Testamentu na język polski (ok. 1455 rok). Łacińskie teksty

Testamentu na język polski (ok. 1455 rok). Łacińskie teksty przywilejów również
były tłumaczone na polski. Pierwsza książka na temat polskiej ortografii ukazała
się w 1440 r. Po polsku pisano również poezję. Muzykę świecką komponowano
na jeden głos, zaś piosenki pisano w języku rodzimym. W roku 1410, w czasie
wojny z Krzyżakami, przed bitwą śpiewano pieśń Bogurodzica. Muzyczne
kompozycje Mikołaja z Radomia z pierwszej połowy XI wieku odznaczały się
wysoką wartością artystyczną. Natomiast Stanisław Skalbmierz, profesor
uniwersytetu w Krakowie opracował w 1411 r. nowoczesną doktrynę
sprawiedliwej wojny, de bellis iustis.
W latach 1455-1480 Jan Długosz (1415 – 1480) spisywał historię Polski. Praca ta
jest wybitnym przykładem europejskich badań historycznych z tamtego okresu.
Dwanaście tomów historii Polski, po rok 1480, to pomnik polskiego Odrodzenia
i najlepsza polska praca historyczna przed XVIII wiekiem. Wśród innych prac
historycznych Jana Długosza należy wymienić Banderia Prutenorum. W dziele
tym Długosz opisuje niemieckie chorągwie krzyżackie zdobyte podczas bitwy
pod Grunwaldem.
Jeden z ówczesnych polskich wierszy jest dokumentalnym opisem morderstwa
na kasztelanie Andrzeju Tęczyńskim, dokonanym przez zbuntowanych
mieszczan krakowskich.
W roku 1473, w Krakowie, powstały pierwsze firmy drukarskie i wydawnicze.
W tym samym roku urodził się w Toruniu Mikołaj Kopernik (1473-1543),
twórca nowoczesnej astronomii. W 1475 r., we Wrocławiu, Kasper Elyan
wydrukował pierwszy tekst w języku polskim. Zawierał on modlitwy „Ojcze
nasz”, Zdrowaś Mario” i „Wierzę w Boga Ojca”. Polscy drukarze również
działali zagranicą. Jan Adam z Polski pracował w Neapolu w roku 1478,
natomiast w latach 1492-1496 dwóch polskich drukarzy, Stanisław z Polski i
Stefan Polak pracowali w Sewilli.
Arcybiskup lwowski, Grzegorz z Sanoka (ok. 1406-1477), był pierwszym
prominentnym polskim pisarzem humanistą. Pisał poezje w językach polskim i
łacińskim. Był też historykiem i mecenasem literatury. Wielu uczonych gościło
na jego dworze. Wśród gości był Filippo Buonaccorsi, który opisał żywot i dzieło
swojego gospodarza jako wzorce ideału humanistycznego.
W 1474 r., Jan Ostroróg (ca 1436-1501), wojewoda poznański i doktor praw,
opublikował manifest polityczny zatytułowany „Pro Republicae Ordinatione”,
czyli Memoriał w sprawie uporządkowania Rzeczypospolitej. W swym
28