pso - 0.22Mb - Publiczne Gimnazjum im. Marii Konopnickiej w

Przedmiotowy system
oceniania z języka
polskiego
Justyna Trela
Spis treści
Część I
I. Wprowadzenie.
II. Zasady oceniania.
III. Metody informowania o osiągnięciach ucznia.
IV. Sprawdzanie osiągnięć ucznia – ogólne kryteria ocen.
V. Kryteria wymagań.
VI. Dostosowanie wymagań dla uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych.
Część II
VII. Przedmiotowy System Oceniania w klasie I.
VIII. Przedmiotowy System Oceniania w klasie II.
IX. Przedmiotowy System Oceniania w klasie III.
2
I
WPROWADZENIE
Przedmiotowy System Oceniania z języka polskiego został opracowany na podstawie
Statutu Publicznego Gimnazjum im. M. Konopnickiej w Strykowicach Górnych.
Na wniosek nauczycieli języka polskiego dyrektor szkoły zatwierdził do realizacji
podręczniki i program nauczania języka polskiego opracowany przez wydawnictwo WSiP –
„Świat w słowach i obrazach”. Program nauczania języka polskiego przygotowano z myślą o
kształceniu literackim i kulturowym oraz językowym. Został opracowany do cyklu
podręczników Witolda Bobińskiego „Świat w słowach i obrazach” oraz Zofii Czarnieckiej –
Rodzik „Gramatyka i stylistyka”.
W pracy dydaktycznej wykorzystywane są materiały dydaktyczne, diagnostyczne,
rozkłady i kryteria oceniania opracowane przez wydawnictwo WSiP.
Część pierwsza zawiera treści wspólne dla klasy I, II, III: zasady oceniania, metody
informowania o osiągnięciach ucznia, metody sprawdzania osiągnięć ucznia – ogólne kryteria
oceny, dostosowanie wymagań dla uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych.
Część druga to uzupełniające się przedmiotowe kryteria oceniania dla klasy I, II, III.
II
ZASADY OCENIANIA
l. Każdy uczeń jest oceniany zgodnie z zasadami jawności i sprawiedliwości.
2. Uczeń jest klasyfikowany dwa razy w roku: oceną śródroczną i oceną roczną.
3. Każdy uczeń w ciągu semestru powinien otrzymać minimum 4 oceny.
4. Ocenie podlegają następujące formy aktywności ucznia:
- pisemne – odpowiedź na pytania, rozwiązywanie wskazanych zadań, wykonanie ćwiczeń,
punktowane sprawdziany gramatyczne, redagowanie tekstu użytkowego, dyktanda,
redagowanie formy literackiej – wypracowanie,
- ustne – kilkuzdaniowa wypowiedź, dialog, czytanie tekstów, opowiadanie, recytowanie,
prezentacja,
- aktywność w czasie lekcji i pozalekcyjna, np. prace na rzecz gabinetu języka polskiego,
wykonywanie gazetek, redagowanie artykułów, udział w projekcie edukacyjnym itp.
3
5. Ocenę śródroczną i roczną ustala się na podstawie ocen bieżących z podstawowych
umiejętności: odbioru wypowiedzi i wykorzystania zawartych w nich informacji, analizy i
interpretacji tekstów kultury oraz tworzenia wypowiedzi. Ocena klasyfikacyjna nie jest
średnią arytmetyczną ocen cząstkowych - największą wagę będą miały oceny z prac
klasowych.
6. Nauczyciel zapowiada prace klasowe z tygodniowym wyprzedzeniem poprzez wpis
ołówkiem do dziennika.
7. Prace klasowe są obowiązkowe. Jeśli uczeń z uzasadnionych przyczyn nie był na pracy
klasowej, powinien napisać ją w terminie wyznaczonym przez nauczyciela.
8. Ustala się min. 1 wypracowanie klasowe, 1 sprawdzian z nauki o języku, 1 test
polonistyczny, 1 sprawdzian ortograficzny w półroczu.
9. Prace niesamodzielne otrzymają ocenę niedostateczną.
10. Kartkówki mogą obejmować materiał z 3 ostatnich lekcji i nie muszą być zapowiadane
przez nauczyciela.
