Dynamika liczby spraw w Trybunale Konstytucyjnym w latach 1998

Dynamika liczby spraw w Trybunale Konstytucyjnym
w latach 1998-2014
Wpływ spraw do Trybunału Konstytucyjnego w latach 1998* – 2014
Sprawy podlegające wstępnemu rozpoznaniu na tle ogólnej liczby spraw
650
598
600
530
550
487
500
480
440
450
400
400
340
349
350
291
300
250
486
455
484
358
259
237
281
260
200
196
275
250
391
304
302
443
366
359
417
394
wpływ spraw
ogółem do
Trybunału
Konstytucyjnego
383
361
321
283
255
sprawy podlegające
rozpoznaniu
wstępnemu
216
150
100
50
0
1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
Wszczęcie postępowania przed Trybunałem następuje na podstawie wniosku, pytania
prawnego albo skargi konstytucyjnej (art. 31 ust. 1 ustawy o TK).
Ogólna liczba spraw wniesionych do Trybunału uwzględnia również wnioski podmiotów
określonych w art. 191 ust. 1 pkt 3-5 Konstytucji oraz skargi konstytucyjne, które zostały
przyjęte do wstępnego rozpoznania
*
Rok 1998 był pierwszy pełnym rokiem stosowania Konstytucji RP z dnia 2 kwietnia 1997 r. Wykres
dotyczący spraw podlegających wstępnemu rozpoznaniu przedstawia dane od 17 października 1997 r., tj.
od dnia wejścia w życie Konstytucji.
Sprawy podlegające wstępnemu rozpoznaniu
405
400
321
309
294
375
358
351
331
320
300
200
200
185
168
181
100
60
28
27
31
69
224
210
195
220
80
45
57
63
49
27
63
38
38
40
36
30
42
7
0
1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
skargi konstytucyjne
wnioski
Rozpoznaniu wstępnemu podlegają wnioski pochodzące od podmiotów mających
ograniczoną kompetencję do inicjowania abstrakcyjnej kontroli norm oraz wszystkie skargi
konstytucyjne (art. 36 i 49 ustawy o TK).
Sprawy niepodlegające wstępnemu rozpoznaniu
1
160
2
1
120
68
121
58
1
80
50
80
1
38
32
49
22
12
14
1
1
24
23
3
20
1
40
59
46
4
22
1
15
38
27
45
1
36
53
42
25
4
1998
4
1999
2
2000
3
2001
3
2002
1
2003
33
33
16
14
0
49
25
30
25
59
1
2
2004
5
3
2005
2006
2007
2008
10
2009
2
2010
1
2011
1
2012
wnioski o stwierdzenie zgodności z Konstytucją celów lub działalności partii politycznych
wnioski o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego
pytania prawne
wnioski Krajowej Rady Sądownictwa mającej ograniczoną legitymację wnioskową
wnioski podmiotów mających nieograniczoną legitymację wnioskową
wnioski Prezydenta w trybie kontroli prewencyjnej
2
2013
2014
Sprawy, które wpłynęły do rozpoznania merytorycznego
250
1
2
1
200
1
58
121
49
68
38
50
150
80
32
22
22
14
12
23
31
44
15
0
24
23
4
1998
4
1999
66
44
15
23
3
2001
30
23
19
38
25
3
2002
1
2003
36
2
2004
53
42
2006
2007
2008
24
8
11
10
16
2
2009
2010
5
3
13
33
25
25
30
2005
16
19
18
14
27
2000
67
45
45
32
34
14
2
100
71
59
69
31
17
1
50
57
44
22
50
17
46
70
1
100
20
49
33
33
1
2011
1
2012
wnioski o stwierdzenie zgodności z Konstytucją celów lub dzialalności partii politycznych
wnioski o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego
pytania prawne
skargi konstytucyjne
wnioski podmiotów mających ograniczoną legitymację wnioskową
wnioski podmiotów mających nieograniczoną legitymację wnioskową
wnioski Prezydenta w trybie kontroli prewencyjnej
59
2
2013
2014
Rozstrzygnięcia Trybunału Konstytucyjnego
Wyroki i postanowienia wydane przez Trybunał Konstytucyjny na etapie rozpoznania
merytorycznego
Wyroki wraz z częściowym umorzeniem postępowania
104
120
93
92
100
79
52
78
73
70
64
80
68
61
71
67
71
