospodarowania przedsiębiorstwem - analiza przypadku. 2. Ekonomiczna wielkość zamówienia. Poziom obsługi a zapasy – analiza przypadku. 3. Karty Kanban, JiT w łańcuchu dostaw. Międzynarodowe klastry branży TSL. Piśmiennictwo podstawowe: 1. Skowronek Cz., Sariusz - Wolski Z.: Logistyka w przedsiębiorstwie, PWE, Warszawa 2012 2. Pisz I., Sęk T., Zielecki W.: Logistyka w przedsiębiorstwie, PWE, Warszawa 2013 Piśmiennictwo uzupełniające: 1. Blaik P., Bruska A., Kauf S., Matwiejczuk R.: Logistyka w systemie zarządzania przedsiębiorstwem. Relacje i kierunki zmian, PWE, Warszawa 2013 2. Blaik P., Matwiejczuk R.: Logistyczny łańcuch tworzenia wartości. Uniwersytet Opolski, Opole 2008 3. Brdulak H.(red. nauk.): Logistyka przyszłości. PWE, Warszawa 2012 4. Krawczyk S. (red. nauk.): Logistyka: teoria i praktyka. Warszawa 2011 5. Łangowska D.: Zastosowanie japońskiej filozofii pracy Kaizen na przykładzie suwalskiej grupy Litpol Malow [w:]Polska Wschodnia – Zarządzanie Rozwojem. WSAP, Białystok 2008 6. Łapuńka I.: Logistyka produkcji. Difin, Warszawa 2012 Przedmiot: ELEKTROTECHNIKA I ELEKTRONIKA Kierunek: Transport; rodzaj studiów: stacjonarne, I stopnia; semestr: II Wykładowca: dr inż. Wiesław Wiszniewski Forma zaliczenia przedmiotu - wykłady: egzamin - ćwiczenia: 2 pisemne kolokwia w trakcie semestru - laboratorium: wykonanie i zaliczenie ćwiczeń Tematy wykładów - 30 godzin 1.Obwody prądu stałego, prawo Ohma i prawa Kirhhoffa. 2.Energia i moc w obwodach prądu stałego, rozwiązywanie obwodów prądu stałego. 3.Pojemność elektryczna, kondensatory. 4.Prąd zmienny, wielkości charakteryzujące prąd sinusoidalny. 5.Indukcyjność własna, cewka indukcyjna. 6.Reaktancja i impedancja, rozwiązywanie obwodów prądu przemiennego. 7. Moc czynna, bierna i pozorna. Współczynnik mocy. 8.Prąd trójfazowy, odbiorniki trójfazowe połączone w gwiazdę i w trójkąt. 9.Zjawiska magnetyczne związane z prądem elektrycznym, zasada działania silników elektrycznych. 10.Charakterystyki mechaniczne, rozruch i regulacja prędkości obrotowej silników prądu stałego, asynchronicznych oraz synchronicznych. 11.Pomiary prądu, napięcia i mocy czynnej w obwodach prądu stałego i zmiennego. 12.Dioda półprzewodnikowa i tyrystor. 13.Prostowniki jednofazowe i trójfazowe nie sterowane i sterowane. 14.Tranzystory bipolarne i unipolarne. 15.Podstawowe układy pracy tranzystorów bipolarnych, charakterystyki, parametry. 16.Elementy półprzewodnikowe fotoelektryczne. 17.Wzmacniacze operacyjne i komparatory. 18.Podstawowe układy pracy wzmacniaczy operacyjnych i komparatorów. 19.Stabilizatory napięcia. 20.Przegląd produkowanych elementów półprzewodnikowych. Tematy ćwiczeń - 15 godzin 1.Rozwiązywanie obwodów prądu stałego. 2.Rozwiązywanie obwodów prądu przemiennego jednofazowych i trójfazowych (obliczanie prądów, mocy, współczynnika mocy, sporządzanie wykresów wskazowych). 3.Obliczanie charakterystyk mechanicznych silników prądu stałego i silników asynchronicznych. 4.Dobór silników do pracy ciągłej, przerywanej i dorywczej. 5.Projektowanie prostowników diodowych jednofazowych i trójfazowych. 6.Projektowanie wzmacniaczy tranzystorowych małosygnałowych oraz układów elektronicznych zbudowanych ze wzmacniaczy operacyjnych i półprzewodnikowych elementów fotoelektrycznych. Tematy laboratoriów - 30 godzin 1.Badanie obwodów prądu stałego i przemiennego jednofazowych oraz trójfazowych. 2.Badanie silnika prądu stałego. 3.Badanie rozruchu silnika asynchronicznego klatkowego przez przełączenie gwiazda-trójkąt. 4.Badanie stycznikowego układu sterowania nawrotem silnika asynchronicznego. 5.Badanie prostowników jednofazowych i trójfazowych. 6.Badanie podstawowych elementów półprzewodnikowych. 7.Badanie tyrystora i triaka. 8.Badanie przemiennika częstotliwości sterującego silnikiem asynchronicznym klatkowym. 9.Badanie prostowników jednofazowych i trójfazowych. 10.Badanie podstawowych aplikacji wzmacniaczy operacyjnych. Piśmiennictwo podstawowe: 1.Hempowicz P. i inni: Elektrotechnika i elektronika dla nieelektryków. WNT, W-wa 2009. 2.Przeździecki F., Opolski A.: Elektrotechnika i elektronika. PWN, Warszawa, 1986. Piśmiennictwo uzupełniające: 1. Jastrzębski G., Nawrowski R.: Zbiór zadań z elektrotechniki ogólnej. Wyd. Politechniki Poznańskiej, Poznań 1995. 2.Horowitz P.,Hill W.: Sztuka elektroniki. WKŁ, 2008. 3.Górecki P.: Układy cyfrowe. Wyd. BTC, Warszawa 2004. Przedmiot: WYCHOWANIE FIZYCZNE Kierunek: Transport; rodzaj studiów: stacjonarne, I stopnia; semestr: II Wykładowca: mgr Marta Aneszko, mgr Adam Ołowniuk Forma zaliczenia przedmiotu - ćwiczenia: sprawdzian umiejętności technicznych z dyscypliny sportowej ćwiczonej na zajęciach (gry sportowe: piłka siatkowa, piłka koszowa, futsal lub tenis stołowy) lub praca pisemna dotycząca kultury fizycznej, sportu lub rekreacji dla osób posiadających całkowite zwolnienie lekarskie z wychowania fizycznego Tematy ćwiczeń - 30 godzin Udział w rozgrywkach uczelnianych. Kształtowanie podstawowych cech motorycznych. Gry sportowe (piłka siatkowa, piłka koszowa, futsal, tenis stołowy). Przeprowadzenie prawidłowej rozgrzewki. Przepisy techniczne obowiązujące w ćwiczonych dyscyplinach sportowych. Praktyczne zastosowania taktyki i techniki w ćwiczonych grach sportowych. Piśmiennictwo podstawowe: 1. Frączek K.: Piłka siatkowa. PWSZ Krosno,2010. 2. Kulczycki R.; Tenis stołowy bez tajemnic. Gorzów Wielkopolski: PZTS 2002. 3. Dudziński T; Nauczanie podstaw techniki i taktyki koszykówki. Poznań: AWF 2005. 4. Gołaszewski J; Piłka nożna. Poznań; AWF 2003. Piśmiennictwo uzupełniające: 1. Wołyniec J.; Przepisy gier sportowych w zakresie podstawowym. BK, 2006.