Raport oddziaływania na środowisko przedsięwzięcia pod nazwą

Transkrypt

Raport oddziaływania na środowisko przedsięwzięcia pod nazwą:
Budowa instalacji do wytwarzania energii elektrycznej i cieplnej o mocy elektrycznej
do 2 MW z biogazu w Kaplonosach
Inwestor:
GAZEKO Sp. z o.o.
Ul. Adama Szczerbowskiego 3/6
20-012 Lublin
Lokalizacja:
Działka nr 1405, Kaplonosy, gmina Wyryki, powiat
włodawski, województwo lubelskie
Przygotowanie:
Marek Biedrzycki, Justyna Rusiniak
Bio Alians Doradztwo Inwestycyjne Sp. z o.o.
Ul. Solec 81b lok 73a, 00-382 Warszawa
Spis treści
1. Informacje wstępne................................................................................................. 6
1.1
Podstawa sporządzenia raportu .................................................................. 6
1.2
Cel i zakres opracowania .............................................................................. 6
1.3
Zastosowane metody oceny, źródła informacji o środowisku oraz
stwierdzone braki we współczesnej wiedzy i niedoskonałości techniki ........ 7
2. Opis planowanego przedsięwzięcia .................................................................. 10
2.1
Opis technologiczny planowanego przedsięwzięcia ............................. 12
2.2
Zasada działania instalacji .......................................................................... 13
2.3
Technologia generatora energii elektrycznej ........................................... 14
2.4
Technologia odsiarczania spalin ............................................................... 15
3. Opis elementów przyrodniczych środowiska objętych zakresem
przewidywanego oddziaływania planowanego przedsięwzięcia ................ 17
3.1
Charakterystyka terenu .............................................................................. 17
3.2
Wykorzystanie wód podziemnych ........................................................... 17
3.3
Klimat, wody powierzchniowe ................................................................. 18
3.4
Budowa geologiczna ................................................................................... 18
3.5
Wody podziemne ........................................................................................ 19
3.6
Przyroda gminy Wyryki ............................................................................. 20
3.7
Formy ochrony przyrody w gminie Wyryki ........................................... 22
3.8
Odległość analizowanego terenu od form ochrony przyrody .............. 23
4. Analiza wariantów planowanego przedsięwzięcia ........................................ 25
5. Oddziaływania na środowisko planowanego przedsięwzięcia .................... 30
5.1
Emisje substancji do powietrza.................................................................. 30
5.2
Emisje odorów.............................................................................................. 41
5.3
Emisje hałasu ................................................................................................ 43
5.4
Oddziaływanie na wody powierzchniowe i podziemne, gospodarka
wodna i ściekowa .................................................................................................. 54
5.5
Gospodarka odpadami ............................................................................... 58
5.5.1 Postępowanie z masą pofermentacyjną ................................................... 69
5.6
Oddziaływanie na powierzchnię ziemi oraz gleby ................................ 69
5.7
Oddziaływanie na ludzi ............................................................................. 71
5.8
Oddziaływanie na przyrodę ożywioną i tereny chronione ................... 71
5.9
Oddziaływanie na dobra materialne, zabytki i krajobraz kulturowy . 72
5.10 Oddziaływanie transgraniczne .................................................................. 72
5.11 Ryzyko wystąpienia awarii przemysłowej, wybuchu i pożaru ............ 72
5.12 Zapobieganie i minimalizacja zagrożenia wybuchem i pożarem ........ 73
6. Możliwość wystąpienia oddziaływań skumulowanych ................................. 76
7. Opis przewidywanych działań mających na celu zapobieganie,
ograniczenie lub kompensację przyrodniczą negatywnych oddziaływań na
środowisko ............................................................................................................. 77
7.1
Ochrona powietrza ...................................................................................... 77
7.2
Ochrona klimatu akustycznego ................................................................. 80
7.3
Ochrona wód powierzchniowych i podziemnych ................................. 80
7.4
Ochrona powierzchni ziemi i gleb ............................................................ 81
7.5
Ochrona ludzi ............................................................................................... 82
7.6
Ochrona przyrody ożywionej i obszarów chronionych ........................ 83
7.7
Ochrona
krajobrazu,
w
tym
krajobrazu
kulturowego,
dóbr
materialnych i zabytków ..................................................................................... 83
8. Określenie konieczności monitoringu porealizacyjnego ................................ 83
9. Ustalenie obszaru ograniczonego użytkowania .............................................. 84
10. Analiza możliwych konfliktów społecznych .............................................. 84
11. Streszczenie w języku niespecjalistycznym ................................................. 86
4
Spis tabel
Tabela 1 Wstępna analiza wariantów pod kątem ekonomicznym.............................................. 27
Tabela 2 Analiza szczegółowa wariantów ...................................................................................... 28
Tabela 3 Wskaźniki unosu substancji zanieczyszczających powstających przy energetycznym
spalaniu gazu ziemnego wysokometanowego ............................................................ 31
Tabela 4 Parametry emitorów na terenie zakładu: Biogazownia Kaplonosy ............................ 35
Tabela 5 Progi wyczuwalności węchowej niektórych produktów mikrobiologicznej
degradacji biomasy .......................................................................................................... 41
Tabela 6 Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku reguluje Rozporządzenie Ministra
Środowiska z dnia 1 października 2012 roku (Dz. U. z dnia 8 października 2012
r.),zmieniające rozporządzenie w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w
środowisku. Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku powodowanego przez
poszczególne grupy źródeł hałasu - z wyłączeniem hałasu powodowanego przez
linie elektroenergetyczne oraz starty, lądowania i przeloty statków powietrznych
............................................................................................................................................. 43
Tabela 7 Moce akustyczne stacjonarnych emitorów hałasu na terenie biogazowni................. 48
Tabela 8 Poziomy mocy akustycznej wraz z podziałem na operacje.......................................... 49
Tabela 9 Ilość pojazdów wraz z ich czasem pracy. ........................................................................ 49
Tabela 10 Wypadkowy równoważny poziom mocy akustycznej ............................................... 50
Tabela 11 Empiryczne wartości współczynnika spływu Ψ.......................................................... 56
Tabela 12 Substraty wykorzystywane w przedsięwzięciu ........................................................... 58
Tabela 13 Szacunkowe ilości odpadów powstających podczas realizacji inwestycji ............... 60
Tabela 14 Szacunkowe ilości odpadów powstających podczas eksploatacji biogazowni. ...... 63
Tabela
15
Szacunkowe
ilości
odpadów
powstających
w
przypadku
likwidacji
przedsięwzięcia. ............................................................................................................... 68
Tabela 16 Formy minimalizacji odorów w planowanej biogazowni .......................................... 78
Spis rysunków
Rysunek 1 Lokalizacja projektowanej inwestycji w gminie Wyryki źródło: www.wyryki.eu
............................................................................................................................................. 11
Rysunek 2 Lokalizacja działki względem działki drogi nr 199 oraz linii SN
źródło:
starostwo powiatowe we Włodawie.............................................................................. 12
Rysunek 3 Odległość planowanego przedsięwzięcia od zabudowy chronionej akustycznie. 43
Rysunek 4 Wyniki dla dnia, h = 4,0 m ............................................................................................. 51
Rysunek 5 Wyniki dla nocy, h = 4,0 m............................................................................................. 52
Rysunek 6 Wykres wybuchowości metanu. ................................................................................... 73
Rysunek 7 Wybrane strefy zagrożenia dla komory fermentacyjnej - rzut ................................. 75
1. Informacje wstępne
1.1 Podstawa sporządzenia raportu
Przedmiotem niniejszego opracowania jest ocena oddziaływania na środowisko
przedsięwzięcia pn.: „Budowa instalacji do wytwarzania energii elektrycznej i
cieplnej o mocy elektrycznej do 2 MW z biogazu w Kaplonosach”.
Podstawą opracowania jest postanowienie Wójta Gminy Wyryki woj. lubelskie
znak OS6220.3.213 z dnia 16 lipca 2013 r. po zasięgnięciu opinii Regionalnego
Dyrektora
Ochrony
Środowiska
i
Państwowego
Powiatowego
Inspektora
Sanitarnego o obowiązku przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko
wyżej wymienionego przedsięwzięcia i zakresie raportu.
Realizacja planowanego przedsięwzięcia mogącego znacząco oddziaływać na
środowisko jest dopuszczalna wyłącznie po uzyskaniu decyzji o środowiskowych
uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia nazywana „decyzją o
środowiskowych uwarunkowaniach” zgodnie z art. 72 Ustawy z dnia 03
października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie,
udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na
środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227).
Zakres raportu został określony zgodnie z art. 66 powyższej ustawy po
zakwalifikowaniu
planowanego
zamierzenia
inwestycyjnego
do
kategorii
przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływań na środowisko
wymienionych w §3 ust.1 pkt.80 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 listopada
2010 w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko
(Dz.U. Nr 213 poz. 1397)
1.2 Cel i zakres opracowania
Opracowanie niniejszego raportu stanowi ocenę oddziaływania planowanego
przedsięwzięcia na środowisko, w tym zdrowie i życie ludzi. Zawiera ocenę o
zasięgu punktowym, jak również obszarowym, ocenę przewidzianych do realizacji
rozwiązań techniczno – technologicznych oraz wskazanie sposobów zapobiegania
i przeciwdziałania negatywnym zjawiskom.
Zakres raportu obejmuje szczegółową analizę:
- warunków techniczno – technologicznych,
- wariantowości inwestycji,
- gospodarki wodno – ściekowej,
- gospodarki odpadami,
- oddziaływania aerosanitarnego,
6
- warunków gruntowo - glebowych,
- hałasu,
- warunków krajobrazowych,
- wpływu na zabytki,
- wpływu na obszary ochrony uzdrowiskowej,
- wpływu na obszary Natura 2000,
- warunków kulturowo-społecznych,
- warunków zabezpieczenia p.poż.
1.3 Zastosowane metody oceny, źródła informacji o środowisku oraz
stwierdzone braki we współczesnej wiedzy i niedoskonałości
techniki
W raporcie zastosowano metodę porównawczą w stosunku do podobnych
rozwiązań, urządzeń i wartości normatywnych oraz jednocześnie metodę prostego
prognozowania wynikowego, polegającego na ocenie planowanego rozwiązania i
analizie
możliwego
wpływu
planowanego
przedsięwzięcia
na
otaczające
środowisko. Zastosowano dwuetapową metodę oceny. W pierwszym etapie
dokonano identyfikacji cech i elementów środowiska przedłożonego do oceny
przedsięwzięcia. W drugim etapie, w oparciu o przedstawione założenia, dokonano
oceny zagrożeń czynników szkodliwych. Jako podstawę merytoryczną ocen wartości
środowiskowych
przyjęto
metodę
polegającą
na
porównaniu
z
wartością
normatywną. W ocenie uwzględniono doświadczenie autorów raportu, wyniki
analiz komputerowych oraz dane uzyskane w obiektach o zbliżonym profilu
działalności wykorzystujących produkcję biogazu do celów energetycznych i
cieplnych, oraz innych technologii biogazowi udostępnionych autorom raportu.
Opracowując raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko nie
napotkano trudności wynikających z niedostatków techniki lub luk we współczesnej
wiedzy.
W trakcie opracowywania raportu jako czynniki ograniczające szczegółowość
dokonanej oceny należy wskazać:
-
brak odpowiednich norm, aktów prawnych i spójnych wytycznych
dotyczących oceny uciążliwości odorowych na środowisko,
-
stosunkowo niski stan zaawansowania prac projektowych, co jest
typowe dla fazy koncepcyjnej projektu.
7
Podstawy prawne oraz wykorzystane materiały źródłowe:

Ustawa z dnia 03 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o
środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska
oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227)

Ustawa o Ochronie Przyrody z dnia 16 kwietnia 2004 (Dz. U. Z 2004 r. Nr. 92
poz.880),

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 w sprawie
przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz. U. Nr 213
poz. 1397),

Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie
katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206),

Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 5 kwietnia 2011 r. w sprawie
odzysku R10 (Dz. U. z dnia 22 kwietnia 2011 r.),

Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. z dnia 8 stycznia 2013 r.
poz. 21),

Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 4 sierpnia 2004 r. w
sprawie szczegółowego sposobu postępowania z olejami odpadowymi (Dz. U.
Nr 192 poz. 1967 i 1968),

Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 24 lipca 2006 r. w sprawie
warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do
ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska
wodnego (Dz. U. Nr 137 poz. 984),

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 14 stycznia 2002 r. w sprawie
określenia przeciętnych norm zużycia wody (Dz. U. Nr 8 poz. 70),

Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 1 października 2012 r.
zmieniające rozporządzenie w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w
środowisku (Dz. U. z dnia 8 października 2012 r.),

Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 24 sierpnia 2012 r. w sprawie
poziomów niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. z 2012 r. poz. 1031),

Wskaźniki emisji zanieczyszczeń ze spalania paliw kotły o nominalnej mocy
cieplnej do 5 MW, Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania Emisjami,
Warszawa, styczeń 2013,

Wskaźniki
emisji
powietrza
z
substancji
procesów
zanieczyszczających
energetycznego
spalania
wprowadzanych
paliw
–
do
materiały
informacyjno – instruktażowe Ministerstwa Ochrony Środowiska, Zasobów
naturalnych i Leśnictwa, Warszawa, kwiecień 1996,
8

Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 26 stycznia 2010 r. w sprawie
wartości odniesienia dla niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. Nr 16 poz.
87),

Ustawa z dnia 10 lipca 2007 roku o nawozach i nawożeniu (Dz. U. 2007 nr 147
poz. 1033),

Rozporządzenie Komisji (UE) nr 142/2011 z dnia 25 lutego 2011 w sprawie
wykonania rozporządzenia (WE) 1069/2009 określające przepisy sanitarne
dotyczące
produktów
ubocznych
pochodzenia
zwierzęcego,
nieprzeznaczonych do spożycia przez ludzi oraz w sprawie wykonania
dyrektywy
Rady
97/78/WE w odniesieniu do
niektórych próbek
i
przedmiotów zwolnionych z kontroli weterynaryjnych na granicach w myśl
tej dyrektywy, dotyczących sposobu postępowania z produktami ubocznymi
pochodzenia zwierzęcego,

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1069/2009 z dnia
21 października 2009 r. określającego przepisy sanitarne dotyczące produktów
ubocznych pochodzenia zwierzęcego nieprzeznaczonych do spożycia przez
ludzi i uchylającego rozporządzenie (WE) 1774/2002,

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie
warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich
usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690),

Ustawa o utrzymaniu porządku i czystości w gminach z 13 września 1996
(Dz.U. 2005 Nr 236 poz 2008 ze zmianami),

Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 7
października 1997 r., w sprawie warunków technicznych jakim powinny
odpowiadać budowle rolnicze i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 132, poz. 877),

Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 24 lipca 2006 r. w sprawie
warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do
ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska
wodnego (Dz. U. Nr 137 poz.984),

Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 4 listopada 2008 r. w sprawie
wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów wielkości emisji oraz pomiarów
ilości pobieranej wody,

Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 26 stycznia 2010 r. w sprawie
wartości odniesienia dla niektórych substancji w powietrzu ( Dz. U. Nr 16,
poz. 87),
9

Plan gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Wisły (MP.2011 Nr 49
poz. 549)Objaśnienia do mapy hydrogeologicznej Polski w skali 1:50 000,
Arkusz Kaplonosy (0680) Państwowy Instytut Geologiczny,

Informacja o aktualnym stanie zanieczyszczenia powietrza dla miejscowości
Kaplonosy (gm. Wyryki), Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w
Lublinie, Delegatura w Chełmie,

Starostwo powiatowe we Włodawie.
2. Opis planowanego przedsięwzięcia
Przedmiotowa inwestycja zlokalizowana będzie w miejscowości Kaplonosy, w
gminie Wyryki, w powiecie włodawskim województwa lubelskiego.
Gmina zajmuje obszar 219 km2, w jej skład wchodzi 16 sołectw i zamieszkuje
ją 3200 osób. Jest to typowa gmina rolnicza, która posiada powierzchnię 8200 ha
użytków rolnych. Przeważają tu małe gospodarstwa rolne, w których oprócz
podstawowych upraw hoduje się głównie trzodę chlewną i bydło.
Dokładne położenie terenu objętego projektowaną inwestycją
ewid. 1405) przedstawiają poniższe rysunki.
10
(działki nr
Rysunek 1 Lokalizacja projektowanej inwestycji w gminie Wyryki1
Działka nr ewid. 1405 graniczy:
-
od strony północnej z działką 1404 będącą działką rolną częściowo z
pastwiskami, której właścicielem są Państwo Andrzej i Reneta Brejer,
-
od strony południowej z działką 1406 będącą działką leśną, której
właścicielem jest Skarb Państwa,
-
od strony wschodniej z działką 1493 będącą działką leśną,
-
od strony zachodniej z działką drogi nr 199.
1
źródło: www.wyryki.eu
11
Rysunek 2 Lokalizacja działki względem działki drogi nr 199 oraz linii SN
2
Działka 1405 częściowo wykorzystywana jest do produkcji rolnej (V klasa
bonitacyjna). Pozostała część nie jest użytkowana rolniczo i porasta ją niska
roślinność charakterystyczna dla antropogenicznych zbiorowisk pól uprawnych i
jednorocznych roślin terenów ruderalnych.
2.1 Opis technologiczny planowanego przedsięwzięcia
W planowanej technologii wykorzystana będzie metoda fermentacji mokrej,
beztlenowej. Proces wymaga utrzymania temperatury rzędu 37 – 42 °C. Substraty
potrzebne do produkcji biogazu gromadzone są w zasobnikach wstępnych. Stężenia
i udziały poszczególnych surowców dozowanych do komór fermentacyjnych są
odpowiednio dobierane w celu maksymalnej optymalizacji produkcji biogazu,
zapewniając wysoką efektywność elektrowni biogazowej. Energia pozyskiwana w
2
źródło: starostwo powiatowe we Włodawie
12
elektrowniach biogazowych powstaje w wyniku spalania metanu zawartego w
biogazie. Biogaz to mieszanina metanu, dwutlenku węgla oraz śladowych ilości
innych gazów.
Powstaje
on w wyniku fermentacji beztlenowej substratów
organicznych. Biogaz powstaje w takich samych procesach również w przyrodzie,
lecz w sposób niekontrolowany. Przy wykorzystaniu planowanej technologii może
być wykorzystywany na skalę produkcyjną. Na biogaz może być przekształcona
praktycznie każdy biomasa zawierająca węglowodany, białka lub tłuszcze i nie
zawierająca substancji toksycznych. Duża popularność kiszonki kukurydzy
stosowanej w takich instalacjach wynika z faktu, iż w biogazowni zachodzi reakcja
bliźniacza do tej zachodzącej w krowim żwaczu przy udziale bakterii beztlenowych.
Wartość opałowa biogazu rolniczego waha się w przedziale 20-26MJ/m3 i zależy od
użytych substratów. Dla porównania wartość opałową gazu ziemnego szacuje się na
33,5 MJ/m3.
Podstawowym substratem w planowanej instalacji, stanowiącym paliwo
energetyczne będą substraty roślinne (małowartościowe kiszonki z kukurydzy),
odchody zwierzęce zmieszane ze ściółką (obornik indyczy) odpady z produkcji
roślinnej z pobliskich gospodarstw rolnych, wycierka ziemniaczana. Rodzaj i ilość
wejściowego
substratu
warunkują
dobór
właściwych
urządzeń,
komór
fermentacyjnych oraz kogeneratorów. Dodatkowe istotne czynniki wpływające na
zastosowanie w produkcji energii właściwej technologii to m.in. warunki miejscowe,
zapotrzebowanie na ciepło oraz zaawansowany stopień automatyzacji.
2.2 Zasada działania instalacji
1. Substraty stałe, kieruje się do modułu dozująco-mieszającego. Zasobniki
dozująco-mieszające ujednolicają surowiec. Następnie za pośrednictwem
przenośnika ślimakowego surowiec jest dozowany do fermentatorów.
2. Ujednolicony wsad przetłaczany jest do głównych fermentatorów zbiorników żelbetonowych (bądź stalowych), przykrytych dachem, gdzie
przy udziale bakterii kwasogennych, octanogennych i metanogennych
zachodzą procesy fermentacji, w wyniku, którego wytwarzany zostaje biogaz.
3. Zawartość komory fermentacyjnej jest regularnie mieszana w celu uniknięcia
wytworzenia się osadu na jej dnie oraz kożucha na powierzchni masy. Proces
odbywa się w sposób ciągły (za wyjątkiem wymaganych prac serwisowych i
ewentualnych prac naprawczych).
4. W komorach fermentacyjnych inicjowane są procesy fermentacji beztlenowej,
tj. zespołu procesów biochemicznych, w których związki organiczne
pochodzenia naturalnego takie jak węglowodany - celuloza, skrobia, pektyny,
13
hemiceluloza, cukry, oraz białka i tłuszcze roślinne i zwierzęce rozkładane są
do metanu i dwutlenku węgla.
Ogólny schemat funkcjonowania biogazowi polega na:

