Piotr Piasecki OCENA PRZYDATNOŚCI BADANIA SPECT/CT W

Piotr Piasecki
OCENA PRZYDATNOŚCI BADANIA SPECT/CT
W PROGNOZOWANIU WYNIKÓW LECZENIA GUZÓW
PRZERZUTOWYCH WĄTROBY Z RAKA JELITA GRUBEGO
PO ZABIEGACH RADIOEMBOLIZACJI Z UŻYCIEM
MIKROSFER ZAWIERAJĄCYCH ITR-90
Promotor: dr hab. n. med. Mirosław Dziuk, prof. nadzw. WIM
Promotor pomocniczy: dr n. med. Krzysztof Brzozowski
STRESZCZENIE
WPROWADZENIE: Radioembolizacja (SIRT-Selective Internal Radiation Therapy) jest
odmianą brachyterapii stosowaną w paliatywnym leczeniu onkologicznym, polegającą na
dotętniczym podaniu materiału embolizacyjnego zawierającego specjalnie dobrany izotop
promieniotwórczy do guzów wątroby w celu ich selektywnego zniszczenia. Jako środek
promieniotwórczy używany jest izotop Itr-90, który emituje promieniowanie beta, o wysokiej
energii i stosunkowo krótkim okresie rozpadu połowiczego, a także małej, 2-3mm strefie
zniszczenia w tkance wątrobowej. Jego charakterystyka sprawia, że zabiegi radioembolizacji
guzów wątroby są bezpieczne i efektywne. Mikrosfery podawane są do wątroby poprzez
mikrocewnik umieszczony w gałęzi tętnicy wątrobowej właściwej. Ze względu na fakt, że guzy
wątroby unaczynione są głównie przez odgałęzienia tętnicy wątrobowej, a prawidłowy miąższ
wątroby przez żyłę wrotną, mikrosfery deponowane są preferencyjnie w tkankach nowotworu.
Pozytywne efekty radioembolizacji pozwalają na kontrolę choroby z istotnym wydłużeniem
czasu przeżycia, poprawą komfortu życia oraz u części chorych umożliwiają ponowną
kwalifikację do leczenia chirurgicznego: resekcji guzów wątroby lub transplantacji wątroby w
przypadku raka wątrobowokomórkowego. Jednym z najtrudniejszych problemów, z którym
muszą się zmierzyć lekarze zajmujący się radioembolizacją jest optymalny dobór dawki
radioaktywnych
mikrosfer
pozwalającej
na
zniszczenie
zmian
nowotworowych
z
oszczędzeniem zdrowej tkanki wątroby. Duże nadzieje wiązane są tutaj z badaniem SPECT/CT
rutynowo wykonywanym u chorych przygotowywanych do zabiegu radioembolizacji. W
prezentowanej pracy Autor poddał ocenie przydatność badania SPECT/CT w prognozowaniu
efektów zabiegu radioembolizacji dla poszczególnych guzów wątroby.
CEL PRACY: Ocena przydatności badania SPECT/CT w prognozowaniu wyników leczenia
guzów przerzutowych wątroby z raka jelita grubego po zabiegach radioembolizacji z użyciem
mikrosfer zawierających Itr-90.
MATERIAŁ I METODY: Do badania zakwalifikowano w sumie 68 guzów przerzutowych
do wątroby z raka jelita grubego zdiagnozowanych u 13 chorych, którzy zostali poddani
zabiegom radioembolizacji z użyciem mikrosfer z Itr-90. Guzy oceniane były w badaniach TK,
SPECT/CT po dowątrobowym podaniu 99mTc-MAA w procedurze przygotowującej do
zabiegu oraz w badaniu SPECT/CT po zabiegu radioembolizacji (itr-90-bremsstrahlung). Do
celów badania zaproponowano zmodyfikowaną, uproszczoną metodę wyliczania wskaźnika
wychwytu guz-wątroba w badaniu SPECT/CT, przy użyciu którego wyliczano następnie dawkę
pochłoniętą Itr-90 dla danego guza wątroby.
WYNIKI: Nie wykazano istotnej wartości prognostycznej
dla zmodyfikowanego
współczynnika wychwytu guz-wątroba w badaniu SPECT/CT. Jednak wyliczana na bazie tego
współczynnika parametry dozymetryczne, takie jak prognozowana i rzeczywista dawka
pochłonięta Itr-90 dla guza, dobrze korelują z wynikami zabiegów radioembolizacji.
WNIOSKI: Uzyskane wyniki pokazują, że badanie SPECT/CT jest przydatne nie tylko na
etapie planowania zabiegu radioembolizacji i wyborze optymalnej aktywności radioaktywnych
mikrosfer do zabiegu, ale pozwala także
przerzutowych wątroby z raka jelita grubego.
na prognozowanie wyników leczenia guzów