Model koncentryczny BCD (Central Business District

Transkrypt

Model koncentryczny BCD (Central Business District
Model koncentryczny BCD (Central Business District) Burgessa – 1924 - Chicago
ETAPY
•
•
•
•
•
Etap I – Centrum gospodarcze, pierwotnie
przemysłowe (CBD) przekształca się w
miasto – strefa przemysłowa toŜsama z
miastem – strefa 1.
Etap II – Pojawienie się strefy 2 o
charakterze mieszkalnym – lepsze warunki
Ŝycia – izolacja od uciąŜliwości przemysłu.
Przejściowo gospodarstwa rolne i
rezydencje.
Etap III – Wraz z rozwojem przemysłu
zajmowanie strefy 2 przez ludność
robotniczą (brak komunikacji, wzrost liczby
pracujących). Klasa średnia tworzy 3 strefę.
Etap IV – Pojawienie się strefy 4. Klasa
wyŜsza (rezydencje) oraz rolnictwo.
Etap V – Pojawienie się strefy 5 rolniczej
zaopatrującej miasto.
TENDENCJE
•
•
Dośrodkowa
Odśrodkowa
Opracował: Andrzej Sztando
tel. +48 603163839
e-mail: [email protected]
Web: www.Sztando.com
Model sektorowy (klinowy) H. Hoyta - teoria
KRYTYKA MODELU BCD Burgessa:
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
brak uwzględnienia wpływu głównych dróg,
przemysł ma tendencje do rozwoju na
peryferiach miasta, wzdłuŜ głównych linii
kolejowych, rzek itp.,
dzielnice mieszkaniowe siły roboczej często
nie sąsiadują ze strefą BCD,
luksusowe dzielnice mieszkaniowe często
sąsiadują ze strefą BCD.
EFEKT: Model Hoyta
rozwój miast w formie sektorów,
sektory koncentrują pewne funkcje (rodzaje
dzielnic, przykłady),
ich granice przebiegają w układzie
promienistym,
sektory rozwijają się odśrodkowo,
wewnątrz sektorów stale następują zmiany
intensywności zagospodarowania,
przestrzenny kształt gwiazdy
Opracował: Andrzej Sztando
tel. +48 603163839
1 – centrum, 2-5 – strefy grupujące
poszczególne funkcje i rodzaje dzielnic
e-mail: [email protected]
Web: www.Sztando.com
Model sektorowy (klinowy) H. Hoyta - przykład
• A – Centrum gospodarcze
(CBD),
• B1 – Handel hurtowy i
przemysł lekki,
• B2 – zabudowa mieszkaniowa
niskiej klasy,
• C – zabudowa mieszkaniowa
klasy wyŜszej,
• D – strefa komunikacyjna
(główna droga, linia kolejowa
itp.),
• E – przedmieścia (rolnictwo,
rezydencje).
Opracował: Andrzej Sztando
tel. +48 603163839
e-mail: [email protected]
Web: www.Sztando.com
Koncepcje kształtowania miast
•
Miasto liniowe: Arturo Soria (1882 r.)
–
–
–
–
–
•
Miasto przemysłowe: T. Garnier (1917 r.)
–
–
–
–
–
–
•
idea – miasto podporządkowane przebiegom prostych szlaków komunikacyjnych (dominacja
kolei),
cechy - miasta miały tworzyć krawędzie trójkątów i tworzyć sieć triangulacyjną,
cel – ograniczenie czasu i kosztów komunikacji,
wady – prymitywizm, brak zróŜnicowania funkcjonalnego i plastycznego,
idea w praktyce nie zrealizowana.
idea – miasto wyodrębnionych terenów o róŜnych funkcjach,
cel – poprawa jakości Ŝycia mieszkańców,
cechy – koncentracja i rozdzielenie funkcji, przemysł z dala od terenów mieszkalnych.
