przejdź do uwag - Instytut Praw Pacjenta i Edukacji Zdrowotnej

Warszawa, dn. 14.07.2015 r.
Szanowny Pan
Piotr Warczyński
Podsekretarz Stanu
Ministerstwo Zdrowia
Szanowny Panie Ministrze,
W związku z prowadzonymi przez Ministerstwo Zdrowia konsultacjami publicznymi
projektu rozporządzenia Ministra Zdrowia zmieniającego rozporządzenie w sprawie
rodzajów i zakresu dokumentacji medycznej oraz sposobu jej przetwarzania uprzejmie
przekazuję uwagi Instytutu Praw Pacjenta i Edukacji Zdrowotnej odnośnie niniejszego
projektu. Poniższe rekomendacje zostały wypracowane dzięki realizacji projektu „Monitoring
prac legislacyjnych i konsultacji społecznych w ochronie zdrowia” w ramach programu
Obywatele dla Demokracji, finansowanego z Funduszy EOG.
Uwagi do Projektu Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dn. 29 czerwca 2015 roku
zmieniającego rozporządzenie w sprawie rodzajów i zakresu dokumentacji medycznej
oraz sposobu jej przetwarzania
UWAGI OGÓLNE:
1. Bez wątpienia, najważniejszym elementem zaproponowanego projektu rozporządzenia jest
wprowadzenie okołooperacyjnej karty kontroli, której celem jest zmniejszenie ryzyka
pomyłki podczas wykonywanych zabiegów operacyjnych w jednostkach szpitalnych.
Co więcej, wprowadzenie okołooperacyjnej karty kontroli było już od wielu lat postulowane
przez WHO.
Instytut Praw Pacjenta i Edukacji Zdrowotnej
02-002 Warszawa, ul. Nowogrodzka 62A l. 315, tel. 48 22 474 15 22, fax 48 22 474 15 23,
e-mail: [email protected]; www.prawapacjenta.eu
2. Z wyjątkiem gromadzonej dokumentacji medycznej przebiegu leczenia pacjenta, nie jest
jednak jasną pozycja okołooperacyjnej karty kontroli w szeregu mniej lub bardziej
doprecyzowanych odrębnymi przepisami (przede wszystkim wewnętrznymi przepisami
jednostek szpitalnych) dokumentów: księgi bloku operacyjnego (§33 Rozporządzenia
Ministra
Zdrowia
z
dnia
21
grudnia
2010
r.
w
sprawie
rodzajów
i zakresu dokumentacji medycznej w zakładach opieki zdrowotnej oraz sposobu jej
przetwarzania, Dz.U. Nr 252, poz. 1697 z późn. zm.) oraz protokołu operacyjnego (§15, p. 1,
pp. 12 ww. rozporządzenia), który również nie posiada wzoru ogólnego. W wielu blokach
operacyjnych Protokół pielęgniarki operacyjnej/instrumentariuszki nazwany jest protokołem
operacyjnym. Z drugiej strony, rozporządzenie nie nakłada obowiązku prowadzenia protokołu
pielęgniarki operacyjnej w bloku operacyjnym. Istnieje więc prawdopodobieństwo,
że wprowadzana niniejszym rozporządzeniem okołooperacyjna karta kontroli zostanie
potraktowana jako część protokołu operacyjnego, bez wyraźnych funkcji kontrolnych wobec
braku wzorów ogólnych wspomnianych dokumentów.
UWAGI SZCZEGÓŁOWE:
1. §20b w projektowanego rozporządzenia jest wadliwie określana jako "okołoperacyjna"
karta kontrolna (błąd literowy).
2. §1, p. 3. pp.a) – wprowadzenie okołooperacyjnej karty kontrolnej wymagałoby określenia
definicji i zakresu zawartych w rozporządzeniu „niezbędnych czynności okołooperacyjnych”.
Ten brak znajduje swoje odzwierciedlenie w następnych zapisach projektu rozporządzenia
np.: §20b, p. 3. – W części dotyczącej czynności wykonywanych przez wykonaniem nacięcia
brak jest informacji o znieczuleniu (ogólne lub miejscowe) pacjenta i informacji
potwierdzającej działania tego znieczulenia. Zakładamy, iż czynności takie jak: podanie
pacjentowi znieczulenia i sprawdzenie stanu pacjenta po podaniu znieczulenia, wchodzą w
zakres „niezbędnych czynności przedoperacyjnych”.
