Instalacje powitalne gmin, powiatów i województw – determinanty

ZESZYTY NAUKOWE POLITECHNIKI RZESZOWSKIEJ
Zarządzanie i Marketing z. 18 (4/2011)
Nr 280
2011
Marcin GĘBAROWSKI 1
INSTALACJE POWITALNE GMIN, POWIATÓW
I WOJEWÓDZTW – DETERMINANTY SKUTECZNEGO
STOSOWANIA ORAZ ZNACZENIE DLA DZIAŁAŃ
WIZERUNKOWYCH JEDNOSTEK TERYTORIALNYCH
W artykule sprecyzowano, czym są instalacje powitalne oraz wskazano ich znaczenie
dla działań promocyjnych jednostek terytorialnych (gmin, powiatów, województw). Zidentyfikowano pożądane cechy konstrukcji ustawianych przy trasach dojazdowych. Cechy te
w istotnym stopniu determinują zdolność nośników treści powitalnych do realizowania zadań marketingowych. Na podstawie poczynionych obserwacji stworzono podział instalacji
spotykanych przy polskich drogach. Egzemplifikacji dokonano w oparciu o wybrane konstrukcje powitalne zlokalizowane w różnych częściach Polski.
1. WSTĘP
Problematyka dotycząca wykorzystania instalacji powitalnych w ramach aktywności
marketingowej jednostek terytorialnych nie została do tej pory dostatecznie rozpoznana
w literaturze przedmiotu (zarówno krajowej, jak i zagranicznej). Można znaleźć zaledwie
kilka publikacji, których fragmenty poświęcono takim konstrukcjom. W związku z tym
istnieje potrzeba odniesienia się do roli, jaką one odgrywają w działaniach promocyjnych
polskich gmin, powiatów i województw. Uzasadnione jest także określenie czynników,
które decydują o skuteczności analizowanych konstrukcji w zakresie kreowania wizerunku miejsc.
Jako instalacje powitalne jednostek terytorialnych (nazywane w branży marketingowej
często witaczami) należy rozumieć zewnętrzne konstrukcje reklamowe z nazwą miejscowości oraz treścią powitania, ustawiane z inicjatywy samorządów lokalnych przy głównych drogach dojazdowych 2. Lokalizuje się je najczęściej na granicach wydzielonych
administracyjnie obszarów (miast, gmin, powiatów, województw) lub regionów.
Precyzując obszar prowadzonych rozważań należy przyjąć, iż instalacje powitalne stanowią element szeroko pojmowanej reklamy zewnętrznej. Lokalizowanie konstrukcji
witających można postrzegać także jako jeden z aspektów zarządzania przestrzenią publiczną (przestrzenią jednostek terytorialnych).
1
2
Dr Marcin Gębarowski, Katedra Marketingu, Wydział Zarządzania, Politechnika Rzeszowska.
Instalacje powitalne to przede wszystkim wolnostojące konstrukcje (m.in. tablice) ustawiane przy głównych
trasach. Jednak niektórzy zaliczają do nich także obiekty ustawiane poza drogami dojazdowymi, a charakterystyczne dla danego miejsca i powszechnie z nim kojarzone – jak np. figura Chrystusa na wzgórzu Rio de Janeiro, Statua Wolności w Nowym Jorku czy most Golden Gate w San Francisco (por. M. Bobiński, Bramy
(k)raju, Brief for Poland, dodatek do Brief, Nr 2(77), 2006, s. 1). Zdaniem autora jednak, takie pojmowanie
instalacji powitalnych, należy uznać za zbyt szerokie.
44
M. Gębarowski
2. ZADANIA INSTALACJI POWITALNYCH ORAZ ICH ZRÓŻNICOWANIE
Podstawowym zadaniem tablic powitalnych jest wywołanie korzystnego pierwszego
wrażenia u osób wjeżdżających na dany obszar, co ma istotny wymiar wizerunkowy.
Witacze pełnią także funkcję informacyjną, bowiem zawierają nazwę miejscowości lub jej
charakterystyczną ikonę (symbol), co ułatwia identyfikację miejsca oraz orientację podróżującym osobom 3. Ponadto dzięki temu, że najczęściej z jednej strony instalacji znajduje
się treść powitalna, a z drugiej pożegnanie, pełnią one funkcję promocyjną. W ten sposób
budują pozytywne relacje między gospodarzami terenu a odwiedzającymi miejscowość.
