W podatkach jak w kalejdoskopie

PODATKI I RACHUNKOWOŚĆ W 2014 R.
PATRONAT
poniedziałek, 20 stycznia 2014
IV Kongres Podatków i Rachunkowości KPMG
W podatkach
jak w kalejdoskopie
Warto śledzić zmiany w podatkach i rachunkowości,
bo nawet niewielkie przeoczenia mogą być bolesne
W jaki sposób zmiany z 2013 r.
w VAT, PIT, CIT i cenach transferowych wpłynęły na podatników i co nas czeka w kolejnych miesiącach — to niektóre zagadnienia omówione
podczas IV Kongresu Podatków
i Rachunkowości KPMG, który odbył się 14 stycznia 2014 r.
w Warszawie.
Pakiet modyfikacji
Najwięcej zmian zaszło w VAT.
1 października 2013 r. rozszerzono grupę towarów podlegających odwrotnemu obciążeniu,
czyli takich, gdzie podatek rozlicza nabywca. Do Ustawy o VAT
dodano natomiast załącznik,
w którym wyszczególniono tzw.
towary wrażliwe (np. wyroby
stalowe, paliwa, złoto).
— Zgodnie z wprowadzonymi zasadami podatnicy, którzy
dokonują ich dostawy, nie mogą
składać deklaracji kwartalnych.
Natomiast nabywcy ponoszą razem z dostawcą solidarną odpowiedzialność za jego zaległości
podatkowe, w części przypadającej na dostawę na rzecz danego nabywcy — zaznaczył Tomasz
Grunwald, szef zespołu ds. VAT
w KPMG w Polsce.
1 października 2013 r. rozszerzono także grupę darczyńców żywności, którzy mogą
korzystać ze zwolnienia z VAT.
Dotychczas byli to wyłącznie
producenci, a obecnie także
inne podmioty, które mają dokumentację potwierdzającą
dokonanie dostawy na rzecz organizacji pożytku publicznego
z przeznaczeniem na działalność
charytatywną.
Kolejne zmiany w VAT weszły
w życie 1 stycznia 2014 r. Zgodnie
z nimi obowiązek podatkowy
powstaje w momencie wydania
towaru lub wykonania usługi,
a nie jak dotychczas — w chwili
wystawienia faktury. Inny kształt
przybrała także definicja „podstawy opodatkowania”.
— Jest nią wszystko, co stanowi zapłatę, którą dostawca lub
usługodawca otrzymał albo ma
otrzymać od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej z tytułu
sprzedaży, włącznie z dotacjami,
subwencjami i innymi dopłatami
mającymi bezpośredni wpływ
EKSPERCI Z KPMG: IV Kongres Podatków i Rachunkowości otworzyła Monika Bartoszewicz, partner w dziale audytu KPMG
(na zdj. pierwsza z lewej), zaś prelekcje wygłosili m.in. Tomasz Grunwald, Rafał Ciołek, Andrzej Marczak, Jacek Bajger, Monika Warmbier,
Mirosław Matusik, Tomasz Wiśniewski i Bożena Graczyk. [FOT. ARC]
na cenę towarów lub usług.
Podstawa opodatkowania obejmuje także podatki, cła oraz
koszty dodatkowe: prowizje,
koszty opakowania, transportu
i ubezpieczenia pobierane przez
dostawcę lub usługodawcę
— mówił Tomasz Grunwald.
Według poprzednich zapisów, podstawą opodatkowania
był obrót, czyli kwota należna
z tytułu sprzedaży pomniejszona o należny podatek.
Nowe reguły
W 2014 r. zmieniły się także zasady opodatkowania podatkiem
dochodowym od osób prawnych (CIT), o czym opowiedział
Rafał Ciołek, dyrektor w zespole
międzynarodowego prawa podatkowego KPMG w Polsce.
— Ustawa z 8 listopada 2013 r.
rozszerza definicję podatnika
CIT o spółki komandytowo-akcyjne (SKA). Wysokość opodatkowania to 19 proc. CIT na
zasadach ogólnych. Stosowanie
nowych przepisów od 1 stycznia
2014 r. dotyczy SKA, których rok
obrotowy skończył się 31 grudnia
2013 r. lub takich, które powstały
albo zmieniły rok obrotowy między 12 grudnia 2013 r. a 1 stycznia
2014 r. — mówił Rafał Ciołek.
