Eko-Plotka dla nauczycieli

Materiały edukacyjne dla wychowawców, nauczycieli i instruktorów
Współczesny świat i rozwój cywilizacji niesie ze sobą wiele zagroŜeń
środowiskowych. Związane są one z rozwojem przemysłu, wyczerpywaniem się złóŜ
surowców naturalnych, konsumpcyjnym stylem Ŝycia. Zapobieganie tym
zagroŜeniom moŜe być realizowane poprzez kształtowanie świadomości ekologicznej
dzieci i młodzieŜy, za których pośrednictwem będzie następowała zmiana stylu Ŝycia
rodziców.
Decydującą rolę w edukacji ekologicznej oprócz wychowania w domu mogą
odgrywać nauczyciele – jako propagatorzy zachowań proekologicznych.
Trendy te znalazły odzwierciedlenie w podstawach programowych kształcenia
przyrodniczego dzieci szkolnych i przedszkolnych (np. ścieŜka - edukacja
ekologiczna), które zakładają rozwijanie wraŜliwości dzieci na problemy środowiska.
Zadaniem nauczycieli jest min. uświadamianie dzieciom wpływu codziennych
czynności i zachowań w domu, szkole, miejscu zabawy na stan środowiska
naturalnego, zgodnie z zasadą „Jestem odpowiedzialny za siebie i środowisko, w
którym Ŝyję”.
EKOLOGIA I EDUKACJA EKOLOGICZNA
Ekologia to dziedzina biologii zajmująca się badaniem wzajemnych relacji
między organizmami oraz między organizmami a środowiskiem, w którym Ŝyją.
Edukacja ekologiczna dzieci ma na celu ukształtowanie w nich pozytywnego
nastawienie do przyrody, tak by ich styl Ŝycia współgrał ze środowiskiem
(przyrodniczym, społecznym i kulturowym). W wychowaniu ekologicznym nie
powinno zabraknąć teŜ elementów estetycznych, etycznych i emocjonalnych.
Cele poznawcze edukacji ekologicznej obejmują wiedzę o środowisku, jego
ochronie i zagroŜeniach.
JuŜ w przedszkolu powinna być zapoczątkowana edukacja polegająca na
kształtowaniu u dzieci odpowiedzialności za stan przyrody. Edukacja ekologiczna jest
takŜe nierozłącznie związana z działalnością promującą zdrowy styl Ŝycia – polega
więc na łączeniu ze sobą elementów związanych z codziennym Ŝyciem, np.
segregowanie odpadów, uŜywanie produktów wielorazowego uŜytku, oszczędzanie
wody, energii, papieru.
W edukacji ekologicznej dzieci moŜna wykorzystać wiele metod
aktywizujących (odkrywanie, poszukiwanie, działanie), wycieczki mające na celu
zapoznanie dzieci z róŜnymi ekosystemami – łąka, pole, las, wycieczki do instytucji,
udział w akcjach związanych z ochroną środowiska przyrodniczego, udział w
konkursach i warsztatach.
ODPADY
Odpady oznaczają kaŜdą substancję lub przedmiot, których posiadacz
pozbywa się, zamierza pozbyć się lub do ich pozbycia się jest obowiązany. Dzielimy
je na cztery podstawowe grupy: odpady niebezpieczne, odpady komunalne, osady
ściekowe, odpady przemysłowe. Odpady powstałe w sektorze gospodarczym w
duŜym stopniu są powtórnie wykorzystywane. Niestety większość odpadów w Polsce
trafia na wysypiska.
Odpady komunalne to odpady powstające nie tylko w gospodarstwach
domowych, ale takŜe w obiektach uŜyteczności publicznej oraz w innych miejscach,
jeśli ich skład jest podobny po odpadów powstających w domach. Do odpadów
komunalnych zaliczamy więc równieŜ odpady z budowy i remontów, odpady
wielkogabarytowe, odpady z parków i ogrodów, z czyszczenia ulic a takŜe drobne
odpady niebezpieczne (bez odpadów medycznych i weterynaryjnych).
SPOSOBY UTYLIZACJI ODPADÓW KOMUNALNYCH
Najpowszechniejszym sposobem radzenia sobie z odpadami w Polsce jest ich
składowanie na wysypiskach. Gminy mają obowiązek prowadzenia selektywnej
zbiórki odpadów, dzięki czemu z ogólnej masy odpadów selekcjonuje się surowce
wtórne, np. makulaturę, szkło, tworzywa sztuczne, metale, czy bioodpady do
wykorzystania w kompostowniach.
