fizjologia człowieka turystyka i rekreacja studia i

PL A N REALIZA CJ I PRZED M IOT U:
F IZJ OL OG IA CZŁ OW IEK A
T U RYST YKA I REKREA CJA
ST UD IA I-ST O PNIA
NIESTA CJ ONA RNE (ZAO CZ NE)
I RO K, S EMEST R II
Treści kształcenia (zagadnienia do kolokwium oraz egzaminu)
Układ wewnątrzwydzielniczy – wydzielanie i transport hormonów. Budowa i czynność
układu nerwowego. Komórki glejowe, neuron, rodzaje włókien i ich właściwości morfofunkcjonalne, Ośrodkowy układ nerwowy – organizacja OUN jako regulatora czynności
poszczególnych narządów i tkanek oraz łącznika ustroju z otaczającym środowiskiem. Receptory
i ich podział. Synapsy i neuroprzekaźniki. Odruchy i ich podział. Nerwowa organizacja sterowania
ruchami dowolnymi. Autonomiczny układ nerwowy – budowa i czynność. Nawyk ruchowy-fazy
kształtowania. Kora mózgowa – lokalizacja ważniejszych ośrodków. Ból jako zjawisko fizjologiczne.
Podział tkanek mięśniowych – różnice morfologiczne i fizjologiczne. Mechanizm skurczu
mięśniowego. Podział skurczów. Czynniki decydujące o sile mięśniowej. Jednostka motoryczna.
Energetyka skurczu mięśniowego. Źródła energii do pracy mięśniowej i ich wykorzystanie.
Zmęczenie, lokalizacja oraz przyczyny, objawy i rodzaje zmęczenia. Wypoczynek (czynny i bierny)
i sposoby jego aktywacji. Rola krwi w organizmie. Skład, właściwości fizyczne i chemiczne.
Hemoglobina i jej połączenia z O2, CO i CO2. Pojemność tlenowa krwi. Układy buforowe
i parametry równowagi kwasowo-zasadowej. Białka osocza i ich rola w organizmie. Podstawowe
grupy krwi i konflikt serologiczny. Hemostaza. Objętość krwi i jej rozmieszczenie w poszczególnych
obszarach naczyniowych. Obrona ustroju przed patogenami – mechanizmy odporności swoistej
i nieswoistej. Serce i jego budowa. Elektrokardiografia. Podstawowe właściwości fizjologiczne
mięśnia sercowego: pobudliwość, kurczliwość, prawo „wszystko albo nic”. Automatyzm serca. Cykl
pracy serca. Duży i mały obieg krwi, Regulacja ciśnienia tętniczego krwi na drodze nerwowej
i humoralnej. Parametry układu krążenia (SV, Q, HR i BP) w spoczynku i podczas wysiłków. Budowa
i funkcje układu oddechowego. Przestrzeń martwa. Mechanizm oddychania (wdech i wydech).
Rola jamy opłucnej w mechanice oddychania. Wentylacja minutowa płuc. Nerwowa i odruchowa
regulacja oddychania. Istota wymiany gazowej (oddychanie zewnętrzne i wewnętrzne).
Spirometria – objętości i pojemności (TV, IRV, ERV, RV, TLC, VC). Pojęcie anoksji, hiperkapnii
i akapnii. Choroba kesonowa (nurków). Wpływ środowiska zewnętrznego na organizm człowieka.
Wydolność fizyczna i czynniki decydujące o jej poziomie.
PLAN
REALIZACJI
NIESTACJONARNE
PRZEDMIOTU:
FIZJOLOGIA
CZŁOWIEKA
(ZAOCZNE), I ROK, SEMESTR II
TURYSTYKA
I
REKREACJA
STUDIA
I
-STOPNIA,
Strona 1 z 3
Wykłady (I rok, semestr II, 10 wykładów po 2 godz.)
1. Wprowadzenie do przedmiotu. Fizjologia człowieka jako nauka. Układ wewnątrzwydzielniczy –
wydzielanie i transport hormonów. Mechanizmy regulacji wydzielania i działania wybranych
hormonów.
2. Ośrodkowy układ nerwowy – organizacja OUN jako regulatora czynności poszczególnych
narządów i tkanek oraz łącznika ustroju z otaczającym środowiskiem.
3. Mechanizm powstawania i przewodzenia impulsów nerwowych. Receptory i ich podział.
Budowa i zasada działania połączeń synaptycznych. Budowa łuku odruchowego. Odruchy
u człowieka.