Ekspert przypomniał również o zmianach legislacyjnych
zaplanowanych na 2015 r.
— Projekt ustawy o zmianie
ustawy o podatku dochodowym
od osób prawnych, nad którym
pracuje rząd, przewiduje opodatkowanie na poziomie 19
proc. dochodów zagranicznych
spółek kontrolowanych przez
polskich podatników, mających siedziby w krajach, które
stosują szkodliwą konkurencję
podatkową albo uzyskują tzw.
dochody pasywne, np. odsetki
od pożyczek, należności licencyjne, wynagrodzenia z tytułu
poręczeń i gwarancji — tłumaczył Rafał Ciołek.
Podkreślił, że ustawodawca
planuje też wprowadzenie nowych zasad zaliczania odsetek
do kosztów uzyskania przychodów oraz ogólnej klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania
do Ordynacji Podatkowej.
Ważne kwestie poruszono
także w drugiej części spotkania. Andrzej Marczak, partner
i szef zespołu ds. PIT w KPMG,
opowiedział o skutkach zmian
wprowadzonych w 2013 r.
w PIT, np. ograniczeniu stosowania ryczałtowych 50 proc.
kosztów uzyskania przychodów z tytułu przeniesienia praw
autorskich do kwoty 42 764 zł
kosztów rocznie czy uzależnieniu wysokości ulgi na dziecko
od liczby dzieci wychowywanych przez podatnika, a w nie-
których przypadkach także od
jego zarobków.
Zwrócił ponadto uwagę na
niezgodność z konstytucją przepisów podatkowych dotyczących nieodpłatnych świadczeń
dla pracowników.
— Brakuje jednolitego podejścia w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego (NSA), który na przykład
w marcu 2013 r. uznał, że „przychodem pracownika jest sama
już możliwość wzięcia udziału
w firmowej imprezie integracyjnej”, zaś w październiku
2013 r. postawił Trybunałowi
Konstytucyjnego pytanie prawne dotyczące konstytucyjności
przepisów związanych z opodatkowaniem nieodpłatnych
świadczeń, mając wątpliwość co
do ich definicji — mówił Andrzej
Marczak.
Kolejnym ważnym zagadnieniem omówionym przez prelegentów były zmiany w cenach
transferowych.
— Za granicą dzieje się bardzo
wiele w tym temacie w związku
ze zmianą wytycznych OECD
z 2010 r. Choć formalnie od 18
lipca 2013 r. nowe rozporządzenia dotyczące cen transferowych obowiązują także
w Polsce, o rewolucji będziemy mówili, gdy zmiany będą
wprowadzane na szerszą skalę
— stwierdził Jacek Bajger, szef
zespołu ds. cen transferowych
KPMG w Polsce.
Ekspert poruszył także temat
restrukturyzacji działalności,
zaznaczając, że organy mogą
badać zgodność warunków
ustalonych między podmiotami powiązanymi z warunkami,
jakie ustaliłyby między sobą
podmioty niezależne.
— Kontrole podatkowe w zakresie restrukturyzacji były dość
rzadkie, jednak prowadzono je
na wysokim poziomie merytorycznym, a nawet we współpracy
z organami podatkowymi innych
państw. Nowe regulacje spowodują wzrost zainteresowania
organów podatkowych restrukturyzacjami w grupach kapitałowych. Dotyczy to zarówno planowanych przekształceń, jak i tych,
które miały miejsce w przeszłości
— dodał Jacek Bajger.
Porządki w finansach
Tematem przewodnim ostatniej części kongresu były
Międzynarodowe Standardy
Sprawozdawczości Finansowej
(MSSF). Jak wyjaśnił Mirosław
Matusik, partner w dziale
audytu KPMG w Polsce, od
2014 r. jednostki sporządzające sprawozdania finansowe
według międzynarodowych
standardów rachunkowości są
zobowiązane do stosowania
zestawów nowych standardów
konsolidacyjnych.