podaniu substratu do zasobników podstawowych;

skierowanie z zasobników podstawowych do zasobnika mieszalnikowego
(przyjęć),

kolejno do fermentatora, gdzie w procesie fermentacji beztlenowej powstaje
biogaz,

następnie w generatorze w procesie spalania gazu powstaje energia
elektryczna oraz cieplna,

produkt pofermentacyjny w przypadku uznania jako odpad, będzie poddany
procesom
odzysku jako
środek
poprawiający
właściwości
gleby
w
rozumieniu ustawy z dnia 10 lipca 2007 roku o nawozach i nawożeniu (Dz.U.
2007 nr 147 poz. 1033).
2.3 Technologia generatora energii elektrycznej
Energia elektryczna wytwarzana będzie w generatorze synchronicznym, tj.
wielofazowej prądnicy prądu zmiennego, w której pole magnetyczne indukuje w
uzwojeniu stojana zwanym twornikiem, zmienne napięcie elektryczne w wyniku
spalania powstającego biogazu. Istotnym elementem przyjętej technologii jest brak
magazynowania wytworzonego gazu, tylko jego bieżące spalanie.
Pole magnetyczne wytwarzane jest przez uzwojenie wzbudzenia zamontowane
na wirniku zwanym magneśnicą i zasilane jest prądem stałym. W konstrukcji, gdzie
uzwojenie wzbudzenia zamontowane jest w stojanie, wirnik jest twornikiem a stojan
- magneśnicą. Energia mechaniczna dostarczana do wirnika odbierana jest z uzwojeń
stojana w postaci energii elektrycznej.
Generatory synchroniczne dużej mocy (od kilkunastu do kilkuset MW) są
podstawowymi jednostkami, w oparciu o które zbudowany jest Krajowy System
Elektroenergetyczny. Zasilanie uzwojenia wzbudzenia z niezależnego źródła prądu
stałego tzw. wzbudnicy daje możliwość łatwej regulacji prądu magnesującego i
kompensacji mocy biernej w systemie, przez co generatory synchroniczne
umożliwiają stabilną współpracą z odbiornikami indukcyjnymi (transformatorami) i
w konsekwencji zapewniają stabilne napięcie sieciowe u odbiorców końcowych
zasilanych z sieci elektroenergetycznych niskiego napięcia.
14
2.4 Technologia odsiarczania spalin
W przedmiotowej biogazowni planuje się stosowanie biologicznej metody
odsiarczania biogazu. Najczęściej stosowany wariant tej technologii polega na
wdmuchiwaniu tlenu lub powietrza atmosferycznego do zbiorników biogazu.
Technologia ta polega na uzyskaniu w biogazie stosunkowo niskiego stężenia tlenu
(około 1%). W takich warunkach rozwijają się bakterie utleniające siarkę z postaci
H2S do siarki atomowej zgodnie z reakcją:
H2S + 0,5 02-> S(↓) + H2O
Metody biologiczne charakteryzują się wysoką skutecznością odsiarczania (do
99%). Kolejną ich zaletą jest brak stosowania w nich środków chemicznych.
Konieczność wysokosprawnego odsiarczania uwarunkowana jest wymaganiami
jakie musi spełniać gaz (biogaz), przed spaleniem go w silniku gazowym. Zawartość
związków siarki (w przeliczeniu na H2S) nie powinna przekraczać 20 mg/m3. Dlatego
też zawartość siarkowodoru w biogazie nie przekroczy tej ilości. Utleniona siarka
zostaje związana i przechodzi do fazy ciekłej i stałej masy fermentacyjnej.
2.5 Zestawienie powierzchni na działce i oraz plan zagospodarowania
terenu inwestycji

