Autentyzm – kolaż fotograficzny

Warsztaty
AUTENTYZM Rodzina. Historia. Archiwum
WARSZTAT nr 3
Scenariusz szczegółowy
Temat warsztatu: Autentyzm - kolaż fotograficzny
Krótka charakterystyka cyklu warsztatów: Archiwum Historii Mówionej zawiera ogromną cyfrową
kolekcję fotografii rodzin z terenów całej obecnej i przedwojennej Polski, ale nie tylko. Wiele albumów
opowiada historie rodzin od XIX do końca XX wieku. Fotografie te są tak różnorodne jak różnorodne
były rodziny na przestrzeni wieków. Na ich podstawie wiele można się dowiedzieć o historii ludzi
i miejsc. Można poobserwować też historię samej fotografii i jej trendów. Ten bogaty zbiór jest okazją
do spotkania i odkrywania różnorodności uczestników warsztatów. Podczas czterech godzinnych
spotkań warsztatowych będziemy tworzyć swoje mini-projekty związane z tematem fotografii i rodziny.
Grupa wiekowa: Grupa 10 osób dorosłych w przedziale wiekowym od 18 - 40 lat
Opis grupy: Grupa składa się z 5 osób ze spektrum autyzmu oraz 5 osób neurotypowych. Łączy ich
zainteresowanie tematem fotografii, oraz archiwum AHM Domu Spotkań z Historią, na bardzo różnym
poziomie. Część uczestników sama fotografuje, uczą się fotografii w szkołach artystycznych, a część
używa fotografii jedynie do dokumentacji życia codziennego. Również motywacja do udziału w
projekcie była bardzo różna - od chęci pracy nad fotografią rodzinną, po możliwość poznania
archiwum AHM , aż po zwykłą chęć wyjścia z domu.
Wszyscy uczestnicy dobrze wchodzą w kontakt z grupą, chętnie się angażują w pracę, są twórczy i
kreatywni. Pracują w parach mieszanych (dobór zupełnie przypadkowy), jednak pomimo takiej
różnorodności bardzo dobrze się dogadują. Uczestnicy neurotypowi wspierają uczestników ze
spektrum.
Pojedyncze osoby wymagają pracy indywidualnej oraz przystosowania zadań do ich potrzeb - wtedy
jednak terapeuta pracuje w relacji 1:1. Na drugich zajęciach uwidacznia się duża nieśmiałość
niektórych uczestników i trudności z mówieniem na forum, czy w parze.
Na tym etapie działania pojawiają się pewne małe konflikty, nie wszystkim odpowiadają ich pary i nie
każdy potrafi znaleźć w sobie kompromis.
Czas trwania: 60 minut
Słowa kluczowe: archiwum, fotografia, kolaż, dekonstrukcja, współpraca, otwarte instytucje, kultura
bez barier, współpraca, wymiana, inspiracja
Główne wątki/ Elementy zajęć:
 Powitanie
 Praca nad kolażem
 Wysłuchanie wspomnień
 Praca nad kolażem
 Prezentacja
 Podsumowanie i pożegnanie
Cele warsztatu:





zapoznanie uczestników z wybranym fragmentem kolekcji fotografii rodzinnej Archiwum
Historii Mówionej;
zapoznanie uczestników z fragmentem audio kolekcji Archiwum Historii Mówionej;
zapoznanie uczestników z techniką kolażu;
rozwijanie umiejętności współpracy w parach, wzajemnego słuchania się i podejmowania
wspólnych decyzji;
wspólna praca twórcza.
Warsztaty
AUTENTYZM Rodzina. Historia. Archiwum
Metody zajęć: wykład, dyskusja, pokaz, działania praktyczne
Prowadzący i opis pełnionych ról:
Animator - prowadzi warsztat, wita grupę oraz wprowadza w tematykę zajęć. Animatorka prezentuje
plan na najbliższą godzinę zajęć. Współprowadzi część polegającą na pracy nad kolażem,
podsumowuje warsztat.
Edukator - współprowadzi część polegającą na pracy nad kolażem, prezentuje nagranie audio jako
część AHM.
Kurator - współprowadzi część polegającą na pracy nad kolażem, podchodzi do uczestników,
proponuje działania lub ich zmianę.
Terapeuta - wspiera uczestników w pracy, tłumaczy niezrozumiałe polecenia, przejmuje pracę z
uczestnikami, wymagającymi dużego wsparcia i pracy indywidualnej, rozwiązuje zaistniałe konflikty
Niezbędne materiały:


























reszta wydrukowanych zdjęć z DSH
sztywne, transparentne folie formatu ok. A2 - przezroczyste
folie transparentne w innych kolorach (niebieski, czerwony) do cięcia
kleje (klejące do folii oraz do papieru)
taśmy klejące – czerwone, niebieskie, białe
taśma klejąca dwustronna
taśma klejąca transparentna
taśma papierowa / malarska
nożyczki
nożyki
zszywacze
dziurkacze
sznurek
kółka samoprzylepne
duże XERO z opcją powiększania kserowanych materiałów – z tonerem i zapasem papieru
drukarki termo sublimacyjne
karta SD ze zdjęciami z wyborem zdjęć uczestników
markery: czarne i czerwone – różnej grubości
flamastry czarne i czerwone
sztywne, białe kartki A4
stare gazety
jedno wybrane zdjęcie z AHM w kilku kopiach ksero, w różnych formatach, zdjęcie dotyczące
rodziny z nagrania audio;
nagranie audio dotyczące wspomnień jednej rodziny( ze zdjęcia), najlepiej fragment dotyczący
wspomnień rodzinnych lub fragmentów genealogicznych;
komputer, głośniki
teczki i pleksje uczestników, puste pleksje również
flipchart z rozpisanym przebiegiem spotkania
Przygotowanie sali:



krzesła ustawione w parach, każde przy osobnym stole - układ dokładnie taki jak na ostatnich
zajęciach
pod ścianą dwa stoły – jeden ze zdjęciami, drugi z materiałami
podłączony komputer, głośnik
Warsztaty
AUTENTYZM Rodzina. Historia. Archiwum
*Wskazówka- Konieczne jest zadbanie o komfort sensoryczny uczestników i w miarę możliwości
wyeliminowanie rozpraszających bodźców sensorycznych mogących powodować dyskomfort takich
jak zbyt duży hałas, sztuczne oświetlenie, niepotrzebne przedmioty rozpraszające uwagę itp.
Przebieg spotkania:
Powitanie - 5 min.
Animatorka wita uczestników, wspólnie oglądają prace powstałe na poprzednich zajęciach.
Przedstawienie nowego członka zespołu - kuratora wystawy, oraz omówienie jego roli podczas
tworzenia wystawy.
Kontynuacja pracy nad kolażem - 20 min.
Animatorka wita uczestników, wspólnie oglądają prace powstałe na poprzednich zajęciach.
Przedstawienie nowego członka zespołu - kuratora wystawy, oraz omówienie jego roli podczas
tworzenia wystawy. Przedstawienie planu spotkania.
*Wskazówka - Konieczne jest zapoznanie z planem zajęć i wcześniejsze uprzedzanie o zmianach
w planie, gdyby miały one nastąpić. Dla osób ze spektrum z większymi trudnościami
w komunikowaniu się, można przygotować plan w postaci piktogramów. Niektóre osoby ze spektrum
mogą wymagać dodatkowego uprzedzania ile czasu pozostało do końca zadania lub zajęć. Część
osób może potrzebować dodatkowego wsparcia indywidualnego w wyjaśnieniu planu.
Wysłuchanie opowieści - nagranie audio - 10 min.
Prezentacja nagrania audio - wspomnienia jednej rodziny. Po wysłuchaniu edukatorka/ animatorka
nawiązują do archiwum domowego i ich rodzinnych wspomnień. Może mają jakieś skojarzenia ze
swoją rodziną. Uczestnicy do swoich kolaży wprowadzają temat rodziny (staramy się go ujednolicić,
nadać wszystkim pracom jeden kierunek tematyczny).
*Wskazówka- przy prezentacji materiału audio, zwrócenie uwagi na poziom głośności nagrania,
zwłaszcza jeśli w warsztatach biorą udział osoby z nadwrażliwością słuchową. Konieczne jest
upewnienie się, czy uczestnicy zrozumieli zadanie i w razie potrzeby wyjaśnienie go indywidualnie.
Można przygotować także kartki z zapisem wypowiedzi, będzie on pomocny dla osób które mają
trudności ze skupieniem uwagi na słuchaniu.
Kontynuacja pracy nad kolażem - 15 min.
Kontynuacja pracy nad kolażem. Animatorka/edukatorka/kurator wspierają uczestników w ich pracy,
oraz rozwiązują na bieżąco konflikty. Zachęcają do sięgania po słowa, które zapisali na pierwszych
warsztatach - można je wkomponować w obraz, napisać obok.
*Wskazówka- Sprawdzamy w jaki sposób przebiega współpraca, czy nie występują trudność
w komunikacji lub sytuacje konfliktowe. Terapeuta powinien pełnić funkcję osoby wspierającej i
pomagać przy wspólnej pracy.
Podsumowanie i zakończenie - 10 min.
Podsumowanie działania. Każdy uczestnik prezentuje swoją pracę. Animatorka zadaje zadanie
domowe: żeby uczestnicy poszukali w swoich archiwach domowych zdjęć, historii, które kojarzą im się
z tym co usłyszeli. Zachęca uczestników do tego, żeby podpytali bliskich, wykonali małą pracę
genealogiczną. Wyszukane rzeczy przynieśli na następne spotkanie.
Warsztaty
AUTENTYZM Rodzina. Historia. Archiwum
*Wskazówka - Zadanie domowe najlepiej napisać na kartkach i rozdać uczestnikom w trakcie zajęć.
Dwa dni przed kolejnym warsztatem należy przypomnieć np. mailowo o wykonaniu zadania. Część
osób może mieć trudność z mówienie i prezentowaniem swojej pracy na forum grupy.
Pomysły alternatywne - dodatkowe ćwiczenia + materiały niezbędne do ich zrealizowania
Na podsumowanie można wykonać ćwiczenie dopisywania historii do powstałych kolaży. Na bazie
obrazów, sposobu ich przenikania czy dekonstrukcji autor buduje opowieść rodzinną - tworzy swoistą
historię fikcyjnej rodziny, opisując jej losy.
Każda para prezentuje to na forum. Uczestnicy mogą wykonywać to ćwiczenie na swoich kolażach lub
się powymieniać.
Opracowanie:
Alicja Szulc
Aleksandra Duszczyk