Model koncentryczny BCD (Central Business District
Transkrypt
Model koncentryczny BCD (Central Business District
Model koncentryczny BCD (Central Business District) Burgessa – 1924 - Chicago ETAPY • • • • • Etap I – Centrum gospodarcze, pierwotnie przemysłowe (CBD) przekształca się w miasto – strefa przemysłowa toŜsama z miastem – strefa 1. Etap II – Pojawienie się strefy 2 o charakterze mieszkalnym – lepsze warunki Ŝycia – izolacja od uciąŜliwości przemysłu. Przejściowo gospodarstwa rolne i rezydencje. Etap III – Wraz z rozwojem przemysłu zajmowanie strefy 2 przez ludność robotniczą (brak komunikacji, wzrost liczby pracujących). Klasa średnia tworzy 3 strefę. Etap IV – Pojawienie się strefy 4. Klasa wyŜsza (rezydencje) oraz rolnictwo. Etap V – Pojawienie się strefy 5 rolniczej zaopatrującej miasto. TENDENCJE • • Dośrodkowa Odśrodkowa Opracował: Andrzej Sztando tel. +48 603163839 e-mail: [email protected] Web: www.Sztando.com Model sektorowy (klinowy) H. Hoyta - teoria KRYTYKA MODELU BCD Burgessa: • • • • • • • • • • brak uwzględnienia wpływu głównych dróg, przemysł ma tendencje do rozwoju na peryferiach miasta, wzdłuŜ głównych linii kolejowych, rzek itp., dzielnice mieszkaniowe siły roboczej często nie sąsiadują ze strefą BCD, luksusowe dzielnice mieszkaniowe często sąsiadują ze strefą BCD. EFEKT: Model Hoyta rozwój miast w formie sektorów, sektory koncentrują pewne funkcje (rodzaje dzielnic, przykłady), ich granice przebiegają w układzie promienistym, sektory rozwijają się odśrodkowo, wewnątrz sektorów stale następują zmiany intensywności zagospodarowania, przestrzenny kształt gwiazdy Opracował: Andrzej Sztando tel. +48 603163839 1 – centrum, 2-5 – strefy grupujące poszczególne funkcje i rodzaje dzielnic e-mail: [email protected] Web: www.Sztando.com Model sektorowy (klinowy) H. Hoyta - przykład • A – Centrum gospodarcze (CBD), • B1 – Handel hurtowy i przemysł lekki, • B2 – zabudowa mieszkaniowa niskiej klasy, • C – zabudowa mieszkaniowa klasy wyŜszej, • D – strefa komunikacyjna (główna droga, linia kolejowa itp.), • E – przedmieścia (rolnictwo, rezydencje). Opracował: Andrzej Sztando tel. +48 603163839 e-mail: [email protected] Web: www.Sztando.com Koncepcje kształtowania miast • Miasto liniowe: Arturo Soria (1882 r.) – – – – – • Miasto przemysłowe: T. Garnier (1917 r.) – – – – – – • idea – miasto podporządkowane przebiegom prostych szlaków komunikacyjnych (dominacja kolei), cechy - miasta miały tworzyć krawędzie trójkątów i tworzyć sieć triangulacyjną, cel – ograniczenie czasu i kosztów komunikacji, wady – prymitywizm, brak zróŜnicowania funkcjonalnego i plastycznego, idea w praktyce nie zrealizowana. idea – miasto wyodrębnionych terenów o róŜnych funkcjach, cel – poprawa jakości Ŝycia mieszkańców, cechy – koncentracja i rozdzielenie funkcji, przemysł z dala od terenów mieszkalnych. Usługi, handel, administracja w pobliŜu terenów mieszkalnych, zalety – koncentracja funkcji, wady – trudności komunikacyjne, idea często realizowana w praktyce do dnia dzisiejszego. Miasto współczesne: Le Corbusier (1922 r.) – – idea – wstęp do miasta-ogrodu cechy – centrum usługowo-mieszkalne, otaczające je strefy zieleni, dalej tereny przemysłowe i tereny mieszkalne Opracował: Andrzej Sztando tel. +48 603163839 e-mail: [email protected] Web: www.Sztando.com Miasto-ogród: Ebenezer Howard (1898 r.) – załoŜenia i cechy – idea - połączenie w jeden organizm miasta i wsi, – kształt – koło podzielone 3 głównymi szlakami komunikacyjnymi na 6 równych wycinków i otoczone linią kolejową, – centrum – kompleks parkowy oraz budynki uŜyteczności publicznej, – struktura – kolejne pierścienie zabudowy handlowej, mieszkalnej, usługowej, przemysłowej aŜ do rolniczego pierścienia zewnętrznego – miasta duŜe - wiele zespołów pierścieni, – zalety – ekologia, korzystne warunki zamieszkania, dobra komunikacja wewnętrzna, – wady: duŜe zapotrzebowanie przestrzenne, zastosowanie tylko w miastach (dzielnicach budowanych jako nowe), nie uwzględnienie ekonomicznych uwarunkowań lokalizacji funkcji, monotonia zabudowy, b. wysoki koszt realizacji, – idea wg ww. schematu zrealizowana w niewielkim zakresie (dwa miasta w Wielkiej Brytanii, kilka w innych krajach), – wywarła b. duŜy wpływ na rozwój urbanistyki. W kilku przypadkach, takŜe w Polsce, rozwinięto ją np. w ten sposób, Ŝe budowano osiedla włączone w przestrzeń leśną z zachowaniem drzewostanu (np. Podkowa Leśna). Opracował: Andrzej Sztando tel. +48 