Zbiorniki fermentacji: 2468 m2,

Budynek gospodarczy, wiata na maszyny rolnicze, budynek suszarni:
817,5 m2,

Kontenery kogeneracyjne: 2x 45 m2,

Generator pary: 45 m2,

Stacja trafo: 25 m2,

Separator: 16 m2,

Stacja napełniania beczkowozów: 50 m2,

Kontener załadowczy: 100 m2,

Moduł osuszania i odsiarczania biogazu: 12 m2,

Silosy przejazdowe: 6112,28 m2,

EcoBag: 4433,25 m2,

Zbiornik retencyjny: 400 m2,

Zbiornik p.poż.: 50,25 m2,

Zbiornik przyjęć substratów płynnych: 50,25 m2,

Pochodnia awaryjnego spalania biogazu: 4 m2,

Drogi dojazdowe i place: 22203 m2,
15
16
3. Opis elementów przyrodniczych środowiska objętych zakresem
przewidywanego oddziaływania planowanego przedsięwzięcia
3.1 Charakterystyka terenu
Południowa część gminy należy do Pojezierza Łęczyńsko-Włodawskiego. Z
kolei jej północno-zachodnia część leży w Zaklęsłości Sosnowickiej. Przez jej teren
przebiega także Garb Włodawski - bezleśny obszar polodowcowy. Badany teren
wykazuje niski stopień urbanizacji i niski wskaźnik uprzemysłowienia. Niecałe 10
km od miejsca inwestycji największą miejscowością i równocześnie największym
ośrodkiem
rolniczym
są
Wyryki.
Na
północny
zachód
od
Kaplonosów
zlokalizowane są dwa zbiorniki retencyjne należące do systemu wodno –
melioracyjnego kanału Wieprz – Krzna: Zbiornik Mosty o pow. 391 ha i Zbiornik
Zahajki o pow. 240 ha. Ich zadaniem jest gromadzenie wody i rozdysponowanie jej w
okresie wegetacyjnym do nawadniania użytków zielonych o pow. ok. 1700 ha.
Ponadto na akwenach prowadzona jest gospodarka rybacka.
3.2 Wykorzystanie wód podziemnych
Analizy hydrogeologiczne zostały przedstawione na podstawie danych z
objaśnień do mapy hydrogeologicznej dla arkusza „Kaplonosy”, który obejmuje
swym obszarem 333 km2.
W promieniu ok. 5 km od planowanej inwestycji podstawę zaopatrzenia
ludności i rolnictwa w wodę stanowią wody podziemne czwartorzędowego,
kredowego i podrzędnie trzeciorzędowego poziomu wodonośnego.
Do największych ujęć należy ujęcie wód podziemnych dla sanatorium
przeciwgruźliczego w miejscowości Adampol. Dla studni tych zatwierdzone zostały
zasoby eksploatacyjne w ilości 442,0 m3/h (10 608 m3/24h) z kredowych utworów
wodonośnych.
Ponadto ujęciami o największym poborze wody na tym obszarze są:
- ujęcie w Karasówce, którego użytkownikiem jest wodociąg; studnie o
zatwierdzonych zasobach eksploatacyjnych w wysokości 330,0 m3/h (7920 m3/24h) z
czwartorzędowych utworów wodonośnych,
- ujęcie dla PGR-u i wsi Suchawa w Suchawie z zatwierdzonymi zasobami
eksploatacyjnymi 256,0 m3/h (6144,0 m3/24h) z czwartorzędowych utworów
wodonośnych,
- ujęcie dla PGR-u w Mostach z zatwierdzonymi zasobami eksploatacyjnymi
89,0 m3/h (2136,0 m3/24h) z trzeciorzędowych utworów wodonośnych.
17
Zatwierdzone zasoby eksploatacyjne ujęć wody na obszarze arkusza
Kaplonosy wynoszą 1416,0 m3/h (33 984,0 m3/24h). Średni pobór wody dla ujęć
zlokalizowanych w obrębie arkusza stanowi około 30% zasobów eksploatacyjnych
(około 425 m3/h).
3.3
Klimat, wody powierzchniowe
Omawiany
teren
leży
w
regionie
mazowiecko
–
podlaskim,
charakteryzującym się klimatem umiarkowanie kontynentalnym, kształtowanym
głównie przez masy powietrza kontynentalnego i oceanicznego. Średnie sumy
roczne opadów atmosferycznych wynoszą 550 mm, parowanie terenowe 490 – 520
mm, co jest jedną z niższych wartości w Polsce. Średnia temperatura roczna waha się
w granicach 7,2 – 7,4°C. Najcieplejszym miesiącem jest lipiec z temp. 17,8°C, a
najzimniejszym styczeń z temp. -4,1°C. Przeważają wiatry z kierunku południowo –
zachodniego i zachodniego.
Przez obszar arkusza przebiegają wododziały IV-go rzędu rozdzielające
zlewnie Krzny, Hanny i Włodawki. Planowana inwestycja znajduje się w pobliżu
rzeki Hanny. Przepływa ona w kierunku północnym, a w obrębie jej doliny istnieje
wiele rowów i kanałów melioracyjnych. Rzeki Hanna i Włodawka stanowią
bezpośrednie, lewobrzeżne dopływy Bugu.
Planowane przedsięwzięcie znajduje się w obrębie Jednolitej Części Wód
Powierzchniowych JCWP RW200023266389 – Hanna bez Romanówki. Należy ona do
Regionu Środkowej Wisły i posiada status: silnie zmieniona część wód. Jej stan
określono jako zły i nie jest ona zagrożona pod względem niespełnienia celów
środowiskowych zapisanych w Planie gospodarowania wodami na obszarze
dorzecza Wisły (MP.2011 Nr 49 poz. 549).
3.4 Budowa geologiczna
Analizowany obszar leży w obrębie lubelsko – podlaskiej części platformy
wschodnioeuropejskiej (prekambryjskiej) charakteryzującej się płytkim zaleganiem
skał proterozoicznych krystalicznego podłoża. Podłoże to pocięte jest systemem
uskoków o przebiegu NE – SW. Obszar arkusza leży na pograniczu dwu jednostek:
zrębu łukowskiego (północno – zachodnia część arkusza) oraz zapadliska
włodawskiego (środkowa i południowo – wschodnia część arkusza). Planowana
inwestycja znajdować się będzie w części zapadliska włodawskiego.
Z utworami kredy górnej (mastrychtu), trzeciorzędu i czwartorzędu związane
jest występowanie głównych użytkowych poziomów wodonośnych. Miąższość
utworów górno kredowych na badanym obszarze nie jest dokładnie znana i szacuje
się ją na ponad 100 m. Osady kredy górnej są wykształcone jako różne odmiany
18
facjalne kredy piszącej i margli i występują na całej powierzchni badanego obszaru.
Skały górno kredowe nie odsłaniają się nigdzie na powierzchni terenu, a ich strop ma
charakter erozyjny. Na marglach i kredzie piszącej stwierdza się obecność
zwietrzeliny ilasto – gliniastej, o miąższości najczęściej 4 – 5 m. Utwory kredy górnej
zalegają monoklinalnie, z niewielkim upadem w kierunku SW.
Na stropie utworów kredowych zalegają osady trzeciorzędowe. Występują
one niemalże na całej powierzchni arkusza. Ich miąższość dochodzi do kilkunastu
metrów i wzrasta w kierunku północnym. Utwory te wykształcone są jako iły i piaski
z glaukonitem i fosforytami (oligocen), piaski, mułki i iły z węglem brunatnym
(miocen) oraz iły (pliocen).
Utwory czwartorzędowe zalegają na całej powierzchni omawianego obszaru.
Grubość pokrywy tych utworów wzrasta w kierunku północnym. Wykształcone są
one głównie w postaci piasków różnej granulacji, piasków ze żwirem, żwirów,
mułków, glin zwałowych i torfów.
Planowana instalacja znajdzie się w miejscu występowania piasków i żwirów
lodowcowych z głazami. Są to piaski różnoziarniste, w stropie bardziej pylaste o
miąższości dochodzącej do 10 m.
W dolinach rzek i obniżeniach terenu (głównie w dolinach rzek Zielawy i
Hanny) występują torfy i gytie o miąższości nieprzekraczającej kilku metrów.
3.5
Wody podziemne
Na arkuszu znajduje się fragment Głównego Zbiornika Wód Podziemnych
(GZWP) wymagającego szczególnej ochrony. Jest to zbiornik nr 407 Niecka lubelska/
Chełm – Zamość/ i przebiega z zachodu na wschód omawianego obszaru. Posiada on
charakter ośrodka szczelinowo – porowego. Planowana inwestycja znajduje się w na
północ od jego granicy. Jednocześnie analizowane przedsięwzięcie zlokalizowane
jest w granicach Jednolitej Części Wód Podziemnych nr JCWPd nr 85. Jego stan
zarówno ilościowy, jak i chemiczny określono jako dobry.
Pod względem hydrogeologicznym arkusz położony jest w regionie lubelsko –
podlaskim (nr IX), subregionie poleskim (IX2). Uwzględniając regionalne i lokalne
uwarunkowania geologiczno – hydrogeologiczne na arkuszu wydzielono kilka
jednostek hydrogeologicznych. Przedmiotowa inwestycja znajdzie się na obszarze
występowania jednostki 2
.
Występują tu dwa poziomy wodonośne, z których głównym użytkowym
poziomem jest trzeciorzędowe piętro wodonośne, wykształcone w postaci piasków
drobno i średnioziarnistych o miąższości 20 – 40 m. Osady te zalegają płatami pod
wyżej leżącymi wodonośnymi utworami czwartorzędowymi izolowane często od
19
nich pakietem pyłów lub glin zwałowych. Lokalnie poziom czwartorzędowy może
łączyć się z poziomem trzeciorzędowym.
Podrzędnie, w obrębie tej jednostki, występują wody związane z utworami
czwartorzędowymi. Stanowią je piaski i żwiry słabo izolowane od powierzchni
terenu. Zwierciadło wód podziemnych zalega od kilku do ponad 20 m pod
powierzchnią terenu. Średnia miąższość warstwy wodonośnej to 26 m.
Zagrożenie wód tego poziomu jest średnie, a w miejscach, gdzie warstwa
wodonośna zalega płytko pod powierzchnią terenu - wysokie. Jakość wód jest dobra
i średnia. W wodach czwartorzędowego poziomu wodonośnego występują często
podwyższone zawartości związków żelaza, manganu i azotu, zwłaszcza w wodach
pierwszego od powierzchni poziomu wodonośnego.
Na obszarze arkusza nie zarejestrowano stref ochronnych ujęć wód
podziemnych.
3.6 Przyroda gminy Wyryki
Flora
Flora gminy jest bogata. Reprezentują ją mszaki oraz 1027 roślin
naczyniowych. Stan (na 2004 r.) wykazywał występowanie 182 gatunków mchów
liściastych z 34 rodzin i 83 rodzajów; 24 torfowców oraz 27 wątrobowców z 19 rodzin
i
23
rodzajów.
Stwierdzono
również
1
gatunek
reprezentowane są rodziny:
Mchy:
- krzywoszyjowate,
- krótkoszowate,
- rokietowate,
- prątnikowate,
- widłozębowate,
- merzykowate,
- tujowcowate,
- płaszczenicowate,
Rodzaje mchów mające najwięcej gatunków to:
- sierpowiec,
- krótkosz,
- płonnik,
- rokiet,
- płożymeryk.
20
glewiczka.
Najliczniej
W skład roślinności siedlisk wodnych wchodzą: osoka aloesowata, rdestnica
grzebieniasta, rdestnica połyskująca, rogatek sztywny, rzęsa drobna, rzęsa garbata,
wolffia bezkorzeniowa, wywłócznik skrętoległy i rogatek sztywny. W wodach
zanotowano 4 gatunki chronione, między innymi grążel żółty i grzybienie białe.
Siedliska szuwarowe porastają skupiska pałek, trzcin i oczeretu jeziornego,
turzyce wysokie, manna mielec, przęstka pospolita, łączeń baldaszkowy, nadwodnik
okółkowy.
Na
torfowiskach
zanotowano
kłoć
wiechowatą,
oczeret
Taber
naemontana i turzycę Buxbauma.
Fauna
Na
terenie
gminy
zanotowano
obecność
chronionych
gatunków
bezkręgowców: pijawki lekarskiej, ślimaka winniczka, szczeżuji wielkiej, skójki
malarskiej, groszkówki, tygrzyka paskowanego, żagnicy zielonej, łątki turzycowej,
straszki północnej, zalotki białoczelnej, spłaszczonej i większej, tęcznika mniejszego,
biegacza
skórzastego,
fioletowego,
gładkiego,
granulowanego,
wręga
tego,
gajowego, polnego i ogrodowego, borodzieja próchnika, zgrzypika twardokrywka,
pływaka szerokobrzegiego, kreślinka pływaka, ciołka matowego, czerwończyka
nieparka, fioletka, modraszka alkona, ariona, nausitousa, telejusa, dostojna eukomia,
przeplatka aurinia, szlaczkonia torfowca, strzępotka hero, postojaka wiesiołkowa,
trzmiela żółtego, rudego, kamiennika, rudonogiego, różnobarwnego, ozdobnego,
ziemnego, gajowego, ogrodowego, ciemnopasego i wschodniego.
W gminie żyje 19 gatunków ryb: płoć, wzdręga, strzelba przekopowi, ukleja,
słonecznica, leszcz, krąp, lin, różanka, kiełb krótkowąsy, karp, karaś srebrzysty,
okoń, koza, piskorz, szczupak pospolity, węgorz, sumik karłowaty, ciernik. Ochroną
gatunkową objęte są strzelba przekopowi, różanka, piskorz i koza.
Do gatunków płazów występujących na terenie gminy należą: traszka
grzebieniasta, traszka zwyczajna, kumak nizinny, grzebiuszka ziemna, ropucha
szara, ropucha zielona, paskówka, rzekotka drzewna, żaby – wodna, śmieszka,
jeziorowa, trawna i moczarkowa.
Do gadów na terenie gminy zaliczono: padalca zwyczajnego, jaszczurkę
zwinkę, jaszczurkę żyworodną, zaskrońca zwyczajnego i żmiję zygzakowatą3.
Na terenie gminy zanotowano występowanie 156 gatunków ptaków, z czego
ponad połowę stanowią gatunki związane ze środowiskiem wodnym. Należą do
nich miedzy innymi: bączek, bąk, bielik, błotniak łąkowy, błotniak stawowy, bocian
czarny, derkacz, dzięcioł czarny, dzięcioł średni, gąsiorek, muchołówka mała, orlik
krzykliwy, ortolan, podróżniczek, puchacz, rybitwa białowąsa, rybitwa czarna,
3
źródło: Plan rozwoju lokalnego gminy Wyryki, 2004
21
trzmielojad, zielonka, zimorodek, żuraw. Wymienione gatunki znajdują się na liście
z Zał. II Dyrektywy siedliskowej i Zał. I Dyrektywy Ptasiej).
Ich występowanie związane jest z lokalizacją na obszarze gminy Wyryki
Obszaru Natura 2000: obszar specjalnej ochrony ptaków – Uroczysko Mosty –
Zahajki, PLB060014. Obszar obejmuje dwa sztuczne, dość płytkie zbiorniki
retencyjne należące do systemu melioracyjnego Kanału Wieprz - Krzna - we wsi
Mosty o powierzchni lustra wody 396 ha i we wsi Zahajki o powierzchni 240 ha,
wraz z otaczającymi je terenami (głównie lasy olsowe - Zahajki oraz pola uprawne i
lasy mieszane - Mosty). W sumie na terenie ostoi wody śródlądowe zajmują 10%
powierzchni, podmokłości - 35%, lasy zajmują 54% powierzchni, łąki i pastwiska 21%. Stawy są przedmiotem zabiegów hodowlanych gospodarki rybackiej. Na
terenie ostoi występuje 21 gatunków ptaków z Załącznika I Dyrektywy Ptasiej oraz 8
innych, cennych i zagrożonych gatunków ptaków (nie wymienionych w
Dyrektywie). Porastające je szuwary i zarośla wierzbowe są idealnym miejscem dla
różnych gatunków rybitw. Zagrożeniem dla ostoi jest intensyfikacja gospodarki
leśnej4.
3.7 Formy ochrony przyrody w gminie Wyryki
W gminie Wyryki do obszarów objętych ochroną należą: Poleski Obszar
Chronionego Krajobrazu obejmujący dolinę Włodawki. Posiada on unikalne
kompleksy wodno-bagienne oraz tereny podmokłe; 10 pomników przyrody (1 obiekt
przyrody nieożywionej i 9 obiektów przyrody ożywionej); 7 użytków ekologicznych;
lasy ochronne.
Pomniki przyrody występujące na terenie gminy:
- głaz narzutowy w miejscowości Adampol, utworzony w 1987 r.,
- dąb szypułkowy w Kaplanosach – obwód 405 cm, utworzony w 1992 r.,
- stanowisko widłaka torfowego i rosiczki okrągłolistnej o pow. 1 ha w
Horostycie, utworzone w 1992 r.,
- lipa drobnolistna w Horostycie - obwód 627 cm, utworzona w 1992 r.,
- jawor w Horostycie – obwód 340 cm, utworzony w 1992 r.,
- stanowisko zimoziołu północnego na powierzchni 0,10 ha w Kaplanosach,
utworzone w 1992 r.,
- dąb szypułkowy w Kolonii Zahajki – obwód 412 cm, utworzony w 1992 r.,
- dąb szypułkowy w Kolonii Zahajki – obwód 476 cm, utworzony w 1992 r.,
4
źródło: http://lto.org.pl/n2000_umostyzahajki.html
22
Zidentyfikowano jeszcze dwa pomniki przyrody: dąb szypułkowy w
Suchawie – obwód 520 cm, utworzony w 1988 r. oraz wiąz szypułkowy w
Kaplanosach – obwód 467 cm, utworzony w 1992 r., jednakże fizycznie nie istnieją z
uwagi na naturalne obumarcie od pioruna.
Użytki ekologiczne zlokalizowane na terenie gminy Wyryki stanowią łączną
powierzchnię 81,3 ha. i są to:
- użytek ekologiczny „Adampol” – o pow. 4,37 ha,
- użytek ekologiczny „Suchawa” – o pow. 9,67 ha,
- użytek ekologiczny „Dolina rzeki Włodawki I” – o pow. 5,80 ha,
- użytek ekologiczny „Dolina rzeki Włodawki II” – o pow. 19,50 ha,
- użytek ekologiczny „Bankowizna” – o pow. 40,03 ha,
- użytek ekologiczny „Kaplanosy” – o pow. 24,05 ha,
- użytek ekologiczny „Bagno Niedźwiedź” – o pow. 10,96 ha.
Spośród lasów ochronnych ogólnego przeznaczenia największą powierzchnię
w gminie zajmują lasy wodochronne, do tej grupy zalicza się lasy stanowiące ostoje
zwierząt oraz cenne - stanowiące fragmenty rodzimej przyrody. Spośród lasów
ochronnych specjalnego przeznaczenia występują lasy na stałych powierzchniach
badawczych i doświadczalnych oraz lasy wokół sanatoriów i uzdrowisk.
Ustanowione lasy ochronne w rejonie sanatorium Adampol stanowią łączną
powierzchnię 218,27 ha.
3.8
Odległość analizowanego terenu od form ochrony przyrody
Planowanego przedsięwzięcie znajduje się poza granicami terenów objętych
ochroną prawną w myśl Ustawy o Ochronie Przyrody z dnia 16 kwietnia 2004 (Dz.
U. Z 2004 r. Nr. 92 poz.880), oraz obszarów Natura 2000. Poniżej przedstawiono
odległości do poszczególnych form ochrony przyrody w promieniu 30 km od miejsca
planowanej inwestycji.
Rezerwaty
Nazwa
[km]
Warzewo
13,6
Jezioro Orchowe
19,43
Żółwiowe Błota
19,56
Torfowisko przy Jeziorze Czarnym
21,89
Magazyn
26,64
Królowa Droga
24,8
Lasy Parczewskie
25,63
Trzy Jeziora
26,14
Budzeniec
26,93
23
Serniawy
27,94
Jezioro Świerszczów
29,67
Parki Krajobrazowe
Poleski Park Krajobrazowy
11,02
Sobiborski Park Krajobrazowy
16,66
Park Krajobrazowy Pojezierze Łęczyńskie
22,87
Chełmski Park Krajobrazowy
29,61
Parki Narodowe
Poleski
12,82
Obszary Chronionego Krajobrazu
Poleski
10,62
Nadbużański
15,24
Chełmski
22,24
Zespoły przyrodniczo – krajobrazowe
Brak
Natura 2000 Obszary Specjalnej Ochrony
Uroczysko Mosty – Zahajki PLB060014
2,33
Polesie PLB060019
10,61
Lasy Parczewskie PLB060006
12,48
Dolina Środkowego Bugu PLB060003
14,06
Zbiornik Podedwórze PLB060015
16,3
Bagno Bubnów PLB060001
22,27
Natura 2000 Specjalne Obszary Ochrony
Ostoja Poleska PLH060013
12,76
Lasy Sobiborskie PLH060043
15,36
Poleska Dolina Bugu PLH060032
15,57
Krowie Bagno PLH060011
16,66
Horodyszcze PLH060101
20,65
Ostoja Parczewska PLH060107
21,25
Wrzosowisko w Orzechowie PLH060098
24,58
Jeziora Uściwierskie PLH060009
25,06
Jelino PLH060095
27,31
Podpakule PLH060048
27,41
Maśluchy PLH060105
27,78
Serniawy PLH060057
27,94
5
5
źródło: geoserwis.gdos.gov.pl
24
Najbliżej od działki objętej projektowaną inwestycją znajduje się Obszar
Natura 2000 Ostoja Ptasia Uroczysko Mosty – Zahajki PLB060014 w odległości 2,33
km na północ.
4. Analiza wariantów planowanego przedsięwzięcia
Analizę wariantów przeprowadzono ze względu na moc planowanej
biogazowni, szacowane zasoby surowcowe oraz ich rodzaj. Dobór technologii do
wytwarzania energii elektrycznej z biomasy uzależniony jest od takich elementów
jak:
- rodzaj substratu wejściowego,
- ilość substratu wejściowego,
- warunki lokalizacyjne,
- zużycie ciepła,
- pasteryzacja,
- amortyzacja procesu.
Zasadniczo każda biogazownia składa się z podobnych systemów i
elementów instalacyjnych jak: zbiorniki wsadowe, komora fermentacyjna, zbiornik
pofermentacyjny, silnik gazowy, rury, mieszadła, itp. Proces technologiczny jest
zbliżony i wykorzystuje procesy fermentacji do produkcji gazu, który następnie jest
spalany, co pozwala na wytworzenie energii elektrycznej i cieplnej. O ilości i
właściwościach energetycznych gazu decyduje rodzaj, ilość oraz skład mieszanki
substratów. W zależności od parametrów wejściowych przyjmuje się optymalny
schemat technologiczny, który zapewni
pracę biogazowni, przy możliwie
największej stabilności procesu, obejmujący odpowiednią ilość i wielkość komór
fermentacyjnych oraz ilość i moc kogeneratorów energii. Rozpatrując alternatywne
rozwiązania
technologiczne
kierowano
się
przede
wszystkim
możliwością
pozyskania odpowiedniej ilości surowca do produkcji energii i koniecznością
zapewnienia ciągłości dostaw. Z tego względu rozpatrywano trzy następujące
warianty realizacji przedsięwzięcia oraz wariant zerowy:
- WB l - biogazownia o mocy do 1 MW,
- WB ll - biogazownia o mocy do 2 MW,
- WB III – biogazownia o mocy do 4 MW,
- W 0 – wariant „0”
Rozpatrywane warianty rozwiązań to kombinacje ilości i wielkości komór
fermentacyjnych ze względu na możliwe ilości pozyskiwanego materiału do
25
produkcji oraz ilości i mocy kogeneratorów oraz miejsca usytuowania jednostki
wytwórczej energii elektrycznej.
W pierwszym wariancie inwestycji WB l ze względu na fakt, że w Polsce
technologia produkcji biogazu jest wciąż na etapie rozpoznania zaplanowano
budowę biogazowni o mocy 1 MW. Inwestycja obejmowała 2 zbiorniki
fermentacyjne o pojemności 2500 m3 każdy oraz 1 kogenerator o mocy 1060 kW.
Szacowany koszt inwestycji wynosił około 16,8 mln zł. Ze względu na konieczność
wykonania większości robót terenowych i adaptacyjnych w podobnym wymiarze jak
w przypadku pozostałych wariantów nakłady inwestycyjne okazały się stosunkowo
wysokie w odniesieniu do ilości wytworzonej energii. Jednocześnie wykorzystanie
dostępnych zasobów surowcowych byłoby jedynie częściowe i stanowiłoby około
48% szacowanej ilości.
W drugim wariancie WB II rozpatrzono zatem realizację biogazowni o większej
mocy do 2 MW. W tym celu zaplanowano budowę 2 komór fermentacji wstępnej o
pojemności ok. 5000 m3 każda oraz komory fermentacji wtórnej o pojemności ok.
5200 m3. W tym wypadku moc kogeneratora wynosiła 2000 kW. Takie parametry
ilościowe dadzą pewność zabezpieczenia dostaw, a jednocześnie wykorzystanie
surowca na stałym poziomie około 95%. Zapewniona będzie również ciągłość
procesu, a jednocześnie wzrost kosztu przyłączenia do sieci energetycznej będzie
stosunkowo niewysoki, na poziomie możliwym do zaakceptowania przez inwestora.
Jednocześnie teren przewidziany pod inwestycję będzie wykorzystany w sposób
optymalny.
Wariant WB III – moc biogazowni do 4 MW. W tym celu zaplanowano budowę 4
komór fermentacji wstępnej o pojemności ok. 5000 m3 każda oraz 2 komór
fermentacji wtórnej o pojemności ok. 5200 m3. W tym wypadku moc kogeneratora
wynosiłaby 4000 kW. Racjonalnym rozwiązaniem w tym wypadku, byłoby
zaprojektowanie 2 jednostek kogeneracyjnych o mocy do 2 MW każda. Realizacja
biogazowni o takiej mocy wiązać się będzie z koniecznością pozyskania substratów z
odległości powyżej 30 km od planowanej inwestycji oraz do poszukiwania areałów
do wykorzystania pofermentu w sąsiednich gminach. Należałoby również zapewnić
odbiór ciepła, które w tej ilości w obecnej sytuacji rynkowej nie może być racjonalnie
zagospodarowane.
Rozważano również W0 - wariant „0”, czyli pozostawienie stanu obecnego,
jednak po analizie posiadanych zasobów zdecydowano się na podjęcie realizacji
26
inwestycji,
która
w
ocenie
właściciela
pozwoli
rozwiązać
problem
z
zagospodarowaniem odpadów z najbliższej okolicy oraz pozwoli wykorzystać
nieużytki rolne. Ponadto biorąc pod uwagę deficyt mocy w Krajowym Systemie
Energetycznym w rejonie Lubelszczyzny nie zasadnym byłoby nie wykorzystanie
dostępnego surowca na potrzeby proekologicznej inwestycji jaką jest biogazownia
rolnicza.
Tabela 1 Wstępna analiza wariantów pod kątem ekonomicznym
warianty mocowe
Kryterium
Wykorzystanie dostępnego substratu do uzyskania
mocy elektrycznej
Możliwość
zagospodarowania
w
najbardziej
optymalny sposób energii cieplnej
Możliwość
produkcji
ulepszacza
gleby
W
WB
WB
WB
„0”
I
II
III
X
X
X
X
bądź
X
Wstępny możliwy odbiór energii przez zakład
X
nawozu
X
Dostępność działki pod inwestycję
energetyczny
27
X
Tabela 2 Analiza szczegółowa wariantów
Warianty mocowe
Lp
Wariant
Kryterium
WB
WB
II
III
3
3
6
5
4
5
7
2
3
3
4
0
4
5
7
0
3
3
7
0
0
0
1
0
4
4
6
0
2
2
3
0
3
3
6
0
0
0
0
7
26
28
47
W0
WB I
0
Utrata wartości
przyrodniczej terenu ze
1
względu na wpływ na
gatunki roślin oraz
siedliska przyrodnicze
2
Zanieczyszczenie
powietrza
Wody powierzchniowe,
3
podziemne i ujęcia wód
do picia
4
Klimat akustyczny
i wibracje
Przydatność rolnicza
5
gleb i zanieczyszczenie
gleb
Ochrona
6
zabytków
i zasobów
archeologicznych
7
8
9
10
Oddziaływanie na
krajobraz
Oddziaływanie
poważnej awarii
Wytwarzanie odpadów
Oddziaływanie trans
graniczne
Całkowita ocena
punktowa
28
Założenia:
Oddziaływanie w skali 0 - 10: 0 – najmniejsze, 10 – największe (od 8 –
znaczące).
Uzasadnienie:
Analizując wybór wariantów jedynie pod kątem wpływu na środowisko
najkorzystniejszym wariantem (poza wariantem zerowym), jest wariant mocowy 1
MW.
Waloryzując wpływ poszczególnych wariantów na komponenty środowiska
brano pod uwagę oddziaływania bezpośrednie, pośrednie, krótko i długookresowe,
chwilowe i ciągłe. W żadnym z wariantów nie zanotowano znacznych oddziaływań
wykluczających wariant z możliwości realizacji.
Szczegółowa analiza tabeli oddziaływań środowiskowych:
Ad. 1 – największy wpływ odnotowano dla wariantu 4 MW, z uwagi na
konieczność przeznaczenia znacznie większej powierzchni pod uprawy dedykowane
biogazowni, a tym samym do wykorzystania pofermentu.
Ad. 2 – największy wpływ ma wariant 4 MW, z uwagi na konieczność
przetransportowania ze znacznych odległości substratów transportem kołowym, a
następnie rozwiezienia pofermentu.
Ad. 3 – nieznacznie większym wpływem odznacza się wariant 4 MW z uwagi
na skalę przedsięwzięcia i możliwe punktowe zanieczyszczenia spowodowane
głównie transportem kołowym substratów i pofermentu na znaczne odległości.
Ad. 4 – biogazownia o mocy 4 MW będzie generować największy hałas –
będzie występować większe natężenie ruchu kołowego, sam zespół kogeneratorów
będzie miał większą moc akustyczną.
Ad. 5 – największe możliwe zanieczyszczenie gleb zanotowano w przypadku
realizacji wariantu 4MW – może się ono wiązać z zanieczyszczeniem gleb w pobliżu
tras przejazdu samochodów dostarczających substraty i rozwożących poferment.
Ad. 6 – nieznaczny wpływ na zabytki i zasoby archeologiczne wskazano
jedynie w przypadku realizacji wariantu 4 MW, z uwagi na brak znajomości
przebiegu tras transportu substratów/pofermentu na tym etapie zaawansowania
projektu. Założono, że któraś z tych tras może przebiegać w pobliżu zabytków, bądź
zasobów archeologicznych.
Ad. 7 – wszystkie warianty (oprócz wariantu „0”), będą oddziaływać w
nieznaczny sposób na krajobraz – budowle w każdym z wariantów mają charakter
budowli rolniczych, więc wpisują się w istniejący krajobraz. Największy wpływ
29
będzie miała inwestycja o największej mocy z uwagi na koniecznośc posadowienia
największej liczby obiektów kubaturowych.
Ad. 8 – ryzyko awarii w każdym z wariantów mocowych będzie nieznaczne,
największe z uwagi na skalę przedsięwzięcia będzie w przypadku mocy 4 MW. W
każdym z przypadków przedsięwzięcie zlokalizowane będzie w znacznej odległości
od siedzib ludzkich (powyżej 1 km).
Ad. 9 – najwięcej odpadów zarówno na etapie realizacji, jak i eksploatacji
powstanie w wariancie o największej mocy, z uwagi na rozmiar samej inwestycji,
większą ilość masy pofermentacyjnej, w przypadku zakwalifikowania jej jako odpad.
Ad. 10 – żaden z wariantów, z uwagi na lokalizację oraz skalę przedsięwzięcia
nie będzie oddziaływał transgranicznie..
Po
przeanalizowaniu
wszystkich
wariantów
zarówno
pod
kątem
środowiskowym, ekonomicznym, jak i technologicznym Inwestor wybrał jako
najbardziej uzasadniony wariant o mocy do 2 MW WB II.
5. Oddziaływania na środowisko planowanego przedsięwzięcia
5.1 Emisje substancji do powietrza
Przedsięwzięcie jakim jest planowana biogazownia będzie emitować do
atmosfery substancje powstające podczas spalania biogazu w kogeneratorach.
Ponadto w sytuacji awaryjnej, gdy biogaz nie będzie mógł zostać spalony w silniku
kogeneratora będzie on kierowany do spalenia w pochodni awaryjnej. Substraty i
produkty fermentacji będą transportowane pojazdami kołowymi, które również
uwzględnia się w analizie wielkości emisji planowanej inwestycji.
Wskaźniki emisji dla jednostek kogeneratorów przyjęto zgodnie z danymi
producenta, a dla pochodni awaryjnej przyjęto zgodnie z materiałami informacyjno –
instruktażowymi
MOŚNiL
z
1996
r.:
„Wskaźniki
emisji
substancji
zanieczyszczających wprowadzanych do powietrza z procesów energetycznego
spalania paliw”, jak dla gazu ziemnego wysokometanowego. Do obliczenia dyspersji
zanieczyszczeń w powietrzu wykorzystano metodykę zawartą w rozporządzeniu
Ministra Środowiska z dnia 26 stycznia 2010r w sprawie wartości odniesienia dla
niektórych substancji w powietrzu. Obliczenia przeprowadzono przy pomocy
programu OPERAT FB dla Windows, licencja nr 563/OW/12, firma „PROEKO”
Ryszard Samoć z Kalisza, który oparty jest na wyżej wymienionej metodyce
obliczeniowej.
Założono dwa warianty pracy:
30

Praca normalna, podczas której działają oba kogeneratory oraz ma miejsce
emisja ze środków transportu,