Mogą one także spełniać funkcję dekoracyjną, stanowiąc element tzw. „mebli miejskich” 4. Przez to uatrakcyjniają architekturę danego miejsca oraz kształtują estetykę swojego otoczenia 5. Za dodatkowe funkcje witaczy należy uznać skłanianie podróżnych do
zatrzymania się w danym miejscu oraz podkreślanie unikalnego wyróżnika miejscowości
(tzw. USP – ang. Unique Selling Proposition).
Szacuje się, że w Polsce ustawionych jest co najmniej 10 tys. sztuk instalacji witających i żegnających 6. Trudno jest jednak jednoznacznie określić ich liczbę, gdyż do tej pory
nie przeprowadzono ich inwentaryzacji.
W oparciu o poczynione obserwacje można dokonać podziału instalacji powitalnych
ze względu na treść, którą się na nich zamieszcza. W tym względzie należy wyodrębnić
konstrukcje zawierające następujące elementy:
 zwrot powitalny lub pożegnalny (w tym również w językach obcych) 7,
 herb lub inny znak graficzny,
 slogan promujący miejscowość,
 adres strony internetowej jednostki terytorialnej,
 plan miejscowości,
 wizerunek znanej postaci (mieszkańca lub fikcyjnego bohatera związanego z danym
miejscem) 8,
Funkcję informacyjną na danym obszarze pełnią często również tablice informacyjne. Należy jednak dokonać
ich odróżnienia od instalacji powitalnych. Tablice informacyjne – w przeciwieństwa do instalacji powitalnych
– ujmowane są w ramach tzw. systemów informacji miejskiej (SIM), których głównym celem jest spójne
i kompleksowe oznakowanie przestrzeni gminy. Jeżeli dana jednostka terytorialna posiada taki system, to
wówczas konstrukcja powitalna pełni przede wszystkim funkcję wizerunkową (w mniejszym stopniu informacyjną).
4
Określenia „meble miejskie” (ang. street furniture) używa się w odniesieniu do przedmiotów i urządzeń, które
„meblują” przestrzeń miasta. Nie wszystkie z nich wykorzystywane są w celach promocyjnych, choć wiele
z nich zawdzięcza swoje istnienie reklamie. Na meble miejskie składają się liczne obiekty, posiadające określone walory użytkowe i stanowiące udogodnienie (informują, zapewniają schronienie i bezpieczeństwo)
głównie pieszym, ale również pasażerom komunikacji miejskiej oraz kierowcom. Do tej grupy nośników zalicza się m.in.: panele z mapami miast, citylighty w wiatach przystankowych, ławki, budki telefoniczne, kosze
na śmieci (por. D. Bernstein, Billboard! Reklama otwartej przestrzeni, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005, s. 190).
5
I. Jeleń, Witacze to więcej niż miłe powitanie, Gazeta Samorządu i Administracji, Nr 3(3), 2006, s. 34.
6
M. Bobiński, Bramy ..., op. cit., s. 1.
7
Uważa się, iż witacze nie powinny zawierać słowa „Żegnamy”. Ze względów wizerunkowych bardziej wskazane jest umieszczanie określeń odnoszących się do kolejnych wizyt w danym miejscu – np. „Do zobaczenia”
lub „Zapraszamy ponownie”.
8
Przykładem odwołania się do postaci powszechnie rozpoznawalnych są plakaty wykorzystane jako witacze
przez władze Ostrowa Wielkopolskiego. W 2005 roku sięgnięto po wizerunek pochodzącej z tego miasta Katarzyny Borowicz (Miss Polonii 2004, III wicemiss konkursu Miss World 2004), umieszczając obok jej zdjęcia hasło „Tu mieszkam”. W kolejnych latach na tablicach pojawiały się inne osoby związane z Ostrowem
3
Instalacje powitalne gmin, powiatów i województw…
45
 wykaz miast partnerskich,
 informację o zdobytych wyróżnieniach (m.in. miejscach w rankingach miast, nagrodzie „Gmina Fair Play”, wyróżnieniu Rady Europy, zostaniu laureatem konkursu „Teraz Polska”),
 oznaczenie sponsora (lub sponsorów) instalacji,
 informacje o dofinansowaniu budowy instalacji ze środków Unii Europejskiej.