Część grup kapitałowych
w Polsce i Europie zdecydowało się na ich wcześniejsze zastosowanie. W wielu projektach
wdrożeniowych firma KPMG
brała udział jako doradca.
— Wspólnie z naszymi klientami zastanawialiśmy się, czy
w związku z wdrożeniem
konsolidować dane finansowe kredytobiorcy, który zaprzestał spłacania długu, czy
podmiot, dla którego jesteśmy
jedynym i wyłącznym odbiorcą, powinien być przez nas
konsolidowany, czy kontrola
występuje również wtedy, gdy
uchwały wspólników zawsze
były podejmowane zgodnie
z naszymi intencjami lub czy
posiadając jednostki uczestnictwa w funduszu, kontrolujemy go — wymieniła Monika
Warmbier, dyrektor w dziale
doradztwa rachunkowego
KPMG w Polsce.
Prelegenci poruszyli również kwestię wartości godziwej
w świetle nowego MSSF 13.
— Żyjemy w czasach, w których kwoty prezentowane
w sprawozdaniach finansowych coraz rzadziej opierają
się na koncepcji kosztu historycznego, a coraz częściej
muszą być powiązane z wartością godziwą, której oszacowanie stanowi bardzo duże
wyzwanie dla dyrektorów
finansowych i innych osób
odpowiedzialnych za rachunkowość — podkreślił Tomasz
Wiśniewski, szef zespołu wycen i modelowania finansowego KPMG w Polsce.
Zaznaczył, że nowy MSSF 13
ujednolica zasady oszacowania
wartości godziwej i daje wskazówki, jak wyceniać, nie odpowiada jednak na kluczowe pytania, a jego interpretacja stwarza
trudności.
— Prawidłowe oszacowanie
wartości godziwej wymaga nie
tylko znajomości zasad rachunkowości, ale przede wszystkim
wiedzy i doświadczenia w dziedzinie wycen przedsiębiorstw
i transakcji przejęć — przekonywał Tomasz Wiśniewski.
II
PULS BIZNESU, 20 STYCZNIA 2014
PATRONAT
PODATKI I RACHUNKOWOŚĆ W 2014 R.
Nowe zasady podatkowe zdom
Uczestników IV Kongresu Podatków i Rachunkowości KPMG wprowadzono m.in.
GŁODNI
WIEDZY:
W IV Kongresie
Podatków
i Rachunkowości
KPMG wzięło
udział ponad
600 osób
— przedstawiciele
kadry
zarządzającej,
dyrektorzy
finansowi,
główni księgowi
oraz szefowie
sprawozdawcości
finansowej
i controllingu.
[FOT. ARC]
Zmiany w podatku VAT w 2014 r.
TOMASZ
GRUNWALD
partner, szef zespołu ds. VAT
KPMG w Polsce
[email protected]
R
ok 2014 przyniósł kolejną nowelizację ustawy
o VAT. Od 1 stycznia obowiązek podatkowy jest powiązany z momentem dostawy
towarów lub wykonania
usług, a nie jak dotychczas
wystawienia faktury.
W związku z tym, że faktura
nie wpływa już na moment
powstania obowiązku podatkowego, znacząco wydłużono
terminy wystawiania faktur
do 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu dostawy
lub wykonania usługi. Od tych
ogólnych reguł obowiązuje
jednak wiele wyjątków, np.
dla usług najmu obowiązek
podatkowy powstaje w momencie wystawienia faktury,
natomiast faktura powinna
być wystawiona nie później
niż z upływem terminu
płatności.
Podatnicy dokonujący
wewnątrzwspólnotowych
nabyć towarów powinni także
zwracać szczególną uwagę
na daty otrzymania faktur.
Nowe regulacje przewidują
konieczność dokonania
korekty odliczenia VAT,
jeżeli nabywca nie otrzyma
faktury w terminie 3 miesięcy
od końca miesiąca, w którym
powstał obowiązek podatkowy. Jeżeli w terminie późniejszym nabywca otrzyma
fakturę, będzie uprawniony
do dokonania odliczenia VAT
w rozliczeniu za okres,
w którym otrzyma fakturę.