OGOLNE ZASADY POSTĘPOWANIA Z ODPADAMI
Unikanie produkowania odpadów - mniej kupować, kupować rozwaŜnie, w
opakowaniach ekologicznych lub bez opakowań, kupować rzeczy trwałe,
wielorazowego uŜytku, rzeczy niepotrzebne przekazywać innym (np. PCK,
antykwariaty)
Segregowanie i przerabianie
Bezpieczne składowanie odpadów, których nie da się juŜ wykorzystać
Bezpieczna gospodarka odpadami polega na realizacji zasady 3×
×R, tzn.
unikanie odpadów – reduce, wielokrotne wykorzystanie – reuse i ponowne
przetwarzanie surowców – recykling.
UNIKANIE ODPADÓW – REDUCE
Droga do zmniejszenia objętości śmieci w domowym koszu zaczyna się juŜ w
sklepie. Moment zakupu to decydująca chwila. Kupując produkty zwróć uwagę na
ich opakowanie i na to, co jest na nich napisane. Wybieraj produkty, które nie
posiadają zbędnych opakowań. Chleb zapakowany w woreczek foliowy a po odejściu
od kasy w kolejną reklamówkę smakuje tak samo jak chleb sprzedawany bez
opakowania.
Nie zapomnij wybierając się do sklepu zabrać własnej lnianej torby na zakupy.
MoŜna teŜ wielokrotnie uŜyć toreb foliowych.
Zredukuj ilość zuŜywanego przez siebie papieru w domu i w pracy.
wykorzystuj obie strony kartki. W punktach kserograficznych proś i sam kseruj
dwustronnie.
Korzystaj z gazet i magazynów razem z sąsiadem lub przyjacielem.
Staraj się uŜywać i kupować produkty wielokrotnego uŜytku zamiast
jednorazowych np. jednorazowych kubeczków, tacek, sztućców, długopisów.
PoŜycz lub wynajmij sprzęt, który uŜywasz tylko okazjonalnie.
Zamiast jednorazowych baterii kupuj baterie nadające się do ładowania tzw.
akumulatorki wraz za ładowarką - ich stosowanie jest tańsze i do tego zmniejsza
ilość trujących odpadów (kadm, rtęć i inne). W miarę moŜliwości stosuj w domu
zasilacze do sprzętu RTV.
WIELOKROTNE WYKORZYSTANIE – REUSE
Unikaj jednorazowych kubków, talerzy, sztućców i ręczników. Poproś, by w
miejscu gdzie się codziennie stołujesz (bufet w twojej pracy czy w szkole) podawano
ci jedzenie w naczyniach wielokrotnego uŜytku.
Kupuj napoje, jedzenie, środki chemiczne w opakowaniach, które moŜna
zwrócić lub ponownie napełnić. Unikaj jednorazowych butelek, puszek czy
kartoników. Pamiętaj w świetle nowej ustawy w kaŜdym sklepie na półce obok
produktów zapakowanych w jednorazowe opakowanie musi stać produkt w
opakowaniu zwrotnym. Jeśli nie moŜesz znaleźć w swoim sklepie np. wody
mineralnej w zwrotnej butelce zapytaj się właściciela czy zapoznał się juŜ z nowymi
przepisami.
Ubrania i buty, w których juŜ nie chodzisz mogą okazać się niezastąpione dla
innych osób. Sprzęt oraz urządzenia gospodarstwa domowego, które jeszcze są
sprawne, a których juŜ nie uŜywasz lub nie potrzebujesz takie jak np. fotele,
kuchenki, meble, wanny, Ŝelazko itp. moŜesz przekazać komuś innemu. Pomyśl o
osobach przebywających na utrzymaniu państwa: domy dziecka, domy samotnych
matek, schroniska dla bezdomnych.
PONOWNE PRZETWARZANIE SUROWCÓW – RECYKLING
Nie wszystkich odpadów da się uniknąć i nie wszystkie rodzaje produktów
poddają się wielokrotnemu uŜyciu. Odpady, których nie da się uniknąć ani uŜywać
wielokrotnie, naleŜy poddać segregacji, aby odzyskać te, które nadają się do
ponownego przetworzenia, czyli recyklingu.