4. Budowa mięśni. Mechanizm skurczu mięśniowego. Podział włókien mięśniowych.
5. Energetyka skurczu mięśniowego. Źródła energii do pracy mięśniowej i ich wykorzystanie.
Zmienność składu mięśni pod wpływem aktywności fizycznej. Adaptacja mięśni szkieletowych
do wysiłków fizycznych o charakterze wytrzymałościowym i szybkościowo siłowym.
6. Funkcje krwi. Skład krwi – rola elementów morfotycznych i składników osocza. Liczba
hematokrytowa. Hemoglobina i jej połączenia z O2, CO i CO2. Grupy krwi.
7.
Automatyzm pracy serca. Cykl pracy serca. Rodzaje naczyń krwionośnych. Regulacja czynności
mięśnia sercowego. Ciśnienie krwi i częstość skurczów serca – wielkości należne, zależności,
regulacja. Podstawy elektrokardiografii.
8. Drogi oddechowe. Mechanizm wentylacji płuc. Wymiana gazów oddechowych. Całkowita
pojemność płuc i jej składowe. Wentylacja minutowa płuc. Regulacja oddychania. Rodzaje
hipoksji.
9. Pojęcie wydolności fizycznej. Czynniki determinujące wydolność tlenową i beztlenową
organizmu.
10. Zjawiska towarzyszące wysiłkowi fizycznemu – „martwy punkt” i „drugi oddech”, „szok
grawitacyjny”.
PLAN
REALIZACJI
NIESTACJONARNE
PRZEDMIOTU:
FIZJOLOGIA
CZŁOWIEKA
(ZAOCZNE), I ROK, SEMESTR II
TURYSTYKA
I
REKREACJA
STUDIA
I
-STOPNIA,
Strona 2 z 3
Ćwiczenia (I rok, semestr II, 10 zajęć po 2 godz.)
1. Organizacja zajęć laboratoryjnych (BHP). Obserwacja odruchów rdzeniowych u żaby. Irradiacja
pobudzenia w rdzeniu kręgowym. Zależność czasu reakcji od siły bodźca. Hamowanie
i torowanie odruchów.
2. Badanie niektórych odruchów u człowieka: odruch kolanowy, podeszwowy, rogówkowy,
źreniczny. Fazy kształtowania nawyku ruchowego.
3. Badanie skurczów mięśniowych w warunkach laboratoryjnych. Skurcz pojedynczy i jego fazy,
oraz skurcze tężcowe (zupełny i niezupełny). Podział skurczów ze względu na zmianę długości
i napięcia mięśnia (izotoniczny, izometryczny, auksotoniczny). Podział ze względu na odmienny
kierunek ruchu (skurcz koncentryczny i ekscentryczny).Oznaczanie pracy mięśniowej
zbieraczem pracy Ficka. Zmęczenie izolowanego mięśnia. Zapisywanie krzywej zmęczenia
mięśni ludzkich aparatem Mosso’a.
4. Kolokwium.
5. Obserwacja gotowych rozmazów krwi. Liczenie krwinek czerwonych i białych. Grupy krwi.
Konflikt serologiczny. Zmiany strukturalne płynnej tkanki w różnych stanach organizmu
(w spoczynku i po wysiłkach). Oznaczenia liczby hematokrytowej (Hct) i stężenia hemoglobiny
(Hb) w arterializowanej krwi. Zachowanie się erytrocytów w roztworach o różnym stężeniu
związków osmotycznie czynnych.
6. Metody pomiaru podstawowych parametrów hemodynamicznych układu krążenia – częstości
skurczów serca (HR) i ciśnienia tętniczego (BP) w spoczynku, podczas wysiłków i po ich
zakończeniu.
7. Próba ortostatyczna. Próba Cramptona. Ruffiera i Martinetta (typy reakcji układu krążenia na
standardowy wysiłek).
8. Metody diagnozowania sprawności układu oddechowego (spirometria, próba duszności,
pojemność odruchowa płuc).
9. Ocena reakcji układu krążenia na standardowy wysiłek fizyczny na podstawie tempa restytucji
(HR) – step-test harwardzki. Pomiar wydolności fizycznej testem PWC170 i jego
zmodyfikowanymi wersjami (PWC130, PWC150).
10. Kolokwium.
PLAN
REALIZACJI
NIESTACJONARNE
PRZEDMIOTU:
FIZJOLOGIA
CZŁOWIEKA
(ZAOCZNE), I ROK, SEMESTR II
TURYSTYKA
I
REKREACJA
STUDIA
I
-STOPNIA,
Strona 3 z 3