59
52
60
33
40
50
34
20
0
6
9
11
15
1998
1999
2000
2001
20
24
2002
2003
18
2004
22
2005
2006
27
2007
34
38
2008
2009
częściowe umorzenia w ramach wyroku
51
33
36
41
2010
2011
2012
2013
2014
wyroki
Postanowienia
1
120
100
80
54
78
47
70
69
55
52
47
60
39
2
1
51
50
2013
2014
41
40
28
33
20
29
15
14
1
6
9
11
15
1998
1999
2000
2001
5
20
24
2002
2003
3
1
2
3
4
6
4
21
32
4
34
18
22
2004
2005
27
34
38
2008
2009
33
36
2010
2011
41
0
2006
2007
2012
postanowienia o rozstrzygnięciu sporu kompetencyjnego
postanowienia o umorzeniu postępowania w całości
postanowienia o częściowym umorzeniu postępowania zapadłe przed wydaniem wyroku
postanowienia o częściowym umorzeniu postępowania wydane w ramach wyroku
Wyroki i postanowienia wydane przez Trybunał Konstytucyjny na etapie rozpoznania
merytorycznego, zapadłe przy zdaniach odrębnych
Zdania odrębne zgłoszone do wyroków
104
93
92
100
79
64
80
52
78
73
70
68
61
67
71
71
59
52
60
33
40
20
0
5
15%
4
8%
1998
1999
8
7
7
9
6
15%
2
3%
11%
10%
11%
7%
3
3%
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
6
8%
2007
wyroki zapadłe przy zdaniach odrębnych
11
18
12
17
22
16
15
12%
23%
18%
29%
33%
22,5%
21%
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
55
55
54
wyroki ogółem
Zdania odrębne zgłoszone do postanowień
80
73
73
80
60
33
40
49
45
29
32
22
47
39
37
21
14
20
0
2
9%
1998
1999
2
6%
2
7%
1
3%
2000
2001
2002
2
5%
2003
2004
2005
2006
9
3
4%
4
5%
2
2,5%
3
6%
16%
4
7%
2
4%
5
11%
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
postanowienia zapadłe przy zdaniach odrębnych
postanowienia ogółem
Zdanie odrębne do orzeczenia może złożyć sędzia, który nie zgadza się z większością
głosujących, przed ogłoszeniem orzeczenia, uzasadniając je w formie pisemnej. Zdanie
odrębne może dotyczyć także samego uzasadnienia (art. 68 ust. 3 ustawy o TK).
Wyroki w zależności od trybu wszczęcia postępowania przez Trybunałem Konstytucyjnym
22
1998
9
11
27
1999
10
2000
29
2001
30
10
9
11
4
20
28
13
31
2005
32
2006
33
2
14
5 1
32
24
3 3
26
24
30
K
22
37
20
2008
6
13
35
2007
31
17
2003
2004
6
17
27
2002
9
SK
7
P
U
5
28
1
31
Kp
31
Pp
2009
25
2010
25
22
15
17
2011
0
20
12
4 2
19
22
40
8
2 3
20
19
29
2014
22
17
27
2013
3
23
17
24
2012
20
4 2
12
60
8
80
100
120
Sygnatury spraw oznaczają
K
Kp
SK
U
P
Pp
wnioski o stwierdzenie zgodności ustaw lub ratyfikowanych umów międzynarodowych
z Konstytucją oraz zgodności ustaw z umowami międzynarodowymi, których ratyfikacja
wymagała uprzedniej zgody wyrażonej w ustawie,
wnioski Prezydenta RP o stwierdzenie zgodności z Konstytucją ustaw przed ich
podpisaniem albo umów międzynarodowych przed ich ratyfikacją,
skargi konstytucyjne,
wnioski o stwierdzenie zgodności przepisów prawa, wydawanych przez centralne
organy państwowe z Konstytucją, ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi lub
ustawami,
pytania prawne sądów w sprawie zgodności aktu normatywnego z Konstytucją,
ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi lub ustawą,
wnioski o stwierdzenie zgodności z Konstytucją celów lub działalności partii
politycznych.
Wyroki w zależności od trybu kontroli
100
80
63
54
60
28
40
19
19
33
32
59
42
45
33
48
30
38
37
38
34
33
37
39
2
20
31
36
31
37
34
38
41
36
34
25
30
30
20
0
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
kontrola abstrakcyjna
2009
2010
2011
2012
2013
2014
65
69
71
2
2
kontrola konkretna
100
80
