Stanowisko w sprawie projektu założeń do projektu ustawy o

STANOWISKO Nr 72/13/P-VI
PREZYDIUM NACZELNEJ RADY LEKARSKIEJ
z dnia 8 listopada 2013 r.
w sprawie projektu założeń do projektu ustawy o zmianie ustawy o systemie
informacji w ochronie zdrowia oraz niektórych innych ustaw
Prezydium Naczelnej Rady Lekarskiej po zapoznaniu się z projektem założeń do
projektu ustawy o zmianie ustawy o systemie informacji w ochronie zdrowia oraz niektórych
innych ustaw, przekazanym przy piśmie Ministra Zdrowia z dnia 24 października 2013 r.,
znak: MZ-OZZ-50-27965-21/EM/13, zgłasza następujące uwagi na nadesłanego projektu:
ad 1.6.8 – administratorami Systemu Monitorowania Kształcenia Pracowników Medycznych
(SMKPM) w przypadku medycznych zawodów zaufania publicznego powinny być
odpowiednie samorządy zawodowe;
ad. 1.6.12 – odnosząc się do stwierdzenia, że obecnie Minister Zdrowia jest zobowiązany do
wniesienia opłaty za udostępnienie mu danych z Centralnego Rejestru Lekarzy i Lekarzy
Dentystów (CRL), prowadzonego przez Naczelną Izbę Lekarską, należy zauważyć, że
Minister Zdrowia ma dostęp w czasie rzeczywistym do danych lekarzy i lekarzy dentystów
udostępnianych w trybie informacji publicznej na takich samych zasadach jak wszyscy
zainteresowani. Jeżeli zwróci się z wnioskiem o udostępnienie informacji w odniesieniu do
określonych lekarzy i lekarzy dentystów również otrzyma nieodpłatnie taką informację.
Natomiast inna sprawą jest sporządzenie zestawień statystycznych, za które Naczelna Izba
Lekarska pobiera opłaty.
Ponadto odnośnie do przekazywania danych do systemu informacji w ochronie zdrowia
należy wskazać, że zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie
informacji w ochronie zdrowia (Dz. U. Nr 113, poz. 657, z późn. zm.) Naczelna Izba Lekarska
jest zobowiązana nieodpłatnie przekazać dane do systemu w zakresie określonym w tej
ustawie (np. art. 17 dotyczący Centralnego Wykazu Pracowników Medycznych). Należy
jednak zauważyć, że przedstawiciele Naczelnej Izby Lekarskiej w dotychczasowych
rozmowach z wykonawcami Elektronicznej Platformy Gromadzenia, Analizy i Udostępnienia
Zasobów Cyfrowych o Zdarzeniach Medycznych (P1) ustalili sposób i formę przekazywania
informacji z CRL do systemu informacji (plik z danymi lekarzy i lekarzy dentystów raz na
miesiąc). Jeżeli jednak, na co również wskazywano, dane miałyby być przekazywane w
czasie rzeczywistym, Naczelna Izba Lekarska musiałby ponieść koszty przygotowania
stosownego interfejsu CRL->P1, którego przygotowanie firma programistyczna wyceniła na
kwotę od 50 000 do 200 000 zł netto w zależności od stopnia zaawansowania rozwiązania.
1
W związku z niedostatecznym refundowaniem kosztów zadań przejętych przez samorząd
lekarski, Naczelna Izba Lekarska nie dysponuje środkami finansowymi potrzebnymi do
realizacji wspomnianego interfejsu;
ad. 1.6.14 – odnosząc się do udostępniania danych z rejestru podmiotów wykonujących
działalność leczniczą, należy zauważyć, że w chwili obecnej organy prowadzące ten rejestr,
w tym okręgowe izby lekarskie i Wojskowa Izba Lekarska w odniesieniu do lekarzy i lekarzy
dentystów, nie mogą udostępnić/przekazać zbiorczo wszystkich danych, które są zawarte w
prowadzonych przez nich rejestrach z uwagi na brak technicznych możliwości pobrania tych
danych. Taką możliwość ma jedynie firma Assecco, która wykonała aplikację dla Centrum
Systemów Informacyjnych Ochronie Zdrowia;
ad. 2.6 – zasadnie mówi się w założeniach o potrzebie „optymalizacji nakładów na
informatyzację", jednakże konieczne jest finansowe wsparcie świadczeniodawców w tym
procesie.
Już
sama
konieczność
stosowania
elektronicznej
Karty
Ubezpieczenia
Zdrowotnego (eKUZ) i Karty Specjalisty Medycznego (KSM) będzie wymagała posiadania
czytników tych kart, a koszty ich zakupu są w pełni przerzucone na świadczeniodawcę (ok.