Usługi, handel, administracja w pobliŜu terenów mieszkalnych,
zalety – koncentracja funkcji,
wady – trudności komunikacyjne,
idea często realizowana w praktyce do dnia dzisiejszego.
Miasto współczesne: Le Corbusier (1922 r.)
–
–
idea – wstęp do miasta-ogrodu
cechy – centrum usługowo-mieszkalne, otaczające je strefy zieleni, dalej tereny
przemysłowe i tereny mieszkalne
Opracował: Andrzej Sztando
tel. +48 603163839
e-mail: [email protected]
Web: www.Sztando.com
Miasto-ogród: Ebenezer Howard (1898 r.) – załoŜenia i cechy
– idea - połączenie w jeden organizm miasta i wsi,
– kształt – koło podzielone 3 głównymi szlakami komunikacyjnymi na 6
równych wycinków i otoczone linią kolejową,
– centrum – kompleks parkowy oraz budynki uŜyteczności publicznej,
– struktura – kolejne pierścienie zabudowy handlowej, mieszkalnej,
usługowej, przemysłowej aŜ do rolniczego pierścienia zewnętrznego
– miasta duŜe - wiele zespołów pierścieni,
– zalety – ekologia, korzystne warunki zamieszkania, dobra komunikacja
wewnętrzna,
– wady: duŜe zapotrzebowanie przestrzenne, zastosowanie tylko w
miastach (dzielnicach budowanych jako nowe), nie uwzględnienie
ekonomicznych uwarunkowań lokalizacji funkcji, monotonia zabudowy,
b. wysoki koszt realizacji,
– idea wg ww. schematu zrealizowana w niewielkim zakresie (dwa miasta
w Wielkiej Brytanii, kilka w innych krajach),
– wywarła b. duŜy wpływ na rozwój urbanistyki. W kilku przypadkach,
takŜe w Polsce, rozwinięto ją np. w ten sposób, Ŝe budowano osiedla
włączone w przestrzeń leśną z zachowaniem drzewostanu (np.
Podkowa Leśna).
Opracował: Andrzej Sztando
tel. +48 603163839
e-mail: [email protected]
Web: www.Sztando.com
Miasto-ogród: Ebenezer Howard (1898 r.) – plan
Opracował: Andrzej Sztando
tel. +48 603163839
e-mail: [email protected]
Web: www.Sztando.com
Miasto-ogród: Ebenezer Howard (1898 r.) – wycinek planu
Opracował: Andrzej Sztando
tel. +48 603163839
e-mail: [email protected]
Web: www.Sztando.com
Miasto pasmowe (liniowe) – wariant podstawowy
•
•
•
•
•
•
•
•
idea – wykorzystanie głównego szlaku
(szlaków) komunikacyjnych w rozwoju
miasta,
kształt – pasma równoległych terenów o
róŜnych funkcjach,
centrum – brak wyraźnego centrum,
struktura – pasma zabudowy wzdłuŜ jednej
(kilku) arterii komunikacyjnej (drogowej,
kolejowej, wodnej),
zalety – zapewnienie sprawnej komunikacji,
wydzielenie przestrzenne funkcji,
wady – wysokie koszty infrastrukturalne
(przykład JG), duŜe zapotrzebowanie
przestrzenne, nie uwzględnienie
ekonomicznych uwarunkowań lokalizacji
funkcji, monotonia zabudowy, spadek
bezpieczeństwa (częste przekraczanie
szlaku komunikacyjnego), trudność
zastosowania na obszarach o
zróŜnicowanym ukształtowaniu terenu,
miasto liniowe to takie miasto pasmowe, w
którym wstęga zabudowy jest tak wąska, Ŝe
w kierunku poprzecznym moŜna ograniczyć
się do ruchu pieszego,
idea stosowana w ograniczonym zakresie.
Opracował: Andrzej Sztando
tel. +48 603163839
tereny przemysłowe
tereny mieszkaniowe
tereny centrów miejskich
arterie komunikacyjne
e-mail: [email protected]
Web: www.Sztando.com
Miasto pasmowe – wariant szeregowy
Cechy wyróŜniające wariant:
1.
