Prognoza cen rynkowych produktów rolno

Prognoza cen rynkowych
produktów rolno-żywnościowych
Rynek zbóż
Na początku kwietnia br., ograniczona podaż zbóż
do skupu (szczególnie pszenicy), przy wzmożonym
zapotrzebowaniu rolników na wysokiej jakości zboże
jare do przesiewów, wpłynęła na dalszy wzrost ich cen.
Według danych uzyskanych z podmiotów objętych
monitoringiem Zintegrowanego Systemu Rolniczej Informacji Rynkowej MRiRW, w dniach 2 - 8 kwietnia
2012 r. przeciętna cena skupu pszenicy konsumpcyjnej była o 5% wyższa od notowanej miesiąc wcześniej,
kształtując się na poziomie 856 zł/t. Niższa (o 0,7%)
niż przed miesiącem była tylko cena żyta konsumpcyjnego, która wynosiła 860 zł/t. Od października 2011 r.
żyto jest najdroższym zbożem w krajowym skupie.
W tym roku, w Polsce należy spodziewać się kolejnego zmniejszenia zbiorów zbóż. GUS ocenił, że jesienią 2011 r. zasiano ponad 4,4 mln ha zbóż, tj. o blisko
18 tys. ha mniej niż rok wcześniej. Stan zasiewów zbóż
jesienią 2011 r., przed wejściem w stan zimowego spoczynku, był lepszy niż przed rokiem. Jednak w związku z dużymi zimowymi stratami, spowodowanymi
wymarznięciem upraw (według MRiRW około 1,4 mln
ha), wiosną wystąpiła potrzeba ponownego obsiania
tych plantacji. Plony zbóż jarych, nawet przy poprawie agrotechniki (w tym m.in. zwiększeniu poziomu
nawożenia gleb i ochrony roślin), są mniejsze niż zbóż
ozimych. Jednak decydujący wpływ na poziom i jakość
zbiorów będą miały warunki agrometeorologiczne
w okresie wegetacji, a zwłaszcza w ostatniej jej fazie
oraz w okresie żniw. Przewiduje się, że przy przeciętnych warunkach agrometeorologicznych, zbiory zbóż
w 2012 r. mogą być o 5 - 10% mniejsze niż w poprzednim roku oraz od średniej wieloletniej (26,7 mln ton).
Ocenia się, że w sezonie 2011/2012 nastąpiło
zmniejszenie chłonności krajowego rynku zbóż, w wyniku pogłębienia się redukcji pogłowia trzody chlewnej. Dalszemu zwiększeniu może jednak ulec produkcja żywca drobiowego i mleka, przy nieco mniejszej
produkcji wołowiny.
Przewidywane jest niewielkie zmniejszenie wykorzystania ziarna w przemyśle. Natomiast zużycie
ziarna do siewu prawdopodobnie wzrośnie. W całym
sezonie 2011/2012 krajowe zapotrzebowanie na zboże
może być o 1% mniejsze niż w poprzednim sezonie,
kształtując się na poziomie 27,4 mln ton.
Przewiduje się, że w wyniku niekorzystnych dla producentów żywca relacji cen, w sezonie 2012/2013 należy
liczyć się z dalszym spadkiem pogłowia trzody chlewnej, co może spowodować, że krajowe zapotrzebowanie
na zboża będzie mniejsze niż w sezonie 2011/2012.
Polski eksport zbóż i przetworów zbożowych jest
znaczący, pomimo mniejszych zbiorów. Według danych
Ministerstwa Finansów, w okresie ośmiu miesięcy sezonu 2011/2012 (tj. lipiec 2011 – luty 2012) z kraju wywieziono 1,3 mln ton ziarna zbóż (w tym m.in.: 694 tys. ton
pszenicy, 345 tys. ton kukurydzy, 115 tys. ton jęczmienia,
83 tys. ton żyta), tj. o około 3% mniej niż w tym samym
okresie sezonu 2010/2011. Eksport produktów pierwotnego przetwórstwa był o 1% większy niż przed
rokiem, a produktów wtórnego przetwórstwa o 2%
większy.
Import ziarna, w okresie ośmiu miesięcy sezonu 2011/2012, był o 30% większy niż rok wcześniej
i wyniósł 982 tys. ton (w tym pszenica stanowiła 59%,
kukurydza 23%, a jęczmień 12%). Więcej (o 3%) zaimportowano również produktów wysoko przetworzonych. Prognozuje się, że w porównaniu do poprzedniego roku gospodarczego przywóz zbóż w sezonie
2011/2012 obniży się o 9% i ukształtuje się na poziomie około 2 mln ton. Przedmiotem importu będzie
głównie ziarno wysokojakościowe, którego niedobory
w kraju będą prawdopodobnie równie duże, jak sezon
wcześniej.
