Uczymy się przez całe życie

„Aby czegokolwiek nauczyć się efektywnie
Musisz to widzieć, słyszeć i czuć”
Tony Stockwell
Uczymy się przez całe życie
Wieloletnia współpraca ze szkołami zagranicznymi, a co za tym idzie - nacisk na
naukę języków obcych , już od najmłodszych klas, jest czymś, co wyróżnia naszą szkołę i
czyni ją atrakcyjną. Do programu Sokrates Comenius zostaliśmy przyjęci po raz pierwszy w
1998r. Byliśmy wtedy jedną z pierwszych szkół w Polsce, która wzięła udział w tym
przedsięwzięciu. Pierwszy projekt realizowany był pod hasłem: „Miasta – sanktuaria”,
kolejny nosił tytuł: „Pokój: postacie, wizerunki, wydarzenia”.
Projekt: „Jestem autorem swojej przyszłości” realizowany od sierpnia 2009r. w
ramach programu Comenius - „Uczenie się przez całe życie” jest już trzecim naszym
przedsięwzięciem. Tym razem do współpracy zaprosiliśmy zaprzyjaźnioną już szkołę
niemiecką z Müncheberga, szkołę włoską z Loreto oraz szkołę turecką z Agri. We
wszystkich szkołach partnerskich powołani zostali koordynatorzy, który z zespołem
nauczycieli i uczniów realizują poszczególne zadania, są odpowiedzialni za komunikację
między szkołami, przekazywanie informacji, ewaluację i rozpowszechnianie produktów
projektu. Współpracujące ze sobą szkoły zobowiązały się do organizacji wizyt i zapewnienia
gościom odpowiednich warunków podczas pobytu.
Zgodnie z założeniami programu Comenius projekt koncentruje się wokół
umiejętności sterowania własnym rozwojem, a w szczególności procesem uczenia się.
Punktem wyjścia była dla nas teoria H. Gardnera, zgodnie z którą człowiek odbiera świat
wykorzystując zmysł: wzroku, słuchu, dotyku, smaku i węchu. Rola wzroku, słuchu i dotyku
jest przy tym dominująca. Zwykle jeden ze zmysłów jest lepiej rozwinięty od innych i
człowiek, ucząc się, właśnie ten zmysł podświadomie preferuje.
W zależności od tego występują odmienne style uczenia się: wzrokowy, słuchowy i
kinestetyczno-ruchowy. Wyszliśmy z założenia, że poznanie preferowanych stylów nauki
wśród uczniów pozwoli nam na dobór i zastosowanie odpowiednich metod, a samym
uczniom ułatwi drogę w zdobywaniu wiedzy i umiejętności.
Opracowanie ankiety mającej na celu rozpoznanie dominującej inteligencji uczniów
stanowiło jedno z zadań podczas wizyty w naszej szkole nauczycieli i uczniów ze szkół
partnerskich. Goście brali też udział w zajęciach przygotowanych przez polskich nauczycieli
prezentujących metody polisensoryczne. Scenariusze wybranych zajęć prezentujemy poniżej.
Atrakcją i miłą niespodzianką dla naszych partnerów była wycieczka do Krakowa – miasta,
które urzeka wszystkich swoją architekturą i niepowtarzalną atmosferą. Jednym z punktów
wycieczki były też zajęcia prowadzone w ramach Wystawy Interaktywnej, podczas których
uczniowie zdobywają wiedzę poprzez doświadczenia..
Kolejne działania skierowane były na wypracowanie pomocy dydaktycznych
dostosowanych do preferowanych stylów uczenia się oraz opracowanie przez nauczycieli
produktu końcowego – poradnika: „Jak szybko i skutecznie uczyć się”. Przedstawiono w nim
krótką charakterystykę wzrokowców, słuchowców i kinestetyków, zaprezentowano metody i
techniki, dzięki którym szybciej i łatwiej można przyswoić nowe informacje, opanować
umiejętności. Z kolei zadaniem dzieci było prowadzenie dzienników postępów w nauce, w
których opisywały stosowane przez siebie metody oraz oceniały ich skuteczność. Wszystkie
te materiały zostały zaprezentowane w kwietniu podczas ostatniej wizyty partnerskiej we
włoskiej szkole, w Loreto. Spotkanie to było okazją do wymiany doświadczeń związanych z
realizacją projektu, analizy poradników i efektów pracy uczniów. Wszyscy uczestnicy mogli
obejrzeć zarejestrowane na płycie DVD lekcje prowadzone metodami charakterystycznymi
dla wielorakich inteligencji.
