Program Profilaktyki Szkolnego Punktu Konsultacyjnego im. gen

Program Profilaktyki Szkolnego Punktu Konsultacyjnego
im. gen. bryg. Stanisława SOSABOWSKIEGO
przy Ambasadzie RP w Hadze z siedzibą w Brunssum.
Wstęp
Działalność edukacyjno-wychowawcza szkoły wynika ze Statutu Szkolnego
Punktu
Konsultacyjnego
im.
gen.
bryg.
Stanisława
SOSABOWSKIEGO
przy Ambasadzie RP w Hadze z siedzibą w Brunssum, Szkolnego Zestawu
Programów nauczania, Programu Wychowawczego oraz Programu Profilaktyki.
Program profilaktyczny jest bardzo ważnym elementem działalności
zarówno wychowawczej jak i edukacyjnej szkoły. Zawiera on systemowe działania,
uzupełniające i wspomagające proces wychowania. Dzięki nim uczeń uzyskuje
wsparcie i ochronę przed różnego typu zagrożeniami. Pomagają one również
eliminować ewentualne nieprawidłowości i deficyty.
Należy pamiętać, że treści związane z profilaktyką są obecne we wdrażanych
programach nauczania różnych przedmiotów. Z tego względu realizacja programu
psychoprofilaktyki wymaga kompleksowego podejścia i powiązania ze sobą
różnorakich zagadnień i treści. Program profilaktyki powinien być spójny i odnosić
się do całokształtu działalności edukacyjno-wychowawczej szkoły. Tylko takie
podejście pozwala właściwie zdiagnozować problemy i eliminować różnego rodzaju
deficyty. Program profilaktyki powinien stwarzać możliwości efektywnego
wykorzystania potencjału placówki w kontekście działań podejmowanych przez
nauczycieli, uczniów oraz instytucji ją wspierających.
Prezentowany poniżej program ma za zadanie służyć całemu środowisku
szkolnemu oraz stanowić pomoc w zapobieganiu i rozwiązywaniu problemów.
I. Możliwości szkoły w zakresie działań profilaktycznych
Szkoła
Szkolny Punkt Konsultacyjny im. gen. bryg. Stanisława SOSABOWSKIEGO
przy Ambasadzie RP w Hadze z siedzibą w Brunssum działa poza granicami kraju.
Specyfika szkoły powoduje, że praca profilaktyczna skupia się na problemach
dotyczących środowiska, w jakim placówka funkcjonuje oraz na sposobach ich
skutecznego zwalczania.
Położenie
szkoły
poza
granicami
kraju
stwarza
odmienne
warunki
do prowadzenia pracy profilaktycznej niż ma to miejsce w Polsce. Zdecydowaną
większość uczniów szkoły, stanowią dzieci, które przebywają poza granicami kraju
przez okres trzech lat. Głównym zadaniem szkoły jest pomoc w adaptacji do
nowego środowiska, pomoc w przystosowaniu się do wymogów różnych szkół do
których uczęszczają oraz przygotowanie dzieci do ponownego powrotu do
polskiego systemu edukacyjnego.
Zajęcia w szkole odbywają się tylko raz w tygodniu – w soboty. Stanowi
to element ograniczający pracę opiekuńczo - wychowawczą i profilaktyczną szkoły.
Zgodnie z rozporządzeniem MEN ws. organizacji kształcenia dzieci obywateli
polskich czasowo przebywających za granicą, w planie pracy szkoły nie uwzględnia
się godzin wychowawczych. Wynika to z faktu, że Ramy programowe, stanowiące
zał. nr 1 do ww. rozporządzenia nie ujmują działań wychowawczych.
Warunki te ograniczają skuteczne oddziaływanie na uczniów i efektywne
wdrażanie działań wychowawczo-opiekuńczych i profilaktycznych.
Szkoła
jako
placówka
zagraniczna
nie
dysponuje
takimi
środkami
i możliwościami jak szkoły w kraju. Nie ma możliwości współpracy z instytucjami
wspierającymi działania szkoły, takimi jak np. specjalistyczne przychodnie
i poradnie. Uczniowie nie mogą liczyć również na wsparcie pracujących w szkole
logopedów czy psychologów, a nad zdrowiem fizycznym i psychicznym uczniów
czuwają jedynie nauczyciele. Do ich zadań poza pracą wychowawczo dydaktyczną,
należy więc uświadamianie uczniów o istniejących zagrożeniach oraz o ich
następstwach.
Szkoła nie posiada dofinansowania ze środków publicznych na prowadzenie
profilaktyki, co ogranicza możliwości w działań i skutkuje brakiem zespołów
wyrównawczych i kompensacyjnych, dzięki którym uczniowie mogliby liczyć na
wsparcie ze strony nauczycieli czy psychologów.
Wszystkie wymienione powyżej uwarunkowania utrudniają prowadzenie
skutecznej profilaktyki. Skuteczne działanie szkoły ułatwia fakt, że placówka jest
dobrze zorganizowana oraz stara się zapewnić uczniom bezpieczeństwo na terenie
