kazus 2 z rozwiązaniem - Katedra Prawa Cywilnego UJ
Transkrypt
kazus 2 z rozwiązaniem - Katedra Prawa Cywilnego UJ
Egzamin z prawa cywilnego 27.06.2014 Kazus II Andrzej i Bogusław byli wpisani w księdze wieczystej jako współwłaściciele gruntu w częściach równych na podstawie postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku z ustawy po ich matce Janinie. Wspólnie wzięli w banku kredyt na nadbudowę domu znajdującego się na owym gruncie. Na zabezpieczenie wierzytelności banku ustanowili na nieruchomości hipotekę, która została wpisana w księdze wieczystej. W dniu 14 lutego 2013 r., już po wpisie hipoteki, Anna, dwudziestoletnia córka siostry spadkodawczyni odnalazła kalendarz Janiny, w którym na kartce z datą 10 grudnia 2011 r. znajdował się napisany odręcznie i podpisany przez Janinę następujący tekst: „Połowę spadku przekazuję Andrzejowi, a resztę w częściach równych Bogusławowi i Annie. Udział Andrzeja ma wejść w skład majątku wspólnego należącego do niego i jego żony Krystyny”. Założywszy, że wpis w kalendarzu Janiny stanowi testament, Anna 10 października 2013 r. odrzuciła przed notariuszem przypadający jej udział spadkowy. Tymczasem Bogusław zawarł ze swoją konkubiną, Grażyną umowę o przejęcie długu z tytułu kredytu w formie pisemnej z podpisem notarialnie poświadczonym. Bank wyraził na tę zmianę zgodę przesyłając Bogusławowi mailem plik opatrzony bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym przy pomocy ważnego kwalifikowanego certyfikatu. 1. Kto jest właścicielem gruntu? (3 pkt.) 2. Od kogo i na jakich zasadach bank może żądać spłaty kredytu? (4 pkt.) 3. Czy bank mógłby się zaspokoić z gruntu jako wierzyciel hipoteczny? (3 pkt.) Najważniejsze punkty rozwiązania Ad 1) - Wpis w kalendarzu Janiny można uznać za testament holograficzny. Brak własnoręcznie napisanej daty nie pociąga za sobą nieważności testamentu (art. 949 § 2 k.c.). - Odrzucenie spadku przez Annę nastąpiło po terminie (art. 1015 § 1 k.c.) i było bezskuteczne. Anna przyjęła spadek wprost (art. 1015 § 2 k.c.). - Na mocy dyspozycji spadkodawczyni udział we współwłasności nieruchomości odziedziczony przez Andrzeja wszedł do majątku wspólnego jego i Krystyny (art. 33 pkt 2 k.r.o.). Grunt jest przedmiotem współwłasności w ½ Andrzeja i Krystyny na zasadach wspólności majątkowej, w ¼ Bogusława i w ¼ Anny. Ad 2) - Andrzej i Bogusław zaciągnęli zobowiązanie dotyczące wspólnego mienia. Ponosili solidarną odpowiedzialność (art. 370 k.c.). - Stroną umowy nie była trzecia współwłaścicielka, Anna. Nie jest zatem zobowiązana wobec banku do spłaty kredytu. - Grażyna przejęła dług Bogusława. Forma pisemna z podpisem notarialnie poświadczonym czyni zadość wymogowi zachowania formy pisemnej umowy. (art. 522 zd. 1 k.c.). - Zgoda banku została udzielona w formie równoważnej formie pisemnej (art. 78 § 2 k.c.), a więc także czyni zadość wymogowi ustanowionemu w art. 522 zd. 2 k.c. Wystarczające jest skierowanie zgody do jednej ze stron (art. 519 § 2 pkt 2) zd. 2 k.c.). - Zgoda drugiego dłużnika solidarnego nie jest wymagana. Do rozważenia jest skuteczność przejęcia długu wobec Andrzeja (drugiego dłużnika solidarnego – można rozważyć analogię z art. 373 k.c.). Bank może żądać zapłaty solidarnie od Andrzeja i Grażyny. Ad 3) - Bank nabył hipotekę na podstawie przepisów o rękojmi wiary publicznej ksiąg wieczystych (art. 5 i n. u.k.w.h. oraz art. 38 k.r.o.). Ad 3) - Bank nabył hipotekę na podstawie przepisów o rękojmi wiary publicznej ksiąg wieczystych (art. 5 i n. u.k.w.h. oraz art. 38 k.r.o.). • Niezgodność stanu prawnego ujawnionego w księdze wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym polegała na pominięciu we wpisie Anny oraz żony Andrzeja, Krystyny; bank był w dobrej wierze, jako że testament Janiny odnaleziono dopiero po ustanowieniu hipoteki (art. 6 ust. 2 u.k.w.h. i art. 7 k.c.). • Rękojmia nie została wyłączona ze względu na nieodpłatność rozporządzenia (umowa o ustanowienie hipoteki może być traktowana jako odpłatna ze względu na odpłatność kredytu, bądź jako czynność prawna neutralna - leżąca poza podziałem na czynności odpłatne i nieodpłatne). • Alternatywne rozwiązanie: nabycie hipoteki na podstawie art. 1028 k.c. (Andrzej i Bogusław legitymowali się stwierdzeniem nabycia spadku, bank był w dobrej wierze, nie ma znaczenia odpłatność/nieodpłatność ustanowienia hipoteki). - Hipoteka nie wygasła wskutek przejęcia długu, ponieważ obciążała nieruchomość, której współwłaścicielami byli dłużnicy; art. 525 k.c. nie ma zastosowania. Hipoteka powstała i nie wygasła. Bank mógłby zaspokoić się z obciążonego gruntu.