Na podstawie powyższych działań w czerwcu zostanie przeprowadzona ankieta ewaluacyjna.
W drugim roku współpraca w ramach projektu skupi się wokół zaangażowania
uczniów i przejęcia przez nich odpowiedzialności za swoją przyszłość. Planowane są
spotkania i rozmowy uczniów z przedstawicielami różnych zawodów celem pozyskania
informacji na temat ich pracy i drogi, jaką musieli pokonać, aby osiągnąć sukces zawodowy.
Podejmowane działania będą też okazją do prezentacji przez uczniów swoich umiejętności i
talentów.
Jak widać, przystąpienie do projektu wiąże się z ogromem formalności dotyczących
prowadzenia dokumentacji, dodatkową pracą dla uczniów i nauczycieli, przygotowaniem i
zorganizowaniem spotkań. To wreszcie prywatny czas całkowicie poświęcony dla gości
podczas wizyt partnerskich.
Ktoś mógłby w tym miejscu zadać pytanie: „Czy zatem warto?”
Korzyści wynikające z realizacji projektu są niewspółmierne do podejmowanych
zadań. Dla nas nauczycieli jest to niepowtarzalna okazja do porównania, często różnych,
systemów edukacyjnych. Z niepokojem i jednocześnie wielkim podziwem słuchaliśmy
tureckich nauczycieli, którzy opowiadali o trudnościach w nauczaniu. Klasy liczące często
ponad czterdziestu uczniów skupiają dzieci odmiennych wyznań, narodowości, w różnym
wieku. Nauka języka angielskiego wiąże się tam z prowadzeniem lekcji w dwóch językach:
tureckim i kurdyjskim. Niezwykłym optymizmem napawa przy tym ich postawa – ogromne
zaangażowanie, chęć przygotowania cennych pomocy i materiałów, podzielenia się swoimi
doświadczeniami.
Dla wszystkich uczestników prace nad projektem są jedyną w swoim rodzaju lekcją
języka angielskiego. Konieczność porozumiewania się we wspólnym języku, fakt
zamieszkania dzieci na czas wizyty u rodzin uczniów z goszczącej szkoły budzi naturalną
potrzebę komunikacji , łamie wszelkie bariery językowe.
Kolejny aspekt podjęcia współpracy to poznanie odmiennych kultur, obyczajów,
możność zobaczenia ciekawych miejsc. Niezapomnianych przeżyć podczas ostatniej wizyty
we Włoszech dostarczyła nam wycieczka do Rzymu, gdzie zwiedziliśmy Bazylikę Św. Piotra,
Coloseum, Forum Romanum, Panteon, Pałac Michała Anioła, Kapitol, zobaczyliśmy
Fontannę di Trevi i Schody Hiszpańskie. Ogromne wrażenie zrobiły na nas groty Frasassi. W
samym Loreto zwiedziliśmy Sanktuarium Świętego Domku, odwiedziliśmy polski cmentarz
wojskowy. Ważnym punktem naszej wizyty było też spotkanie w Ratuszu Miejskim z
przedstawicielami władz lokalnych, podczas którego podkreślono, ważny dla nas, fakt
wieloletniej współpracy Częstochowy i Loreto jako miast bliźniaczych.
Na koniec coś, czego nie da się w żaden sposób zmierzyć – wspaniała atmosfera,
nowe znajomości, które niejednokrotnie przeradzają się w przyjaźń.
I słowa, wielokrotnie podkreślane przez naszych partnerów, o ogromnej życzliwości i
otwartości polskich nauczycieli, zaangażowaniu i współpracy osób, które bezpośrednio nie są
związane z projektem.
Przed nami jeszcze dwie wizyty partnerskie, w Turcji i w Niemczech, które z
pewnością będą równie udane. Liczymy też na to, że współpraca między naszymi szkołami
nie zakończy się wraz z realizacją projektu.
Edyta Ciesielska
Agnieszka Dawczyk
Magdalena Kubicka
Szkoła Podstawowa nr 13
im. Kornela Makuszyńskiego