Często pojedyncze konstrukcje powitalne zawierają treści, które można przyporządkować do kilku z wyodrębnionych kategorii. Należy jednak pamiętać, iż jednym z kryteriów skuteczności analizowanych obiektów jest czytelność przekazu, warunkowana
oszczędnością prezentowanych informacji.
Instalacje powitalne można także pogrupować z uwzględnieniem rodzaju nośnika treści promocyjnych, który stanowią. W kontekście tak sformułowanego kryterium pojawia
się dychotomiczna typologia, dzieląca witacze na nośniki:
 o oryginalnych kształtach lub powtarzalne (podobne w przypadku różnych miejscowości),
 bez podświetlenia lub podświetlane po zmroku,
 jednostronne lub z oznaczeniami dwustronnymi.
W uzupełnieniu powyższego zestawienia należy zaznaczyć, iż niekiedy funkcję witacza spełniają plakaty eksponowane na pojedynczych konstrukcjach, zaliczanych do typowych nośników reklamy zewnętrznej (np. billboardach).
Do budowy instalacji witających wykorzystuje się najczęściej metal, tworzywa
sztuczne oraz beton. Rzadziej pojawiają się konstrukcje wykonane w drewniane lub kamieniu. Sporadycznie natomiast można spotkać sezonowe instalacje (układane z roślin)
oraz wykorzystanie innych nietypowych materiałów. Incydentalnie, przez pewien okres
(np. w czasie świąt lub gdy obchodzona jest rocznica lokacji miasta), władze jednostek
terytorialnych umieszczają dodatkowe elementy w pobliżu konstrukcji (rys. 1).
Niekiedy ustawia się witacze, które – oprócz funkcji powitalnych – mają również za
zadanie przekazywać zróżnicowane informacje mieszkańcom oraz osobom przejeżdżającym przez dany obszar. Są to wówczas nośniki wzbogacone o rozwiązanie elektroniczne
(np. wyświetlacze LED) 9.
9
Wielkopolskim: w 2006 roku – Tomasz Jędrzejak (m.in. brązowy medalista Indywidualnych Mistrzostw Polski na żużlu), w 2007 roku – Marcin i Krzysztof Lijewscy (reprezentanci Polski w piłce ręcznej), w 2008 roku
– członkowie zespołu rockowego „Big Cyc”, w 2009 roku – Krzysztof Komeda Trzciński (znany kompozytor
i pianista jazzowy), w 2010 roku – Maciej Balcar (lider zespołu „Dżem”).
Przykładem takiego rozwiązania była konstrukcja ustawiona w 2006 roku przez władze Kielc. Nośnik,
w kształcie czarnego prostopadłościanu (wysokiego na 8 m), posiadał – oprócz herbu miasta – wbudowany
panel diodowy, umożliwiający wyświetlanie napisów, animacji, zdjęć oraz filmów. Sterowanie urządzeniem
mogło odbywać się z dowolnego miejsca za pośrednictwem łączy internetowych. Zadaniem instalacji powitalnej było informowanie m.in. o wydarzeniach odbywających się mieście, korkach ulicznych oraz objazdach.
Koszt tego urządzenia wyniósł 200 tys. zł (za: Kielce witają,
http://pio.wrota-swietokrzyskie.pl/web/guest/pio/zawartosc/-/asset_publisher/6cAE/content/kielce-172).
M. Gębarowski
46
Mielec
Zgierz
Susiec
Rys. 1. Przykłady oryginalnych instalacji powitalnych wraz z dodatkowymi elementami (wystrojem
świątecznym)
Źródło: zbiory własne.
Zdecydowana większość konstrukcji powitalnych lokalizowana jest przy głównych
drogach dojazdowych. Niekiedy jednak instalacje takie ustawia się przy przejściach granicznych oraz lotniskach i dworcach.
3. CECHY POPRAWNIE SKONSTRUOWANEJ INSTALACJI POWITALNEJ
Przy projektowaniu konstrukcji powitalnych należy przestrzegać zaleceń, które dotyczą wszystkich nośników przyporządkowywanych do reklamy zewnętrznej. Przede
wszystkim należy zadbać o zwięzłość oraz oryginalność zamieszczanych treści 10. Ponadto
nośnik powinien być odpowiednio duży, a jego ustawienie umożliwiać kierowcom oraz
przechodniom utrzymanie maksymalnie długiego kontaktu z przekazem (w przypadku
osób kierujących pojazdami jest to ok. 1-2 sek., zaś pieszych – 5-7 sek.) 11. Z tego względu
konstrukcja nie musi być ustawiona dokładnie na granicy obszaru, lecz w jej pobliżu.