2.
3.
4.
tereny przemysłowe nakładają się na pasma
komunikacyjne,
centra miejskie nakładają się na pasma
komunikacyjne,
tereny zabudowy mieszkaniowej są rozdzielone
przez strefy przemysłowe i przez pasma
komunikacyjne, lecz nie znajdują się w ich
bezpośrednim sąsiedztwie
poszczególne funkcje mają charakter symetryczny
w przeciwieństwie do asymetrycznego pasmowego
(liniowego)
Opracował: Andrzej Sztando
tel. +48 603163839
e-mail: [email protected]
tereny przemysłowe
tereny mieszkaniowe
tereny centrów miejskich
arterie komunikacyjne
Web: www.Sztando.com
Miasto pasmowe – wariant grzebieniowy
Cechy wyróŜniające wariant:
1.
2.
3.
tereny przemysłowe
rozwój pasmowy następuje równieŜ w kierunku
poprzecznym,
centra miejskie nakładają się na pasma
komunikacyjne,
tereny zabudowy mieszkaniowej są rozdzielone
przez strefy przemysłowe i przez pasma
komunikacyjne, lecz nie znajdują się w ich
bezpośrednim sąsiedztwie.
Opracował: Andrzej Sztando
tel. +48 603163839
tereny mieszkaniowe
tereny centrów miejskich
arterie komunikacyjne
e-mail: [email protected]
Web: www.Sztando.com
Miasto promieniste – wariant gwiaździsty
Cechy wyróŜniające wariant:
1. rozwój pasmowy nie tylko w kierunku
wzdłuŜnym i poprzecznym, ale i w innych,
2. centra miejskie nakładają się na pasma
komunikacyjne,
3. zabudowa rozwija się wzdłuŜ arterii
komunikacyjnych zamiast nowymi
koncentrycznymi pasmami nakładać się
dookoła środka
4. tereny zabudowy mieszkaniowej są
rozdzielone przez strefy przemysłowe i przez
pasma komunikacyjne, lecz nie znajdują się w
ich bezpośrednim sąsiedztwie.
tereny przemysłowe
tereny mieszkaniowe
tereny centrów miejskich
arterie komunikacyjne
Opracował: Andrzej Sztando
tel. +48 603163839
e-mail: [email protected]
Web: www.Sztando.com
Miasto promieniste – wariant satelitarny
tereny przemysłowe
tereny mieszkaniowe
tereny centrów miejskich
arterie komunikacyjne
Opracował: Andrzej Sztando
tel. +48 603163839
Cechy wyróŜniające wariant:
(wariant promienisty +)
1. w chwili osiągnięcia przez miasto określonej
wielkości dalsza ekspansja jednostek
osadniczych kierowana jest do dzielnic
satelitarnych mających dogodne powiązania z
dzielnicą centralną,
2. samodzielność dzielnic satelitarnych jest tym
większa im dalej połoŜone są od centrum,
3. intensywność ruchu w centrum wzrasta
poniewaŜ odbywa się przez nie ruch miedzy
dzielnicami satelitarnymi,
4. komunikacja między dzielnicami satelitarnymi
jest utrudniona.
e-mail: [email protected]
Web: www.Sztando.com
Miasto sieciowe – wariant regularny - teoria
Cechy wyróŜniające wariant:
1. idea równomiernego rozłoŜenia elementów przyciągających ruch, by uniknąć jego koncentracji,
2. prostopadłość ciągów komunikacyjnych,
3. wiele lokalnych centrów,
4. przemysł (nieuciąŜliwy) w strukturze zabudowy mieszkaniowej,
5. sieć arterii pomocniczych podporządkowana przebiegowi arterii głównych.
Opracował: Andrzej Sztando
tel. +48 603163839
e-mail: [email protected]
Web: www.Sztando.com