60
103
89
40
20
0
47
50
5
1
59
60
5
1
68
92
77
70
73
65
57
29
4
2
2
3
1
1
8
3
2
1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
kontrola prewencyjna
kontrola następcza
Wyroki w zależności od składu orzekającego
100
13
5
80
7
8
60
10
5
75
40
30
20
6
48
51
9
78
80
14
10
5
1
6
5
44
7
5
4
41
56
64
10
7
59
52
64
56
56
40
17
0
6
8
7
10
14
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
12
2005
pełny skład
13
4
2006
2007
5 sędziów
12
11
10
10
10
6
2009
2010
2011
2012
2013
2014
6
2008
3 sędziów
Na podstawie art. 25 ustawy o TK, Trybunał wydaje wyroki w pełnym składzie w sprawach:
–
zgodności z Konstytucją celów lub działalności partii politycznych;
–
z wniosku Prezydenta Rzeczypospolitej o stwierdzenie zgodności ustawy z
Konstytucją przed jej podpisaniem lub umowy międzynarodowej z Konstytucją przed
jej ratyfikacją;
–
o szczególnej zawiłości;
–
z inicjatywy prezesa Trybunału lub gdy z wnioskiem o rozpoznanie zwróci się skład
orzekający wyznaczony do rozpoznania danej sprawy albo w sprawach, w których
szczególna zawiłość wiąże się z nakładami finansowymi nie przewidzianymi w ustawie
budżetowej, a w szczególności gdy skład orzekający zamierza odstąpić od poglądu
prawnego wyrażonego w orzeczeniu wydanym w pełnym składzie.
W składzie pięciu sędziów Trybunału w sprawach:
–
zgodności ustaw albo ratyfikowanych umów międzynarodowych z Konstytucją;
–
zgodności ustaw z umowami międzynarodowymi, których ratyfikacja wymagała
uprzedniej zgody wyrażonej w ustawie.
W składzie trzech sędziów Trybunału w sprawach:
–
zgodności innych aktów normatywnych z Konstytucją, ratyfikowanymi umowami
międzynarodowymi i ustawami.
Postanowienia i zarządzenia wydane na etapie rozpoznania wstępnego
Postanowienia ogółem*
663
50
w tym postanowienia
o odmowie nadania dalszego biegu
359
31
Zarządzenia**
98
6
Zarządzenia o przekazaniu
do merytorycznego rozpoznania
44
24
0
50
100
150
200
250
300
skargi konstytucyjne
350
400
450
500
550
600
wnioski
Na etapie wstępnej kontroli wniosków podmiotów posiadających legitymację szczególną
oraz skarg konstytucyjnych Trybunał wydaje postanowienia oraz zarządzenia.
* Ogólna liczba postanowień uwzględnia: postanowienia o odmowie nadania dalszego biegu,
postanowienia o umorzeniu postępowania, postanowienia o zawieszeniu postępowania,
postanowienia o podjęciu zawieszonego postępowania, postanowienia uwzględniające oraz
nieuwzględniające zażalenie na postanowienie o odmowie nadania dalszego biegu,
postanowienia o pozostawieniu bez rozpoznania zażalenia na postanowienie o odmowie
nadania dalszego biegu.
** Zarządzenia wzywające do usunięcia braków formalnych.
Postanowienia sygnalizacyjne
7
6
5
4
7
6
3
5
5
4
2
3
2
1
1
1
2
1
2
1
2
2
1
0
0
1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
Postanowienia sygnalizacyjne wydawane są na podstawie art. 4 ust. 2 ustawy o TK, w celu
przedstawienia właściwym organom stanowiącym prawo uwag o stwierdzonych
uchybieniach i lukach w prawie, których usunięcie jest niezbędne dla zapewnienia spójności
systemu prawnego RP.
Rodzaje rozstrzygnięć zawartych w wyrokach Trybunału Konstytucyjnego w latach 1998-2014
Orzeczenie, że badany przepis:
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
17
-
23
3
22
6
36
12
30
18
33
13
39
27
57
18
61
25
22
17
46
21
32
16
26
9
22
8
21
14
23
16
17
10
10
12
18
25
25
30
22
32
35
10
19
17
8
8
8
11
8