szkoły zarówno podczas lekcji jak i na przerwach. Podejmuje współpracę
z organizacjami, które wspomagają szkołę w jej działalności. Dzięki tym staraniom
uczniowie mogą rozwijać swoje pasje w realizowanych przez szkołę projektach
i konkursach.
Rodzina
W swojej działalności wychowawczej i opiekuńczej szkoła powinna
podejmować działania dążące do wykorzystania potencjału tkwiącego w domu
rodzinnym. Program Profilaktyczny SPK Brunssum zakłada ścisłą współpracę ze
środowiskiem rodzinnym. Współpraca ta obejmuje cztery podstawowe aspekty:
1. Stały kontakt z rodzicami, zwłaszcza w przypadku występowania sytuacji
wymagających szybkiej interwencji i trudnych wychowawczo.
2. Pedagogizacja rodziców poprzez stały kontakt z nauczycielami.
3. Otwarta postawa nauczycieli, którzy potrafią reagować na występujące
problemy wychowawcze.
4. Wygospodarowanie czasu na spotkania z rodzicami i wspieranie ich
w procesie wychowawczym.
Kadra szkoły
Aby program profilaktyki mógł być wdrażany efektywnie, musi być
realizowany przez świadomych i dobrze wykształconych nauczycieli. Kadra
placówki jest bardzo dobrze wykształcona i podejmuje starania, których celem
jest
ciągłe
podnoszenie
kwalifikacji
zawodowych.
Zaplanowane
działania
profilaktyczne zyskują wsparcie dyrekcji placówki. Wsparcie to polega na
zachęcaniu i umożliwianiu nauczycielom udziału w specjalistycznych kursach
dotyczących konstruowania i wdrażania programów profilaktyki.
Samorząd, inne instytucje
Szkoła jako placówka funkcjonująca za granicą, szkoła nie może liczyć na
instytucji wymienionych powyżej. Jej działania opierają się głównie na własnym
potencjale.
II. Cele szkolnego programu profilaktyki oraz diagnoza najważniejszych
problemów
Szkoła stara się wdrażać podstawowe działania profilaktyczne mające na
celu wspieranie zdrowia psychicznego i fizycznego uczniów. Podstawowym celem
tych działań jest niesienie pomocy oraz stworzenie warunków do efektywnego
wdrażania wiedzy na temat istniejących zagrożeń w środowisku, w którym
uczniowie funkcjonują z uwzględnieniem realiów funkcjonowania szkoły poza
granicami kraju.
Szkoła stara się przede wszystkim wykształcać w uczniach umiejętności,
które pozwolą im skutecznie przeciwdziałać występującym zagrożeniom. Stosownie
do
tego
wyznaczone
zostały
następujące
cele
podejmowanych
działań
profilaktycznych:
1. Szkoła uczy dziecko, jak funkcjonować w nowym, obcym kulturowo
środowisku.
2. Stara się pomagać w adaptacji w nowym środowisku.
3. Uczy w jaki sposób funkcjonować w nowym środowisku rówieśniczym.
4. Stara się wykształcić umiejętność dbania o swe zdrowie, ciało oraz
sprawność fizyczną.
5. Stara
się
wzmacniać
czujność
uczniów
w
kontekście
licznych
niebezpieczeństw typowych dla środowiska wielkomiejskiego.
6. Wspiera rozwój dziecka i otacza go opieką, aby mogło wychowywać się
w zdrowym i bezpiecznym środowisku.
7. Stara się wzmacniać więź rodzinną
8. Uczy respektowania wartości i norm społecznych oraz dbałości o estetykę
otoczenia.
9. Uczniowie wykazujący trudności w nauce oraz mający problemy związane
z funkcjonowaniem w grupie rówieśniczej uzyskują pomoc zmierzającą do
ich niwelowania lub całkowitego wyeliminowania.
10.
Szkoła wspiera zainteresowania i talenty podopiecznych, organizując
różnego rodzaju konkursy oraz umożliwiając pogłębianie ich zainteresowań.
Przedstawione powyżej cele profilaktyki to najważniejsze obszary
działalności szkoły służące działaniom profilaktycznym na jej terenie. Zostały one
wyznaczone w oparciu o wnikliwą obserwację uczniów i środowiska w jakim na co
dzień funkcjonują. W oparciu o rozmowy z uczniami i ich rodzicami, wywiady
środowiskowe, doświadczenie nauczycieli i różnego rodzaju dyskusje w zespole,
który zajął się przygotowaniem programu profilaktyki.
III. Proponowane rozwiązania metodyczne
Proponowane rozwiązania metodyczne można odnieść do trzech grup
bezpośrednio zainteresowanych właściwym działaniem placówki. Mowa o uczniach,
rodzicach i nauczycielach. Poniżej dla każdej z tych grup zaprezentowane zostały
metody, sposoby realizacji oraz podstawowe narzędzie badawcze mające na celu
usprawnienie podejmowanych działań profilaktycznych.
UCZNIOWIE