Ponadto przy nabyciu
samochodów z homologacją
ciężarową o dopuszczalnej
ładowności co najmniej 500
kg (w przypadku przynajmniej
3 miejsc siedzących) przysługuje obecnie pełne prawo
do odliczenia VAT. Podatnicy
uprawnieni są także do
odliczania VAT od zakupu
paliwa do napędu takich
pojazdów. Jednakże w tym
zakresie przygotowywane są
zmiany. Zgodnie z projektem
nowelizacji z 23 grudnia
2013 r., podatnicy mają być
uprawnieni do odliczenia
50 proc. kwoty podatku naliczonego przy nabyciu pojazdów samochodowych o masie
całkowitej nieprzekraczającej
3,5 tony, niezależnie czy będą
to samochody osobowe,
czy ciężarowe. Ograniczenie
prawa do odliczenia VAT ma
dotyczyć również umów najmu lub leasingu, zakupu paliw
do napędu tych pojazdów
oraz wydatków eksploatacyjnych, chyba że wydatki te są
związane wyłącznie
z prowadzoną działalnością
gospodarczą (np. instalacja
taksometru). Ograniczenia te
miałyby dotyczyć samochodów wykorzystywanych częściowo do celów prywatnych.
Ograniczenia nie miałyby
zastosowania przy wykorzystaniu samochodów wyłącznie dla celów prowadzonej
działalności gospodarczej.
Zmiany cen transferowych
— ewolucja czy rewolucja?
JACEK BAJGER
partner, szef zespołu ds. cen
transferowych KPMG w Polsce
[email protected]
M
iniony rok przyniósł
ważne zmiany
w rozporządzeniu dotyczącym
cen transferowych. Pojawiły
się regulacje dotyczące tzw.
usług o niskiej wartości dodanej. Chodzi o usługi, które
centrale międzynarodowych
grup często świadczą na
rzecz podmiotów zależnych.
Koszty związane z nabyciem takich usług mogą być
uznane za koszty uzyskania
przychodów, jednakże przepisy nakazują równocześnie
odpowiednio dokumentować ich otrzymanie.
Wskazują również, które
z tych usług nie będą akceptowane przez fiskusa.
Część z nich może bowiem
kwalifikować się jako
tzw. wydatki akcjonariusza
(chodzi o przypadki,
gdy zakupiona usługa przynosi większą korzyść usługodawcy niż usługobiorcy,
np. gdy spółka ponosi koszty
związane z przygotowaniem
analiz, z których korzyść
będzie miał tylko udziałowiec). Ponadto nowe
przepisy wskazują, jak
należy przygotować analizę
porównawczą dla sprawdzenia, czy ceny stosowane
w transakcjach z podmiotami powiązanymi są na poziomie rynkowym. Przepisy
kierowane są co prawda
do kontrolujących, jednakże
dla obrony przed zarzutami
ustalania cen na niewłaściwym poziomie podatnicy
mogą się stosować do wskazówek zawartych w rozporządzeniu. Wprowadzono
również istotną nowość
— możliwość badania
restrukturyzacji działalności
spółek i ich zgodności
z warunkami rynkowymi.
Innymi słowy: kontrolujący
będą mogli sprawdzić,
czy zmiany w sposobie
prowadzenia działalności,
a zwłaszcza wszelkie transfery funkcji, aktywów
czy rodzajów ryzyka między
podmiotami z grupy, zostały
odpowiednio wycenione i czy odbywają się na
warunkach, jakie ustaliłyby podmioty niezależne.
Pamiętać też należy, że
nowe przepisy mogą być
stosowane również podczas
kontroli transakcji zawieranych przed wprowadzeniem
zmian do rozporządzenia.
Warto zatem sprawdzić, czy
w świetle nowych przepisów
przeszłość nie wiąże się z ryzykiem podatkowym. Jednak
czy zmiany w rozporządzeniu spowodują w praktyce
rewolucję w cenach transferowych, przekonamy się
dopiero z upływem czasu.