Recykling to taki odzysk, który polega na powtórnym przetwarzaniu substancji
lub materiałów zawartych w odpadach w procesie produkcyjnym w celu uzyskania
substancji lub materiału o przeznaczeniu pierwotnym lub o innym przeznaczeniu.
Selektywna zbiórka odpadów i pozyskiwanie tą drogą surowców
wtórnych stanowi podstawę racjonalnej gospodarki odpadami.
SUROWCE WTÓRNE I ICH SELEKTYWNA ZBIÓRKA
SEGREGACJA ODPADÓW1
Selektywna zbiórka jest źródłem surowców, których ponowne przetworzenie
wymaga najczęściej duŜo mniejszych nakładów (energii, surowców itd.) niŜ w
przypadku produkcji wykorzystującej surowce pierwotne. Dzięki wykorzystaniu
surowców wtórnych zmniejsza się udział surowców pierwotnych w produkcji, co
stanowi ich oszczędność i nie wpływa na degradację krajobrazu.
PAPIER
Do pojemników na papier nie naleŜy wrzucać: tapet, kalek i papierów
przebitkowych zatłuszczonych papierów np. po maśle, opakowań z jakąkolwiek
zawartością, lakierowanego lub foliowanego papieru z folderów reklamowych. Bardzo
waŜne jest, Ŝeby makulatura nie była mokra oraz aby razem z papierem nie trafiły do
pojemnika Ŝadne zanieczyszczenia – metal, szkło, piasek, kleje, farby, pleśń.
Odzyskując papier z makulatury chronimy lasy (wyprodukowanie 1 tony
papieru powoduje ścięcie 17 drzew, a ze 100 ton makulatury moŜna wytworzyć 90
ton papieru), zmniejszamy ilości odpadów na składowiskach oraz ograniczamy
zuŜycie energii.
SZKŁO
Do pojemników na szkło nie naleŜy wrzucać: zakrętek, przykrywek, kapsli,
porcelany, naczyń Ŝaroodpornych, luster, Ŝarówek, lamp neonowych i halogenowych,
szkła płaskiego (szyby okienne i samochodowe, szkła zbrojonego, luster – mają inną
temperaturę topnienia od szkła opakowaniowego i nie stopią się razem z butelkami i
słoikami), szklanych opakowań farmaceutycznych i chemicznych z jakąkolwiek
pozostałością zawartości. Dokładne mycie szkła z resztek Ŝywności nie jest
konieczne, to samo dotyczy etykiet czy resztek zamknięć. Instalacje do czyszczenia
stłuczki w hutach szkła poradzą sobie z takimi zanieczyszczeniami.
Odzyskując szkło z 1 butelki moŜna zaoszczędzić tyle energii, ile zuŜyłaby
100W Ŝarówka świecąca bez przerwy przez 4 godziny. Szkło nie ulega rozkładowi,
moŜne natomiast być przetwarzane nieograniczoną ilość razy.
ALUMINIUM
Do pojemników na aluminium nie naleŜy wrzucać: opakowań aluminiowych
połączonych z papierem lub z innymi metalami czy plastikiem.
Odzyskując aluminium ze złomu oszczędzamy 95% energii potrzebnej do
wyprodukowania aluminium z rudy boksytu. Jego produkcja pobiera bardzo duŜo
energii: na wyprodukowanie 1kg aluminium potrzeba tyle samo energii ile na
wyprodukowanie 20kg chleba.
1
http://www.recykling.pl/recykling/index/page/KEE/, www.ekola.pl/index.php?action=selektywna,
www.segregacjaodpadow.eco.pl/broszura.pdf, http://segregacjaodpadow.eco.pl/pojecia.php
ZłoŜa boksytu (rudy aluminium), z którego otrzymuje się aluminium nie
odnawiają się, co prowadzi do ich bezpowrotnego wyczerpywania.
Na świecie zuŜywa się dziś rocznie ponad 220 miliardów puszek, z czego 178
miliardów to puszki aluminiowe. Aluminiowa puszka "jest liderem recyklingu pośród
opakowań do napojów". Aluminiowe puszki w całości nadają się do ponownego
przetworzenia i nie muszą trafiać na wysypiska śmieci. Odzysk aluminium z puszek
prowadzić moŜna w nieskończoność, nie powodując utraty jakości metalu. Produkcja
aluminium z puszek jest o 60 % tańsza od uzyskiwania go z rudy.
