więcej

3. Edytory tekstu, dodawanie użytkowników
Przykłady edytorów tekstu dostępnych w systemach linuxowych:
Vi
Vim
Joe
Pico
Mcedit
Edytor vim – opis i przydatne funkcje
Vim nazwapliku tworzy plik jeśli taki nie istnieje, jeśli istnieje to otwiera.
Trzy tryby pracy edytora
- Komend przejscie do tego trybu odbywa się za pomocą esc.
- Edycji przejście do niego odbywa się za pomocą
a) i, (insert)– pozwala na dopisywanie przed kursorem
b) a – pozwala na dopisywanie za kursorem
- Visualny v
Opcje dostepne przy pracy z edytorem
a) tryb komend
:q – wychodzi z edytora
:q! – wychodzi bez zapisywania zmian (różnica miedzy q! a q jest taka ze jeśli coś zmienimy
w pliku i nie chcemy zapisywać to opcja q zgłosi błąd a q! wyjdzie bez zapisywania)
:w zapis zmian
:w nazwa zapisze zawartość w pliku nazwa
:wq wyjscie + zapis
:w! zapis, nawet gdy plik jest tylko do odczytu
:wq! - zapis nawet gdy plik tylko do odczytu i wyjdz
:help – pomoc
x – kasuje znak
u - cofa ostatnią zmiane
c - kopjuje
p – wkleja w lini pod kursorem
P – wkleja w lini przed kursorem
dd – usuwa linie
:set paste – ustawienie trybu wklejania z zachowaniem tabulacji i nowych lini przy
kopiowaniu między dokumentami
:%s/a/__/g zastępuje wszystkie litery a przez __
:%s/a/__ zastępuje wszystkie pierwsze wystąpienia litery a przez __
b) tryb wizualny
obsługa zaznaczania przy użyciu kursorów,
:y + enter – kopiuje zaznaczony tekst, przy użyciu komend do wklejania możemy go wkleić w
dowolne miejsce w pliku
zaznaczony tekst można też usunąć za pomocą komendy dd
Zadanie
1)
Uruchomić edytor vim, przejść do trybu edycji napisać dowolną treść, a
następnie zapisać plik pod nazwa plik.txt oraz kopia nie wychodząc z edytora.
2)
Otworzyć plik.txt, następnie przejść w tryb edycji i zmodyfikować jego
zawartość i wyjść bez zapisywania zmian, sprawdzić czy zmiany na pewno się nie
zapisały.
3)
Za pomocą polecenia chmod zmienić uprawnienia do pliku o nazwie plik.txt
tak aby był on tylko do odczytu. Otworzyć plik.txt, następnie przejść w tryb edycji i
zmodyfikować jego zawartość i spróbować zapisać zmiany (sprawdzić jaki komunikat
otrzymaliśmy), następnie wymusić zapisanie zmian w pliku i sprawdzić czy zmiany
zostały wprowadzone.
4)
Stworzyć plik o nazwie ala zawierający tekst
Ala ma 1 kota
Ala ma 2 koty
Ala ma 3 koty
....
Ala ma 10 kotów
Wykorzystać w tym celu kopiowanie lini i wklejanie na oba poznane sposoby,
modyfikując tylko tekst do wymogów zadania.
5)
Zamienić w pliku ala wszytkie Ale na Janka, a następnie wszystkie
wystąpienia litery J na Fr, tak zmodyfikowany tekst zapisac jako franek
Polecenie sort
sort -n [plik]
-n numerycznie,
-r odwraca posortowanie,
-b ignoruje poczatkowe znaki puste podczas szukania kluczy sortowania ww lini
-o pliki wypisuje wyniki do pliku a nie na standardowe wyjscie
-t separator
-k pocz[,kon]
-k 5 – od piatego pola do konca lini
-k5,5 – piate pole
przyklady
sort –nr posortowanie numeryczne i malejace
sort –t : -k 5b,5 –k3,3n /etc/passwd
sortowanie pliku uzytkownikow na podstawie 5 pola, z ignorowaniem pustych znakow na
poczatku a pola identyczne sortowane sa numerycznie na podstawie uidu
Zadanie Posortować dane
ala
ola
janek
ctrl+d
Zadanie a teraz
123
12
34
12345
ctrl+d
Zadanie Co należy zrobić aby dane były poprawnie posotowane
Zadanie Posortować plik /etc/passwd po 3 kolumnie numerycznie
Dodawanie użytkowników
//Knoppix
Zadanie Dodać użytkownika z wykorzystaniem skryptów: adduser, useradd.
Zadanie Usunąć użytkownika deluser
Zadanie Sprawdź zawartość plików passwd,group, shaddow oraz katalogu domowego
użytkownika stworzonego skryptem adduser
cat /etc/passwd – plik, w którym przechowywane są informacje o użytkownikach (obecnie
hasła są w pliku /etc/shadow)
struktura pliku passwd
logn:password(x):uid:gid:full name,,,:home directory:shell
Dla zwykłych użytkowników uid >= 1000 poniżej uidy systemowe
0 - root
Grupy
/etc/group – plik, w którym przechowywane są informacje o
grupach
struktura pliku /etc/group
nazwa:x:gid:uzytkownik1, uzytkownik2
katalog domowy /home/login
/etc/skel – pliki i skrypty kopiowane do katalogu domowego
podczas tworzenia konta
chown – zmiana właściciela pliku
chmod /home/login d(rwx---r-x)
passwd login – zmiana halsa
Zadanie Utworzyć użytkownika modyfikując treść omówionych plików, tak aby miał on
swój katalog domowy z odpowienimi prawami