Praca awaryjna, podczas której pracuje wyłącznie pochodnia awaryjna.
Dane emitorów i wyniki emisji znajdują w poniższej tabeli. Wyniki
szczegółowe w węzłach siarki obliczeniowej oraz graficzny rozkład stężeń
średniorocznych i maksymalnych znajdują się w załączniku.
Tabela 3 Wskaźniki unosu substancji zanieczyszczających powstających przy energetycznym
spalaniu gazu ziemnego wysokometanowego
Lp.
Substancja
Jednostka
Wydajność cieplna ≤1,4 Parametry
wskaźnika
MW
przez
podane
producenta
jednostki
kogeneracyjnej
1.
SO2
kg/10 m
2*s
-
2.
NO2
kg/106m3
1280
500
3.
CO
kg/106m3
360
270
4.
pył
kg/10 m
15
-
6
6
3
3
Gdzie: s – zawartość siarki w gazie w mg/m3
Wskaźniki podane przez producenta zostały użyte do obliczenia emisji dla
jednostek kogeneratorów. W przypadku braku wskaźnika dla danej substancji użyto
wskaźników zgodnie z powyższą tabelą. Do obliczenia emisji z pochodni awaryjnej
wykorzystano wskaźniki zgodnie z ww. Zał. 4.
Obliczeń wielkości dokonano wykorzystując moduł „Spalanie” do programu
Operat FB.
Wzory użyte do obliczenia emisji:
Emisja z kotła K1i K2
Emisja pyłu:
Ep = Bmax * E'p
gdzie:
Bmax - maksymalne zużycie paliwa mln m3/h
E'p - wskaźnik unosu pyłu
Ep = 0,00033 * 15 = 0,005 kg/h
31
Emisja dwutlenku siarki:
ESO2 = Bmax * E' * S
gdzie :
E' - wskaźnik dla dwutlenku siarki
S - zawartość siarki w gazie w mg/m3
ESO2 = 0,00033 * 2 * 20 = 0,01334 kg/h
Emisja tlenków azotu:
ENO2 = Bmax * E'
gdzie :
E' - wskaźnik emisji tlenków azotu
ENO2 = 0,00033 * 500 = 0,16672 kg/h
Emisja tlenku węgla:
ECO = Bmax * E'
gdzie :
E' - wskaźnik emisji tlenku węgla
ECO = 0,00033 * 270 = 0,090029 kg/h
Wzory do obliczenia emisji:
Emisja z kotła Pochodnia awaryjna
32
Emisja pyłu:
Ep = Bmax * E'p
gdzie:
E'p - wskaźnik unosu pyłu
Ep = 0,00033 * 15 = 0,005 kg/h
Emisja dwutlenku siarki:
ESO2 = Bmax * E' * S
gdzie :
E' - wskaźnik dla dwutlenku siarki
S - zawartość siarki w gazie w mg/m3
ESO2 = 0,00033 * 2 * 20 = 0,00619kg/h
Emisja tlenków azotu:
ENO2 = Bmax * E'
gdzie :
E' - wskaźnik emisji tlenków azotu
ENO2 = 0,00033 * 1280 = 0,426803 kg/h
Emisja tlenku węgla:
ECO = Bmax * E'
33
gdzie :
E' - wskaźnik emisji tlenku węgla
ECO = 0,00033 * 360 = 0,120038 kg/h
34
Tabela 4 Parametry emitorów na terenie zakładu: Biogazownia Kaplonosy
Symbol Nazwa emitora
Wysokość
Przekrój
Prędkość
gazów
m/s
0
Temper.
gazów
K
273
Xe
Ye
m
434
m
238,8
K1
Kogenerator 1
m
0,0
m
0
K2
Kogenerator 2
0,0
0
0
273
440,8
239,4
P
Pochodnia awaryjna
0,0
0
0
273
260,9
146,6
S
Ruch pojazdów
0,5 L
645,4
0
293
267,3
179,3
Legenda: P -powierzchniowy, L -liniowy, Z -zadaszony B -wylot boczny
35
Nazwa zanieczyszczenia
pył ogółem
-w tym pył do 10 µm
dwutlenek siarki
tlenki azotu jako NO2
tlenek węgla
pył ogółem
dwutlenek siarki
tlenek węgla
pył ogółem
dwutlenek siarki
tlenek węgla
tlenek węgla
pył ogółem
amoniak
dwutlenek siarki
ołów
węglowodory alifatyczne
węglowodory aromatyczne
benzen
Emisja maks.
kg/h
0,00495
0,00495
0,0132
0,1651
0,0891
0,005
0,005
0,01334
0,1667
0,09
0,00232
0,00232
0,00619
0,198
0,0557
0,0001436
0,000594
0,0000394
0,0000394
2,78E-6
3,02E-6
7,20E-9
0,00002534
0,0000103
3,41E-7
Emisja roczna
Mg/rok
0,0424
0,0424
0,113
1,413
0,763
0,0428
0,0428
0,1142
1,427
0,771
0,000464
0,000464
0,001238
0,0396
0,01114
0,001258
0,00521
0,000345
0,000345
0,00002435
0,00002649
6,31E-8
0,000222
0,0000902
2,99E-6
Emisja
średnioroczna
kg/h
0,00484
0,00484
0,0129
0,1613
0,0871
0,00489
0,00489
0,01303
0,1629
0,088
0,000053
0,000053
0,0001413
0,00452
0,001271
0,0001436
0,000594
0,0000394
0,0000394
2,78E-6
3,02E-6
7,20E-9
0,00002534
0,0000103
3,41E-7
Obliczanie emisji z pojazdów.
Moduł „Samochody” do obliczenia emisji źródeł transportu drogowego
stosuje metodykę EMEP/Corinair Group 7: Road transport , opublikowana w 207 r.
wykorzystaną m.in. w programie COPERT IV.
Metodyka może być wykorzystana do prognozowania emisji zanieczyszczeń
dla różnych przypadków obliczeniowych, dotyczących: sieci dróg, obszarów
zurbanizowanych jak i pojedynczych dróg.
Emisje pochodzące z ruchu drogowego dzieli się na trzy grupy:
1. Emisja gorąca (hot emission)- pochodzi od pojazdów będących w ruchu, silnik
jest wówczas rozgrzany i stąd nazwa gorąca.
2. Emisja zimna (cold-start emission) - pojawia się przy rozruchu silnika, kiedy
silnik jest jeszcze zimny i stąd nazwa zimna.
3. Emisja parowania (fuel evaporation) - pojawia się w trakcie eksploatacji
pojazdów, w procesie parowania z układu paliwowego.
W przeciwieństwie do emisji parowania dwie pierwsze emisje są uwalniane w
procesie spalania.
Wszystkie wymienione emisje zależą od klasy pojazdów, pojemności silników
oraz od rodzaju paliwa. Jednak ze względu na brak wszystkich możliwych danych,
niektóre wartości przyjęto w programie jako domyślne.
Klasyfikacja pojazdów jest zgodna z nastepującym podziałem przyjętym przez
UN - ECE (United Nations Economic Commission for Europe):
A) samochody osobowe,
B) samochody dostawcze (lekkie samochody ciężarowe o masie do 3,5 t),
C) samochody ciężarowe,
D) autobusy miejskie i autokary,
E) motocykle i motorowery.
Dodatkowo pojazdy podzielono ze względu na wiek, pojemność i technologię
wykonania silnika. Technologia silników jest związana z latami produkcji pojazdów i
europejskimi normami emisyjnymi EURO. Wprowadzone kategorie pojazdów
uwzględniają: ciężar pojazdu, rodzaj paliwa, rodzaj silnika, pojemność silnika (dla
benzyn oraz dla oleju napędowego).
36
W
programie
można
określić
wielkość
emisji
następujących
substancji
zanieczyszczających powietrze wyodrębnionych w czterech grupach:




Grupa 1: CO, NOx, NO, NO2, VOC, CH4, NMVOC, PM - zanieczyszczenia, dla
których w obliczeniach stosuje się specyficzne parametry emisji i różne
sytuacje na drodze, przy różnym stanie silnika.
Grupa 2: CO2, SO2, metale ciężkie (Pb, Cd, Cu, Cr, Ni, Se, Zn) zanieczyszczenia, których wielkość emisji jest proporcjonalna do zużycia
paliwa.
Grupa 3: NH3, N2O - zanieczyszczenia, dla któych stosuje się uproszczone
obliczenia ze wzgledu na brak szczegółowych danych.
Grupa 4: węglowodory alifatyczne i aromatyczne- związki należące do grupy
niemetanowych lotnych substancji organicznych NMVOC.
Całkowita emisja jest obliczana jako suma ww. rodzajów emisji:
ETOTAL = EHOT + ECOLD + EEVAP
ETOTAL-emisja całkowita wszystkich substancji
EHOT - emisja podczas normalnej pracy silnika (emisja gorąca)
ECOLD - emisja podczas rozruchu silnika (emisja zimna)
EEVAP - emisja parowania paliwa - odnosi się tylko do niemetanowych lotnych
substancji organicznych NMVOC z pojazdów zasilanych benzyną
Emisja w dużym stopniu zależy od sposobu poruszania się pojazdów po drodze i
manewrów wykonywanych na niej. W związku z tym w metodyce wyróżniono trzy
rodzaje dróg, na których ruch może odbywać się w sposób typowy :



drogi miejskie (urban),
drogi zamiejskie (rural)
autostrady i drogi ekspresowe (highway).
Rodzaj drogi ma wpływ na wcześniej opisane emisje.
W modelu przyjęto, że emisje gorące zależą przede wszystkim od średniej
długości podróży pojazdów w roku, od średniej prędkości pojazdów, od
procentowego rozkładu podróży dla poszczególnych rodzajów dróg oraz od danych
technicznych pojazdów (takich jak: wiek, rodzaj silnika i masa dopuszczalna
37
pojazdów). Procedura obliczania substancji zanieczyszczającej z emisji gorącej jest
oparta na zależności:
Emisja w okresie czasu [g] = współczynnik emisji [g/km] x liczba pojazdów
[P]
x
przebieg
na
pojazd
w
analizowanym
okresie
czasu
[km/P]
Poszczególne współczynniki emisji, liczba pojazdów, przebieg pojazdu muszą być
wprowadzone dla każdej klasy pojazdu.
Emisje zimne dotyczą wszystkich kategorii pojazdów oraz rodzajów paliwa,
ale nie uwzględniają wieku pojazdów. Emisje zimne zależą przede wszystkim od
temperatury otoczenia: im niższa temperatura, tym większa jest emisja spalin. Stąd
wprowadzono współczynnik ß uwzględniającego średnią miesieczną temperaturę.
Emisja zimna występuje w różnym stopniu dla różnych kategorii pojazdów, ale
ponieważ samochody osobowe mają duży udział w strukturze rodzajowej pojazdów
przyjęto
emisję
wszystkich
pojazdów
jak
dla
pojazdów
osobowych.
W obliczeniach emisji zimnych założono, że stanowią one nadwyżkę nad emisjami,
które pojawiają się w przypadku emisji gorącej.
Emisję zimną oblicza się tylko w przypadku dróg miejskich wg poniższego
wzoru:
ECOLD,i,j = ßi,j * Nj * mj * eHOT,i,j * (eCOLD/eHOT|i,j - 1) [g/km]
gdzie:
ECOLD,i,j - roczna emisja zimna dla danej substancji "i" w zależności od kategorii
pojazdów "j"
ßi,j - parametr zależny od temperatury oraz od średniej długości podróży w
zależności od kategorii pojazdów "j"
Nj - liczba pojazdów kategorii "j"
mj - roczny przebieg pojazdów kategorii "j
eCOLD/eHOT - stosunek emisji zimnej do emisji gorącej; zależy od temperatury
otoczenia i substancji zanieczyszczajacej dla danej substancji "i" w zależności od
kategorii pojazdów "j"
Emisję parowania lotnych substancji organicznych można podzielić na:
a) emisję dzienną,
b)
emisję
podczas
parowania
z
wyłaczonego,
gorącego
silnika,
c) straty w trakcie jazdy.
Emisje dzienne wynikają ze wzrostu temperatury otoczenia w okresie dnia i są
szczególnie nadmierne w okresie letnim. W wyniku zmiany temperatury wzrasta
38
ciśnienie w zbiorniku i dzięki urządzeniu odpowietrzającemu, pary emisji VOC
wydostają
się
na
zewnątrz
pojazdu,
do
atmosfery.
Gdy rozgrzany silnik jest wyłączony, ciepło z niego i z systemu wydechowego
podwyższa temperaturę paliwa co powoduje parowanie, zwłaszcza w gaźniku. W
trakcie jazdy główne straty paliwa występują podczas wysokich temperatur
otoczenia. Wszystkie trzy typy emisji parowania są silnie uzależnione od rodzaju
paliwa, bezwzględnej temperatury zewnętrznej i jej zmian oraz od charakterystyki
pojazdu.
W programie do obliczania emisji parowania jest stosowana metodyka wg
poniższego wzoru:
EVOC =
Ds *
Nj * (HSj + ed,j + RLj)
gdzie:
Evoc - roczna emisja parowania VOC (g)
Ds - liczba dni w danym roku
Nj - liczba pojazdów danej kategorii "j"
HSj - średni współczynnik emisji związany z parowaniem silnika pojazdów danej
kategorii (g/day)
ed,j - średni współczynnik emisji związany z dzienną emisją pojazdów danej
kategorii (g/day)
RLj - średnie dzienne straty w trakcie jazdy dla danej kategorii pojazdów
(g/day)
oraz
HSj = x *{c *[p * es,hot,c + (1 – p) * es,warm,c] + (1 – c) * es,hot,fi}
RLj = x * {c * [p * er,hot,c + (1 – p) * er,warm,c] + (1 – c) * er,hot,fi}
gdzie:
x - liczba podróży w ciągu dnia, średnia w skali roku - wyraża ją wzór: x =
Mj/365*ltrip
c - ułamek samochodów z gaźnikiem
p - udział podróży zakończonych z "gorącym" silnikiem (zależy od średniej
miesięcznej temperatury)
es,hot,c - współczynnik emisji gorących par dla pojazdów wyposażonych w gaźnik
(zależy od ciśnienia RVP oraz od średniej miesięcznej temperatury)
39
es,warm,c - współczynnik emisji "zimnych" lub "ciepłych" par dla pojazdów
wyposażonych w gaźnik (zależy od ciśnienia RVP oraz od średniej
miesięcznej temperatury)
es,hot,fi - współczynnik emisji gorących par dla pojazdów z układem wtryskowym
(zależy od ciśnienia RVP oraz od średniej miesięcznej temperatury)
er,hot,c - średni współczynnik emisji związanych ze stratami z jazdy pojazdów
wyposażonych w gaźnik - silniki "gorące" (zależy od ciśnienia RVP
oraz od średniej miesięcznej temperatury)
er,warm,c - średni współczynnik emisji związanych ze stratami z jazdy pojazdów
wyposażonych w gaźnik - silniki "ciepłe" (zależy od ciśnienia RVP oraz
od średniej miesięcznej temperatury)
er,hot,fi - średni współczynnik emisji związanych ze stratami z jazdy pojazdów z
układem wtryskowym - silniki "gorące" (zależy od ciśnienia RVP oraz
od średniej miesięcznej temperatury)
Współczynniki es i er są stabelaryzowane , zależą od rodzaju pojazdu i średniej
temperaturyw okresie emisji.
Średnia liczba podróży w ciągu dnia (trips/day) jest wpisywania w oknie opcji
programu , dla UE wynosi ok. 5.
Obliczanie emisji z pojazdów ciężarowych
W przypadku pojazdów ciężarowych i autobusów program stosuje różne
wzory na emisję w zależności od stopnia pochylenia drogi i stopnia załadowania
samochodów.
Stopień załadowania jest określany szacunkowo - dostępny jest załadunek 0% - bez
ładunku, 50 % - załadowany w połowie i 100 % - pełne załadowanie.
Obliczanie emisji NO2
Emisja NO2 jest obliczania jako ułamek emisji sumy tlenków azotu (NOx).
Metodyka nie zawiera kompletnych danych o udziale NO2 w NOx. Czasami
podawany jest dolny i górny udział - wtedy program oblicza emisję stosując średnią
matematyczną udziałów.
Wyniki obliczeń emisji z transportu samochodowego zamieszczono w
załączniku do opracowania.
40
5.2 Emisje odorów
Potencjalnym źródłem substancji złowonnych są surowce oraz produkty
fermentacji metanowej.
Poza metanem, dwutlenkiem węgla, tlenem i azotem – biogaz zawiera
niewielkie ilości pary wodnej, tlenku węgla, raz substancji takich jak np.: amoniak,
siarkowodór, merkaptany, mono-, di- i trimetyloaminy oraz ich etylowe analogi,
metano-, etano- i butanotiole, niższe alkohole i lotne kwasy tłuszczowe, i wiele in..
Próg wyczuwalności zapachowej tych substancji jest często bardzo niski (Tabela
poniżej), dlatego są doskonale wyczuwalne przez ludzkie nosy pomimo, że ich
sumaryczny udział w biogazie stanowi zwykle mniej niż 1,0 %.
Tabela 5 Progi wyczuwalności węchowej niektórych produktów mikrobiologicznej degradacji biomasy
Nazwa związku
Próg wyczuwalności (Spww)*
1
Amoniak
5,2 ppm
2
Siarkowodór
0,0081 ppm
3
Dimetyloamina
0,34 ppm
4
Metyloamina
3,2 ppm
5
Metanotiol
0,0016 ppm
6
Etanotiol
0,00076 ppm
7
n-butanotiol
0,00097 ppm
8
Trimetyloamina
0,00044 ppm
9
Metanol
100 ppm
10
Kwas mrówkowy
49 ppm
11
Kwas octowy
0,48 ppm
12
Kwas propionowy 0,16 ppm
Lp.
*) Podano wartości średnie. Próg węchowej wyczuwalności (Spww) jest to stężenie
substancji, przy którym zapach jest wyczuwalny przez 50% grupy osób reprezentatywnej dla
populacji6.
Substancje o podobnym charakterze emitują do środowiska niektóre substraty
dla biogazowni. Szczególnie uciążliwe zapachowo są gnojowica oraz odpady z
przetwórstwa mięsa i ryb. W związku z powyższym, aby do minimum ograniczyć
uciążliwość zapachową biogazowni stosuje się szereg rozwiązań technologicznych,
dzięki którym prawidłowo zaprojektowana i funkcjonująca biogazownia ma bardzo
niski lub wręcz zerowy poziom emisji odorów.
Artykuł 85 ustawy Prawo Ochrony Środowiska nie wprowadził odpowiedniej
normy dotyczącej ochrony powietrza przed zapachami, jedynie przed określonymi
substancjami w powietrzu. W polskim systemie prawnym nie obowiązują normy
6
http://biogaz.com.pl/
41
prawne, które odnosiłyby się do zapachów. W polskim systemie prawnym rodzaje
substancji
wprowadzanych do powietrza i ich dopuszczalne poziomy zostały
określone w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 26 stycznia 2010 r. w
sprawie wartości odniesienia dla niektórych substancji w powietrzu ( Dz. U. Nr 16,
poz. 87).
Emisja amoniaku
Rozwiązania technologiczne związane z wykorzystaniem gnojowicy jako
substratu do
beczkowozami,
produkcji biogazu tj. dowóz na teren zakładu szczelnymi
rozładunek
przy
pomocy
hermetycznych
połączeń
między
pojazdami a zbiornikiem magazynującym, szczelny zbiornik na gnojowicę, z którego
rurociągiem będzie tłoczony ten substrat bezpośrednio do zbiornika fermentacji oraz
tłoczenie masy pofermentacyjnej do szczelnego zbiornika magazynującego również
rurociągiem powoduje, że uciążliwość związana z emisją amoniaku będzie znikoma,
chwilowa i przemijająca. Nie ma możliwości określenia konkretnej emisji amoniaku i
siarkowodoru z tego potencjalnego źródła z uwagi na wyżej opisany charakter
postępowania z substratem płynnym.
Emisja siarkowodoru
Skuteczne odsiarczanie biogazu przed spalaniem eliminuje niemal całkowicie
jego emisję z kogeneratora i z pochodni i można ją pominąć.
W dalszym rozdziale opisano sposoby minimalizacji uciążliwości odorowych
dla planowanego przedsięwzięcia.
42
5.3 Emisje hałasu
Gmina Wyryki nie jest objęta Miejscowym Planem Zagospodarowania
Przestrzennego. Najbliższe obszary zabudowy chronionej akustycznie (MN tereny
zabudowy jednorodzinnej)7, objęte prawem miejscowym znajdują się w gminie
Włodawa i są oddalone ponad 10 km na wschód i południowy- wschód od
planowanego przedsięwzięcia.
Rysunek 3 Odległość planowanego przedsięwzięcia od zabudowy chronionej akustycznie 8
Oprócz gminy Włodawa, żadna z sąsiadujących gmin nie posiada
uchwalonego Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego.
Tabela 6 Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku reguluje Rozporządzenie Ministra Środowiska
z dnia 1 października 2012 roku (Dz. U. z dnia 8 października 2012 r.),zmieniające rozporządzenie w sprawie
dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku. Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku
powodowanego przez poszczególne grupy źródeł hałasu - z wyłączeniem hałasu powodowanego przez linie
elektroenergetyczne oraz starty, lądowania i przeloty statków powietrznych
Dopuszczalny poziom hałasu wyrażony
Lp
Przeznaczenie terenu
.
7
8
równoważnym poziomem dźwięku A w dB
Drogi lub linie
Pozostałe obiekty i grupy
kolejowe *)
źródeł hałasu
http://www.umwlodawa.bip.mbnet.pl/images/stories/pliki/rysunek-planu.jpg
http://mapy.geoportal.gov.pl
43
LAeqD
LAeqD
LAeqN
przedział
przedział
czasu
czasu
odniesienia odniesienia
równy 16
równy 8
godzinom
godzinom
przedział
LAeqN
czasu
przedział
odniesienia
czasu
równy 8
odniesienia
najmniej
równy 1
korzystnym
najmniej
godzinom
korzystnej
dnia kolejno
godzinie
po sobie
nocy
następującym
Strefa ochronna A
uzdrowiska
1
Tereny szpitali poza
50
45
45
40
61
56
50
40
65
56
55
45
miastem
Tereny zabudowy
mieszkaniowej
jednorodzinnej
Tereny zabudowy
2
związanej ze stałym lub
czasowym pobytem dzieci
i młodzieży
Tereny domów opieki
społecznej
Tereny szpitali w miastach
Tereny zabudowy
mieszkaniowej
wielorodzinnej i
zamieszkania zbiorowego
3
Tereny zabudowy
zagrodowej
Tereny rekreacyjnowypoczynkowe
Tereny zabudowy
mieszkaniowo-usługowe
4
Tereny w strefie
68
44
Dopuszczalny poziom hałasu wyrażony
równoważnym poziomem dźwięku A w dB
Drogi lub linie
Pozostałe obiekty i grupy
kolejowe *)
źródeł hałasu
LAeqD
Lp
Przeznaczenie terenu
.
LAeqD
LAeqN
przedział
przedział
czasu
czasu
odniesienia odniesienia
równy 16
równy 8
godzinom
godzinom
przedział
LAeqN
czasu
przedział
odniesienia
czasu
równy 8
odniesienia
najmniej
równy 1
korzystnym
najmniej
godzinom
korzystnej
dnia kolejno
godzinie
po sobie
nocy
następującym
śródmiejskiej miast
60
55
45
powyżej 100 tys.
Propagację dźwięku w środowisku (rozkład poziomu dźwięku) obliczono na
podstawie przygotowanego modelu geometrycznego i akustycznego. Po wejściu
Polski do Unii Europejskiej obowiązującą stała się Dyrektywa 2002/49/WE Parlamentu
Europejskiego oraz Rady z dnia 25 czerwca 2002 roku w sprawie oceny i kontroli
poziomu hałasu w środowisku. Zgodnie z nią zalecaną metodą obliczeniową
propagacji hałasu w środowisku zewnętrznym jest metoda opisana w normie PNISO 9613-2:2002 pt. Tłumienie dźwięku podczas propagacji w przestrzeni otwartej. Ogólne
metody obliczeń. Na tej normie opierają się metody obliczeniowe oceny hałasu w
środowisku9. Obliczenia te realizowane są przez specjalistyczne programy
komputerowe, które pozwalają modelować środowisko i wyznaczać poziom hałasu
w
środowisku
uwzględniających
np.
różnorodność
terenów
chronionych
akustycznie, czy gęstość zaludnienia. W celu określenia uciążliwości związanej z
emisją hałasu do środowiska wynikającą z funkcjonowania planowanej inwestycji,
posłużono się programem SON2 WERSJA 4.0 umożliwiającym określenie zasięgu
hałasu emitowanego do środowiska naturalnego według normy PN-ISO 9613-2:2002
oraz hałasu drogowego według normy XPS 31-133. Zgodnie z normą XPS 31-133 moc
Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 4 listopada 2008 r. w sprawie
wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów wielkości emisji oraz pomiarów ilości pobieranej wody
9
45
akustyczna przypadająca na jednostkę długości pasa jezdnego obliczana jest według
opracowania "Guide du Bruit des Transportes Terrestres, Fascicule Prevision des
Niveaux Sonores".
W założeniach do Programu SON2-wersja 4.0 przy uwzględnieniu źródła
punktowe oraz liniowe związane z ruchem pojazdów obliczono poziom ciśnienia
akustycznego w punkcie odbioru dla propagacji z wiatrem, przy uwzględnieniu
tłumienia wynikającego z:

rozbieżności geometrycznej,

pochłaniania przez atmosferę w danych warunkach klimatycznych,

uwarunkowań aerodynamicznej szorstkości terenu,

obecności ekranów (trzy drogi fali dźwiękowej) stanowiących tzw.
Przeszkód,

obszarów zieleni stanowiących filtr aerodynamiczny,
Algorytm programu SON2 oparty jest na normie PN-ISO 9613-2:2002.
Równoważny poziom dźwięku „A” w miejscu emisji wynikający z propagacji fali
akustycznej oblicza się zgodnie ze wzorem:
LAeq = LAW + K0 + DI – ΔLB – ΔLr – ΔLe – ΔLz – ΔLp – 11 [dB]
gdzie.:
LAW
– poziom mocy akustycznej punktowego źródła dźwięku
K0
– poprawka uwzględniająca wpływ miejsca usytuowania źródła
zlokalizowanego na zewnątrz budynków
DI
–
poprawka
uwzględniająca
wpływ
kierunkowości
źródła
usytuowanego na zewnątrz budynków
ΔLB
– poprawka uwzględniająca wpływ oddziaływania kierunkowego
budynku – stosowana w przypadku źródeł hałasu usytuowanych wewnątrz
budynków
ΔLr
– poprawka uwzględniająca wpływ odległości
ΔLe
– poprawka uwzględniająca wpływ ekranowania
ΔLz
– poprawka uwzględniająca wpływ zieleni
ΔLp
– poprawka uwzględniająca wpływ pochłaniania dźwięku przez
powietrze
Wskaźnik Do – uwzględnia propagację dźwięku wewnątrz kątów bryłowych
mniejszych niż 4 Pi steradianów. Przyjęto Do = 0 oraz bezkierunkowość źródeł
46
punktowych. Wskaźnik Do wg PN ISO 6913-2 różni się od wskaźnika Ko wg VDI
2720, ponieważ PN ISO 6913-2 uwzględnia tłumienie przez dźwięk.
Właściwości akustyczne gruntu określa wskaźnik gruntu G. Dla gruntu
twardego G = 0, dla gruntu porowatego G = 1, dla gruntu mieszanego przyjmuje się
G z zakresu od 0 do 1. Na rozpatrywanym terenie występują obszary o różnych
właściwościach gruntu G: przeważa grunt porowaty ( nieutwardzone powierzchnie
pól, łąk, lasów), dla terenów utwardzonych (istniejące gospodarstwo, place itp.),
przyjęto współczynnik G jak dla gruntu twardego.
Dla tłumienia przez zieleń przyjęto współczynnik tłumienia = 0.05 dB/m.
Współczynnik tłumienia przez atmosferę dla t = 10°C i wilgotności względnej
70% - 1,9 dB/km, zgodnie z tab. 2 str. 9 PN-ISO 9613-2-2002.
Ocenę oddziaływania hałasu na klimat akustyczny środowiska na obszarze
planowanej inwestycji przeprowadzono przyjmując niżej wymienione założenia
przyjęte w modelu obliczeniowym programu komputerowego z licencją nr nr
IA/02001/Sp/12 z dnia 06.06.2012.
47
Źródła hałasu
Tabela 7 Moce akustyczne stacjonarnych emitorów hałasu na terenie biogazowni.
Moc
Źródło hałasu
akustyczna
LAW [dB]
Poziom równoważny
LAWeqi [dB]
Mieszadło w
zbiornikach (6
Umieszczone w zbiorniku o
65 dB
63,2 dB
sztuk)
Wylot spalin na
module
kogeneracyjnym
Uwagi
izolacyjności akustycznej
właściwej Rw = 35 dB
121 dB w odl.
1 m bez
tłumika
Na wylocie umieszczony
121 dB
akustycznego
zostanie tłumik o
ok. Rw = 40 dB
Umieszczony w stalowym
Moduł
kogeneracyjny
101 dB
101 dB
kontenerze o izolacyjności
(8560 h w ciągu roku)
akustycznej nie mniejszej
niż Rw = 25 dB
Suszarnia
pofermentu
Stacja pomp
102 dB
95 dB
99 dB
(4h w porze dnia)
90,2 dB
110 dB w odl.
Umieszczona budynku o
nie mniejszej niż Rw = 25 dB
Umieszczona w budynku o
nie mniejszej niż Rw = 25 dB
Na wylocie umieszczony
Wylot spalin z
1 m bez
93,6 dB
zostanie tłumik o
pochodni awaryjnej
tłumika
akustycznego
ok. Rw = 40 dB
48
Tabela 8 Poziomy mocy akustycznej wraz z podziałem na operacje.
Operacja
Poziom mocy akustycznej [dB]
Czas operacji [s]
Start
105
5
Hamowanie
100
3
Jazda
100
63
Czas jazdy pojazdów ciężarowych po terenie bioelektrowni określono na
podstawie długości trasy przejazdu oraz założonej średniej prędkości.
Ilość pojazdów wraz z ich czasem pracy przedstawiono w poniższej tabeli:
Tabela 9 Ilość pojazdów wraz z ich czasem pracy.
Rodzaj ruchu
Czas pracy w ciągu
Ilość pojazdów/dobę
doby [h]
W granicach
przedsięwzięcia
4
20/ w porze dnia
Jako czas pracy w ciągu doby rozumie się w tym przypadku łączny czas
maszyn, co równa się emisji hałasu. Przyjęto połowę dopuszczalnego czasu pracy w
ciągu doby.
Dla każdego punktu wyznaczono równoważny poziom mocy akustycznej
według poniższego wzoru:
) [dB]
gdzie:
LAweqn – równoważny poziom mocy akustycznej dla n -tego pojazdu,
LAwn - poziom mocy dla danej operacji ruchowej, scharakteryzowany jako Lw,
ti- czas trwania operacji ruchowej,
T- czas oceny dla której oblicza się poziom równoważny.
Ze względu na fakt, iż w każdym punkcie drogi pojazdy mogą hamować,
ruszać i jechać, w dalszej części obliczono wartość wypadkową równoważnego
poziomu mocy akustycznej wg. wzoru:
[dB]
Wyznaczone wartości przedstawiono w poniższej tabeli:
49
Tabela 10 Wypadkowy równoważny poziom mocy akustycznej
Rodzaj operacji
ti
LAW [dB]
LAWeqi [dB]
Start
5
105
83,4
Hamowanie
3
100
78,4
Jazda po terenie
63
100
78,4
LAWwyp [dB]
ruchowej
85,8
Do obliczeń zastosowano współczynnik szorstkości terenu G = 0,8 dla terenu
zakładu oraz G = 1 dla terenów przyległych.
Poniżej przedstawiono graficzną analizę otrzymanych wyników emisji hałasu.
Zestawienie danych wejściowych przyjętych do obliczeń oraz wyniki obliczeń w siatce
receptorów, załączono do opracowania.
Objaśnienia:
 obszar lasu, zadrzewienia, zadrzewienia przydrożne.
50
Rysunek 4 Wyniki dla dnia, h = 4,0 m
51
Rysunek 5 Wyniki dla nocy, h = 4,0 m
52
Ze szczegółowej analizy lokalizacji rozpatrywanego przedsięwzięcia wynika,
że tereny znajdujące się w ich bezpośrednim sąsiedztwie to tereny produkcji rolnej,
które w świetle obowiązujących przepisów, nie stanowią przedmiotu wymagającego
ochrony przed hałasem.
Z powyższego zestawienia, jak również z analizy przedstawionych na
rysunkach wartości poziomu dźwięku wynika, że hałas emitowany do środowiska
podczas eksploatacji biogazowni nie przekroczy dopuszczalnych standardów jakości
środowiska w zakresie hałasu, określonych wskaźnikami hałasu, przyjętych dla
potrzeb oceny prognozowanego klimatu akustycznego w porze dziennej (godz. 6-22)
oraz w porze nocnej (godz. 22-6) tj. LAeq D = 55,0 dB i LAeq N = 45,0 dB.
Hałas związany z pracą biogazowni nie będzie powodował negatywnego
wpływu na stan klimatu akustycznego na terenach podlegających ochronie przed
hałasem.
W celu ochrony zdrowia pracowników zaleca się stosowanie indywidualnych
środków ochrony przed hałasem tj. np. ochronniki słuchu, a przede wszystkim
ograniczenie czasu przebywania pracowników w miejscach o największym
natężeniu dźwięku.
53
5.4
Oddziaływanie na wody powierzchniowe i podziemne,
gospodarka wodna i ściekowa
Pobór wody
Zasilenie Biogazowni w wodę planuje się poprzez wykonanie na działce nr
ewid. 1405 studni głębokości ok. 20 m ppt, o planowanym poborze wody ponad 5 m3
na dobę (ok. 2 m3 na cele socjalno - bytowe dla pracowników biogazowni - 3 osoby),
oraz do cyklicznego zasilania zbiorników fermentacji jako woda procesowa.
Największy pobór wody (ok. 35 m3/dobę), planowany jest w momencie rozruchu
instalacji. Woda ta jest niezbędna do właściwego przebiegu procesu fermentacji
metanowej (rozcieńczenie substratów). Następnie woda będzie zawracana do
procesu po odseparowaniu jej z masy pofermentacyjnej i jedynie uzupełniana w
zależności od stopnia separacji danej partii substancji pofermentacyjnej. W związku z
tym w trakcie trwania procesu nie przewiduje się poboru większych ilości wody na
cele technologiczne, jedynie w przypadku rozruchu, lub ponownego uruchomienia
procesu, w przypadku jego ewentualnego zahamowania. Zgodnie z przepisami
prawa teren wokół studni w promieniu co najmniej jednego metra musi być
wyłożony brukiem ze spadkiem na zewnątrz. Jeśli studnia głębinowa lub wiercona
wymagałaby pozwolenia, trzeba wokół niej wyznaczyć bezpośrednią strefę ochronną
o promieniu 10 m od jej obudowy. Najlepiej obsiać ją trawą i ewentualnie wygrodzić.
Na podstawie art. 36 ustawy Prawo Wodne zakwalifikowano korzystanie
z wód jako „szczególne korzystanie z wód”. Niezbędne jest zatem uzyskanie
pozwolenia wodnoprawnego. Pozwolenie wodnoprawne na szczególne korzystanie
z wód jest jednocześnie pozwoleniem na wykonanie urządzeń wodnych służących
do tego korzystania. Warunki uzyskania pozwolenia wodnoprawnego reguluje
Ustawa Prawo Wodne.
Na terenie działki nr 1405, w celu obsługi zaplecza
socjalnego, zaplanowano także wykonanie szczelnego zbiornika bezodpływowego
na odpady socjalno-bytowe. Zbiornik można nabyć gotowy ze szczelnego betonu lub
wykonać na budowie. Jego pojemność musi być dobrana do planowanej ilości
odprowadzanych ścieków, w zależności od liczby osób.
Ilość ścieków
W przedmiotowej biogazowni planuje się zatrudnienie 3 osób, dla których
zużycie wody ustalono jak dla zakładu pracy, jako 0,45 m3/j.o.*miesiąc10. Założono, że
ilość ścieków będzie się równała zużyciu wody na cele socjalno – bytowe. Dla
wszystkich pracowników będzie to 1,35 m3/ miesiąc.
Zgodnie z Rozp. Ministra Infrastruktury z dnia 14 stycznia 2002 r. w sprawie określenia
przeciętnych norm zużycia wody (Dz. U. Nr 8 poz. 70)
10
54
Ścieki bytowe odbierane będą regularnie ze zbiornika bezodpływowego przez
koncesjonowaną firmę i utylizowane w najbliższej oczyszczalni ścieków. Nie
przewiduje się powstawania ścieków technologicznych.
Wody opadowe spływające z dachów budynków uznawane jako umownie
czyste będą odprowadzane bezpośrednio do ziemi11. Wody z powierzchni
utwardzonych, tj. place manewrowe, drogi technologiczne, parkingi będą spływały
do studzienek kanalizacji deszczowej, a następnie po oczyszczeniu kierowane będą
do ziemi. Wody opadowe z powierzchni silosów, będą kierowane do studzienek
odwadniających i kierowane do procesu fermentacji. Zanieczyszczone wody
opadowe z rejonu stanowisk rozładunkowo/załadunkowych substratów stałych
płynnych
(np. gnojowicy), i pofermentu będą uznane jako potencjalnie
zanieczyszczone substancjami ropopochodnymi z pojazdów i kierowane będę po
oczyszczeniu w separatorze substancji ropochodnych do ziemi. Ścieki z powierzchni
placów magazynowych, na których zlokalizowane będą pojemniki na odpady
komunalne oraz inne powstające podczas funkcjonowania biogazowni (dokładny
opis w rozdziale poświęconym gospodarce odpadami), będą kierowane kanalizacją
deszczową do separatora substancji ropopochodnych, a następnie po oczyszczeniu
do ziemi.
Ilość wód opadowych i roztopowych
Drogi dojazdowe i place: 22203 m2,
Powierzchnie dachów (szczelne): 3923,5 m2
Ilość ścieków deszczowych oblicza się z poszczególnych powierzchni zlewni,
łącznie dla danego rodzaju powierzchni.
Ilość ścieków deszczowych obliczono metodą stałych natężeń deszczowych z
uwzględnieniem współczynnika opóźnienia.
Obliczeń dokonano w oparciu o wzór Błaszczyka:
Q = q x Ψ x F x  [l/s]
gdzie:
q - natężenie deszczu, dm3/s x ha (przyjęto wartość stałą),
Ψ - współczynnik spływu powierzchniowego,
F - powierzchnia zlewni w ha,
 - współczynnik opóźnienia spływu
Zgodnie z §19.2. Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 24 lipca 2006 r. w sprawie
warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie
substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (Dz. U. Nr 137 poz.984)
11
55
Przyjęto:
q, dla czasu trwania opadu t = 15 min i częstotliwości wystąpienia C = 1 ( raz na
rok o prawdopodobieństwie wystąpienia P = 100%).
gdzie:
H – wysokość opadu (przyjęto 550 mm),
C – prawdopodobieństwo wystąpienia deszczu
t- czas trwania deszczu miarodajnego.
Obliczone q = 13,01 l/s ha
Współczynnik spływu określono wg wzoru:
Tabela 11 Empiryczne wartości współczynnika spływu Ψ.
Rodzaj powierzchni
Dachy szczelne (blacha, papa, eternit)
Drogi asfaltowe
Bruki kamienne szczelne, klinkier
Bruki kamienne – bez zalanych spoin
Bruki gorsze
Szosy
Drogi żwirowe
Powierzchnie nie brukowane
Parki, ogrody, trawniki
Powierzchnia [ha]
0,39
2,22
-
Ψ
0,90 – 0,95
0,85 – 0,90
0,75 – 0,85
0,50 – 0,70
0,40 – 0,50
0,25 – 0,40
0,15 – 0,30
0,10 – 0,20
0,00 – 0,10
Współczynnik spływu dla zlewni:
= 0,88
Współczynnik opóźnienia spływu oblicza się według wzoru:
 = 1/F1/n
gdzie:
F – powierzchnia zlewni w ha
n – wskaźnik zależny od wielkości zlewni, jej kształtu i spadku terenu. Dla
analizowanego przedsięwzięcia przyjęto zlewnię płaską zwartą, wówczas
56
wskaźnik
n=4
 = 0,79
Ilość wód opadowych ze zlewni podczas trwania deszczu nawalnego:
Q = 23,5 dm3/s
Natomiast ilość wód opadowych dla deszczu obliczeniowego Q0 = 15 dm3/s/ha
będzie równa:
Qd = 27,2 dm3/s
Skład ścieków deszczowych jest zróżnicowany i zależny m.in. od intensywności,
czasu trwania i częstotliwości występowania opadu, rodzaju spłukiwanej
powierzchni oraz ilości zanieczyszczeń zgromadzonych na powierzchni danej
zlewni. Teoretyczny skład ścieków deszczowych z powierzchni utwardzonych
projektowanej inwestycji można przyjąć wg. opracowania „Zasady ochrony
środowiska w projektowaniu, budowie i utrzymaniu dróg” (Osmólska – Mróz,
IOŚ, Warszawa 1989). W wymienionym opracowaniu skład ścieków opadowych
z dróg na terenach zurbanizowanych przedstawia się następująco:
Zawiesina ogólna – 250 mg/m³
ChZT–Cr – 120 mg O2/m³
BZT5 – 30 mg O2/m³
Fosforany – 0,4 mg P/m³
Ołów – 0,3 mg Pb/m³
Węglowodory aromatyczne – 0,0026 - 0,048 mg/m³
W związku z opisanym powyżej systemem gospodarowania wszystkimi
ściekami powstającymi na terenie inwestycji nie przewiduje się negatywnego ich
wpływu na środowisko gruntowo – wodne.
Nie stwierdzono również zagrożenia pod względem możliwości niespełnienie
celów środowiskowych zawartych w Planie gospodarowania wodami na obszarze
dorzecza Wisły (MP.2011 Nr 49 poz. 549).
57
5.5 Gospodarka odpadami
W celu realizacji planowanego zamierzenia inwestycyjnego oraz jego
opłacalności i rentowności niezbędnym jest zapewnienie odpowiedniej ilości
substratu tj. kiszonki kukurydzianej – do 25 000 [Mg/rok], kiszonka z traw – do 5 000
[Mg/rok] oraz obornik indyczy – do 5 000 [Mg/rok], gnojowicy świńskiej - do 5 000
[Mg/rok] w celu uzyskania mocy 2 MW oraz woda technologiczna.
Tabela 12 Substraty wykorzystywane w przedsięwzięciu
Maksymalne Ilości
[t/rok]
Kod odpadu zgodnie z Katalogiem
odpadów12
25 000
Nie dotyczy
Kiszonka z traw
5 000
Nie dotyczy
Obornik indyczy
5 000
02 01 06
Pulpa ziemniaczana
4 000
02 03 01
Gnojowica świńska
5 000
02 01 06
Woda/ recyrkulat
~12 300
Nie dotyczy
Substrat
Kiszonka z
kukurydzy
Odchody zwierzęce stałe (obornik indyczy), po dowiezieniu na teren
biogazowni będą magazynowane w silosie przejazdowym. Będzie on wyposażony w
ściany i szczelne podłoże, zapewniające możliwość odbioru odcieków i przekazania
ich bezpośrednio do procesu fermentacji. Pomimo, iż w ustawie z dnia 10 lipca
2007 r. o nawozach i nawożeniu brak jest jasno sprecyzowanej definicji określającej
pojęcie „płyta obornikowa” w obowiązujących przepisach prawa jest mowa o tym
jakie cechy powinno spełniać urządzenie służące do przechowywania nawozów
naturalnych innych niż gnojówka i gnojowica. Z art. 25 ust. 2 ww. ustawy wynika,
iż podmioty które gromadzą nawozy naturalne, powinny je przechowywać na
nieprzepuszczalnych płytach zabezpieczonych w taki sposób, aby wycieki nie
przedostawały się do gruntu. Jednocześnie treść przepisów rozporządzenia Ministra
Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 7 października 1997 r., w sprawie
warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budowle rolnicze i ich
usytuowanie (Dz. U. Nr 132, poz. 877), a w szczególności § 29 tego rozporządzenia
wskazuje, iż „płyta do składowania obornika powinna mieć dno i ściany
nieprzepuszczalne”, co w rzeczywistości zabezpiecza przed wyciekami do gruntu.
Treść przytoczonych przepisów jest zbieżna a więc można przyjąć, iż definiuje
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu
odpadów (Dz. U. nr 112, poz. 1206)
12
58
obowiązujące wymogi jakie powinna spełniać „płyta obornikowa” Ww. przepisy
zostały sformułowane w taki sposób, iż nie narzucają materiałów z jakich powinna
być wykonana taka płyta. Zatem dopuszczalnym jest zastosowanie różnych
technologii wykonania płyty obornikowej (tu silos przejazdowy), gwarantujących
spełnienie wymagań określonych przepisami prawa, z wykorzystaniem poza
tradycyjnymi materiałami jak na przykład beton, innych surowców materiałów np.
odpowiednich tworzyw sztucznych.
Na terenie biogazowni zaprojektowano również szczelny zbiornik na substrat
płynny w postaci np. gnojowicy świńskiej. Dostarczanie substratu będzie się
odbywało poprzez hermetyczne połączenie beczkowozu ze zbiornikiem, a rurociąg
zapewni przepompowywanie substratu bezpośrednio do zbiorników fermentacji.
Szczelność tej instalacji zapewni bezpieczeństwo środowisku gruntowo-wodnemu
poprzez uniemożliwienie przedostawania się substancji do ziemi. Zminimalizuje
również emisję substancji złowonnych do atmosfery.
Faza realizacji
Odpady powstające na etapie budowy będą efektem robót ziemnych i
konstrukcyjnych. Na obecnym etapie, można założyć, że spośród powstających na
etapie budowy odpadów w największej ilości powstaną odpadowe masy ziemne,
odpady metalowe oraz odpady materiałów konstrukcyjnych. Z racji, iż niniejsze
opracowanie powstało w fazie przedprojektowej szacowane ilości wytworzonych
odpadów mogą ulec zmianie.
Zgodnie z ustawą z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. z dnia 8
stycznia 2013 r. poz. 21 z późn. zmianami) oraz w zależności od ustalenia warunków
i sposobu zagospodarowania mas ziemnych w planie miejscowym lub w pozwoleniu
na budowę, masy ziemne usuwane lub przemieszczane na etapie przygotowania
terenu i budowy mogą nie mieć kwalifikacji odpadu, do którego zastosowanie mają
przepisy wymienionej ustawy. Oszacowanie ilości odpadów powstałych na etapie
budowy przedstawiono w poniższej tabeli na podstawie klasyfikacji odpadów
ustalonej Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001r. (Dz.U. Nr
112, poz. 1206). Na 30 dni przed rozpoczęciem prac, wykonawca robót budowlanych
powinien złożyć - zgodnie z art. 24 ust. 1 ustawy o odpadach z dnia 27 kwietnia 2001
– informację o wytwarzanych odpadach oraz sposobach gospodarowania odpadami.
Wykonawca prac powinien zapewnić prawidłowy sposób gospodarowania
wytworzonymi odpadami zgodnie z Ustawą o utrzymaniu porządku i czystości w
gminach z 13 września 1996 (Dz.U. 2005 Nr 236 poz 2008 ze zmianami) oraz ich
transportu i zbierania zgodnie z ustawą o odpadach. Powstające odpady należy w
