Geneza integracji europejskiej

Seminaria europejskie
1. seminarium
koordynator: Joanna Różycka-Thiriet
5 października 2016 roku
[email protected]
Temat: Dawno temu na Zachodzie – geneza integracji
europejskiej
PORTRETY MNIEJ ZNANYCH MĘŻCZYZN I KOBIET
Robert Schuman urodził się w 1886 roku w Luksemburgu z ojca Lotaryńczyka i matki Luksemburki. Z racji swojego pochodzenia
i miejsca dorastania władał luksemburskim, francuskim i niemieckim. Po ojcu odziedziczył miłość do Lotaryngii (przyłączonej do
Cesarstwa Niemieckiego w 1871 roku). W tym regionie Schuman działał i pracował jako adwokat już przed I wojną światową. A po
matce odziedziczył głęboką religijność. Schuman czuł się Francuzem, ale dobrze znał Niemców (choćby z czasów studiów). Był
człowiekiem pogranicza, który na własnej skórze doświadczył zmian granic i wojen światowych. Wpłynęło to na jego poglądy w kwestii
pokoju i pojednania. Szczęśliwie dla przyszłych losów Europy komisja poborowa nie wysłała Schumana na front I wojny światowej,
gdzie mógłby stracić życie jak wielu innych. Dzięki temu po wojnie wraca do przyłączonej na powrót do Francji Lotaryngii i w 1919 roku
zostaje deputowanym do niższej izby francuskiego parlamentu. Jest parlamentarzystą do 1962 (z wyjątkiem okresu w trakcie II wojny
światowej). W międzywojniu jako deputowany angażuje się w proces integracji Lotaryngii i Alzacji z francuskim systemem prawnym,
podatkowym, z systemem edukacji oraz w uregulowanie kwestii wyznaniowych (we Francji od 1905 roku obowiązuje rozdział Kościoła
od państwa, a w tych dwóch regionach nadal obowiązywał i obowiązuje konkordat z Watykanem). Podczas II wojny światowej
Schuman jest prześladowany przez nazistów (m.in. kilka miesięcy siedzi
w więzieniu). W 1946 roku zostaje po raz pierwszy ministrem – ministrem finansów.
Następnie przez kilka miesięcy był premierem (1947-1948). Ale w świadomości
Europejczyków Schuman zapisał się przede wszystkimi jako francuski minister
spraw zagranicznych (1948-1952). To właśnie pełniąc to stanowisko ogłasza 9 maja
1950 roku słynny plan Schumana. Prawdziwy autor planu to jednak Jean Monnet,
który przyszedł ze swoim pomysłem do ówczesnego ministra spraw zagranicznych
Francji. Zasługa Schumana polega na tym, że odważył się firmować i zrealizować
ten plan, jako minister wziął odpowiedzialność za pomysły zawarte w tej propozycji
– nawiązanie współpracy z Niemcami zaledwie kilka lat od zakończenia krwawego
konfliktu. Schuman był zresztą zwolennikiem francusko-niemieckiego pojednania
już w okresie międzywojennym. Plan Schumana/Monneta stał się fundamentem
Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali (EWWiS). Rozpoczął proces integracji
europejskiej i pojednanie europejskich narodów po II wojnie.
Źródło: Hannoversche Allgemeine Zeitung. 22.06.1950, Nr. 142; 2. Jg. Hannover.
(za http://www.cvce.eu/) (c) Félix Mussil
"Marzenie" Roberta Schumana". Nawiązanie do utworu napisanego przez
kompozytora Roberta Schumanna. Jednocześnie niemiecki karykaturzysta Felix
Mussil komentuje marzenie ministra Schumana o Wspólnocie Węgla i Stali.
Rysunek z okazji rozpoczęcia negocjacji traktatu dotyczącego EWWiS w czerwcu
1950 roku.
Działania
Fundacji Schumana są współfinansowane przez Unię Europejską, w ramach
L
Programu Europa dla Obywateli
Seminaria objęte są honorowym patronatem Przedstawicielstwa Komisji Europejskiej w
Polsce
Schuman był człowiekiem uczciwym, niezwykle skromnym, życzliwym wobec ludzi i ufnym, ale jednocześnie miał silną wolę, był
wytrwały i stanowczy, umiał osiągać cele, które sobie wyznaczył. Jako parlamentarzysta rzadko występował na sesjach plenarnych,
preferując merytoryczną pracę w mniejszym gronie, z dala od dziennikarzy. Uważał dekolonizację za konieczność dziejową,
a dogmatyczny antyamerykanizm za szkodliwy. Kiedy kierował francuskim MSZ-tem, Francja odgrywała wiodącą rolę na scenie
europejskiej i miała dobrą opinię. Jego wiara katolicka znajdowała odzwierciedlenie w jego działalności politycznej. Faza diecezjalna
procesu beatyfikacji Schumana rozpoczęła się w 1990 roku i zakończyła w 2004. Zebrane dokumenty studiowane są w Rzymie.
Organizacją działającą na rzecz beatyfikacji Schumana jest Instytut Świętego Benedykta (Institut Saint Benoît).
DOBRZE POWIEDZIANE – FRAZA DNIA
Pod koniec II wojny światowej sytuacja diametralnie się zmieniła. (…) Zmiana nastawienia wymagała nowych metod działania
i wtedy właśnie Francja odegrała ważną rolę w budowaniu Europy. Do tamtego momentu współpraca międzynarodowa
zawsze ograniczała się do umów międzyrządowych, stosujących zasadę jednomyślności. Skoro każda strona umowy miała
prawo weta, planowanych działań często nie udawało się zrealizować. Żeby działania mogły być skuteczne, należało przede
wszystkim naruszyć dogmat narodowej suwerenności. (…)
- fragment artykułu autorstwa Roberta Schumana opublikowanego w Foreign Affairs z 1953 roku. Pełna wersja artykułu w języku
polskim znajduje się w publikacji Fundacji Schumana Schuman i jego Europa.
Źródło: LANG, Ernst Maria.
Bayern und Ereignisse der
Welt,
Karikaturen
der
Süddeutschen Zeitung. BaselBoston-Berlin:
Birkhäuser,
1990. 300 S. ISBN 3-76432520-8
(za
http://www.cvce.eu/)
(c) Ernst Maria LANG
"Bezkrwawy
doktor
z Paryża ». Niemiecka
karykatura
autorstwa
Langa z okazji rozpoczęcia
negocjacji
dotyczących
EWWiS w czerwcu 1950
roku.
Nieobecność
Zjednoczonego Królestwa
przy stole negocjacyjnym
symbolizuje siedzący na
uboczu brytyjski minister
spraw
zagranicznych
Ernest Bevin.
INTERNET, CZYLI CO W TRAWIE PISZCZY
http://www.cvce.eu/ - strona internetowa Wirtualnego Centrum Wiedzy o Europie w Luksemburgu.
Niezwykle bogate źródło materiałów na temat integracji europejskiej, zwłaszcza jej genezy, czy stosunków
francusko-niemieckich. Zawiera fiszki tematyczne, zdjęcia, diagramy, karykatury, transkrypcje wywiadów
ze świadkami epoki. Zasadniczo językiem źródłowym jest francuski, ale wiele informacji dostępnych jest
także po angielsku i niemiecku, a niekiedy w innych językach. Strona tak przebogata, że łatwo się pogubić.
Działania Fundacji Schumana są współfinansowane przez Unię Europejską, w ramach
Programu Europa dla Obywateli
Seminaria objęte są honorowym patronatem Przedstawicielstwa Komisji Europejskiej w
Polsce