05. Zatrudnianie osób niepełnosprawnych - P. Rydzewski
Transkrypt
05. Zatrudnianie osób niepełnosprawnych - P. Rydzewski
Zatrudnianie osób niepełnosprawnych w opiniach przedstawicieli zakładów pracy dr Paweł Rydzewski Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Administracji w Lublinie 1 Cele badania • Określenie cech jakimi charakteryzują się zakłady pracy zatrudniające a jakimi – niezatrudniające niepełnosprawnych. • Diagnoza sytuacji niepełnosprawnych zatrudnionych w zakładach pracy i przebiegu typowej kariery zawodowej niepełnosprawnych pracowników. • Identyfikacja czynników powodujących niepełnosprawnych w zakładach pracy. • Poznanie planów w zakładach pracy. zatrudnienia osób niezatrudnianie osób niepełnosprawnych 2 Metoda badania • Badania przeprowadzono metodą kwestionariuszową, techniką badawczą był indywidualny wywiad bezpośredni, przebiegający z wykorzystaniem standaryzowanego kwestionariusza wywiadu. • W badaniach zastosowano celowy dobór próby. Próba badawcza składa się z 200 przedstawicieli zakładów pracy, z którymi przeprowadzono wywiady na terenie Lublina (100 osób), Puław (50 osób) i Włodawy (50 osób). 3 Metoda badania c.d. • Ankieterzy zostali zobowiązani do przeprowadzenia wywiadów w różnych typach zakładów. Ich działania w tym zakresie były poddane stałemu monitoringowi. W efekcie uzyskano znaczne zróżnicowanie badanych podmiotów • Właściwe badania terenowe zostały przeprowadzone w marcu kwietniu 2010 roku, przez grupę 19 ankieterów, studentów socjologii WSPA w Lublinie. Badania terenowe zostały poprzedzone szkoleniem ankieterów, z których każdy otrzymał dodatkowo instrukcję dla ankieterów w formie pisemnej. 4 Charakterystyka próby Badania przeprowadzone w następujących typach zakładów: – Edukacyjnych lub oświatowych – 25,5% – Usługowych – 20,5% – Handlowych – 19,55 – Administracyjnych lub biurowych – 14,5% – Placówkach służby zdrowia – 7% – Produkcyjnych – 6% – Instytucjach związanych z kulturą – 2% – Innych typach zakładów – 5% 5 Charakterystyka próby c.d. Średni czas funkcjonowania objętych badaniem zakładów pracy na rynku wynosi 24 lata, średnia wielkość zatrudnienia – 97 osób Respondentami – przedstawicielami zakładów byli najczęściej pracownicy działu kadr (łącznie 38%) oraz dyrektorzy, wicedyrektorzy lub prezesi (25,5%), rzadziej – kierownicy zakładu lub działu (17%). Stosunkowo rzadko respondentami byli też: właściciele lub współwłaściciele zakładów (5,5%), pracownicy księgowości (4,5%) oraz inni pracownicy biurowi (9,5%). Średni staż pracy respondentów w zakładzie wynosił 12 lat, zaś średni staż pracy na obecnym stanowisku – 8 lat 6 Wyniki badań • Osoby niepełnosprawne zatrudniane są w ok. 1/3 badanych zakładów pracy. • Najczęściej były to placówki służby zdrowia, a następnie (według częstości): zakłady administracyjne, edukacyjne, produkcyjne i usługowe. Najrzadziej niepełnosprawnych zatrudniania się w zakładach handlowych. • Niepełnosprawnych zatrudniają częściej zakłady o dłuższym stażu oraz zakłady zatrudniające więcej pracowników. 7 Wyniki badań c.d. • Ponad połowa niepełnosprawnych jest zatrudniona w charakterze pracowników biurowych. W dalszej kolejności – jako specjaliści (lekarze, prawnicy, itp.) i robotnicy. Rzadziej – jako portierzy lub dozorcy, nauczyciele, sprzedawcy lub kasjerzy, pielęgniarki. • W ponad połowie zakładów pracy, nikt spośród zatrudnionych niepełnosprawnych pracowników w ostatnich latach nie awansował. W ok. 1/4 zakładów awansowali tylko niektórzy niepełnosprawni pracownicy. W porównaniu z częstością awansów pracowników w pełni sprawnych, ich niepełnosprawni koledzy awansowali rzadziej. 8 Wyniki badań c.d. • W blisko połowie zakładów pracy, niepełnosprawni pracownicy nie są kierowani na szkolenia. • Tylko w ok. 1/4 zakładów w ciągu ostatnich lat skierowano na szkolenia – ale tylko jednego niepełnosprawnego pracownika. Więcej niż dwóch niepełnosprawnych pracowników skierowano na szkolenia zaledwie w co dziesiątym zakładzie. • Impreza integracyjna, w której wzięli udział niepełnosprawni pracownicy została zorganizowana w ponad połowie zakładów, jednak w ponad 1/3 zakładów – taka impreza nie została zorganizowana. 9 Wyniki badań c.d. • Typowa kariera zawodowa osoby niepełnosprawnej posiada następujące cechy: umowa zawierana jest na czas nieokreślony lub określony, praca podejmowana jest w charakterze pracownika biurowego, który ma niewielkie szanse awansu, nawet gdy jego w pełni sprawni koledzy awansują. Niewielkie są też szanse rozwoju zawodowego poprzez udział w szkoleniach. • W opinii przedstawicieli zakładów pracy do dyskryminacji niepełnosprawnych pracowników przez ich w pełni sprawnych kolegów właściwie nie dochodziło, jeżeli nie liczyć sporadycznych, odosobnionych przypadków. 10 Wyniki badań c.d. Najważniejszymi przyczynami, dla których w zakładach pracy nie zatrudnia się osób niepełnosprawnych są (w zbliżonych proporcjach): – konieczność przystosowania budynku lub miejsca pracy – konieczność zatrudnienia lekarza lub pielęgniarki – absencje niepełnosprawnych pracowników spowodowane chorobami oraz – konieczność zapewnienia opieki drugiej osoby Plany zatrudnienia niepełnosprawnych pracowników w zakładach nastrajają bardzo pesymistycznie: niezależnie od tego, czy dany zakład zatrudnia obecnie osoby niepełnosprawne, czy też nie – zatrudnienie ich w najbliższych latach planowane jest jedynie w 2,5% zakładów. 11 Wyniki badań c.d. Przyczyny braku planów zatrudnienia osób niepełnosprawnych podawane najczęściej przez przedstawicieli zakładów pracy to: – konieczność przystosowania budynku i/lub miejsca pracy, – brak wolnych etatów lub stanowisk, – absencje niepełnosprawnych pracowników z powodu chorób 12 Dziękuję za uwagę 13