Instalacje powitalne, aby mogły realizować stawiane przed nimi cele marketingowe,
muszą spełniać także inne wymogi. W tym względzie należy wskazać następujące właściwości poprawnie zaprojektowanych i ustawionych obiektów witających:
 oryginalność konstrukcji (kształtu lub materiału, z którego ją wykonano) i powiązanie
jej z elementami kojarzonymi z danym miejscem – z posiadanym USP, charakterystycznym obiektem (np. budowlą, atrakcją turystyczną), itp.,
 czytelność napisów oraz oznaczeń – duży rozmiar liter oraz znaku graficznego miejscowości, jak również wyraźne skontrastowanie ich z tłem,
Egzemplifikacją konstrukcji, na której umieszczono zbyt długie hasło, jest instalacja powitalna Kalisza
z tekstem: „Młode duchem najstarsze miasto w Polsce”. Przykładami budowli z niestandardową treścią powitania jest witacz Gdyni z hasłem „Uśmiechnij się, jesteś w Gdyni” oraz Czaplinka z tekstem „Strefa czasu
wolnego” i „Czaplinek, zwolnij! Wolniej jedziesz, dalej zajedziesz”.
11
Z tego względu najlepszą lokalizacją dla analizowanych konstrukcji są końce długich i prostych odcinków dróg.
10
Instalacje powitalne gmin, powiatów i województw…
47
 odpowiednia wysokość konstrukcji, pozwalająca na zauważenie jej ze znacznej odległości 12,
 oszczędność (niewielka ilość) wykorzystanych elementów graficznych,
 oświetlenie lub podświetlenie konstrukcji, jak również zastosowanie folii odblaskowych, co zapewnia dobrą widoczność po zmroku oraz podczas dnia w porze jesiennozimowej 13,
 umieszczenie konstrukcji na tle, które zwiększy jej zauważalność, oraz zapewnienie
tzw. pola ochronnego (np. witacze nie będą widoczne na tle zarośli, jak również przy
bliskiej lokalizacji przydrożnych reklam lub znaków drogowych),
 spójność i zgodność z system identyfikacji wizualnej jednostki terytorialnej (o ile taki
system istnieje) 14,
 dobry stan techniczny oraz czystość nośnika – utrzymanie odpowiedniego wyglądu
instalacji wymaga jej okresowego konserwowania oraz czyszczenia (np. usuwania śladów rdzy na metalowych elementach, naprawiania uszkodzeń spowodowanych przez
wandali),
 uporządkowanie otoczenia w pobliżu konstrukcji (m.in. wycięcie krzewów, usunięcie
śmieci).
Zestawienie pożądanych cech instalacji witających z konstrukcjami stojącymi przy
polskich drogach pozwala stwierdzić, iż wiedza dotycząca projektowania oraz lokalizowania witaczy nie jest jeszcze powszechna wśród osób podejmujących decyzje w zakresie
zagospodarowania przestrzeni publicznej. W związku z tym można wskazać wiele przykładów błędów dotyczących wykorzystania instalacji powitalnych przez władze samorządowe (rys. 2).
Można przyjąć, iż optymalna wysokość dla instalacji powitalnej to 6-8 m. Jednak podmioty produkujące
witacze mogą zaprojektować oraz zainstalować konstrukcje dochodzące nawet do 12 m (por. Wytycz witaczowi drogę,
http://www.samorzad.pap.pl/palio/html.run?_Instance=cms_samorzad.pap.pl&_PageID=2&s=depesza
&dz=szablon.depesza&dep=72147&data=&_CheckSum=1668432801).
13
Właściwe oświetlenie instalacji powitalnych ma znacznie nie tylko w nocy, ale również jesienią i zimą. Podczas tych pór roku nieoświetlone konstrukcje pozostają niezauważone nawet przez 40% mijających je osób
(por. J. Krupa, M. Zmyślony, Witacz. Pierwszy krok do dobrego wizerunku, [w:] Biblioteka wizerunku miasta:
miejskie powitanie, AMS, Warszawa 2007, s. 41).