Wdrażanie aktywizujących metod pracy z uczniami.

Rozszerzenie oferty zajęć pozalekcyjnych wycieczki, projekty, konkursy
szkolne.

Pogadanki i oglądanie filmów o charakterze profilaktycznym.

Informowanie rodziców i wychowawców o zaistniałych problemach.

Ankiety i wywiady środowiskowe z uczniami.
RODZICE

Możliwość wzięcia udziału w zajęciach szkolnych podczas lekcji otwartych.

Możliwość współpracy z nauczycielami i wychowawcami.

Ankiety i wywiady środowiskowe z rodzicami.

Obserwacje
zachowań
podopiecznych
oraz
zgłaszanie
zaistniałych
problemów wychowawczych.
NAUCZYCIELE

Szczegółowe zapoznanie z programem profilaktyki.

Przygotowanie zajęć z zakresu profilaktyki w ramach nauczanego
przedmiotu.

Organizowanie spotkań z rodzicami.

Stała obserwacja zachowań podopiecznych.

Współpraca w zakresie działań profilaktycznych z pracownikami szkoły.
IV. Opis przewidywanych wyników działań profilaktycznych
1. Wyposażenie nauczycieli w wiedzę z zakresu profilaktyki oraz
umiejętności postępowania w sytuacjach trudnych.
2. Efektywne działanie mające na celu rozwijanie umiejętności adaptacji
ucznia w nowym i obcym kulturowo środowisku, wspólne wycieczki,
organizowanie spotkań w szkole z przedstawicielami środowiska.
3. Pomoc w pokonywaniu barier językowych.
4. Wzmocnienie więzi rodzinnych oraz relacji pomiędzy uczniem,
rodzicem i nauczycielem.
5. Wdrożenie programu” Wizerunek ucznia SPK”- systemu norm
postępowania w szkole i poza nią.
6. Zapobieganie negatywnym zachowaniom.
7. Wyposażenie uczniów w wiedzę na temat szkodliwości różnego typu
środków uzależniających.
8. Polepszenie efektywności nauczania ze szczególnym uwzględnieniem
indywidualnych potrzeb ucznia.
9. Wzmocnienie aktywności i samorządności wśród uczniów.
10. Nacisk na przestrzeganie kultury zachowań i kultury słowa.
11. Propagowanie uczestnictwa rodziców w procesie dydaktycznym
i wychowawczym.
12. Stworzenie
atmosfery
sprzyjającej
nauczaniu,
wychowaniu
i podejmowaniu działań profilaktycznych.
13. Integracja uczniów w szkole bez względu na szczebel edukacji.
V. Szczegółowy program planowanych działań profilaktycznych
Wszystkie działania wychowawczo-profilaktyczne prowadzone przez nauczycieli
należy odnotować w dziennikach lekcyjnych według wzoru:
Obszar 1. Kłopoty uczniów w adaptacji do nowego środowiska.
Zadania:
1.
Spotkania z uczniami i rodzicami mające na celu zwiększenia stopnia integracji
i umożliwienie adaptacji w nowym środowisku.
2.
Lekcje na temat rozwijania szacunku wobec innych wspólnot regionalnych,
etnicznych i narodowych.
Obszar 2. Problemy związane z przemocą oraz z brakiem poszanowania mienia
społecznego.
Zadania:
1. Przeprowadzenie cyklu spotkań z uczniami i rodzicami zmierzających do
uświadomienia problemów związanych z przemocą i agresją.
2. Stanowcze reagowanie na przejawy agresji, przemocy i wandalizmu przez
wszystkich członków społeczności szkolnej.
3. Uświadomienie uczniom zagrożeń wynikających z niewłaściwego używania
portali społecznościowych.