Od 2014 r. obowiązkowe zmiany w konsolidacji
MIROSŁAW
MATUSIK
partner w dziale audytu KPMG
w Polsce
[email protected]
MONIKA
WARMBIER
dyrektor w dziale doradztwa
rachunkowego KPMG w Polsce
[email protected]
P
ocząwszy od 2014 r.,
jednostki sporządzające sprawozdania finansowe
według Międzynarodowych
Standardów Rachunkowości
będą zobowiązane do stosowania zestawu tzw. nowych
standardów konsolidacyjnych.
Nowe standardy nie zmieniają
zasad sporządzania skonsolidowanych sprawozdań finansowych. Mogą jednak wpłynąć
na zakres jednostek objętych
skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym, czyli tzw.
krąg konsolidacyjny (MSSF 10),
sposób ujmowania w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym wspólnych przedsięwzięć zwanych teraz wspólnymi
postanowieniami umownymi
(MSSF 11). Natomiast w znaczący sposób wpłyną na liczbę
i rodzaj ujawnień dotyczących
inwestycji (MSSF 12).
Część grup kapitałowych
w Polsce i Europie zdecydowało
się już na wcześniejsze zastosowanie wspomnianych standardów. Z naszych obserwacji
wynika, że pojawia się wiele
praktycznych trudności
z prawidłowym ustaleniem
inwestycji, które podlegają
kontroli. Aktualna definicja
jest znacznie bardziej złożona, a jej główne elementy,
takie jak władza, ekspozycja na
zmienność wyników finansowych oraz prawa do zmiennych
wyników finansowych i związek
między władzą a ekspozycją na
zmienność wymagają osądu
w znacznie większym stopniu
aniżeli ustalenie okoliczności
wskazujących na kontrolę
zgodnie z poprzednio obowiązującym standardem.
Naszym zdaniem, zmiany
w standardach konsolidacyjnych w większym stopniu będą
dotyczyły sektora finansowego i
jednostek specjalnego przeznaczenia aniżeli grup kapitałowych,
w których jednostkami zależnymi są wyłącznie spółki prowadzące działalność produkcyjną
lub handlową. Jednakże inwestorzy, którzy mają różnego rodzaju
zaangażowanie w jednostkach
specjalnego przeznaczenia,
powinni znacznie dokładniej
zapoznać się z regulacjami
nowych standardów, gdyż wiele
zmian było podyktowanych problemami z takimi inwestycjami
w przeszłości.
Pozostają pytania: czy nowe
standardy doprowadzą do
uszczelnienia kręgu konsolidacyjnego, eliminując większość
problemów z przeszłości polegających na takim strukturyzowaniu „niewygodnych” inwestycji,
by doprowadzić do ich usunięcia
z zakresu konsolidacji oraz czy
zmiany doprowadzą do większej
porównywalności sprawozdań
finansowych? Odpowiedzi
poznamy dopiero za kilka lat...
PULS BIZNESU, 20 STYCZNIA 2014
PATRONAT
III
PODATKI I RACHUNKOWOŚĆ W 2014 R.
minowały tematykę obrad
. w szczegóły zmian w VAT, CIT i PIT, a także w cenach transferowych
PIT — nic nie zastąpi zdrowego
rozsądku
ANDRZEJ
MARCZAK
partner, szef zespołu ds. PIT
KPMG w Polsce
[email protected]
O
d początku 2014 r.
w podatku PIT obowiązują istotne zmiany dotyczące
spółek osobowych, głównie
spółki komandytowo-akcyjnej.
Zakres nowelizacji pokrywa
się z nowymi regulacjami
wprowadzonymi w ustawie
o CIT. W obszarze rozliczeń
podatkowych, obowiązków, ulg
czy też odliczeń dla podatników uzyskujących przede
wszystkim dochody z pracy nie
wprowadzono zasadniczych
zmian w ustawie o PIT. Warto
jednak zwrócić uwagę na to,
że w 2014 r. po raz pierwszy
będziemy rozliczać dochody po
wprowadzaniu w 2013 r. małej
rewolucji w odliczeniach, jak
również w kosztach uzyskania
przychodów dla twórców.