11. Uczeń dwa razy w ciągu semestru może zgłosić nieprzygotowanie do lekcji z wyjątkiem
tych, na których pisana jest praca klasowa.
12. Trzykrotny brak pracy domowej (o ile uczeń wcześniej nie zgłosił tego nauczycielowi)
równa się ocenie niedostatecznej.
13. Pracę domową może uczeń oddać w terminie późniejszym, jeśli nie napisał jej z przyczyn
uzasadnionych.
14. Nie ocenia się ucznia do 3 dni po dłuższej (powyżej 7 dni) usprawiedliwionej
nieobecności w szkole oraz ucznia znajdującego się w trudnej sytuacji losowej.
15. Uczeń ma obowiązek prowadzić zeszyt przedmiotowy.
16. Każdy uczeń ma prawo do zaliczenia mu dodatkowych ocen za wykonane prace
nadobowiązkowe.
17. Aktywność ucznia na lekcji jest oceniana plusem (+). Uzyskanie pięciu plusów pozwala
na wpisanie oceny za aktywność do dziennika
18. Wszystkie prace pisemne lub odpowiedzi ustne mogą być oceniane z wykorzystaniem
skali punktowej i przeliczanej na oceny.
19. Wszystkie prace pisemne są archiwizowane przez rok; uczeń lub rodzic / opiekun mają
prawo wglądu do tych prac.
20. Uczeń, który został laureatem Wojewódzkiego lub Rejonowego Konkursu Języka
Polskiego otrzyma z końcem roku ocenę celującą z języka polskiego.
4
21. Tryb ustalania śródrocznej i rocznej oceny klasyfikacyjnej, zasady informowania o
przewidywanej ocenie klasyfikacyjnej, tryb ustalania wyższej niż przewidywana roczna ocena
klasyfikacyjna oraz inne zagadnienia, nieuwzględnione w PSO, realizowane są zgodnie z
zapisami Wewnętrznego Oceniania zawartego w Statucie Szkoły.
III
METODY INFORMOWANIA O OSIĄGNIĘCIACH UCZNIÓW:
1.Wpisy do dziennika klasowego.
- oceny: celujący (6), bardzo dobry (5), dobry (4), dostateczny (3), dopuszczający (2),
niedostateczny (1).
2.Dodatkowe metody – bez wpisu do dziennika:
- recenzje prac (oceny opisowe),
- opisowe oceny ustne,
- plusy za aktywność na lekcji,
- punkty na sprawdzianach.
5
IV
METODY SPRAWDZANIA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA – OGÓLNE ZASADY I
KRYTERIA OCEN.
1. Praca pisemna (praca klasowa i domowa) – różne formy wypowiedzi:
- zgodność z tematem,
- poprawność merytoryczna,
- stopień rozwinięcia tematu,
- kompozycja,
- poprawność i bogactwo języka,
- poprawność interpunkcyjna i ortograficzna,
- estetyka i przejrzystość zapisu.
Prace mogą być oceniane z uwzględnieniem stopnia realizacji wymienionych kryteriów
(recenzja i ocena) lub z zastosowaniem skali punktowej przeliczanej na oceny.
2. Inne prace klasowe:
- test z zadaniami zamkniętymi,
- sprawdzian wiadomości i umiejętności z pytaniami otwartymi,
- sprawdzian z treści lektury,
- sprawdzian z wiedzy o literaturze lub nauki o języku,
- test polonistyczny,
- test diagnostyczny i podsumowujący.
Ogólne kryteria oceny testów punktowanych:
0 – 30% pkt – niedostateczny
31 – 50% pkt – dopuszczający
51 – 74% pkt – dostateczny
75 – 90% pkt – dobry
91 – 100% pkt – bardzo dobry
100% i zadanie dodatkowe – celujący
Krótkie sprawdziany, kartkówki mogą być oceniane z wykorzystaniem innej skali punktowej
ze względu na poziom trudności sprawdzianu. Należy podać je przed sprawdzianem.