4. Uświadomienie uczniów w kwestii poszanowania mienia (społecznego i
prywatnego) i egzekwowanie odpowiedzialności za to mienie.
Obszar 3. Brak właściwej więzi z rodzicami oraz niewielka ilość czasu
przeznaczonego na jej wzmacnianie.
Zadania:
1. Spotkanie z rodzicami dotyczące uświadomienia im wagi silnych więzi
rodzinnych.
2. Nakłanianie rodziców do wygospodarowania czasu przeznaczonego na
kontakt z dzieckiem.
3. Organizowanie wspólnych przedsięwzięć z rodzicami.
Obszar 4. Brak dyscypliny oraz problemy z kulturą i higieną osobistą.
Zadania:
1. Monitorowanie
zachowań
uczniów
poprzez
odnotowywanie
uwag
w dziennikach lekcyjnych.
2. Przedstawienie
jasnych
zasad
i
reguł
dotyczących
konsekwencji
niewłaściwych zachowań.
3. Zwracanie uwagi na niewłaściwe zachowania na terenie szkoły i poza nią.
4. Zwracanie uwagi na przestrzeganie higieny przez uczniów zgodnie
z zapisami Ram Programowych.
5. Kontrolowanie
nieusprawiedliwionych
godzin
i
zapobieganie
absencji
uczniów.
Obszar 5. Negatywny wpływ rówieśników i starszych kolegów.
Zadania:
1. Organizowanie imprez integrujących i stwarzających możliwość nawiązania
przyjaznych kontaktów z rówieśnikami i starszymi kolegami.
2. Zwalczanie wszelkich przejawów wskazujących na negatywny wpływ
rówieśników lub starszych kolegów.
Obszar 6. Zagrożenie środkami odurzającymi .
1. Informowanie na temat negatywnych skutków zdrowotnych i społecznych
używania substancji psychoaktywnych.
Obszar
7.
Niewłaściwe
sposoby
spędzania
wolnego
czasu
(niewłaściwe
wykorzystanie multimediów ) oraz troska o rozwijanie pasji i zainteresowań
uczniów.
Zadania:
1. Rozwijanie zainteresowań uczniów w różnych dziedzinach (teatr, kino, sport
itd.).
2. Informowanie
na
temat
właściwego
wykorzystania
TV,
komputera
i internetu.
Obszar 8. Dbałość o bezpieczeństwo uczniów zarówno na terenie szkoły jak
i poza nią.
Zadania:
1. Informowanie uczniów na temat bezpiecznego zachowania na terenie szkoły
i poza nią.
2. Informowanie o zasadach ruchu drogowego.
3. Praktyczne zastosowanie zasad bezpieczeństwa podczas wycieczek,
wyjazdów do kina czy teatru.
VI. Ewaluacja i sposoby monitorowania programu profilaktyki.
Program profilaktyki zostanie oceniony po roku jego funkcjonowania.
Zadaniem tym zajmie się Zespół ds. profilaktyki, który zdiagnozuje wszystkie
wymienione powyżej obszary. Zostanie to dokonane na podstawie ogólnej oceny
skuteczności programu jak również ankiet i wywiadów z uczniami, rodzicami
i nauczycielami. Pozwoli to na określenie skuteczności i stopnia realizacji programu.
W ciągu roku szkolnego 2015/2016 prowadzona będzie również szczegółowa
obserwacja wpływu przyjętych rozwiązań profilaktycznych oraz efektów, jakie
przyniosły. Na koniec roku szkolnego zostanie sporządzony raport, który będzie
przedstawiony Radzie Pedagogicznej wraz z rozpoczęciem nowego roku szkolnego.
Ocena programu jest cennym źródłem informacji, który pozwoli wyciągnąć wnioski,
które
są
następnie
Uczniowskiemu.
przekazywane
Radzie
Rodziców
oraz
Samorządowi