W sezonie 2012/2013, eksport zbóż i przetworów
zbożowych z Polski może być mniejszy od przewidywanego na sezon 2011/2012 ze względu na mniejsze
zasoby (zbiory i zapasy). Ocenia się, że import znacząco wzrośnie, z uwagi na konieczność uzupełnienia
braków w podaży krajowego ziarna. Na handel zagraniczny Polski duży wpływ będą miały relacje cen zbóż
krajowych do notowanych w pozostałych państwach
UE, zwłaszcza położonych najbliżej.
Uwzględniając aktualną i przewidywaną sytuację
podażowo-popytową, Zespół Ekspertów ocenił, że
przeciętne ceny skupu zbóż do września 2012 r. mogą
kształtować się następująco:
Wyszczególnienie
J.m.
Pszenica ogółem
2012 r.
czerwiec
wrzesień
zł/t
820 – 860
720 – 770
Pszenica
konsumpcyjna
zł/t
870 – 910
750 – 800
Żyto
zł/t
800 – 840
670 - 720
opłacalności produkcji wieprzowiny, zapewniająca
odwrócenie spadkowej tendencji w pogłowiu trzody
chlewnej, możliwa jest tylko w przypadku dobrych tegorocznych zbiorów i znacznego obniżenia cen zbóż
w drugiej połowie.
Biorąc pod uwagę spadek produkcji krajowej,
przewiduje się, że w 2012 r. nastąpi wzrost importu
wieprzowiny do Polski, a ujemne saldo obrotów produktami wieprzowymi ulegnie zwiększeniu.
Kluczowy wpływ na kształtowanie się cen w prognozowanym okresie będzie miała malejąca krajowa
podaż żywca wieprzowego oraz wysokie ceny unijne
wynikające z przewidywanego spadku produkcji również w całej UE.
Zespół Ekspertów, uwzględniając sezonowe wahania w podaży i popycie, przewiduje, że przeciętne
ceny skupu żywca wieprzowego w Polsce do września
2012 r. mogą kształtować się następująco:
Wyszczególnienie
J.m.
Żywiec wieprzowy
zł/kg
2012 r.
czerwiec
wrzesień
5,50 - 5,80
5,30 - 5,70
Rynek wołowiny i cielęciny
Rynek wieprzowy
Spadek produkcji trzody chlewnej w Polsce oraz
duży popyt na wieprzowinę na rynkach zagranicznych
wpłynęły na wzrost cen żywca wieprzowego. Według
danych GUS, w lutym 2012 r. za 1 kg żywca wieprzowego dostawcy otrzymywali przeciętnie 5,34 zł, tj.
o 3% więcej niż w styczniu br. oraz o 35% więcej niż
w lutym 2011 r.
Bariera popytu krajowego i niższe niż w Polsce
ceny w większości pozostałych państw UE spowodowały, że w marcu br. nastąpiło nietypowe dla tego
okresu obniżenie krajowych cen skupu żywca wieprzowego. Zgodnie z danymi Zintegrowanego Systemu Rolniczej Informacji Rynkowej MRiRW, przeciętnie ukształtowały się one na poziomie 5,13 zł/kg, tj.
o 2% niższym od notowanego przez ZSRIR w poprzednim miesiącu. Jednocześnie ceny te były średnio
o 21% wyższe w porównaniu do cen sprzed roku.
Aktualny oraz przewidywany stan i struktura pogłowia trzody chlewnej wskazują, że krajowa produkcja wieprzowiny w 2012 r. ulegnie znacznemu ograniczeniu. Przewiduje się, że spadek może wynieść
12 - 15%. Spadkowe tendencje w produkcji trzody
chlewnej znalazły już odzwierciedlenie w skupie. Według danych GUS w ciągu dwóch pierwszych miesięcy
2012 r. do skupu dostarczono 178 tys. ton żywca wieprzowego, tj. o 25% mniej niż przed rokiem. Poprawa
Wzmożony popyt zagraniczny, wzrost cen wołowiny na rynku unijnym oraz nieco mniejsza produkcja
krajowa spowodowały, że ceny bydła w Polsce osiągnęły bardzo wysoki poziom. Według danych GUS,
w lutym br. żywiec wołowy ogółem skupowano przeciętnie po 6,58 zł/kg, tj. o 24% drożej niż rok wcześniej
i o 35% drożej niż przed dwoma laty. Za młode bydło
rzeźne płacono w tym czasie 6,93 zł/kg, tj. o 21% więcej
niż w lutym 2011 r. i o 31% drożej niż w lutym 2010 r.