Korzystający z ulgi na dzieci powinni pamiętać, że posiadając
jedno dziecko, mogą odliczyć od
podatku 1112 zł rocznie, jeżeli
dochody rodziców nie przekroczą 112 000 zł (przychód
po odliczeniu kosztów jego
uzyskania). Dla rodziców
z dwójką dzieci zasady nie zostały zmienione (nie ma limitu
dochodowego). Rodzice posiadający trójkę dzieci mogą na
trzecie dziecko odliczyć kwotę
wyższą o 50 proc., czyli
1668 zł rocznie. Na czwarte
i kolejne dziecko ulga wzrasta
o 100 proc. i odliczenie od
podatku wynosi 2224 zł.
Korzystający z ulgi na internet
(760 zł odliczane od dochodu)
powinni mieć na uwadze, że
od 2013 r. ta ulga przysługuje
podatnikom wyłącznie w dwóch
kolejno po sobie następujących
latach podatkowych. Jeżeli
zatem pierwszy raz odliczymy
tę ulgę w rozliczeniu za
2013 r., to możemy z niej
skorzystać jeszcze tylko w rozliczeniu za 2014 r. Jeżeli pierwszy
raz odliczyliśmy ją za 2012 r.,
to ostatni raz możemy to zrobić
obecnie, w rozliczeniu
za 2013 r. Jeśli natomiast
skorzystaliśmy z tej ulgi przed
2012 r., to już nam ona niestety
nie przysługuje.
Przy rozliczeniach przychodów z tytułu praw autorskich
powinniśmy pamiętać o limicie
50 proc. kosztów. Wynosi on
42 764 zł rocznie i dotyczy
zarówno dochodów uzyskiwanych w ramach stosunku
pracy, jak i umów cywilnoprawnych.
Pracodawcy cały czas borykają
się z kwestią opodatkowania
pracowniczych świadczeń
niepieniężnych (abonamenty
medyczne, imprezy integracyjne itp.). W tym zakresie nadal
jest duża niepewność, bowiem
wyroki sądów administracyjnych i interpretacje podatkowe
są dalece rozbieżne. Dlatego
NSA przedstawił Trybunałowi
Konstytucyjnemu pytanie
prawne w zakresie konstytucyjności przepisów związanych
z opodatkowaniem nieodpłatnych świadczeń. W oczekiwaniu
na ostateczne rozstrzygnięcie
warto zachować zdrowy rozsądek, którego także w podatkach
nigdy nie za wiele.
CIT — najgorsze dopiero
przed podatnikami
RAFAŁ CIOŁEK
dyrektor w zespole
międzynarodowego prawa
podatkowego KPMG w Polsce
[email protected]
W
zakresie podatku
dochodowego od osób
prawnych jesteśmy dopiero
w połowie rewolucyjnych zmian.
Pamiętać należy, że projekt
ustawy nowelizującej został
w 2013 r. rozdzielony, by nie było
obaw, że kontrowersje wokół
pozostałych zmian doprowadzą
do tego, że przez kolejny rok
będą mogły funkcjonować spółki
komandytowo-akcyjne (SKA)
dające możliwość odroczenia
opodatkowania albo nawet
wyeliminowania konieczności
zapłaty podatku od dochodu
osiągniętego przez takie spółki.
Ministerstwo Finansów dopięło
swego i opodatkowanie SKA od
1 stycznia br. jest już faktem.
Prace nad kolejną nowelizacją są
natomiast bardzo zaawansowane. W najbliższym roku możemy
się spodziewać uchwalenia
przepisów o opodatkowaniu
zagranicznych spółek kontrolowanych, zaostrzenia przepisów
o niedostatecznej kapitalizacji,
opodatkowania dywidend
rzeczowych, zaostrzenia przepisów dotyczących tworzenia
podatkowych grup kapitałowych, rozszerzenia wymagań
dokumentacyjnych na umowy
spółek oraz umowy wspólnego
przedsięwzięcia zawierane przez
podmioty powiązane, a także
przepływy między zagranicznym
bądź polskim zakładem a jed-
nostką macierzystą podatnika.
Równolegle wprowadzona ma
być ogólna klauzula przeciwko
unikaniu podwójnego opodatkowania, przy czym klauzula ta
będzie miała zastosowanie nie
tylko do podatku CIT, ale wszelkich podatków.
W kontekście powyższych zmian
pojawia się pytanie, czy jest to
odpowiedni moment na takie
drastyczne profiskalne zmiany.