90 euro/szt.). Informatyzacja placówek ochrony zdrowia pociągnie za sobą wysokie koszty
zakupu urządzeń i budowy sieci komputerowych, zatrudnienia informatyków i przeszkolenia
personelu. Również, pomimo, iż istnieje znaczna liczba komponentów dostępnych jako open
source, nie oznacza to, że twórca oprogramowania zaimplementuje je nieodpłatnie;
ad. 3.1 – nie wydaje się zasadne określanie na poziomie ustawy danych dotyczących lekarzy
i pacjentów, które muszą znaleźć się na recepcie. Ponadto wobec braku wskazania, że dane
te dotyczą wyłącznie recepty elektronicznej, będą one także musiały się znaleźć na recepcie
papierowej. Należy także pamiętać, że w przypadku „recepty transgranicznej” na recepcie
musi się znaleźć tytuł zawodowy (kwalifikacja zawodowa) osoby wystawiającej receptę;
ad. 3.4 – w projekcie założeń pojawia się pojęcie telemedycyny, przez co należy rozumieć
wykonywanie procedur medycznych za pośrednictwem środków porozumiewania na
odległość. Popierając ideę opisania takiej, nowej sytuacji, wobec braku propozycji
szczegółowych rozwiązań, nie sposób na razie ją ocenić;
ad 3.5.1 - kontrowersyjny wydaje się pomysł wprowadzenia obowiązku posługiwania się
eKUZ przez pacjenta. W prostej konsekwencji może on prowadzić do nieuznawania przez
płatnika świadczeń wykonanych bez okazania eKUZ. EKUZ powinna być jednym z
dopuszczalnych sposobów potwierdzania uprawnienia do świadczeń. Ponadto w przypadku
konieczności autoryzacji wszystkich świadczeń opieki zdrowotnej przez pacjenta, co ma być
2
przedmiotem regulacji ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków
publicznych w związku z wprowadzeniem eKUZ (o czym jest mowa w pkt 1.6.5. projektu
założeń), konieczne będzie wyraźne nałożenie na pacjenta obowiązku autoryzowania
świadczeń i ewentualne określenie skutków odmowy autoryzacji mimo wykonania
świadczeń. Rozwiązania na poziomie ustawowym wymagałoby także autoryzowanie
świadczeń udzielonych pacjentom nieprzytomnym lub niezdolnym do dokonania autoryzacji;
ad. 3.5.2 – w przepisach ustawowych należy wyraźnie określić kto ponosi koszty wydania
KSM. W dokumencie pt. „Test regulacyjny” użyto sformułowania, że karty te będą
finansowane ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia, z wyłączeniem kart dla
przedstawicieli zawodów medycznych, którzy nie są związani umową z Funduszem. Wydaje
się jednak, że Fundusz powinien sfinansować karty wydawane wszystkim lekarzom i
lekarzom dentystom, gdyż są oni potencjalnymi świadczeniodawcami lub mogą w niedalekiej
przyszłości udzielać świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych w
ramach systemu. Gdyby ze względów formalnoprawnych Narodowy Fundusz Zdrowia mógł
sfinansować karty jedynie świadczeniodawcom, którzy podpisali z nim umowę o udzielanie
świadczeń opieki zdrowotnej, koszty kart wydawanych pozostałym osobom powinien ponieść
Minister Zdrowia. Należy także podkreślić, że przeważającą część prac związanych z
przygotowaniem i weryfikacją danych, które muszą się znaleźć na KSM w odniesieniu do
lekarzy i lekarzy dentystów, zostanie wykonana przez samorząd lekarski;
ad. 3.6.2 – niezasadne wydaje się poszerzanie katalogu danych usługobiorców
przetwarzanych w Systemie Informacji Medycznej (SIM) o adres zameldowania wobec
zniesienia obowiązku meldunkowego z dniem 1 stycznia 2016 r.;
ad 3.6.3 – elektroniczna dokumentacja medyczna powinna być dostępna dla organów
rentowych pod wymienionymi warunkami i jedynie w zakresie niezbędnym do danej sprawy;
ad 3.6.5 – brak logicznego uzasadnienia dla potraktowania e-recept, e-skierowań i e-zleceń
w specjalny sposób i gromadzenia ich w SIM, a nie w elektronicznej dokumentacji
medycznej;
ad. 3.6.6 – nie wydaje się zasadne przetwarzanie w Centralnym Wykazie Usługobiorców
wszystkich danych z systemu PESEL;
ad 3.6.9 – istnieją poważne wątpliwości co do obowiązku przekazywania informacji o
procedurach medycznych i rozpoznaniach do SIM. Będzie to oznaczało w praktyce
utworzenie państwowej mega-bazy o danych medycznych obywateli. Jest to sprzeczne z
3
zapowiedziami, że SIM będzie gromadził jedynie indeksy dokumentów medycznych, a nie
same informacje medyczne;
ad 3.6.10 – administratorem systemu SMKPM w odniesieniu do lekarzy i lekarzy dentystów
powinna być Naczelna Izba Lekarska;
ad. 3.6.13 – nie wskazano w jakim celu Minister Zdrowia miałby otrzymywać i gromadzić
informacje o lekarzach, skoro jak słusznie wskazano w pkt 1.6.12 projektu założeń CRL ma
służyć na potrzeby sprawdzenia danych lekarza przez zainteresowanego pacjenta oraz
sprawdzeniu lekarza przez innego lekarza w celach związanych z procesem leczenia
pacjenta. Należy przypomnieć uwagę, że Minister Zdrowia ma dostęp do danych osobowych
lekarzy i lekarzy dentystów zgromadzonych w SIM jako administrator danych. Ponadto
dalsze uzasadnienie jak do ad. pkt 1.6.12;
ad. 5:
- proponuje się bezterminowe pozostawienie możliwości wystawiania recept „pro auctore” i
„pro familiae” w wersji papierowej;
- zaplanowany termin pozostawienia w mocy aktów wykonawczych wydanych na podstawie
zmienianych przepisów (nie dłużej niż do dnia 31 lipca 2014 r.) wydaje się zbyt krótki i może
spowodować brak przepisów wykonawczych do nowych rozwiązań prawnych.
Ponadto należy rozważyć wprowadzenie nowych rozwiązań prawnych w odniesieniu do
gromadzenia danych z zakresu gospodarki krwią (skierowania, oznakowania próbek, prób
zgodności, książka transfuzyjna itd.) czy też z zakresu gospodarki lekami (książki
narkotyczne, zlecenia w tym zakresie itd.) w postaci elektronicznej.
4