TWORZYWA SZTUCZNE
Do pojemników na tworzywa sztuczne nie naleŜy wrzucać: opakowań
spoŜywczych, po olejach silnikowych i smarach, tworzyw piankowych, skrzynek po
napojach, artykułów wykonanych z połączenia tworzywa sztucznego z innymi
materiałami, opakowań po medykamentach, puszek i pojemników po farbach i
lakierach, opakowań po środkach chwasto- i owadobójczych. Mycie nie jest
konieczne – dobrze, aby były względnie czyste, ale drobne zanieczyszczenia
zawartością im nie zaszkodzą.
Poddając tworzywa sztuczne powtórnemu przerobowi oszczędzamy węgiel,
ropę naftową, ograniczamy zuŜycia energii elektrycznej
BIOODPADY
Bioodpady stanowią ok. 70% naszych domowych śmieci. Nie mieszając ich z
innymi odpadami, otwieramy moŜliwość posegregowania nawet 90-95% odpadów
"wychodzących" z naszych domów i zmniejszenia ilości śmieci o co najmniej połowę,
za wywóz których płacimy.
Utylizacja bioodpadów jest prosta, wystarczy załoŜyć kompostownik (np.
skrzynia lub cembrowina z desek). Nie mieszać bioodpadów z innymi odpadami.
Zmieszane - nie nadadzą się ani bioodpady, ani pozostałe odpady. Domieszka nawet
niewielkiej ilości odpadów niebezpiecznych (np. leków) czy baterii dyskwalifikuje
bioodpad, nie nadaje się on do kompostowania.
ODPADY NIEBEZPIECZNE
Poza odpadami przemysłowymi i komunalnymi wyróŜnia się odpady
niebezpieczne, które ze względu na swoje pochodzenie, skład chemiczny lub
biologiczny stanowią zagroŜenie dla Ŝycia i zdrowia ludzi oraz środowiska. Są one
wytwarzane głównie w procesach technologicznych w przemyśle, rolnictwie i
przetwórstwie rolnym, gospodarce komunalnej, transporcie, słuŜbie zdrowia, itp.
Odpady niebezpieczne mogą być unieszkodliwiane w specjalnych instalacjach lub
składowane jedynie na specjalnych składowiskach, które muszą spełniać wszystkie
warunki przewidziane dla odpadów niebezpiecznych.
Na co dzień mamy do czynienia z odpadami niebezpiecznymi, takimi jak:
Ŝarówki rtęciowe, halogenowe, neonówki, oleje, smary, baterie, akumulatory,
termometry, lekarstwa, lakiery, farby. Powinny one być segregowane w specjalny
sposób.
UTYLIZACJA
ZUśYTEGO
I ELEKTRONICZNEGO
SPRZĘTU
ELEKTRYCZNEGO
Jako sprzęt elektryczny i elektroniczny rozumie się kaŜde urządzenie, które
pracuje z wykorzystaniem prądu elektrycznego lub pola elektromagnetycznego - od
elektrycznej zapalniczki do gazu, przez pralki, suszarki, lodówki, wiertarki po
komputery.
Nie wolno wyrzucać zuŜytego sprzętu do śmietnika - grozi za to grzywna w
wys. do 5000 zł. NaleŜy odnieść go do wyznaczonego przez urząd gminy miejsca
deponowania (składowania) tych urządzeń - o ich lokalizację pytajmy w swoich
urzędach gminy; zostawić w sklepie, jeśli kupujemy nowe urządzenie tego typu (na
zasadzie: biorę nowe - zostawiam stare, przy czym moŜna zostawić tyle sztuk
danych urządzeń, ile się ich nowych kupuje).
Sklepy mają obowiązek bezpłatnego przyjęcia od nas zuŜytego sprzętu, nie
mają jednak obowiązku odbierania sprzętu na własny koszt. Innymi słowy - nie
moŜemy liczyć np. na bezpłatny odbiór pralki przez ekipę, która przywiozła nam
nową pralkę.
Zatem jeśli sami pralkę dowieziemy do sklepu przy zakupie nowej, sklep ją
bezpłatnie przyjmie, ale jeśli kupujemy sprzęt np. przez internet i korzystamy z
dostawy, nie mamy Ŝadnej gwarancji odbioru sztuki zuŜytej ani odbioru bezpłatnego.
PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ EKOLOGICZNYCH
DZIECI W WIEKU PRZEDSZKOLNYM
Pomoce dydaktyczne: odpady – pojemniki po róŜnych produktach, opakowania,
puste butelki szklane i plastikowe, reklamówki, gazety, puszki po napojach –
przyniesione przez dzieci z domu, namalowane na arkuszach A3 pojemniki na
odpady w róŜnych kolorach (stosowanych w danej gminie), do zadania do wyboru:
arkusze szarego papieru do pakowania w duŜym formacie np. 100*70 cm, farby,
kredki, mazaki, ozdobne kwiatki z papieru, klej, taśma klejąca.
Główny cel zajęć: uświadomienie dzieciom konieczności segregowania odpadów.
Cele pośrednie: Dzieci uświadomią sobie ile odpadów codziennie produkowane jest
przez człowieka, dowiedzą się, w jaki sposób przez rozsądne zakupy i oszczędność
moŜna zmniejszyć ilość odpadów, jak moŜna wykorzystać poszczególne rodzaje
odpadów, poznają słowo recykling.
Poprzez nawiązanie do filmu o tematyce ekologicznej (np. Wielka Wędrówka)
dzieciom pokazujemy zaleŜność pomiędzy czystym środowiskiem, a warunkami
Ŝycia zwierząt i roślin.
Chwila przerwy po filmie
Zaproszenie do krótkiej zabawy ruchowej do wyboru:
szkło – metal – roślina – papier (w sali rozkładamy w rogach wstąŜki
w kolorach pojemników do segregacji odpadów, dzieci biegną we
właściwe miejsce na odpowiednie hasło; kolory wstąŜek dobieramy
analogicznie do kolorów pojemników stosowanych w danej gminie,
siadamy i udajemy rękoma ruch chwiejących się na wietrze traw
lub skrzydeł dzikich kaczek.
Rozmowa na temat odpadów wychodzącą od filmu ekologicznego
Krótko przypominamy o tym, iŜ nie powinno się wypalać traw, bo grozi to poŜarem a
inŜynierowie powinni projektować przełazy dla zwierząt, aby nie ginęły na
autostradach.
• Jakie zagroŜenia niesie ze sobą obecność śmieci w środowisku?
• Skąd się biorą śmieci w koszach?
• Jakie śmieci powstają w naszych domach? Jakie w przedszkolu?
• Czy śmieci z kosza moŜna jakoś wykorzystać?
• Czy dzieci słyszały słowo recykling?
• Jakie śmieci będą najlepsze do przetworzenia?
• Czy dzieci słyszały o segregacji odpadów?
• Jakie śmieci segregujemy?
• W jakich pojemnikach segregujemy śmieci?
• Co się dalej dzieje z poszczególnymi surowcami?
•
•
•
•
•
•
•
Co moŜna zrobić Ŝeby mniej śmieci trafiało do kosza?
Jak moŜemy zmniejszać wielkość odpadów?
Jak właściwie rozdzielać surowce?
Gdzie oddajemy zuŜyte baterie z gier, zegarków, grających zabawek?
Gdzie oddajemy zuŜyte akumulator z samochodu?
Gdzie oddajemy przeterminowane lekarstwa?
Gdzie oddajemy zepsuty komputer, którego nie moŜna juŜ zreperować?
Segregacja odpadów – zadanie do wyboru:
• Zabawa „Zgaduj-zgadula" – rozpoznawanie odpadów zmysłem dotyku
z zawiązanymi oczami, wykorzystujemy: woreczki foliowe, pojemniki po
jogurtach, pudełka od zapałek, gazety, puszki, małe plastikowe butelki,
szklane słoiczki.
• Przygotowanie plakatów promujących unikanie wytwarzania lub segregowanie
odpadów - przygotowujemy arkusze papieru w duŜym formacie, na kaŜdym z
nich grupa dzieci wspólnie rysuje dowolną techniką plakat zachęcający do
unikania wytwarzania lub segregowania odpadów, plakat moŜe stylem
nawiązywać do plakatów filmowych, do plakatu moŜemy przykleić taśmą
odpady albo ozdobić go papierowymi kwiatami – na zajęciach dzieci
zaczynają malować plakat, kończą go później.