Z jednej strony podłoże dla
tych zmian w postaci zaleceń
Unii Europejskiej lub projektu
BEPS (ang. Base Erosion and
Profit Shifting) jest wiadome,
natomiast Polska chyba niekoniecznie musi natychmiastowo,
żeby nie powiedzieć nadgorliwie,
wdrażać te zalecenia. Są one
wciąż na wstępnym etapie,
mimo że prace wokół projektu
BEPS toczą się i tak w ekspresowym tempie. Warto zauważyć, że o ile opodatkowanie
zagranicznych spółek kontrolowanych istotnie jest jednym z 15
obszarów objętych projektem
BEPS, o tyle projekt stosownych
uregulowań, które poszczególne zainteresowane kraje mają
wprowadzić do prawa krajowego, ma powstać dopiero we
wrześniu 2015 r. Biorąc pod
uwagę racjonalny czas przewidziany na implementację, można
się spodziewać, że poszczególne
kraje członkowskie OECD i G20
będą zobowiązane (o ile będzie
to zobowiązanie, a nie jedynie
rekomendacja) do ich wdrożenia
nie wcześniej niż od 2017 r.
Zatem po co się spieszyć i czynić
polski system jeszcze mniej
przyjazny dla podatników,
jeśli już obecnie nie zalicza się
do najprzyjaźniejszych?
Wartość godziwa
niezabezpieczonych
i zabezpieczonych
instrumentów pochodnych
BOŻENA
GRACZYK
partner, szef zespołu ds. doradztwa
rachunkowego i zarządzania
ryzykiem finansowym KPMG
w Polsce
[email protected]
P
rzed kryzysem
finansowym
zapoczątkowanym w 2008 r.
stawki niezabezpieczonych
pożyczek międzybankowych,
takie jak WIBOR lub
LIBOR, były powszechnie
stosowane do dyskontowania
przepływów pieniężnych
zarówno niezabezpieczonych,
jak i zabezpieczonych
instrumentów pochodnych.
Jednakże w wyniku
poszerzenia spreadów
rynkowych, zmian kosztów
finansowania i zwiększonego
wykorzystania zabezpieczeń
w transakcji instrumentami
pochodnymi praktyka rynkowa
przesuwa się w kierunku
stosowania różnych krzywych
do wyceny zabezpieczonych
i niezabezpieczonych
transakcji pochodnych.
Ogólnie rzecz biorąc, wartość
godziwa zabezpieczonego
instrumentu pochodnego
różni się od wartości
godziwej identycznego,
ale niezabezpieczonego
instrumentu, ponieważ
zabezpieczenie ogranicza
ryzyko kredytowe i koszt
finansowania.
Ostatnie doświadczenia
potwierdzają zgodę większości uczestników rynku na
stosowanie w wycenie zabezpieczonych instrumentów
pochodnych stawki ustalonej
dla zabezpieczenia gotówkowego w „Credit Support Annex
(CSA)”. To zazwyczaj benchmarkowa stawka overnight
w konkretnej walucie
(np. EONIA dla EUR).
Dodatkowe komplikacje mogą
się pojawić, gdy warunki umowy zabezpieczenia zezwalają
np. na inną walutę zabezpieczenia niż waluta instrumentu
pochodnego.
Jeżeli chodzi o transakcje pochodne niezabezpieczone, to
w naszej ocenie nie ma wyraźnego konsensu co do najodpowiedniejszej stopy dyskontowej
do zastosowania w modelu
wyceny. Jedną z ciekawych
alternatyw może być szacowanie przepływów pieniężnych
z uwzględnieniem własnego
kosztu finansowania, ang.
„Funding Valuation Adjustment
(FVA)”. Nie jest jednak w pełni
jasne, w jaki sposób ten koszt
powinien być uwzględniony.
Trudność polega na takim
ujęciu kosztu, które zapewnia
spójność z kosztami, które inni
uczestnicy rynku uwzględniają
w wycenie. Warto pamiętać, że wartość godziwa jest
wielkością opartą na danych
rynkowych, a nie specyficzną
dla podmiotu określającego
jej wielkość.