14
Udanym przykładam wdrożenia projektu zapewniającego spójność witaczy jest rozwiązanie przyjęte
w 2011 roku przez Regionalną Organizację Turystyczną Województwa Świętokrzyskiego. Z inicjatywy tej
instytucji przy drogach krajowych stanęło ponad 30 konstrukcji (6 z nich informowało przejeżdżające osoby,
że wjeżdżają na teren województwa, zaś 27 pozostałych odwoływało się do najważniejszych atrakcji turystycznych regionu). Koszt przedsięwzięcia wyniósł 300 tys. zł. Motywem wspólnym każdej z instalacji był
znak graficzny regionu, a także adres strony internetowej promującej walory województwa. Wszystkie witacze
różniły się jednak dwoma elementami – napisem z nazwą miejscowości oraz indywidualnym znakiem symbolizującym charakterystyczne dla danego miejsca obiekt lub postać. Na przykład w przypadku Pacanowa był to
„Koziołek Matołek”, Bałtowa – dinozaur, zaś Buska-Zdroju – budynek Sanatorium „Marconi”.
12
M. Gębarowski
48
Nieczytelność zamieszczonych informacji
(Trzebiatów)
Przysłonięcie instalacji roślinnością
(Lubenia)
Zamieszczanie długiego tekstu
(Czudec)
Elementy konstrukcji pokryte rdzą
(Siemiatycze)
Słaba widoczność na tle otoczenia
(Chorkówka, Narol)
Rys. 2. Przykłady błędów popełnionych w zakresie wykorzystania instalacji powitalnych.
Źródło: zbiory własne.
Na polskim rynku funkcjonują podmioty, które oferują jednostkom terytorialnym wykonanie instalacji o podobnych kształtach. W związku z tym część konstrukcji spotyka-
Instalacje powitalne gmin, powiatów i województw…
49
nych przy polskich drogach jest podobna do siebie (rys. 3). Takie powielane wielokrotnie
witacze tracą na oryginalności, a tym samym nie pozwalają na wyróżnienie miejscowości.
Brzesko
Głogów Młp.
Pilzno
Rys. 3. Przykłady podobnych instalacji powitalnych.
Źródło: zbiory własne.
W sytuacji, gdy na granicy danego obszaru instalacje powitalne mają zostać postawione z inicjatywy władz różnego szczebla, ważne jest zachowanie spójności. Wymaga to
uzgodnienia kształtu konstrukcji na etapie ich projektowania przez przedstawicieli urzędów (np. urzędu miasta i starostwa). Zdarzały się bowiem przypadki, kiedy obok siebie
zlokalizowano instalacje znacznie odbiegające od siebie wyglądem (rys. 4).
Gmina Łańcut i powiat łańcucki
Gmina Bochnia i miasto Bochnia
Rys. 4. Przykłady ustawienia niespójnych instalacji powitalnych.
Źródło: zbiory własne.
M. Gębarowski
50
Władze lokalne, decydując się na ustawienie nowych konstrukcji, powinny skorzystać
z usług podmiotów (agencji specjalizujących się w reklamie zewnętrznej oraz prowadzeniu działań z zakresu marketingu terytorialnego) zatrudniających odpowiednich specjalistów (plastyków, konstruktorów, osoby z wykształceniem marketingowym), którzy posiadają bogate doświadczenie w projektowaniu instalacji powitalnych
4. PODSUMOWANIE ORAZ WNIOSKI, DOTYCZĄCE PRZYSZŁYCH BADAŃ
Dyskusję o instalacjach powitalnych rozpoczęto w Polsce dopiero w 2006 roku wraz
z rozpoczęciem projektu „Bramy Kraju” 15. Na jego pierwszą edycję złożyły się konferencje oraz konkurs poświęcony instalacjom powitalnym 16. Celem przedsięwzięcia było
nagradzanie oraz promowanie najbardziej estetycznych konstrukcji, jak również tych,
które w największym stopniu realizują cele marketingowe jednostek terytorialnych. Inicjatywa miała przyczynić się do poprawy poziomu instalacji witających. Mimo to, nadal
zdecydowana większość obiektów, które stoją przy polskich drogach, to budowle o nikłych walorach estetycznych, które często destrukcyjnie wpływają na wizerunek jednostek terytorialnych (rys. 5).
Iwonicz-Zdrój
Nisko
Rzeszów
Rys. 5. Instalacje powitalne o wątpliwych walorach estetycznych.
Źródło: zbiory własne.
Inicjatorami projektu „Bramy Kraju” były AMS (podmiot operujący na rynku reklamy zewnętrznej) oraz
Eskadra MarketPlace (agencja specjalizująca się w prowadzeniu działań z zakresu marketingu terytorialnego).