DZIECI W WIEKU SZKOLNYM (KLAS 4-6 , MŁODZIEś GIMNAZJALNA)
Pomoce dydaktyczne: odpady – pojemniki po róŜnych produktach, opakowania,
puste butelki szklane i plastikowe, reklamówki, gazety, puszki po napojach –
przyniesione przez dzieci z domu, namalowane na arkuszach A3 pojemniki na
odpady w róŜnych kolorach (stosowanych w danej gminie), do zadania do wyboru:
arkusze szarego papieru do pakowania w duŜym formacie np. 100 x 70 cm, farby,
kredki, mazaki, ozdobne kwiatki z papieru, klej, taśma klejąca.
Główny cel zajęć: uświadomienie dzieciom konieczności segregowania odpadów.
Dzieci uświadamiają sobie ile odpadów codziennie produkowane jest przez
człowieka, dowiadują się, w jaki sposób przez rozsądne zakupy i oszczędność
moŜna zmniejszyć ilość odpadów, jak moŜna wykorzystać poszczególne rodzaje
odpadów, jak segregować odpady, aby mogły być później optymalnie wykorzystane.
Poprzez nawiązanie do filmu o tematyce ekologicznej dzieciom pokazana zostanie
zaleŜność pomiędzy czystym środowiskiem, a warunkami Ŝycia zwierząt i roślin.
Chwila przerwy po filmie.
Rozmowa na temat odpadów wychodzącą od filmu ekologicznego
Jakie śmieci powstają w naszych domach? Jakie w szkole?
Ile śmieci produkuje nasza rodzina?
Co moŜna zrobić Ŝeby mniej śmieci trafiało do kosza?
o Mniej kupować – zastanowić się w sklepie czy rzeczywiście czegoś
potrzebujemy, dzielić się – np. poŜyczać sobie nawzajem zabawki, gry,
płyty, czasopisma.
o Niepotrzebne rzeczy przekazujemy potrzebującym, a nie wyrzucamy do
śmieci.
o Rysujemy na kartkach dwustronnie, drukujemy dwustronnie.
o UŜywamy materiałowych toreb na zakupy zamiast jednorazowych toreb
z folii
o UŜywamy pojemników wielorazowego uŜytku np. szklanych butelek, nie
uŜywamy rzeczy jednorazowych (sztućce, tacki, długopisy, torebki
foliowe).
o Kupujemy produkty w jak najmniejszej ilości opakowań.
Ćwiczenie obrazujące ilość opakowań: dzieci wymieniają towary pakowane w
jedno, dwa i trzy opakowania.
Jedno opakowanie:
- pasta do zębów (tubka),
- napoje w butelkach (plastikowa lub szklana butelka),
- ryŜ w papierowych torebkach.
Dwa opakowania:
- pasta do zębów (tubka + kartonowe pudełko),
- jarzyny (tacka styropianowa + folia),
- ryŜ (woreczek foliowy + pudełko kartonowe),
- herbata sypana (kartonik + folia).
Trzy opakowania:
- herbata ekspresowa (torebka + pudełko + folia).
Wniosek: Nie kupujemy towarów w zbędnych opakowaniach (za które dodatkowo
dopłacamy producentowi).
Co znaczy słowo recykling?
Recykling – ponowne przetwarzanie surowców, np. aluminium z puszek po
napojach moŜe być znów przerobione na puszki.
Jakie odpady będą najlepsze do przetworzenia?
Papier, szkło, puszki aluminiowe, niektóre tworzywa sztuczne (np. butelki na wodę).
NaleŜy unikać napojów w kartonowych opakowaniach z wewnętrzną powłoką
aluminiową – są niezwykle uciąŜliwe dla środowiska i trudne do przetworzenia.
Po co segregujemy odpady?
Gromadząc makulaturę – ratujesz drzewa, które trzeba ściąć, aby wytworzyć nowy
papier, gromadząc szkło i metale – oszczędzasz surowce naturalne i energię,
gromadząc odpadki kuchenne na kompost przyczyniasz się do uŜyźniania gleby.
Jakie odpady segregujemy?
Te, które łatwo przetworzyć (papier, szkło, puszki aluminiowe, niektóre tworzywa
sztuczne) albo te, które są niebezpieczne (baterie, akumulatory z samochodów,
przeterminowane leki, zepsute komputery)
W jakich pojemnikach segregujemy śmieci?