Wartość godziwa w świetle nowego MSSF 13
TOMASZ
WIŚNIEWSKI
partner i szef zespołu
ds. wycen i modelowania
finansowego KPMG w Polsce
[email protected]
MARCIN
ŁĄGIEWKA
dyrektor w zespole ds. wycen
i modelowania finansowego KPMG
w Polsce
[email protected]
J
ak mogliśmy zaobserwować
w ostatniej dekadzie,
gwałtowne zmiany
na rynkach finansowych
i towarowych, coraz krótsze
i bardziej nieregularne cykle
koniunkturalne czy wreszcie
występujące niespodziewanie
ożywienia i krachy giełdowe
powodują, że historyczny
koszt nabycia aktywów bardzo
szybko przestaje odzwierciedlać
ich aktualną wartość możliwą
do uzyskania na rynku — czyli
tzw. wartość godziwą.
Wychodząc naprzeciw tym
wyzwaniom, w ostatnich
latach nastąpiła ewolucja
Międzynarodowych Standardów
Sprawozdawczości Finansowej
(MSSF), polegająca na stopnio-
wym odejściu od historycznego
kosztu nabycia w kierunku
koncepcji wartości godziwej.
Krokiem milowym tych zmian
jest przyjęcie nowego standardu MSSF 13 „Ustalanie wartości
godziwej”, który wszedł w życie
1 stycznia 2013 r.
MSSF 13 ujednolica i doprecyzowuje zasady oszacowania
wartości godziwej różnego
rodzaju aktywów (m.in. rzeczowych aktywów trwałych, wartości niematerialnych, instrumentów finansowych), które
dotychczas były omawiane
w różnych standardach rachunkowości bądź w ogóle nie były
formalnie określone. Z jednej
strony MSSF 13 daje konkretne
wskazówki, jak wyceniać
aktywa do wartości godziwej,
z drugiej strony pozostawia
niestety bez odpowiedzi
pytanie, kiedy należy to robić,
odsyłając tym samym do innych
standardów rachunkowości.
Pierwsze doświadczenia
z MSSF 13 wskazują, że to jeden
z najtrudniejszych do zastosowania w praktyce standardów
rachunkowości. Okazuje się, że
wiedza z zakresu księgowości
jest niewystarczająca do prawidłowego określenia wartości godziwej, niezbędne jest
bowiem doświadczenie w dziedzinach wycen przedsiębiorstw
oraz transakcji fuzji i przejęć.
Co prawda MSSF 13 definiuje
takie pojęcia, jak transakcja na
zwykłych warunkach, najwięk-
sze i najlepsze wykorzystanie,
główny i najkorzystniejszy rynek
czy hierarchia źródeł wartości
godziwej, jednak nie daje odpowiedzi na pytania, w jaki sposób
należy je zastosować w praktyce. Pojawiają się problemy
braku płynności na rynku (np.
rynek nieruchomości, niektóre
rynki akcji), zmiany prawno-regulacyjne mające wpływ na
zachowania kupujących czy też
zmiany warunków makroekonomicznych (stopy procentowe,
kursy walut, inflacja).
Aby prawidłowo określić wartość godziwą, niezbędne jest
dokładne zrozumienie punktu
widzenia uczestników rynku,
czyli potencjalnych inwestorów
(strategicznych i finansowych).
Nie bez powodu najlepsze takie
zrozumienie mają doradcy
finansowi.
Należy oczekiwać, że rosnąca
liczba transakcji przejęć oraz
wejście w życie MSSF 13 skomplikują proces przygotowywania
sprawozdań finansowych.
Dlatego kluczem do sukcesu dla
dyrektorów finansowych będzie
efektywna współpraca z doradcami finansowymi, którzy pomogą w oszacowaniu wartości
godziwej najbardziej ryzykownych lub nietypowych aktywów.
Coraz częściej zarządy spółek
decydują się na skorzystanie
z takiego wsparcia, co zasługuje
na duże uznanie, gdyż jest
przejawem rosnących standardów ładu korporacyjnego.
IV
PULS BIZNESU, 20 STYCZNIA 2014
Patroni IV Kongresu Podatków i Rachunkowości KPMG
Gazeta Finansowa
REKLAMA
29196