6
3. Dyktando
Podstawowa zasada oceniania:
Celujący – praca bez błędów
Bardzo dobry – 1 błąd ortograficzny
Dobry – 2 błędy ortograficzne
Dostateczny – 3 błędy ortograficzne
Dopuszczający – 4 błędy ortograficzne
Niedostateczny – 5 i więcej błędów ortograficznych
Dwa błędy ortograficzne drugorzędne są równe jednemu błędowi podstawowemu. Pięć
błędów interpunkcyjnych jest równoważne jednemu błędowi ortograficznemu.
Błędy podstawowe:
- w zakresie pisowni wyrazów z ó – u, rz – ż (w tym wyjątki od pisowni rz po spółgłoskach),
ch – h;
- w zakresie pisowni nie z różnymi częściami mowy;
- w pisowni wielką i małą literą (z wyjątkiem pisowni przymiotników dzierżawczych);
- w zakresie pisowni cząstki –by z osobowymi formami czasownika.
Błędy drugorzędne:
Pozostałe odstępstwa od reguł ortograficznych, w tym m.in.: w zapisie przedrostków roz-,
bez-, wes-, wz-, ws-; błędy pisowni zakończeń -ji, -ii, -i; błędy w pisowni nosówek ą, ę oraz
połączeń om, on, em, en; dzielenie wyrazów przy przenoszeniu do nowej linii; pisownię
wyrazów przyimkowych, pisownię zakończeń –ski, -cki, -dzki, -stwo, -wstwo; pisownię
przedrostków z-, s-, ś-; pisownię –by z pozostałymi częściami mowy.
Jako błędy ortograficzne drugorzędne traktowane są także błędy w zapisie wyrazów rzadko
stosowanych, o niskiej frekwencji w języku potocznym. Za jeden błąd ortograficzny
przyjmuje się kilkukrotne popełnianie przez ucznia błędu w tym samym wyrazie, a także
powtarzanie tego samego błędu w zapisie wyrazów należących do tej samej rodziny.
Każde dyktando poprzedzone jest przypomnieniem określonych zasad ortograficznych,
przeprowadzeniem ćwiczeń, pracą ze słownikiem ortograficznym. Dyktanda są oceniane
zgodnie z przyjętymi ogólnymi zasadami, szczegółowe kryteria są podawane przed każdym
dyktandem.
Uczniowie ze stwierdzoną dysleksją, jeśli napiszą na ocenę pozytywną oceniani są wg tych
samych kryteriów, ale otrzymują jedną ocenę „wyżej”, jeśli napiszą na jedynkę nie otrzymują
7
oceny niedostatecznej, przepisują tekst dyktanda w domu do zeszytu. Za bezbłędne
przepisanie dyktanda otrzymują ocenę dopuszczającą.
4. Odpowiedź ustna:
- znajomość zagadnienia,
- umiejętność kojarzenia różnych informacji i wyciągania wniosków,
- sposób rozumowania,
- poprawność języka i bogactwo słownika,
- rozumienie i stosowanie terminów.
5. Recytacja:
- znajomość tekstu,
- właściwe tempo mówienia,
- wyraźne mówienie,
- wyraziste mówienie, interpretacja głosowa,
- ogólny wyraz artystyczny.
Ocena zgodnie z realizacją wymienionych kryteriów lub z wykorzystaniem skali punktowej.
6. Praca z tekstem kultury (analiza i interpretacja):
- ocena formułowana na podstawie zakresu kształcenia literackiego i kulturowego
rozpisanego na poziomy wymagań.
7. Samokształcenie:
- wyszukiwanie i porządkowanie informacji w różnych źródłach,
- wykorzystanie technik multimedialnych,
- korzystanie ze słowników,
- korzystanie z zasobów bibliotecznych.
8. Praca w formie projektu:
- zgodność projektu z tematem,
- bogactwo i oryginalność wyrażonej treści,
- oryginalność zastosowanej techniki (technologii),
- estetyka wykonania,
- prezentacja.
8
Ocenie mogą również podlegać obowiązkowe projekty edukacyjne w gimnazjum, jeżeli mają
charakter przedmiotowy.