Dalszy wzrost cen jest jednak hamowany barierą
popytu. W marcu br. ceny bydła w Polsce spadły. Według danych Zintegrowanego Systemu Rolniczej Informacji Rynkowej MRiRW wynosiły one średnio 6,34 zł
za kg, tj. o 4% mniej niż w poprzednim miesiącu, ale
o 18% więcej niż rok wcześniej.
W Polsce utrzymuje się spadkowa tendencja
w pogłowiu bydła. W grudniu 2011 r. (według danych GUS) było ono o 1,1% mniejsze niż przed rokiem i o 1,6% mniejsze niż przed dwoma laty.
Biorąc pod uwagę spadek pogłowia krów oraz
rosnące ceny żywca cielęcego, przewiduje się, że
w 2012 r., a zwłaszcza w pierwszym półroczu, produkcja żywca wołowego w Polsce będzie mniejsza niż
w roku ubiegłym.
Zespół Ekspertów, uwzględniając wahania sezonowe, przewiduje, że do września 2012 r. ceny żywca
wołowego mogą kształtować się następująco:
Wyszczególnienie
J.m.
Bydło ogółem
Młode bydło
rzeźne
2012 r.
czerwiec
wrzesień
zł/kg
6,30 - 6,60
6,40 - 6,80
zł/kg
6,70 - 7,00
6,80 - 7,20
Rynek drobiu
Według danych z zakładów drobiarskich, objętych
monitoringiem Zintegrowanego Systemu Informacji
Rynkowej MRiRW, w marcu br. ceny kurcząt osiągnęły przeciętny poziom 3,74 zł za kg, a indyków 5,52 zł
za kg. Ceny kurcząt kształtowały się na poziomie zbliżonym do lutowego.
Należy zaznaczyć, że ceny polskiego drobiu należą do najniższych w UE. Od lat w Polsce, w produkcji
żywca drobiowego, utrzymuje się tendencja wzrostowa. W 2011 r. odnotowano spowolnienie dynamiki
wzrostu, co było spowodowane rosnącymi kosztami,
w tym przede wszystkim wzrostem cen pasz.
W 2012 r. przewidywany jest dalszy umiarkowany wzrost produkcji żywca drobiowego. Do wzrostu
produkcji przyczyniać się będą przewidywane wysokie ceny wieprzowiny stymulowane m.in. spadkiem
produkcji tego mięsa. Równocześnie wzrost produkcji drobiu ograniczony będzie wysokimi cenami pasz
oraz wzrostem kosztów energii. Na skutek rosnącego
popytu drób, pomimo przewidywanego wzrostu produkcji, ceny skupu drobiu w drugim i trzecim kwartale 2012 r. będą kształtowały się na poziomie wyższym
niż w tym samym okresie 2011 r.
Uwzględniając wahania sezonowe, Zespół Ekspertów prognozuje, że przeciętne ceny skupu żywca
drobiowego do września 2012 r. mogą kształtować się
następująco:
Wyszczególnienie
J.m.
Żywiec drobiowy
zł/kg
2012 r.
czerwiec
wrzesień
4,40 - 4,60
4,50 - 4,80
Rynek mleka i produktów mleczarskich
Rosnąca produkcja mleka w krajach rozwijających
się wzmaga konkurencję na rynkach zagranicznych,
co może przyczynić się do ograniczenia możliwości
wywozu artykułów mleczarskich z Polski w 2012 r.
W konsekwencji w kraju, w drugim i trzecim kwartale 2012 r., spodziewany jest spadek cen zbytu masła
i odtłuszczonego mleka w proszku. Jednocześnie, przy
przewidywanym wysokim poziomie skupu, obniżkom prawdopodobnie ulegać będą ceny mleka.
Zespół Ekspertów, uwzględniając wahania sezonowe, przewiduje następujący poziom cen skupu mleka oraz cen zbytu przetworów mleczarskich:
Wyszczególnienie
J.m.
Mleko surowe
zł/hl
Masło w blokach
zł/kg
Mleko odtłuszczone
w proszku
zł/kg
2012 r.
czerwiec
wrzesień
118 - 124
115 - 123
12,50 - 13,10 12,50 - 13,30
8,90 - 9,50
8,90 - 9,60
Na podstawie danych z ARR
opracował Tadeusz Plichta