Instalacji powitalnych dotyczyła tylko pierwsza edycja przedsięwzięcia. Kolejne wydania „Bram Kraju” poświęcano innym zagadnieniom. Tematem drugiego spotkania były systemy informacji miejskiej oraz wykorzystanie USP w aktywności promocyjnej jednostek terytorialnych. Trzecia edycja dotyczyła mebli miejskich,
a czwarta koncentrowała się na obecności reklamy oraz komunikacji społecznej w przestrzeni publicznej. Piąte wydanie projektu poświęcone zostało niwelowaniu barier architektonicznych dla osób niepełnosprawnych,
zaś szóste – partnerstwu publiczno-prywatnemu.
16
Na konkurs swoje projekty przysłało 56 miast.
15
Instalacje powitalne gmin, powiatów i województw…
51
Z roku na rok pojawiają się jednak kolejne witacze, które można wskazać jako pozytywne przykłady (rys. 6). Świadczy to o tym, iż coraz więcej przedstawicieli samorządów
lokalnych zaczyna dostrzegać potencjał instalacji powitalnych w zakresie kształtować
estetyki otoczenia.
Koszalin
Lubaczów
Tarnobrzeg
Rys. 6. Instalacje powitalne, które można uznać za pozytywne przykłady.
Źródło: zbiory własne.
W związku z tym, iż dotychczas nie przeprowadzono głębszych analiz, dotyczących
marketingowych aspektów zastosowania instalacji powitalnych, można zaproponować
w tym względzie dwa kierunki badań. Po pierwsze wskazane jest rozpoczęcie analiz dotyczących zauważalności konstrukcji witających przez osoby przejeżdżające, jak również
wśród mieszkańców i turystów. Przy czym, ze względu na postulat unikalności wyglądu,
badania powinno przeprowadzać się w odniesieniu do pojedynczych konstrukcji. Drugi
kierunek badań, o charakterze bardziej uniwersalnym i realizowany wśród przedstawicieli
władz samorządowych, powinien dotyczyć stopnia świadomości znaczenia oraz funkcji
konstrukcji powitalnych. Prowadzone analizy powinny odnosić się do roli, jaką instalacje
obecnie odgrywają w ramach działań marketingowych jednostek terytorialnych.
Mimo niewielu odniesień w literaturze przedmiotu do instalacji powitalnych oraz braku badań im poświęconych należy przyjąć, iż analizowane konstrukcje mogą pełnić ważną rolę wśród wizualnych bodźców kreowania wizerunku jednostek terytorialnych. Jednak, aby w istotnym stopniu kształtowały one wyobrażenia powstające na temat danego
miejsca, muszą być projektowane oraz wykorzystywane zgodnie z założeniami zaprezentowanymi w niniejszym opracowaniu.
LITERATURA
[1] Bernstein D., Billboard! Reklama otwartej przestrzeni, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005.
[2] Biblioteka wizerunku miasta: miejskie powitanie, AMS, Warszawa 2007.
[3] Bobiński M., Bramy (k)raju, Brief for Poland, dodatek do Brief, Nr 2(77), 2006.
[4] Jeleń I., Witacze to więcej niż miłe powitanie, Gazeta Samorządu i Administracji, Nr 3(3), 2006.
M. Gębarowski
52
ŹRÓDŁA INTERNETOWE
[1] Kielce witają, http://pio.wrota-swietokrzyskie.pl/web/guest/pio/zawartosc//asset_publisher/6cAE/content/kielce-172
[2] Wytycz witaczowi drogę, http://www.samorzad.pap.pl/palio/html.run?_Instance=cms_
samorzad.pap.pl&_PageID=2&s=depesza&dz=szablon.depesza&dep=72147&data=&
_CheckSum=1668432801
THE WELCOME SIGNS OF MUNICIPALITIES, DISTRICTS AND VOIVODSHIPS – THE DETERMINANTS OF EFFECTIVE USE AND THE IMPORTANCE FOR IMAGE ACTION OF TERRITORIAL UNITS
This article shows what welcome signs (gateway signs) are and indicates their relevance
to the promotional activities of territorial units (municipalities, districts, provinces). The desirable characteristics of adjustable construction at access routes which significantly determines the ability to perform marketing tasks are identified. The article contains (based on
the observations) the division of installation created by the Polish roads. The exemplification is based on the selected welcome signs, located in various parts of Poland.