RozróŜnianie pojemników na odpady – pojemniki mogą być róŜnej wielkości, są
zamykane, aby nie padał do nich deszcz, róŜnią się kolorami.
Przykładowe kolory: niebieski – na papier i tekturę, biały – na szkło bezbarwne,
zielony – na szkło kolorowe, Ŝółty – na metale, tworzywa sztucznych
oraz opakowania wielo-materiałowe, czerwony – na zbierane łącznie odpady
surowcowe, brązowy – na odpady ulegające biodegradacji.
Co się dalej dzieje z poszczególnymi surowcami?
Wszystkie surowce są segregowane, myte i przygotowywane do dalszego
przerobu. Szkło w postaci stłuczki trafia do huty gdzie jest przetapiane na nowe
opakowania szklane, tworzywa sztuczne przerabiane są na nowo np. polar, z
którego mamy bluzy, jest materiałem z tworzywa sztucznego z butelek
plastikowych, puszki aluminiowe przetapiane na nowe puszki, a papier
(makulatura) na chusteczki higieniczne czy papier toaletowy.
Co moŜna zrobić Ŝeby mniej śmieci trafiało do kosza?
Rysujemy na kartkach dwustronnie, uŜywamy materiałowych toreb na zakupy.
Niepotrzebne rzeczy przekazujemy potrzebującym, a nie wyrzucamy do śmieci, np.
ksiąŜki oddajemy do antykwariatu, ubrania do specjalnych pojemników
Jak moŜemy zmniejszać wielkość odpadów?
Zgniatamy opakowania, pudelka kartonowe, plastikowe butelki, kartony po sokach
– NAUCZYCIEL POKAZUJE DZIECIOM JAK TO SIĘ ROBI. Pamiętamy, aby
odkręcać korki butelek i innych pojemników.
Jak właściwie rozdzielać surowce? Jakie błędy popełniamy przy
segregowaniu odpadów?
Niedokładne oddzielanie surowców – wkładamy do pojemników na szkło butelki z
metalowymi zakrętkami lub do pojemników na papier – kartoniki od napojów czy
papier powlekany folią, gazety z metalowymi zszywkami.
Uwaga na odpady niebezpieczne (baterie, leki), gdzie je oddajemy?
Odkręcamy metalowe zakrętki ze słoików
Zdejmujemy papierowe etykiety z butelek i słoików
Oddzielamy plastikowe i papierowe części opakowań, gdy jest to moŜliwe
Przy tym pytaniu moŜna pokazać dzieciom karton na sok – przykład opakowania
wielomateriałowego, którego nie jesteśmy wstanie sami podzielić (kartonowy
wierzch, środek z folii aluminiowej – rozcinamy karton, aby pokazać metal,
zamkniecie z plastiku)
Gdzie oddajemy zuŜyte baterie?
Wrzucamy je do specjalnych pojemników, poniewaŜ zawierają szkodliwe
substancje.
Gdzie oddajemy zuŜyty akumulator z samochodu?
Oddaje w sklepie, w którym kupił akumulator – zawierają szkodliwe substancje
Gdzie oddajemy przeterminowane lekarstwa?
Wrzuca do specjalnego pojemnika w aptece, mogą być szkodliwe, mogą
spowodować zatrucia zwierząt.
Gdzie oddajemy zepsuty komputer, telewizor, pralkę?
Do sklepu, w którym został kupiony. Producenci sprzętów elektrycznych i
elektronicznych mają obowiązek poddać zuŜyty sprzęt unieszkodliwieniu, poniewaŜ
często sprzęty te zawierają szkodliwe substancje, np. monitory komputerowe
zawierają toksyczne metale cięŜkie, lodówki mają szkodliwą dla środowiska
substancję chłodzącą.
Segregacja odpadów – dzieci pod nadzorem nauczyciela segregują przyniesione
śmieci, zmniejszają ich objętość, a następnie nauczyciel sprawdza, jakie błędy
popełniono przy rozdzielaniu surowców.
Przygotowanie plakatów promujących unikanie wytwarzania lub segregowanie
odpadów. Na arkuszach papieru w duŜym formacie grupa dzieci wspólnie rysuje
dowolną techniką plakat zachęcający do unikania wytwarzania lub segregowania
odpadów, do plakatu moŜemy przykleić taśmą śmieci albo ozdobić go papierowymi
kwiatami.