3. Z uzasadnienia projektu wynika, że zaniechano wprowadzenia zestandaryzowanego wzoru
karty z uwagi na odrębności charakteryzujące różne rodzaje operacji w ramach
poszczególnych dziedzin medycyny. Jednak z projektowanych przepisów wynika, że chodzi
o dane nie dotyczące szczegółów medycznych realizowanego zabiegu operacyjnego (poza
jego nazwą), lecz takie, które są tożsame dla każdej operacji, jak np. dane dotyczące osoby
Instytut Praw Pacjenta i Edukacji Zdrowotnej
02-002 Warszawa, ul. Nowogrodzka 62A l. 315, tel. 48 22 474 15 22, fax 48 22 474 15 23,
e-mail: [email protected]; www.prawapacjenta.eu
pacjenta, daty zabiegu, znieczulenia, członków zespołu operacyjnego monitorowania
czynności życiowych w trakcie operacji, potwierdzenia jej wykonania etc. Z samej
konstrukcji danych zawartych w karcie wymienionych w projektowanym § 20b ust. 1 pkt 1-3
wynika, że dzielą się one na (1) dane dotyczące czynności wykonywanych przed
znieczuleniem pacjenta, przed wykonaniem nacięcia oraz przed opuszczeniem bloku
operacyjnego. Pominięte są zatem czynności wykonywane w trakcie samej operacji - po
wykonaniu nacięcia a przed opatrzeniem rany operacyjnej. Zatem stanowisko, że nie można
zestandaryzować karty poprzez normatywne określenie jej wzoru, z powodu odrębności
poszczególnych rodzajów operacji, nie znajduje uzasadnienia w treści przepisów
określających dane podlegające wpisaniu do karty, bowiem nie dotyczą one samego zabiegu
lecz czynności go poprzedzających i mających miejsce po jego zakończeniu. Nic nie stoi na
przeszkodzie dla wprowadzenia wzoru karty, a w każdym razie nie uzasadniają tego
przyczyny wskazane w uzasadnieniu projektu. Wprowadzenie takiego wzoru ułatwiłoby
prowadzenie takich kart w i ujednolicało praktykę ich stosowania. zaniechanie wprowadzenia
wzoru karty spowoduje, że każdy podmiot leczniczy obowiązany do stosowania
projektowanych przepisów będzie we własnym zakresie interpretował, jakie dane powinny
być zawarte w karcie, co obniży jej walor informacyjny dla pacjenta. Sądząc z zakresu
danych wskazanych w projektowanym § 20b ust. 2 -4, które dotyczą każdego rodzaju operacji
- to rozporządzenie powinno wprowadzać wzór karty.
4. Biorąc pod uwagę w/w uwagi niezrozumiałe jest też dlaczego projektowane rozporządzenie
posługuje się pojęciem "w szczególności" w § 20 b ust. 2 in princ., ust. 3 in princ. i ust. 4 in
princ., które to sformułowanie - oznaczające "na przykład" - sugeruje, że są jeszcze jakieś
inne dane, które powinny być zawarte w karcie, a z drugiej strony, że nie wszystkie dane
wymienione w wyliczeniach zawartych w cyt. przepisach podlegają obowiązkowemu
wpisaniu do karty przy każdym zabiegu operacyjnym. W tym zakresie prawodawca powinien
być stanowczy i jeśli określa standard zakresu takich danych, to standard ten ma charakter
wyczerpujący, w tym sensie, że inne dane niż wymienione w rozporządzeniu nie powinny być
wprowadzane do kart kontrolnych, zaś wyliczenia powinny mieć charakter enumeratywny.
Powyższy zabieg legislacyjny wprowadza stan niepewności, bowiem podmioty obowiązane
do prowadzenia kart nie będą wiedziały, czy z jednej strony wpisanie wszystkich danych
wymienionych w cyt. przepisach ma charakter obligatoryjny, zaś z drugiej, czy są jeszcze
Instytut Praw Pacjenta i Edukacji Zdrowotnej
02-002 Warszawa, ul. Nowogrodzka 62A l. 315, tel. 48 22 474 15 22, fax 48 22 474 15 23,
e-mail: [email protected]; www.prawapacjenta.eu
jakieś inne dane, nie wymienione w cyt. wyliczeniach, które powinny być wpisywane do
karty kontrolnej.
Ks. dr Arkadiusz Nowak
Prezes Instytutu
Instytut Praw Pacjenta i Edukacji Zdrowotnej
02-002 Warszawa, ul. Nowogrodzka 62A l. 315, tel. 48 22 474 15 22, fax 48 22 474 15 23,
e-mail: [email protected]; www.prawapacjenta.eu