9. Aktywność na lekcji:
- zaangażowanie, udział w dyskusji,
- ciekawa i rzeczowa prezentacja przygotowanych materiałów,
- zgodność z poleceniem,
- umiejętność pracy indywidualnej i grupowej.
10. Współpraca w grupie w związku z realizacją konkretnych zadań:
- ogólne zaangażowanie w pracę grupy,
- bezpośredni wkład w realizację powierzonego zadania,
- stopień wywiązania się z pełnionej funkcji,
- umiejętność współpracy z innymi,
- rozumienie własnej sytuacji w grupie.
11. Praca dodatkowa:
- osiągnięcia w konkursach szkolnych, rejonowych i wojewódzkich,
- twórczość własna,
- inwencja twórcza, inicjowanie, samodzielność i efektywność w realizacji zadań
dodatkowych.
9
Prace pisemne – propozycja przeliczenia punktów na oceny:
5 p.
5 p. – bardzo dobry; 4 p. – dobry; 3 p. – dostateczny; 2 p. – dopuszczający; 0 – 1 p. –
niedostateczny
6 p.
6 p. – bardzo dobry; 5 p. – dobry; 4 p. – dostateczny; 3 p. – dopuszczający; 0 – 2 p. –
niedostateczny
14 p.
14 p. – (praca bez błędów językowych, ortograficznych i interpunkcyjnych) – celujący;
13 – 14 p. – bardzo dobry; 11 – 12 p. – dobry; 9 – 10 p. – dostateczny; 7 – 8 p. –
dopuszczający; 0 – 6 p. – niedostateczny
16 p.
16 p. – (praca bez błędów językowych, ortograficznych i interpunkcyjnych) – celujący;
15 – 16 p. – bardzo dobry; 13 – 14 p. – dobry; 10 – 12 p. – dostateczny; 8 – 9 p. –
dopuszczający; 0 – 7 p. – niedostateczny
17 p.
17 p. - (praca bez błędów językowych, ortograficznych i interpunkcyjnych) – celujący;
15 – 17 p. – bardzo dobry; 12 – 14 p. – dobry; 9 – 11 p. – dostateczny; 6 – 8 p. –
dopuszczający; 0 – 5 p. – niedostateczny
18 p.
18 p. - (praca bez błędów językowych, ortograficznych i interpunkcyjnych) – celujący;
17 – 18 p. – bardzo dobry; 14 – 16 p. – dobry; 11 – 13 p. – dostateczny; 8 – 10 p. –
dopuszczający; 0 – 7 p. – niedostateczny
19 p.
19 p. - (praca bez błędów językowych, ortograficznych i interpunkcyjnych) – celujący;
17 – 19 p. – bardzo dobry; 14 – 16 p. – dobry; 11 – 13 p. – dostateczny; 9 – 10 p. –
dopuszczający; 0 – 8 p. – niedostateczny
10
V
KRYTERIA WYMAGAŃ
Kryteria wymagań rozpisane na poziomy podstawowy i ponadpodstawowy zawarte są
w przedmiotowych systemach oceniania dla klasy I, II i III. Uwzględniają one zakres
kształcenia literackiego i kulturowego oraz językowego. Z wymaganiami podstawowymi
powinna poradzić sobie zdecydowana większość zespołu klasowego. W zależności od stopnia
sprostania tym wymaganiom uczniowie otrzymują ocenę dopuszczającą lub dostateczną.
Natomiast za opanowanie umiejętności zapisanych jako ponadpodstawowe – ocenę dobrą lub
bardzo dobrą.
Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który nie opanował w stopniu minimalnym wymagań
określonych dla poziomu podstawowego, jego wiedza i umiejętności nie pozwalają na
kontynuowanie nauki na wyższym poziomie, a uczeń nie podejmuje prób sprostania tym
wymaganiom, nawet przy pomocy nauczyciela.
Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który nie opanował w stopniu minimalnym wymagań
określonych dla poziomu podstawowego, jego wiedza i umiejętności pozwalają na
samodzielne lub przy pomocy nauczyciela wykonywanie zadań o niewielkim stopniu
trudności.
Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który posiadł kompetencje określone dla poziomu
wymagań podstawowych, a ponadto jego wiedza i umiejętności są użyteczne w życiu i
niezbędne do kontynuowania nauki na wyższym szczeblu.
Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który posiadł kompetencje określone dla poziomu wymagań
podstawowych,
a
ponadto
opanował
część
wymagań
określonych
dla
poziomu
ponadpodstawowego.
Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który opanował poziom wymagań podstawowych i
ponadpodstawowych.
11
Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który w pełni opanował poziom wymagań podstawowych i
ponadpodstawowych, a jego wiadomości i umiejętności wykraczają poza treść podstawy
programowej.
VI
DOSTOSOWANIE WYMAGAŃ DLA UCZNIÓW O SPECJALNYCH POTRZEBACH
EDUKACYJNYCH
1. Uczniowie posiadający orzeczenie Poradni Psychologiczno – Pedagogicznej
dotyczące kształcenia specjalnego realizują program nauczania danej klasy
dostosowany do potrzeb i możliwości ucznia, ograniczony do treści zawartych w
podstawie programowej kształcenia ogólnego.
2. Uczniowie posiadający orzeczenie Poradni Psychologiczno – Pedagogicznej lub
wskazanie zespołu ds. wsparcia uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych
zalecające dostosowanie wymagań do indywidualnych potrzeb i możliwości ucznia
realizują program nauczania danej klasy dostosowany do potrzeb i możliwości ucznia,
ograniczony do treści zawartych w podstawie programowej kształcenia ogólnego.
3. Wobec uczniów, którzy posiadają orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego,
opinię Poradni Psychologiczno – Pedagogicznej lub wskazanie zespołu ds. wsparcia
uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych zalecające dostosowanie wymagań
do indywidualnych potrzeb i możliwości ucznia, nauczyciele stosują metody i formy
pracy dostosowane do ich możliwości oraz dostosowują wymagania edukacyjne i
zasady oceniania.
4. Dostosowując wymagania edukacyjne do indywidualnych potrzeb i możliwości
uczniów mających trudności w nauce, należy realizować treści zapisane w podstawie
programowej kształcenia ogólnego.
5. Formy możliwych dostosowań, np.
- niewymaganie głośnego czytania przy zaburzonej technice czytania,
- więcej czasu na czytanie tekstów (poleceń, instrukcji), dodatkowe wyjaśnienia,
- pozwalanie na korzystanie z książek mówionych czy obowiązkowe poznawanie
fragmentów tekstów (przy dłuższych lekturach),
- dzielenie materiału na mniejsze partie,
- wydłużenie czasu na odpowiedź,
12
- formułowanie jasnych, prostych, precyzyjnych poleceń, pytania dodatkowe, unikanie
pytań problemowych,
- zapowiadanie odpowiedzi z wyprzedzeniem,
- uwzględnienie zaburzonej grafomotoryki przy ocenie prac pisemnych,
- zróżnicowanie zadań zadawanych do domu, poleceń w czasie lekcji – zmniejszona ilość,
stopień, trudność i obszerność zadań,
- utrwalanie materiału i przygotowywanie do prac klasowych w czasie dodatkowych
konsultacji,
- dostosowywanie kryteriów oceniania prac pisemnych dla uczniów ze specyficznymi
trudnościami w czytaniu i pisaniu (dysgrafia, dysleksja), itp.
6. Dostosowania na sprawdzianach i pracach klasowych, np.
- zróżnicowane zadania,
- obniżona punktacja,
- kryteria oceniania prac pisemnych uwzględniające specyficzne trudności w nauce,
- wydłużenie czasu pracy,
- przygotowanie w miarę możliwości sprawdzianów i kartkówek w formie testów,
- sprawdziany ortograficzne w formie zadań do uzupełniania, ortogramy podane
wcześniej,
- korzystanie z pomocy dydaktycznych – słowniki, podręczniki, itp.
7. O wyborze metod dostosowania decyduje nauczyciel ze względu na zalecenia zawarte
w opiniach i orzeczeniach oraz badane kompetencje polonistyczne.
13