603163839 e-mail: [email protected] Web: www.Sztando.com Miasto-ogród: Ebenezer Howard (1898 r.) – plan Opracował: Andrzej Sztando tel. +48 603163839 e-mail: [email protected] Web: www.Sztando.com Miasto-ogród: Ebenezer Howard (1898 r.) – wycinek planu Opracował: Andrzej Sztando tel. +48 603163839 e-mail: [email protected] Web: www.Sztando.com Miasto pasmowe (liniowe) – wariant podstawowy • • • • • • • • idea – wykorzystanie głównego szlaku (szlaków) komunikacyjnych w rozwoju miasta, kształt – pasma równoległych terenów o róŜnych funkcjach, centrum – brak wyraźnego centrum, struktura – pasma zabudowy wzdłuŜ jednej (kilku) arterii komunikacyjnej (drogowej, kolejowej, wodnej), zalety – zapewnienie sprawnej komunikacji, wydzielenie przestrzenne funkcji, wady – wysokie koszty infrastrukturalne (przykład JG), duŜe zapotrzebowanie przestrzenne, nie uwzględnienie ekonomicznych uwarunkowań lokalizacji funkcji, monotonia zabudowy, spadek bezpieczeństwa (częste przekraczanie szlaku komunikacyjnego), trudność zastosowania na obszarach o zróŜnicowanym ukształtowaniu terenu, miasto liniowe to takie miasto pasmowe, w którym wstęga zabudowy jest tak wąska, Ŝe w kierunku poprzecznym moŜna ograniczyć się do ruchu pieszego, idea stosowana w ograniczonym zakresie. Opracował: Andrzej Sztando tel. +48 603163839 tereny przemysłowe tereny mieszkaniowe tereny centrów miejskich arterie komunikacyjne e-mail: [email protected] Web: www.Sztando.com Miasto pasmowe – wariant szeregowy Cechy wyróŜniające wariant: 1. 2. 3. 4. tereny przemysłowe nakładają się na pasma komunikacyjne, centra miejskie nakładają się na pasma komunikacyjne, tereny zabudowy mieszkaniowej są rozdzielone przez strefy przemysłowe i przez pasma komunikacyjne, lecz nie znajdują się w ich bezpośrednim sąsiedztwie poszczególne funkcje mają charakter symetryczny w przeciwieństwie do asymetrycznego pasmowego (liniowego) Opracował: Andrzej Sztando tel. +48 603163839 e-mail: [email protected] tereny przemysłowe tereny mieszkaniowe tereny centrów miejskich arterie komunikacyjne Web: www.Sztando.com Miasto pasmowe – wariant grzebieniowy Cechy wyróŜniające wariant: 1. 2. 3. tereny przemysłowe rozwój pasmowy następuje równieŜ w kierunku poprzecznym, centra miejskie nakładają się na pasma komunikacyjne, tereny zabudowy mieszkaniowej są rozdzielone przez strefy przemysłowe i przez pasma komunikacyjne, lecz nie znajdują się w ich bezpośrednim sąsiedztwie. Opracował: Andrzej Sztando tel. +48 603163839 tereny mieszkaniowe tereny centrów miejskich arterie komunikacyjne e-mail: [email protected] Web: www.Sztando.com Miasto promieniste – wariant gwiaździsty Cechy wyróŜniające wariant: 1. rozwój pasmowy nie tylko w kierunku wzdłuŜnym i poprzecznym, ale i w innych, 2. centra miejskie nakładają się na pasma komunikacyjne, 3. zabudowa rozwija się wzdłuŜ arterii komunikacyjnych zamiast nowymi koncentrycznymi pasmami nakładać się dookoła środka 4. tereny zabudowy mieszkaniowej są rozdzielone przez strefy przemysłowe i przez pasma komunikacyjne, lecz nie znajdują się w ich bezpośrednim sąsiedztwie. tereny przemysłowe tereny mieszkaniowe tereny centrów miejskich arterie komunikacyjne Opracował: Andrzej Sztando tel. +48 603163839 e-mail: [email protected] Web: www.Sztando.com Miasto promieniste – wariant satelitarny tereny przemysłowe tereny mieszkaniowe tereny centrów miejskich arterie komunikacyjne Opracował: Andrzej Sztando tel. +48 603163839 Cechy wyróŜniające wariant: (wariant promienisty +) 1. w chwili osiągnięcia przez miasto określonej wielkości dalsza ekspansja jednostek osadniczych kierowana jest do dzielnic satelitarnych mających dogodne powiązania z dzielnicą centralną, 2. samodzielność dzielnic satelitarnych jest tym większa im dalej połoŜone są od centrum, 3. intensywność ruchu w centrum wzrasta poniewaŜ odbywa się przez nie ruch miedzy dzielnicami satelitarnymi, 4. komunikacja między dzielnicami satelitarnymi jest utrudniona. e-mail: [email protected] Web: www.Sztando.com Miasto sieciowe – wariant regularny - teoria Cechy wyróŜniające wariant: 1. idea równomiernego rozłoŜenia elementów przyciągających ruch, by uniknąć jego koncentracji, 2. prostopadłość ciągów komunikacyjnych, 3. wiele lokalnych centrów, 4. przemysł (nieuciąŜliwy) w strukturze zabudowy mieszkaniowej, 5. sieć arterii pomocniczych podporządkowana przebiegowi arterii głównych. Opracował: Andrzej Sztando tel. +48 603163839 e-mail: [email protected] Web: www.Sztando.com