9. Ty w stosunku do ocieplenia. „Globalne domino”

INSTRUMENTARUIM
zdj´cie z programu „Pod kloszem, czyli prognoza pogody”
9. Ty w stosunku do ocieplenia.
„Globalne domino”
GORÑCY ÂWIAT – Choroby tropikalne w Europie? Jak pogoda
wp∏ywa na nasze samopoczucie? Czy meteor opata mo˝e byç groêny
dla otoczenia? Co to jest komfort klimatyczny cz∏owieka?
www.sxc.hu
Tok lekcji
1. Wprowadzenie:
Mieszkaƒcy Polski t´sknià za ciep∏em. W powszechnym
odczuciu ma∏o jest w naszym kraju dni goràcych i bezdeszczowych. Z tego powodu Polacy ch´tnie wyje˝d˝ajà na
urlopy do cieplejszej strefy klimatycznej, szczególnie do
krajów basenu Morza Âródziemnego. Wielu rodaków informacj´ o efekcie cieplarnianym przyjmuje z radoÊcià,
oczekujàc w naszym kraju klimatu Êródziemnomorskiego.
Takie rozumienie skutków globalnego ocieplenia jest bardzo uproszczone, a cz´sto nieprawdziwe.
1
Pod kloszem, czyli prognoza pogody
2. Na podstawie odcinka „Goràcy Êwiat” poleç uczniom:
• aby wypisali wszystkie negatywne i pozytywne efekty
wp∏ywu upa∏u na samopoczucie cz∏owieka.
• aby dostrzegli inne problemy, jakie niesie globalne ocieplenie ludziom
3. Odcinek „Goràcy Êwiat”
a) Wp∏yw upa∏u na cz∏owieka.
b) Zró˝nicowanie skutków globalnego ocieplenia w ró˝nych strefach klimatycznych.
c) Problemy zwiazane z niedoborem czystej wody.
d) Pogoda a zachowania ludzi.
e) Prognoza zmian klimatu dla Europy. Ocena tych zmian
w kategorii korzyÊci i strat.
4. Polecenia dla ucznia:
• Wymieƒ cechy klimatu, w którym cz∏owiek czuje si´
komfortowo (wysokoÊç temperatury, wielkoÊç i rozk∏ad
opadów, wiatry, zachmurzenie, pory roku).
• Wska˝ na mapie obecne obszary o takim klimacie oraz
te przewidywane w przysz∏oÊci.
• Jak na Twoje samopoczucie dzia∏ajà: silne wiatry, du˝e
zachmurzenie, burze, mrozy, upa∏y, mg∏y itp.
• Omów rol´ ozonu w stratosferze i w troposferze. Jak
chroniç si´ przed jego brakiem lub nadmiarem?
5. Podsumowanie:
S∏uchacze powinni byç Êwiadomi ró˝norodnoÊci efektów,
jakie niesie globalne ocieplenie i tego, ˝e wielu zmian nie
umiemy jeszcze przewidzieç.
Na zakoƒczenie proponuje si´ wykonanie çwiczenia „Efekt
domina”
Niski stan wody
w rzekach i jeziorach
Zanikajà przejÊciowe
pory roku:
wiosna, jesieƒ
Szybko topniejàce
Êniegi sp∏ywajà
do rzek i mórz zamiast
nawil˝aç gleb´
Wzrost temperatury
wody
Przyk∏adowy uk∏ad „kostek domina”
Dla uczniów nale˝y je pomieszaç
Obni˝ajàcy si´ poziom
wód gruntowych
Rozwój
mikroorganizmów, które
zabierajà tlen z wody
Wysychajà studnie
i uprawy na polach
Duszenie si´ zwierzàt
˝yjàcych w wodzie
Schnà roÊliny
Reglamentowanie
wody
Zmiana struktury upraw
np. w Polsce zamiast
ziemniaków kukurydza,
soja, s∏onecznik
KoniecznoÊç zmiany
diety, gustów
kulinarnych
Zmiana sk∏adu
gatunkowego lasów
W Polsce spadek
liczebnoÊci drzew
iglastych, wzrost
liÊciastych
Nowe, nieznane
szkodniki drzew
liÊciastych
Wzrost liczby i si∏y
ekstremalnych zjawisk
pogodowych
Kl´ski ˝ywio∏owe
Straty w ludziach
Straty materialne
Susza
Zabraknie wody w
wodociàgach
Dzikie zwierz´ta
cierpià na g∏ód
i brak wody
Globalne ocieplenie powoduje efekt domina – jedna zmiana powoduje ciàg nast´pnych. U∏ó˝ poni˝sze „kostki domina” w logiczne ciàgi zdarzeƒ. Zaproponuj samodzielnie
treÊci dla innych „kostek”.
Zmniejszone zbiory
åWICZENIE „EFEKT DOMINA”
Wzrost cen ˝ywnoÊci
INSTRUMENTARUIM
Po˝ary lasów
Wzrost emisji
ditlenku w´gla
Masowe migracje
Pod kloszem, czyli prognoza pogody
2