Wizyta na Uniwersytecie w Lipsku Piąty dzień wizyty studyjnej

Wizyta na Uniwersytecie w Lipsku
Piąty dzień wizyty studyjnej spędziłyśmy w Lipsku. Wraz z prof. Hartmutem Wenzlem
uczestniczyłyśmy w spotkaniu na Uniwersytecie z przedstawicielami Saksońskiego Instytutu
Oświatowego (SBI) oraz pracownikami naukowymi uczelni. Miałyśmy możliwość poznać
system oświatowy w Saksonii, procedurę (organizację, przebieg, narzędzia, raport)
zewnętrznej ewaluacji, a także badania prowadzone w celu uzyskania informacji, jak
wykorzystywany jest raport przez ewaluowane szkoły.
System oświatowy w Saksonii jest podobny do systemu oświatowego w SaksoniiAnhalt. Szczególnie zainteresowało nas, że dzieci nie są objęte obowiązkiem rocznego
przygotowania do podjęcia nauki w szkole; wszystkie rozpoczynają naukę szkolną w wieku
lat 6 (przedszkola nie wchodzą w skład oświatowej struktury organizacyjnej, podlegają
ministerstwu spraw socjalnych). Problemem dla władz oświatowych jest brak nauczycieli (od
2014 r. będą wakaty dla 1000 uczących) oraz mała liczba osób podejmujących studia
pedagogiczne. Sytuacja jest trudna, mimo iż w ciągu 10 lat liczba szkół zmniejszyła się o
połowę.
Zewnętrzna ewaluacja prowadzona jest przez pracowników SBI. Ewaluatorem może
zostać nauczyciel, który ukończy roczne szkolenie. Każdy przeprowadza 16 ewaluacji w
ciągu roku. Ewaluacja zewnętrzna służy szkole ale również władzom oświatowym.
Przygotowanie do wprowadzenia procedury trwały kilka lat. W latach 2004-2006
w szkołach, które się dobrowolnie zgłosiły, testowano opracowane wcześniej narzędzia. W
roku 2007 wprowadzono obowiązkową ewaluację zewnętrzną i przewiduje się, że do roku
2012 wszystkie szkoły w Saksonii zostaną zewaluowane. Metody badawcze stosowane w
ewaluacji to: wywiady (z dyrektorem szkoły, nauczycielami, rodzicami, uczniami),
ankietowanie, obserwacja lekcji i analiza dokumentów. Raport z ewaluacji ilustruje spełnienie
kryteriów kolorami. I tak np. niskie spełnienie kryterium - kolor czerwony - oznacza
konieczność bardzo pilnego podjęcia środków zaradczych; bardzo wysokie spełnienie
kryterium- kolor zielony, oznacza, że szkoła może być z siebie dumna. Raport jest bardzo
kolorowy. Interesujące jest, że informacje uzyskane w wywiadach (które trwają 1.5h)
zestawiane są w kolumnach - mocne, słabe strony w opinii rodziców, nauczycieli i uczniów.
Raport z ewaluacji zewnętrznej przekazywany jest tylko szkole. Młodzi naukowcy
Uniwersytetu Lipskiego przedstawili nam swoją koncepcję badawczą realizowaną w ramach
projektu RuN-STUDIO; podjęli oni próbę rozpoznania, jak wykorzystywany jest raport z
zewnętrznej ewaluacji do rozwoju szkoły. Do udziału w projekcie zaprosili 16 szkół, w
których przeprowadzona była zewnętrzna ewaluacja. Zamierzają uzyskać w szkole informacje
na temat przyjęcia (Rezeption ) i wykorzystania (Nutzung) raportu. Każda szkoła
zobowiązana jest wyznaczyć cele dalszego rozwoju na bazie informacji zawartych w raporcie.
Cele te winna przekazać wizytatorowi szkoły. Młodych badaczy interesuje, czy cele zostały
przez szkoły biorące udział w projekcie już wyznaczone, realizowane, jaka jest opinia
wizytatora nadzorującego szkołę o podjętych działaniach. Interesowało nas, czy byłaby
możliwość uzyskania informacji o wynikach tych badań.
Ważnym punktem spotkania była prezentacja naszego systemu oświatowego, form
nadzoru pedagogicznego oraz procedury ewaluacji zewnętrznej. Wystąpienie naszej koleżanki
spotkało się z dużym zainteresowaniem naszych niemieckich kolegów ewaluatorów.
W godzinach popołudniowych prof. H. Wenzel pokazywał nam uroki Lipska.
Aniela Kaminska, Małgorzata Skrzypczak