pierwszej kolejności wykorzystać ponownie do budowy.
59
Tabela 13 Szacunkowe ilości odpadów powstających podczas realizacji inwestycji
Kod
Nazwa odpadu
Ilość
(Mg)
Sposób postępowania z odpadami
Czasowe gromadzenie w szczelnym,
olejoodpornym, oznaczonym
pojemniku w wyznaczonym,
Odpadowe oleje
13 02
silnikowe, przekładniowe
0,05
i smarowe
zabezpieczonym przed osobami
postronnymi miejscu. Okresowo
przekazywane do unieszkodliwiania
lub odzysku wyspecjalizowanej,
uprawnionej firmie.
Czasowe gromadzenie w miejscu
15 01 01
Opakowania z papieru i
tektury
powstania. Później przekazywane
0,1
uprawnionym odbiorcom do
odzysku lub unieszkodliwiania
15 01 01
Opakowania z tworzyw
sztucznych
0,05
15 01 03
Opakowania z drewna
0,2
15 01 04
Opakowania z metali
0,04
15 01 06
Zmieszane odpady
opakowaniowe
0,2
Odpady betonu oraz gruz
17 01 01
betonowy z rozbiórek i
10
remontów
17 02 01
Drewno
1
17 02 03
Tworzywa sztuczne
0,1
60
odzysku
17 04 05
Żelazo i stal
0,1
odzysku
17 04 07
Mieszaniny metali
0,1
odzysku
17 04 11
Kable inne niż
wymienione w 17 04 10
0,05
odzysku
Zmieszane odpady z
budowy, remontów i
17 09 04
demontażu inne niż
5
wymienione w 17 09 01, 17
odzysku
09 02 i 17 09 03
Czasowe gromadzenie w specjalnie
Niesegregowane
20 03 01
(zmieszane) odpady
przeznaczonych do tego celu
1
pojemnikach należący do firmy
komunalne
odbierającej odpady, z którą zostanie
podpisana stosowna umowa.
Odpady powstające na etapie realizacji inwestycji będą magazynowane
zgodnie z zapisami zawartymi w dziale II, rozdział 7 ustawy z dnia 14 grudnia 2012
r. o odpadach (Dz. U. z 2013 r. Nr 0, poz. 21).
Magazynowanie odpadów odbywać się będzie zgodnie z wymaganiami w
zakresie ochrony środowiska oraz bezpieczeństwa życia i zdrowia ludzi, w
szczególny sposób uwzględniający właściwości chemiczne i fizyczne odpadów, w
tym stan skupienia, oraz zagrożenia, które mogą powodować te odpady, w tym
zgodnie z wymaganiami określonymi w przepisach wydanych na podstawie ust. 7.
Odpady będą magazynowane na terenie, do którego posiadacz odpadów ma
tytuł prawny. Miejsce gromadzenia odpadów stałych będą zgodne z wytycznymi
zawartymi w rozdziale 4 działu II Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12
kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać
budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690). Przewidziane zostaną miejsca
61
(utwardzone place) na pojemniki służące do czasowego gromadzenia odpadów
stałych, z uwzględnieniem możliwości ich segregacji. Między placem a miejscem
dojazdu samochodów śmieciarek wywożących odpady powinno być utwardzone
dojście, umożliwiające przemieszczanie pojemników na własnych kołach lub na
wózkach. Odległość miejsc na pojemniki i kontenery na odpady stałe powinna
wynosić co najmniej 10 m od okien i drzwi do budynków z pomieszczeniami
przeznaczonymi na pobyt ludzi oraz co najmniej 3 m od granicy z sąsiednią działką.
Zachowanie odległości od granicy działki nie jest wymagane, jeżeli osłony lub
pomieszczenia stykają się z podobnymi urządzeniami na działce sąsiedniej.
Faza eksploatacji
Szacuje się, że w fazie eksploatacji biogazowni powstaną następujące ilości
odpadów.
62
Tabela 14 Szacunkowe ilości odpadów powstających podczas eksploatacji biogazowni.
Kod
Nazwa odpadu
Ilość (Mg/rok)
Sposób postępowania z
odpadami
Czasowe gromadzenie w
szczelnym, olejoodpornym,
oznaczonym pojemniku w
wyznaczonym, zabezpieczonym
13 02 08*
Inne oleje silnikowe
przekładniowe i smarowe
1,2
przed osobami postronnymi
miejscu. Okresowo
przekazywane do
unieszkodliwiania lub odzysku
wyspecjalizowanej, uprawnionej
firmie.
Syntetyczne oleje i ciecze
13 03 08*
stosowane jako
elektroizolatory oraz nośniki
1,8
ciepła
miejscu. Okresowo
przekazywane do
firmie.
16 01 07*
Filtry olejowe
0,4
miejscu. Okresowo
przekazywane do
firmie.
15 02 02*
Sorbenty, materiały
filtracyjne, tkaniny do
wycierania (np. szmaty,
ścierki) i ubrania ochronne
1,3
zanieczyszczone
substancjami
miejscu. Okresowo
niebezpiecznymi (np. PCB)
przekazywane do
63
firmie.
Zużyte urządzenia
zawierające niebezpieczne
elementy inne niż
16 02 13*
wymienione w 160209 do
0,15
miejscu. Okresowo
160212 (zuzyte świetlówki,
przekazywane do
lampy rtęciowe, zużyte
monitory komputerowe)
firmie.
Odpady stałe z
13 05 01*
piaskowników i z
odwadniania olejów w
Odpady będą odbierane przez
firmę uprawnioną do
0,02
przeprowadzania serwisów
separatorach
separatora
Odpady będą odbierane przez
13 05 02*
Szlamy z odwadniania
olejów w separatorach
firmę uprawnioną do
0,02
przeprowadzania serwisów
separatora
Odpady inne niż niebezpieczne
powstania w wyznaczonym
15 01 06
Zmieszane odpady
1
opakowaniowe
pojemniku. Później
przekazywane uprawnionym
firmom do odzysku lub
unieszkodliwiania
Sorbenty, materiały
filtracyjne, tkaniny do
15 02 03
wycierania (szmaty, ścierki) i
1,5
ubrania ochronne inne niż
wymienione w 15o202*
unieszkodliwiania
86 295 w tym:
19 06 06
(19 06 05)
Przefermentowane odpady z
23 041 cieczy z
Magazynowanie w szczelnym
beztlenowego rozkładu
beztlenowego
zbiorniku, następnie możliwość
odpadów roślinnych i
rozkładu
odzysku zgodnie z procedurą
zwierzęcych,
odpadów
odzysku R10
zwierzęcych i
64
roślinnych
16 02 14
Zużyte urządzenia inne niż
0,2
unieszkodliwiania
20 03 01
Niesegregowane (zmieszane)
0,1
odpady komunalne
Odbiór przez uprawnioną firmę
16 06 99
Inne niewymienione odpady
1,5
unieszkodliwiania
Odpady niebezpieczne z grupy 13 będą powstawać w trakcie napraw i
konserwacji silników gazowych i ich układów chłodzenia. Filtry olejowe z grupy 16
powstaną w wyniku wymiany zużytych filtrów olejowych w silnikach. Odpady
kategorii 150202* stanowią zaolejone szmaty, ręczniki papierowe wykorzystywane
do wycierania rąk, maszyn i likwidacji drobnych wycieków olejowych oraz
wycieków emulsji olejowo-wodnej. W większych ilościach mogą powstać w wyniku
zaistnienia sytuacji awaryjnych. Z uwagi na zawartość w nich substancji
ropopochodnych muszą być składowane w odpowiedni sposób i przekazywane
uprawnionym podmiotom. Lampy i inne zużyte urządzenia z kategorii 160213*
wykorzystywane będą między innymi do oświetlenia terenu inwestycji. W
przypadku odpadowych olejów spełnione będą wymogi Rozporządzenia Ministra
Gospodarki i Pracy z dnia 4 sierpnia 2004 r. w sprawie szczegółowego sposobu
postępowania z olejami odpadowymi (Dz.U.2004 Nr 192 poz.1968).
Oleje odpadowe mogą powstawać na etapie realizacji, eksploatacji i likwidacji
przedsięwzięcia.
Zgodnie
z
rozp.
oleje
odpadowe
zbierane
będą
i magazynowane selektywnie według wymagań wynikających ze sposobu
ich przemysłowego wykorzystania lub unieszkodliwiania. Inwestor nie dopuści
do ich mieszania się z innymi odpadami i substancjami. Oleje odpadowe zbierane
będą do szczelnych pojemników, wykonanych z materiałów trudno palnych,
odpornych
na
działanie
olejów
odpadowych,
odprowadzających
ładunki
elektryczności statycznej, wyposażonych w szczelne zamknięcia, zabezpieczonych
przed stłuczeniem. Pojemniki będą opatrzone w widocznym miejscu napisem „Olej
65
odpadowy”, kodem lub kodami wynikającymi z rozp. Ministra Środowiska z dnia 27
września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206),
oznakowaniem wymaganym przepisami szczególnymi dotyczącymi transportu
odpadów niebezpiecznych. Dodatkowo będą umieszczone informacje o właścicielu i
sposobie eksploatacji pojemnika. Oleje odpadowe magazynowane będą w miejscu
utwardzonym, zabezpieczonym przed zanieczyszczeniami gruntu i opadami
atmosferycznymi, wyposażonym w urządzenia lub środki do zbierania wycieków
tych odpadów. Urządzenia lub środki do zbierania wycieków dostosowane będą do
ilości magazynowanych olejów odpadowych. Dostęp do miejsca magazynowania
tych odpadów będzie ograniczony do właściciela pojemników lub przedsiębiorców
zajmujących się gospodarowaniem tymi olejami odpadowymi.
Do produkcji biogazu będą wykorzystywane między innymi substraty
pochodzenia zwierzęcego tj. odchody zwierzęce, które stanowią odpady z grupy 2 o
kodzie 02 01 06 na podstawie katalogu odpadów zawartego w rozporządzeniu
Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 (Dz. U. Nr 112, poz. 1206). Odpady z tej
kategorii mogą być odzyskiwane w procesie R3 – „Recykling lub odzysk substancji
organicznych, które nie są stosowane jako rozpuszczalniki (w tym kompostowanie i
inne biologiczne procesy przekształcania)”, zgodnie z załącznikiem nr 1 ustawy o
odpadach z dnia 14 grudnia 2012 (Dz. U. z dnia 8 stycznia 2012, poz. 21).
W myśl zapisów Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr
1069/2009 z dnia 21 października 2009 r. określającego przepisy sanitarne dotyczące
produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego nieprzeznaczonych do spożycia
przez ludzi i uchylającego rozporządzenie (WE) 1774/2002, stosowane w biogazowni
produkty uboczne pochodzenia zwierzęcego będą należały zgodnie z art. 9 do
materiałów kategorii 2 ppk a) (obornik, niezmineralizowane guano, treść przewodu
pokarmowego). Zgodnie z art. 13 wyżej wymienionego rozporządzenia usuwanie i
stosowanie materiały kategorii 2 mogą być kompostowane lub przekształcane w
biogaz.
Rozporządzenie Komisji (UE) nr 142/2011 z dnia 25 lutego 2011 w sprawie
wykonania rozporządzenia (WE) 1069/2009 określające przepisy sanitarne dotyczące
produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego, nieprzeznaczonych do spożycia
przez ludzi oraz w sprawie wykonania dyrektywy Rady 97/78/WE w odniesieniu do
niektórych próbek i przedmiotów zwolnionych z kontroli weterynaryjnych na
granicach w myśl tej dyrektywy, dotyczących sposobu postępowania z produktami
ubocznymi pochodzenia zwierzęcego definiuje wytwórnię biogazu. Wytwórnia
biogazu – to zakład, w którym produktu uboczne pochodzenia zwierzęcego bądź
produkty
pochodne
stanowią
co
najmniej
66
część
materiału
poddawanego
biodegradacji w warunkach beztlenowych. Artykuł 10 (UE) nr 142/2011 wskazuje
wymogi dotyczące przekształcania produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego
i produktów pochodnych w biogaz lub ich kompostowanie, określonymi w
załączniku
V.
W
przypadku,
gdy
pozostałości
procesu
fermentacji
nie
odpowiadałyby wymogom przewidzianym dla nawozu będą one stanowiły odpad.
Kwalifikują się one zgodnie z powyższą tabelą do kategorii 19 06 06. Odpady z
procesu
fermentacji
będą
mogły
podlegać
odzyskowi
R10
zgodnie
z
Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 5 kwietnia 2011 r. w sprawie procesu
odzysku R10 (Dz. U. z dnia 22 kwietnia 2011 r. Nr 86, poz. 476).
Faza likwidacji
W przypadku likwidacji całego zakładu powstaną odpady zbliżone do tych
powstających w fazie realizacji. Szacunkowe ilości i rodzaje odpadów powstających
na etapie likwidacji planowanego przedsięwzięcia przedstawiono w poniższej tabeli.
67
Tabela 15 Szacunkowe ilości odpadów powstających w przypadku likwidacji przedsięwzięcia.
Kod
Nazwa odpadu
Ilość
(Mg)
Sposób postępowania z odpadami
Odpadowe oleje
13 02
silnikowe, przekładniowe
0,05
i smarowe
uprawnionej firmie.
Mieszanina odpadów z
13 05 08*
piaskowników i z
odwadniania olejów w
0,1
separatorach
uprawnionej firmie.
Odpady betonu oraz gruz
17 01 01
betonowy z rozbiórek i
Przekazywane uprawnionym
2000
odbiorcom do odzysku
remontów
17 02 01
Drewno
5
17 02 03
Tworzywa sztuczne
0,5
17 04 05
Żelazo i stal
10
17 04 07
Mieszaniny metali
10
17 04 11
Kable inne niż
4
odzysku
Czasowo odpady będą gromadzone
Gleba i ziemia, w tym
17 05 04
kamienie, inne niż
2000
na terenie w miejscu ich
powstawania. W procesie odzysku
R14 może być używany do
68
utwardzania powierzchni, budowy
Zmieszane odpady z
budowy, remontów i
17 09 04
demontażu inne niż
10
wymienione w 17 09 01, 17
odzysku
09 02 i 17 09 03
Niesegregowane
20 03 01
(zmieszane) odpady
0,1
pojemniku. Odbiór przez
komunalne
uprawnioną firmę
Inne niewymienione
16 06 99
odpady
1,5
unieszkodliwiania
5.5.1 Postępowanie z masą pofermentacyjną
Część odseparowanego pofermentu będzie suszona na miejscu, a następnie po
wysuszeniu przekazywana jako materiał opałowy zewnętrznym odbiorcom.
Moc
cieplna
biogazowni
umożliwia
ekonomicznie
uzasadnione
wykorzystanie ciepła np. w formie suszenia pofermentu. Do tego celu możliwe jest
zlokalizowanie nieopodal instalacji do wytwarzania biogazu, suszarni masy
pofermentacyjnej oraz magazynu na wysuszony produkt. Szacuje się, że około 30%
masy całkowitej uzyskanego pofermentu byłoby przeznaczane do tego celu. Masa po
odseparowaniu z niej wody, byłaby zamiast odzysku w formule R10, dostarczana do
zasobnika suszarni, a następnie po wysuszeniu czasowo magazynowana na terenie
należącym do Inwestora. Następnie byłaby ona odbierana przez firmę, z którą
Inwestor podpisze odpowiednią umowę.
Pozostała część (80%) masy pofermentacyjnej podlegałaby, jako odpad
odzyskowi w procesie R10 zgodnie z Rozp. Ministra Środowiska w sprawie procesu
odzysku R10 (Dz. U. z 2011 r. Nr 86, poz. 476).
Ponadto, Inwestor bierze pod uwagę możliwość w przyszłości przebadania
pofermentu celem uzyskania pozwoleń do jego stosowania jako nawóz. W takim
wypadku poferment będzie podlegał przepisom ustawy z dnia 10 lipca 2007 r. o
nawozach i nawożeniu (Dz. U. Nr 147, poz. 1033) oraz aktom wykonawczym ww.
ustawy.
69
Schemat separacji dla przykładowego projektu (dla 100 m3 pofermentu
dziennie):
Faza ciekła (88,8 m3)
sucha masa:
Osad pofermentacyjny (100 m3)
sucha masa:
7%
N
6,0 kg/m3
P2O5
3,0 kg/m3
K2O
5,0 kg/m3
4,7 %
N
6,0 kg/m3
P2O5
2,8 kg/m3
K2O
5,0 kg/m3
Faza stała (11,2 m3)
sucha masa:
25,0 %
N
6,0 kg/m3
P2O5
4,2 kg/m3
K2O
5,0 kg/m3
Zgodnie z założeniami podczas fermentacji następuje redukcja masy osadu w
stosunku do masy substratów o wartość 5,7 %. To daje 86 295 tony rocznie osadu
pofermentacyjnego.
Na podstawie powyższego schematu można stwierdzić, że separacja
pofermentu spowoduje powstanie około 89% fazy ciekłej (ciecze z beztlenowego
rozkładu odpadów zwierzęcych i roślinnych o kodzie 19 06 05 zgodnie z katalogiem
odpadów). Zakładając, że około 30% osadu (25 890 t/rok) będzie separowane, z tej
ilości powstanie 23 041 t/rok fazy ciekłej, czyli zgodnie z katalogiem odpadów
odpadu 19 06 05 – cieczy z beztlenowego rozkładu odpadów zwierzęcych i
roślinnych. Pozostała część – 2 849 t/rok będzie suszona w suszarni.
Przewiduje się wykorzystanie frakcji ciekłej pofermentu na gruntach:
Kaplonosy – działki o nr ewid.: 469/2, 344, 515/4, 625/1, 480, 574, 565, 848, 849,
808, 228, 792, 357/2, 625/2, 471/2, 490, 491, 1388, 1496, 1393, 1403, 19, 20, 616, 623/1,
1391, 546, 1138, 1139, 304, 321, 1124, 1122/2, 1120/2.
Lubień – 202/1, 202/2, 147, 205/1, 205/4, 529, 33, 34, 32, 31.
70
5.6 Oddziaływanie na powierzchnię ziemi oraz gleby
Oddziaływanie na powierzchnię ziemi i gleby związane będzie głównie z
fazą budowy. Konieczne będzie usunięcie warstw gleby pod budowle i powierzchnie
utwardzone. Ingerencja obejmie obszar około 2,5 ha. Podczas prac niwelacyjnych
warstwa humusu będzie zbierana oddzielnie i pryzmowana. Po zakończeniu fazy
realizacji zostanie on rozplantowany na niezabudowanym terenie inwestycji. Z
uwagi na to, że pod względem ukształtowania powierzchni analizowany teren pod
inwestycję należy do nizin, nie planuje się w związku z tym przemieszczania dużych
mas ziemi. Ziemia usunięta podczas wykopów pod fundamenty będzie tymczasowo
gromadzona na terenie inwestycji, a po zakończeniu fazy realizacji zostanie w miarę
możliwości wykorzystana do ukształtowania terenu i zakładania roślinności
ochronnej.
5.7 Oddziaływanie na ludzi
Nie przewiduje się znaczącego oddziaływania planowanej inwestycji na ludzi,
zarówno w fazie budowy, jak i realizacji. Chwilowa i przemijająca uciążliwość
akustyczna będzie dotyczyć transportu podczas budowy i w okresie rozwożenia
pofermentu. Działania te będą prowadzone jedynie w porze dnia. Nie przewiduje
się ponadnormatywnego oddziaływania przedsięwzięcia, które mogłoby negatywnie
wpłynąć na okoliczną ludność.
5.8 Oddziaływanie na przyrodę ożywioną i tereny chronione
W fazie realizacji oddziaływanie biogazowni na faunę w obszarze inwestycji i
jej najbliższego sąsiedztwa może dotyczyć okresowego płoszenia zwierząt
spowodowanego pracą urządzeń i pojazdów budowy.
Ewentualne zmiany
ilościowe i jakościowe gatunków fauny będą konsekwencją zmiany charakteru
użytkowania terenu. W fazie budowy i eksploatacji niewielkim zagrożeniem dla
przekraczających drogę zwierzą mogą być pojazdy poruszające się po drodze
dojazdowej do inwestycji. Jednak natężenie ruchu nie wzrośnie na tyle, by
oddziaływanie to miało znaczący wpływ na zmniejszenie populacji pospolicie
występujących gatunków typowych dla agrocenoz. W fazie eksploatacji hałas
emitowany z planowanej inwestycji nie będzie powodował płoszenia zwierząt z
uwagi na niewielki poziom emisji.
Nie przewiduje się, że eksploatacja planowanej inwestycji będzie wywierała
negatywny wpływ na gatunki ptaków w randze kwalifikujących ostoję sieci Natura
2000 oraz na ich siedliska. Gatunki te nie występują w obszarze działki
przeznaczonej pod inwestycję. Przedsięwzięcie nie będzie oddziaływać negatywnie
71
na gatunki z Załącznika I Dyrektywy Ptasiej, z uwagi na znaczną odległość od ich
lęgowisk oraz skalę przedsięwzięcia.
5.9 Oddziaływanie na dobra materialne, zabytki i krajobraz kulturowy
Analizowany obszar nie posiada szczególnych ograniczeń i uwarunkowań
architektoniczno – krajobrazowych. Planowana inwestycja wprowadzi nowe
elementy do krajobrazu, jednakże będą to obiekty ściśle związane z działalnością
rolniczą.
5.10 Oddziaływanie transgraniczne
Z uwagi na lokalizację przedsięwzięcia oraz obszar przewidywanych
oddziaływań przedmiotowe przedsięwzięcie nie będzie oddziaływać poza granicami
Polski.
5.11 Ryzyko wystąpienia awarii przemysłowej, wybuchu i pożaru
Analizowane przedsięwzięcie, jak każde inne narażone jest na ryzyko
wystąpienia awarii. W planowanej biogazowni będą zastosowana najnowsze
rozwiązania
technologiczne,
co
znacznie
ograniczy
możliwość
wystąpienia
nieprawidłowości w jej funkcjonowaniu.
Gdyby jednak, mimo zabezpieczeń, nastąpiła znaczna awaria może to
wpłynąć negatywnie na środowisko.
Do sytuacji mogących stanowić zagrożenie należą między innymi:

nieszczelności
zbiorników
fermentacji,
zbiorników
magazynujących
produkty fermentacji, sieci przesyłowej substratów,

nieszczelności lub uszkodzenie zbiorników biogazu,

celowe działanie mające na celu wywołanie pożaru czy wybuchu,

nieprzewidziane zjawiska pogodowe i inne nieprzewidywalne zdarzenia.
Istnieje szereg działań, które umożliwią bezpieczną eksploatację biogazowni
oraz zminimalizują powyższe zagrożenia. Należą do nich:

stabilny proces fermentacji,

wykonanie urządzeń zgodnie z obowiązującymi normami materiałowymi
zapewniając im szczelność i minimalizując ryzyko wystąpienia korozji,

monitoring i kontrola stanu technicznego urządzeń,

zaprojektowanie bezpieczników, które w razie awarii wyłączą natychmiast
urządzenia,
72

automatyzacja systemów zabezpieczających,

szkolenia stanowiskowe, szkolenia BHP oraz szkolenia z przepisów
przeciwpożarowych dla pracowników,

oznakowanie miejsc zagrożonych wybuchem wraz z informacją o
zagrożeniach,

uniemożliwienie dostania się na teren biogazowni osobom trzecim bez
nadzoru,

posiadanie odpowiednich uprawnień przez pracowników do obsługi
urządzeń, pojazdów, ładowarek etc.,

znajomość wyznaczonych dróg ewakuacyjnych, sposobu działania w
sytuacjach awaryjnych oraz miejsc przechowywania apteczki wraz z
instrukcją udzielenia pierwszej pomocy medycznej.
5.12 Zapobieganie i minimalizacja zagrożenia wybuchem i pożarem
Zastosowanie odpowiednich rozwiązań technicznych i materiałowych
adekwatnych do zagrożeń pozwoli zabezpieczyć instalację przed wybuchem i
pożarem. Należy oznakować wszelkie miejsca i strefy zagrożone wybuchem oraz
zachować bezpieczne odległości między obiektami.
Granice wybuchowości metanu
Rysunek obrazuje stopień zagrożenia
wybuchowego
w
przypadku
mieszaniny
utworzonej z metanu, powietrza i gazu
obojętnego
przy
założonym
przedziale
wybuchowości w granicach od 4,9 % do 15,4 %
zawartości metanu. Dolna i górna granica
wybuchowości jest reprezentowana
przez
punkty C i D. Jeżeli do mieszaniny metanu i
powietrza wprowadzimy gaz obojętny (azot,
Rysunek
metanu.
6
Wykres
wybuchowości
dwutlenek węgla), nastąpi zwężenie granic
wybuchowości, tzn. DGW (dolna granica
wybuchowości) wzrośnie, a GGW (górna
granica wybuchowości ), zmaleje. Obrazują to linie CE oraz DE, które spotykają się w
punkcie E. Pole CED, jest obszarem palnym, wybuchowym. Linia AB przedstawia
mieszaninę metanu i powietrza bez gazu obojętnego. Pochylenie linii AB wskazuje
spadek zawartości tlenu związany ze wzrostem stężenia metanu.
73
Zmiany stanu składu mieszaniny związane z doprowadzeniem powietrza lub
gazu obojętnego, przedstawiono na wykresie liniami przerywanymi. Chwilowy stan,
określony punktem F (obszar niepalny), w przypadku wentylacji powietrzem będzie
ulegał zmianie wzdłuż prostej FA. Jest to równoznaczne z zagrożeniem
wybuchowym przy przejściu przez pole CED. Wentylując pomieszczenie, lub
rozcieńczając atmosferę mieszaniny metanu i powietrza wzdłuż prostej FH gazem
obojętnym, znajdziemy się poniżej krytycznej linii rozcieńczania powietrzem GA
(punkt H). Obszar poniżej linii GA umożliwia wentylację pomieszczenia
powietrzem, bez zagrożenia wybuchowego. Obszar poniżej linii BK (linia
krytycznego rozcieńczania mieszaniną metanu, tlenu i gazu obojętnego), umożliwia
przepłukanie, wentylację atmosfery gazowej zbiornika lub komory, ww. mieszaniną
bez stosowania gazu obojętnego.
Wszystkie
operacje
serwisowe
i
eksploatacyjne
dotyczące
komór
fermentacyjnych, pofermentacyjnych, zbiornika gazu i instalacji gazowej wykluczają
poruszanie się w polu CED. Pomiary stężeń przy pomocy eksplozymetrów, właściwe
procedury i zasady bezpieczeństwa określone w instrukcji eksploatacji biogazowni,
są niezbędne przy wykonywaniu wszelkich prac serwisowych i obsługi13.
Strefy zagrożenia wybuchem
W celu maksymalnego ograniczenia ryzyka wprowadzono strefy zagrożenia
wybuchem (zgodnie z rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Gospodarki
Żywnościowej z dnia 7 października 1997 r. Dz.U. nr 132, poz. 877), oraz
przyporządkowano im kategorie urządzeń, spełniających wymagania danej strefy,
na podstawie Dyrektywy 94/9/EC ATEX (ATEX Directive - strefa zagrożona
wybuchem, ATEX - "ATmosphere EXplosible").
Strefa Z0 - Obszar, w którym atmosfera wybuchowa złożona z mieszaniny
powietrza i substancji palnych w formie gazu, pary lub mgły występuje stale, przez
długi okres czasu lub często.
Strefa Z1 - Obszar, w którym w czasie normalnej pracy prawdopodobne jest
pojawienie się atmosfery wybuchowej złożonej z mieszaniny powietrza i substancji
palnych w formie gazu, pary lub mgły.
Strefa Z2 - Obszar, w którym w czasie normalnej pracy pojawienie się
atmosfery wybuchowej złożonej z mieszaniny powietrza i substancji palnych w
formie gazu, pary lub mgły jest mało prawdopodobne, a jeśli nawet wystąpi to tylko
przez krótki czas.
13
http://peosa.pl/energia_odnawialna,biogaz,7.html
74
Wymiary stref zagrożenia wybuchem dla biogazowni:

komory fermentacyjne –
w całej komorze nad osadem gnilnym,
w komorach przelewowych i syfonach
- Z0

wokół nie zapewniających
gazoszczelności
włazów
do
komór
- Z1 - 3 m
Rysunek 7 Wybrane strefy zagrożenia dla komory
fermentacyjnej - rzut

aparatura
kontrolno-
pomiarowa (całe pomieszczenie) - Z2

wokół
zaworów
bezpieczeństwa - Z1 5 m

wokół przewodów odpowietrzających i wydmuchowych (o promieniu
5 m, ale 1 m w dół, 10 m w górę) - Z1

pomieszczenie
sprężarek
biogazu
wyposażone
w
eksplozymetr
i mechaniczną wentylację awaryjną - Z1 - 0,5 m
Urządzenia występujące w biogazowni, wg dyrektywy ATEX są określone
jako urządzenia II grupy, które dzielą się na następujące kategorie:
Kategoria 1: Sprzęt w tej kategorii jest przeznaczony do stosowania w
obszarach, w których zagrożenie wybuchem mieszanin powietrza z gazami, parami
lub zawiesinami występuje stale, w długich okresach czasu bądź pojawia się często.
lub zawiesinami występuje sporadycznie, od czasu do czasu.
lub zawiesinami jest raczej nieprawdopodobne, a jeśli się zdarza to rzadko i
utrzymuje się przez krótki czas.
Związek pomiędzy kategoriami urządzeń a strefami zagrożenia jest określony
dyrektywą 1999/92/EC:
14

w strefie Z0 można stosować jedynie urządzenia kategorii 1,

w strefie Z1 - urządzenia kategorii 1 i 2,

w strefie Z2 - urządzenia kategorii 1, 2 lub 314.
http://peosa.pl/energia_odnawialna,biogaz,7.html
75
6. Możliwość wystąpienia oddziaływań skumulowanych
Planowane do realizacji przedsięwzięcie wraz z infrastrukturą towarzyszącą i
zbiornikiem p.poż przyczyni się do wzrostu udziału proekologicznych źródeł energii
w bilansie produkcji energii elektrycznej przy wykorzystaniu odnawialnych źródeł
oraz ograniczając emisje gazowe, ciekłe i stałe do środowiska. Zespół obiektów
kubaturowych może jednak spowodować negatywne oddziaływanie na środowisko
zwłaszcza
w
zakresie
jego
stanu
fizycznego
(zagadnienia
sozologiczne),
funkcjonowania przyrody (zagadnienia ekologiczne) i fizjonomii krajobrazu
(zagadnienia estetyczne).
Budowa i eksploatacja instalacji spowoduje bezpośrednie i pośrednie
oddziaływanie na ekosystemy, w tym na:

Likwidację siedlisk przyrodniczych związanych głównie z otwartymi
terenami rolnymi na etapie budowy poszczególnych zbiorników oraz
elementów obiektów i konstrukcji infrastruktury towarzyszącej. Dotyczyć to
będzie tylko agroekosytemów o malej wartości ekologicznej,

Likwidację roślinności na etapie budowy - dotyczyć to będzie tylko agrocenoz
i roślinności ruderalnej o małych wartościach ekologicznych,

Przekształcenia siedlisk na etapie eksploatacji, będą miały stosunkowo małe
znaczenie z uwagi na ograniczony charakter przestrzenny oddziaływania,
charakter siedlisk (użytki rolne) i zdolności adaptacyjne przyrody ożywionej.
Oceny estetyczne biogazowi rolniczych są subiektywne, uzależnione od
osobniczych odczuć i upodobań, a w efekcie skrajnie zróżnicowane – od
negatywnych, ze względu na charakter dużych konstrukcji technicznych, obcych w
krajobrazie, dających poczucie niebezpieczeństwa wybuchem, po pozytywne, ze
wskazaniem na wyrafinowany prosty i nowoczesny kształt. Planowana inwestycja
spowoduje przekształcenie krajobrazu kulturowego – rolniczego w skali lokalnej.
Istotne oddziaływanie na krajobrazy chronione nie będzie występowało.
W generalnej ocenie skumulowane oddziaływanie planowanej biogazowi
rolniczej po stronie oddziaływań pozytywnych spowoduje:

produkcja energii elektrycznej i cieplnej z odnawialnego źródła,

odzysk odpadów rolniczych, z funkcjonującego w sąsiedztwie gospodarstwa
rolnego oraz potencjalnie chowu i hodowli bydła mlecznego oraz produkcji
spożywczej działającej w logistycznie uzasadnionym sąsiedztwie,

Całkowite
wykorzystanie
osadu
pofermentacyjnego
pełnowartościowego.
Po stronie oddziaływań negatywnych - zmiany w krajobrazie
76
jako
nawozu
7. Opis przewidywanych działań mających na celu zapobieganie,
ograniczenie lub kompensację przyrodniczą negatywnych
oddziaływań na środowisko
7.1 Ochrona powietrza
Poniżej przedstawiono planowane do zastosowania rozwiązania chroniące
środowisko w zakresie ochrony powietrza:
Faza realizacji

optymalizacja czasu budowy,

w suche upalne dni zraszanie terenu budowy w celu minimalizacji
pylenia,

optymalizacja czasu pracy maszyn budowlanych,
Faza eksploatacji

ograniczenie czasu pracy silników spalinowych pojazdów na biegu
jałowym,

ograniczenie prędkości ruchu pojazdów po terenie biogazowni,

prawidłowe użytkowanie jednostki CHP, przeprowadzanie okresowych
planowych serwisów,

nadzór nad prawidłowym przebiegiem procesów odsiarczania i osuszania
biogazu,

transport substratów płynnych w szczelnych pojazdach (beczkowozach),
minimalizując ryzyko emisji odorów,

regularne przeprowadzanie serwisów jednostki kogeneracyjnej przez
uprawnioną do tego firmę,

w
przypadku
awarii
jednostki
kogeneracyjnej
oraz
całkowitym
zapełnieniu zbiorników biogazu nastąpi przekierowanie strumienia gazu
do spalenia w automatycznie uruchamianej pochodni gazu,
dostarczanie
substratów
do
zbiorników
zahamowane.
77
fermentacji
a
zostanie
Tabela 16 Formy minimalizacji odorów w planowanej biogazowni
Forma minimalizacji
emisji odorów,
Element do
zastosowania/etap
produkcji
Szczelność instalacji
biogazowej
Zbiorniki fermentacji,
zbiorniki magazynujące
poferment, instalacja
przesyłowa biogazu do
jednostki kogeneratora,
komora spalania silnika
Awaryjna pochodnia
biogazu
W przypadku awarii, lub
konserwacji jednostki ko
generacyjnej, czy nadmiaru
biogazu
Wydłużanie czasu
fermentacji
Etap fermentacji metanowej
Odsiarczanie biogazu
Oczyszczanie może
zachodzić na kilka
sposobów, zawsze zanim
biogaz zostanie dostarczony
do silnika kogeneratora
Szczelne beczkowozy
Transport substratów
płynnych oraz transport
78
Zasadność/ efekt
zastosowania
Utrzymanie warunków
beztlenowych procesu,
uniknięcie strat uzyskanego
biogazu, uniknięcie strat
finansowych, minimalizacja
zagrożenia wybuchem,
uniknięcie emisji substancji
złowonnych do atmosfery
Spalając awaryjnie biogaz
zapobiega emisji metanu i
gazów odorotwórczych do
środowiska
Im dłużej trwa intensywna
faza fermentacji, tym mniej
uciążliwa zapachowo jest
ciecz pofermentacyjna.
Uwarunkowania pozwalające
na stosowanie odzysku
metodą R10 wczesną wiosną i
jesienią, powodują, że
poferment przebywa w
biogazowni około kilku
miesięcy. Ten okres pozwala
na biotransformację
związków odorotwórczych
do związków dużo mniej
uciążliwych dla otoczenia.
Siarkowodór oprócz
nieprzyjemnego zapachu ma
działanie korozyjne, dlatego
musi być usuwany z biogazu
celem ochrony elementów
silnika przez nadmiernym
zuzyciem, awarią i wysokimi
kosztami remontów. Efektem
odsiarczania jest
przekształcony siarkowodór
w nie uciążliwą zapachowo
siarkę pierwiastkową lub
rozcieńczony kwas siarkowy
Jeśli pojazdy te są
utrzymywane w należytej
pofermentu
Stosowanie szczelnych
przykryć na
magazynowane
substraty stałe
Silosy na kiszonkę, place
obornikowe
Nasadzenia ochronne
Granice zakładu
15
czystości – nie stanowią
problemu odorowego w
miejscach, przez które
przejeżdżają. Ponadto stacje
załadunkowo/rozładunkowe
powinny być wyposażone w
instalacje umożliwiające
hermetyczne połączenie
pojazdu ze zbiornikiem na
substrat, czy poferment. Tym
samym przy zachowaniu
powyższych reguł
wykorzystanie takiej formy
transportu pozwoli na
ograniczenie emisji odorów.
Poprzez przykrycie silosów
szczelną folią i odkrywanie
ich jedynie na czas dostawy i
pobierania substratu znacznie
ogranicza się emisję
substancji złowonnych. W
przypadku płyt gnojowych
również zaleca się ich
przykrywanie oraz obciążanie
przykrycia, by uniemożliwić
samoistne odkrycie.
Substancje złowonne będą
emitowane w większym
stopniu jedynie w momencie
dowozu i poboru materiału.
W celu minimalizacji emisji
odorantów na dalsze
odległości można wykonać
nasadzenia zieleni izolacyjnej.
Wskazuje się, że w przeciągu
sześciu lat drzewa redukują
emisję pyłu o 56%, amoniaku
o 53%, a odoru ogólnie o
18%.15
źródło: opracowanie własne na podstawie:
http://www.portalhodowcy.pl/hodowca-trzody-chlewnej/112-numer-42009/974-sposoby-na-zapachyna-fermie
http://www.biogaz.com.pl/index.php/home/97-standardowe-zapobieganie-odorom-w-biogazowni
79
7.2 Ochrona klimatu akustycznego
Działania mające na celu minimalizację negatywnego oddziaływania
planowanego przedsięwzięcia na stan klimatu akustycznego:
w fazie realizacji:

prace budowlane realizowane będą w możliwie jak najkrótszym czasie
i w godz. 6.00 – 22.00,
w fazie eksploatacji:

zastosowanie obudowy kontenerowej, o izolacyjności akustycznej ścian
nie mniejszej niż 10 dB(A),

zastosowanie tłumika wylotu spalin z kogeneratora,

transport substratów i produktów pofermentacyjnych odbywać się
będzie jedynie w godz. 6.00 – 22.00,

otoczenie terenu inwestycji pasem zieleni izolacyjnej zróżnicowanej
gatunkowo.
7.3 Ochrona wód powierzchniowych i podziemnych
Działania mające na celu minimalizację negatywnego oddziaływania
planowanego przedsięwzięcia na stan środowiska gruntowo-wodnego:
w fazie realizacji:

Jeśli zajdzie konieczność odprowadzania wód z wykopów należy uzyskać
pozwolenie wodno prawne na odwodnienie wykopów (art. 122 ust.1, p. 8
ustawy Prawo wodne z dnia 18 lipca 2001r.).

planowana jest budowa rozdzielczego systemu kanalizacji: technologicznej,
sanitarnej i deszczowej,

ścieki socjalno – bytowe odprowadzane będą do szczelnego szamba,
a następnie będą wywożone do najbliższej oczyszczalni ścieków,

wody opadowe z powierzchni utwardzonych placów i dróg zakładu planuje
się, że będą oczyszczane w separatorze substancji ropopochodnych z
zintegrowanym piaskownikiem (lub podobnym), a następnie odprowadzane
do ziemi,
80

magazynowanie i przetwarzanie substratu w formie kiszonki kukurydzy
i gnojowicy może stanowić źródło zanieczyszczenia wód. Stąd wymagane jest
zaprojektowanie
i
wykonanie
wszelkich
zbiorników
magazynowych
i technologicznych jako szczelnych, wykonanych z materiałów atestowanych
i z systemem monitoringu i zabezpieczeniami awaryjnych przelewów
i rozszczelnień,

zakład powinien posiadać na wyposażeniu zapas materiałów sorpcyjnych do
likwidacji ewentualnych wycieków płynów eksploatacyjnych z pojazdów,
odpady powstałe po likwidacji ewentualnych wycieków należy traktować
jako odpady niebezpieczne,

zastosowanie izolacji zbiorników, silosów od strony gruntu,

zastosowanie drenażu opaskowego wokół zbiorników ze studzienkami
rewizyjnymi,
7.4 Ochrona powierzchni ziemi i gleb
W celu ochrony powierzchni ziemi i gleb planuje się:
W fazie realizacji:

ziemię z wykopów czasowo gromadzić w obrębie inwestycji, następnie
w całości zagospodarować na terenie przedsięwzięcia do kształtowania
powierzchni i zieleni,

zoptymalizować budowę tak, by powstało jak najmniej odpadów,

wyznaczyć miejsca do czasowego gromadzić odpadów powstających
podczas budowy i zabezpieczyć je przed wpływem czynników
atmosferycznych, dostępem niepowołanych osób oraz zwierząt,

odpady powstające na etapie realizacji gromadzić selektywnie do czasu
ich
odbioru
przez
uprawnioną
firmę
do
odzysku
lub
unieszkodliwienia,

minimalizować ilość powstających odpadów,

powstałe odpady gromadzić selektywnie w wyznaczonych miejscach
do czasu ich odbioru przez wyspecjalizowaną firmę,

przestrzeganie
zapisów
Kodeksu
Dobrej
Praktyki
Rolniczej
dotyczących stosowania nawozów i ulepszaczy gleb w momencie
wykorzystywania pofermentu w procesie odzysku R10,

nieprzekraczanie
dawki
azotu
poferementu.
81
170
kg/ha
podczas
odzysku
7.5 Ochrona ludzi
Podczas realizacji inwestycji planuje się ochronę ludzi poprzez:

przeszkolenie pracowników z zakresu BHP,

zapewnienie dostępu do przenośnych sanitariatów,

zapewnienie dostępu do wody pitnej,

zabezpieczenie wykopów,

wyznaczenie tras przejazdów pojazdów budowy celem uniknięcia
kolizji,

zaopatrzenie
pracowników
w
środki
ochrony
indywidualnej,
ochronniki wzroku, słuchu, odzież roboczą,

prowadzenie prac budowlanych jedynie w porze dnia,

transport materiałów do budowy jedynie w porze dnia.
Podczas eksploatacji:

odpowiednie przeszkolenie pracowników bioelektrowni z zakresu
BHP,

wyznaczenie drogi ewakuacyjnej,

zaopatrzenie
pracowników
w
środki
ochrony
indywidualnej,
ochronniki wzroku, słuchu, odzież roboczą

zapewnienie dostępu do sanitariatów, bieżącej wody, środków
czyszczących,

transportowanie substratów i pofermentu jedynie w porze dnia,

uniemożliwienie dostania się na teren biogazowni osobom trzecim bez
nadzoru
82
7.6 Ochrona przyrody ożywionej i obszarów chronionych
Podczas prowadzenia prac budowlanych urządzenia i wykopy zostaną
zabezpieczone w taki sposób, aby nie stanowiły one pułapki dla zwierząt (np.
poprzez wprowadzanie ogrodzeń z płotków i siatki, pochylni). Na etapie budowy
wykopy będą poddawane regularnej kontroli na obecność zwierząt, a w razie ich
wykrycia przenoszone one będą w bezpieczne miejsce. Przed realizacją i zasypaniem
wykopów przeprowadzona zostanie inspekcja na obecność zwierząt i zapewniona
im zostanie możliwość ucieczki.
Oddziaływanie będzie ograniczone w znacznej mierze do terenu objętego
inwestycją i nie będą one dotyczyć bezpośrednio obszarów chronionych.
Wzdłuż granic inwestycji zostaną wprowadzone nasadzenia roślin, również
zimozielonych. Stanowić będą one jednocześnie kilka funkcji:

izolacja wizualna i akustyczna inwestycji,

ograniczenie pylenia na tereny przyległe,

stworzenie miejsc bytowania i żerowania wielu gatunkom zwierząt,

regulacja lokalnych stosunków wodnych.
Teren inwestycji zostanie ogrodzony, celem ograniczenia migracji zwierząt.
Zastosowane środki minimalizujące hałas oraz emisje zanieczyszczeń do
powietrza, wody i gleb będą również pozytywnie wpływać na przyrodę ożywioną i
obszary chronione.
7.7 Ochrona krajobrazu, w tym krajobrazu kulturowego, dóbr
materialnych i zabytków
Aby ograniczyć ewentualne negatywne subiektywne odczucia wizualne
możliwe jest wykonanie niektórych elementów w barwach kojarzących się z
naturalnym otoczeniem oraz otoczenie inwestycji pasem zieleni.
8.
Określenie konieczności monitoringu porealizacyjnego
Monitoring
hałasu
-
po
przeanalizowaniu
sytuacji
nie
planuje
się
wykonywania pomiarów hałasu po rozpoczęciu eksploatacji. Okresowe pomiary
hałasu w środowisku prowadzi się dla zakładu, na którego terenie eksploatowane są
instalacje lub urządzenia emitujące hałas, dla którego zostało wydane pozwolenie na
emitowanie hałasu do środowiska lub decyzja o dopuszczalnym poziomie hałasu.
(zgodnie z Rozp. Ministra Środowiska z dnia 4 listopada 2008 r. w sprawie wymagań
w zakresie prowadzenia pomiarów wielkości emisji oraz pomiarów ilości pobieranej
wody. (Dz. U. nr 206 poz. 1291)). Dla przedmiotowej inwestycji ww. pozwolenie, ani
83
decyzja nie jest wymagana. Nie przewiduje się też konieczności sporządzenia analizy
porealizacyjnej.
Monitoring jakości powietrza – inwestor zobowiązany jest do prowadzenie
ewidencji emisji zanieczyszczeń do powietrza oraz wnoszenia opłat za gospodarcze
korzystanie ze środowiska (Ustawa Prawo Ochrony Środowiska Dz. U. nr 62, poz.
627 z późn. zmianami). Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska (Dz. U. nr
206, poz. 1291), w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów wielkości
emisji, prowadzący instalację nie jest zobowiązany do prowadzenia pomiarów
wielkości emisji.
Monitoring odpadów - Monitorowanie odpadów w trakcie budowy i
eksploatacji wynika z obowiązku prowadzenia ewidencji i sprawozdawczości w
gospodarowaniu odpadami oraz badań właściwości wytwarzanych odpadów.
Obowiązek ten wynika bezpośrednio z zapisów Ustawy o odpadach 16. Zgodnie z
wymienioną ustawą przedsiębiorca ma obowiązek:

prowadzenia na bieżąco ich ilościowej i jakościowej ewidencji zgodnie z
katalogiem odpadów określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 4
ust. 3, zwanej dalej „ewidencją odpadów”,

sporządzania
rocznego
sprawozdania
o
wytwarzanych
odpadach
i
gospodarowaniu nimi,

składania rocznego sprawozdania do dnia 15 marca za poprzedni rok
kalendarzowy odpowiedniemu marszałkowi województwa.
9. Ustalenie obszaru ograniczonego użytkowania
Na podstawie niniejszego opracowania stwierdza się brak podstaw do
utworzenia
obszaru
ograniczonego
użytkowania
w
rejonie
omawianego
przedsięwzięcia.
10. Analiza możliwych konfliktów społecznych
Obowiązek ochrony uzasadnionych interesów osób trzecich wynika m.in. z
ustawy Prawo budowlane z dnia 7 lipca 1994 r (Dz. U. Nr 89 poz.414 z późn. zm.).
Według art. 5 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy obiekt budowlany wraz ze związanymi z nim
urządzeniami budowlanymi należy, biorąc pod uwagę przewidywany okres
użytkowania, projektować i budować w sposób określony w przepisach, w tym
techniczno budowlanych, oraz zgodnie z zasadami wiedzy technicznej, zapewniając
16
Dz. U. z dnia 8 stycznia 2013 r. poz. 21
84
poszanowanie, występujących w obszarze oddziaływania obiektu, uzasadnionych
interesów osób trzecich, w tym zapewnienie dostępu do drogi publicznej.
Realizacja inwestycji planowana jest na terenie, do którego Inwestor posiada tytuł
prawny. Ewentualne uciążliwości związane z etapem realizacji inwestycji i jej
eksploatacją, zostały przeanalizowane w niniejszym opracowaniu. Z powyższego
wynika, że nie powinny być one istotne dla zdrowia, życia ludzi oraz dla
środowiska. Konflikty społeczne nie powinny występować. Ponadto, organ właściwy
do wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach jest zobowiązany do
podania do publicznej wiadomości informacji o zamieszczeniu w publicznie
dostępnym wykazie wniosku o wydanie tej decyzji oraz o możliwości składania
uwag i wniosków. Zobowiązany jest również do ich rozpatrzenia.
Do chwili obecnej do Inwestora nie docierały sygnały od lokalnej społeczności,
które
wskazywałyby
na
możliwość
zaistnienia
konfliktu
przy
realizacji
przedsięwzięcia.
Zgodnie z ustawą o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie,
udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na
środowisko art. 33 ust. 1, przed wydaniem lub zmianą o środowiskowych
uwarunkowaniach wymagającej konsultacji społecznych, organ wydający decyzję
powinien bez zbędnej zwłoki podać do publicznej wiadomości informacje o:

Przystąpieniu
do
przeprowadzenia
oceny
oddziaływania
przedsięwzięcia na środowisko,

Wszczęciu postępowania,

Przedmiocie decyzji, która ma być wydana w sprawie,

Organie właściwym do wydania decyzji oraz organach właściwych do
wydania opinii i dokonania uzgodnień,

Możliwości zapoznania się z niezbędną dokumentacją sprawy oraz o
miejscu, w którym jest ona wyłożona do wglądu,

Możliwości składania uwag i wniosków,

Sposobie i miejscu składania uwag i wniosków, wskazując jednocześnie
21-dniowy termin ich składania,

Organie właściwym do rozpatrzenia uwag i wniosków,

Terminie
i
miejscu
rozprawy
administracyjnej
otwartej
dla
społeczeństwa, jeżeli ma być ona przeprowadzona.
Inwestor w ewentualnej sytuacji konfliktowej będzie dążył w miarę
możliwości
do
pogodzenia
interesów
obu
stron
poprzez
wypracowanie
porozumienia możliwego do zaakceptowania. W przypadku sprzecznych racji obu
85
stron konfliktu należy dążyć do określenia zasadności roszczeń oraz obiektywnej
oceny ich merytorycznych podstaw.
11. Streszczenie w języku niespecjalistycznym
Przedmiotem niniejszego opracowania jest ocena oddziaływania na środowisko
przedsięwzięcia pn.: „Budowa instalacji do wytwarzania energii elektrycznej i
cieplnej o mocy elektrycznej do 2 MW z biogazu w Kaplonosach”.
Przedmiotowa inwestycja zlokalizowana będzie w miejscowości Kaplonosy, w
gminie Wyryki, w powiecie włodawskim województwa lubelskiego.
Na terenie inwestycji znajdować się będą instalacje do produkcji biogazu,
miejsca magazynowania substratów do produkcji oraz produktów fermentacji oraz
niezbędna infrastruktura przesyłowa, drogowa, socjalna. Aktualnie teren objęty
przedsięwzięciem jest w części użytkowany rolniczo na 5 klasie bonitacyjnej gleb.
Energia pozyskiwana w elektrowniach biogazowych powstaje w wyniku
spalania metanu zawartego w biogazie. Biogaz to mieszanina metanu, dwutlenku
węgla oraz śladowych ilości innych gazów. Powstaje on w wyniku fermentacji
beztlenowej substratów organicznych. Na biogaz może być przekształcona
praktycznie każdy biomasa zawierająca węglowodany, białka lub tłuszcze i nie
zawierająca substancji toksycznych.
Biogaz powstaje w takich samych procesach również w przyrodzie, lecz w
sposób niekontrolowany. Przy wykorzystaniu planowanej technologii może być
wykorzystywany na skalę produkcyjną.
Podstawowym substratem w planowanej instalacji, stanowiącym paliwo
energetyczne będą substraty roślinne (małowartościowe kiszonki z kukurydzy),
odchody zwierzęce zmieszane ze ściółką (obornik indyczy) odpady z produkcji
roślinnej z pobliskich gospodarstw rolnych, wycierka ziemniaczana.
Energia elektryczna wytwarzana będzie w generatorze. Istotnym elementem
przyjętej technologii jest brak magazynowania wytworzonego gazu, tylko jego
bieżące spalanie. Biogaz przed spaleniem będzie podlegał odsiarczaniu. Nadmiar
siarki w paliwie gazowym prowadzi do szybszego zużycia silnika i awarii, dlatego
też musi ona być zredukowana. Dzięki temu emituje się również dużo mniejsze ilości
tlenków siarki do atmosfery.
Gmina Wyryki, w której planowana jest inwestycja jest gminą wiejską o
niskim uprzemysłowieniu. W gminie Wyryki do obszarów objętych ochroną należy
Poleski Obszar Chronionego Krajobrazu obejmujący dolinę Włodawki. Występuje
86
też szereg pomników przyrody, głównie w formie drzew. Planowana inwestycja
znajduje się poza obszarami chronionymi w myśl Ustawy o ochronie przyrody.
Inwestor przeanalizował 3 warianty inwestycji oraz wariant polegający na
braku realizacji przedsięwzięcia. Po analizie wszystkich wariantów zarówno pod
kątem środowiskowym, ekonomicznym, jak i technologicznym Inwestor wybrał jako
najbardziej uzasadniony wariant o mocy do 2 MW.
Przedsięwzięcie jakim jest planowana biogazownia będzie emitować do
atmosfery substancje powstające podczas spalania biogazu w kogeneratorach.
Ponadto w sytuacji awaryjnej, gdy biogaz nie będzie mógł zostać spalony w silniku
kogeneratora będzie on kierowany do spalenia w pochodni awaryjnej. Substraty i
produkty fermentacji będą transportowane pojazdami kołowymi, które również
emitują substancje do atmosfery. Niewielką uciążliwością na terenie biogazowni
może być emisja substancji złowonnych z substratów. Jednak rozwiązania
zastosowane w biolektrowni skutecznie ograniczają ich emisję do minimum.
Oprócz substancji biogazownia będzie też źródłem hałasu. Urządzenia
przemysłowe oraz pojazdy pracujące i przebywające czasowo na terenie biogazowni
zostały uwzględnione w analizie emisji hałasu. Hałas związany z pracą biogazowni
nie będzie powodował negatywnego wpływu na stan klimatu akustycznego na
terenach podlegających ochronie przed hałasem.
Woda dla biogazowni będzie pobierana z własnego ujęcia na działce nr ewid.
1405. Ścieki bytowe będą gromadzone w zbiorniku (szambo), a następnie odbierane
przez odpowiednią firmę. Nie będzie ścieków z procesu produkcji.
Wszystkie odpady powstające na terenie biogazowni będą czasowo
gromadzone (selektywnie, w wyznaczonych miejscach), do czasu ich odbioru przez
uprawnioną firmę. Produkt fermentacji będzie wykorzystywany jako środek
poprawiający jakość gleby zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa i Kodeksem
Dobrej Praktyki Rolniczej.
Oddziaływanie na powierzchnię ziemi i gleby związane będzie głównie z
fazą budowy. Ziemia usunięta podczas wykopów pod fundamenty będzie
tymczasowo gromadzona na terenie inwestycji, a po zakończeniu fazy realizacji
zostanie w miarę możliwości wykorzystana do ukształtowania terenu i zakładania
roślinności ochronnej.
Nie przewiduje się znaczącego oddziaływania planowanej inwestycji na ludzi,
zarówno w fazie budowy, jak i realizacji. Chwilowa i przemijająca uciążliwość
akustyczna będzie dotyczyć transportu podczas budowy i w okresie rozwożenia
pofermentu. Działania te będą prowadzone jedynie w porze dnia. Nie przewiduje
87
się ponadnormatywnego oddziaływania przedsięwzięcia, które mogłoby negatywnie
wpłynąć na okoliczną ludność.
W fazie realizacji oddziaływanie biogazowni na faunę w obszarze inwestycji i
jej najbliższego sąsiedztwa może dotyczyć okresowego płoszenia zwierząt
spowodowanego pracą urządzeń i pojazdów budowy.
Nie przewiduje się, że
eksploatacja planowanej inwestycji będzie wywierała negatywny wpływ na gatunki
ptaków w randze kwalifikujących ostoję sieci Natura 2000 oraz na ich siedliska.
Planowana inwestycja wprowadzi nowe elementy do krajobrazu, jednakże
będą to obiekty ściśle związane z działalnością rolniczą.
Z uwagi na lokalizację przedsięwzięcia oraz obszar przewidywanych
oddziaływań przedmiotowe przedsięwzięcie nie będzie oddziaływać poza granicami
Polski.
Analizowane przedsięwzięcie, jak każde inne narażone jest na ryzyko
wystąpienia awarii. W planowanej biogazowni będą zastosowana najnowsze
rozwiązania
technologiczne,
co
znacznie
ograniczy
możliwość
wystąpienia
nieprawidłowości w jej funkcjonowaniu. Zastosowanie odpowiednich rozwiązań
technicznych i materiałowych adekwatnych do zagrożeń pozwoli zabezpieczyć
instalację przed wybuchem i pożarem. Należy oznakować wszelkie miejsca i strefy
zagrożone wybuchem oraz zachować bezpieczne odległości między obiektami.
Inwestor przedstawił szereg rozwiązań pozwalających zminimalizować
negatywne oddziaływanie biogazowni na wszystkie elementy środowiska.
Do chwili obecnej do Inwestora nie docierały sygnały od lokalnej społeczności,
które
wskazywałyby
na
możliwość
zaistnienia
przedsięwzięcia.
88
konfliktu
przy
realizacji

Raport oddziaływania na środowisko przedsięwzięcia pod nazwą

Transkrypt

Podobne dokumenty

Plik źródłowy - Urząd Gminy Wyryki

Cała prezentacja

Raport Knocowy do Publikacji

Biogazownia Cz. 1 - Klaster Bioenergia dla Regionu

POLSKIE TOWARZYSTWO ELEKTRocIEPŁowl\tl ZAWODOWYCE J\rv)

Biogaz rolniczy – produkcja i wykorzystanie

przemyślany wybór. Co powinien wiedzieć

Biogazownie

recykling organiczny i odzysk energii z segregowanych u źródła

safale k-97

Produkcja energii z odpadów - CBI Pro

pobierz