jest zgodny z wzorcem kontroli
jest niezgodny z wzorcem kontroli
nie jest niezgodny z wzorcem(nieadekwatność wzorca kontroli powołanego przez
inicjatora postępowania)
nie narusza (...), a przez to jest zgodny z (...)
jako dotyczący (…) jest zgodny z (…)
-
-
-
1
-
-
-
-
-
-
1
-
-
-
-
-
-
-

jest zgodny z zasadą/prawem (…) wyrażonym w art./wynikającym z art.(…)
1
-
1
-
-
-
-
-
1
-
-
3
2
7
5
3
5

jest niezgodny z zasadą/prawem (…) wyrażonym w art./wynikającym z art.(…)
-
2
3
-
1
1
-
-
-
-
-
2
3
1
5
2
1

nie jest niezgodny z zasadą/prawem (…) wyrażonym w art./wynikającym z art.(…)
2
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
1
1
-






jest niezgodny z art. (…) ustanawiającym
jest niezgodny z (…), a tym samym/a przez to jest niezgodny z art.
nie jest niezgodny z (…), a tym samym/ jest zgodny z art. (…)
jako nie mający (…) zastosowania (…) nie jest niezgodny z (…)
jest niezgodny z (…) i nie jest zgodny z
jest niezgodny z (...) przez to, że/ponieważ/jako/gdyż ze względu/z powodu
 jest zgodny z wzorcem kontroli
 jest zgodny z zasadą/prawem (…) wyrażonym w
art./wynikającym z art.(…)
 jest zgodny z wywodzonym z art. (…) zakazem (…)
w pewnym zakresie
 jest niezgodny z wzorcem kontroli
 jest niezgodny z zasadą/prawem (…) wyrażonym w
art./wynikającym z art.(…)
 nie jest niezgodny z wzorcem kontroli
 jest zgodny z wzorcem kontroli
rozumiany
jako/w
ten  jest zgodny z zasadą/prawem (…) wyrażonym w
art./wynikającym z art.(…)
sposób, że/w taki sposób, że
(…)
 jest niezgodny z wzorcem kontroli
 nie jest niezgodny z wzorcem kontroli
 jest zgodny z wzorcem kontroli
w części (...)
 jest niezgodny z wzorcem kontroli
 nie jest niezgodny z wzorcem kontroli
w części (…) rozumiany w ten sposób, że (…) jest zgodny z wzorcem kontroli
w pewnym zakresie, określonego w części (…) jest zgodny
niewyłączający obowiązku (...) jest zgodny z wzorcem kontroli
jako przepis odsyłający (...) do przepisów (...) jest zgodny z wzorcem kontroli
w odniesieniu do (…) jest zgodny
1
1
12
4
1
2
1
22
6
1
11
3
1
4
7
1
6
5
2
9
1
6
7
1
4
8
1
3
11
3
9
1
10
2
3
17
3
5
14
3
22
5
18
2
16
1
4
17
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
2
6
10
14
10
12
10
15
21
23
32
30
22
21
15
18
25
1
24
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
2
2
1
7
5
5
6
6
5
2
7
4
7
-
7
1
10
1
3
2
6
-
9
1
6
-
8
1
8
1
6
2
6
4
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
1
2
2
-
1
2
1
-
1
2
2
1
-
2
2
-
1
2
2
5
2
-
1
4
-
2
7
2
-
1
1
3
8
3
1
1
1
3
5
2
1
1
-
1
2
1
2
-
1
3
8
2
-
1
2
3
2
-
1
1
2
1
-
4
5
3
-
2
-
1
2
-
2
6
1
1
-
Liczba wyroków1 wydanych w danym roku, w tym:
33
52
52
64
61
70
79
92
104
73
93
78
68
59
67
71
71
2
5
7
4
8
6
13
14
14
9
8
7
11
6
9
16
17
-
-
-
-
2
2
4
1
2
1
-
-
-
-
-
-
1













wyroki, w których zastosowano odroczenie utraty mocy obowiązującej
wyroki, w których sentencji zawarte jest wskazanie co do praktycznych skutków
orzeczenia o niekonstytucyjności przepisu
1
Ogólna liczba wyroków może być mniejsza od sumy wszystkich rozstrzygnięć, ponieważ sentencje wyroków mogą zawierać wiele rozmaitych formuł
rozstrzygnięcia.