przedmiotowe zasady oceniania na lekcjach biologii w gimnazjum

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA NA LEKCJACH
BIOLOGII W GIMNAZJUM NR 2
W LEGNICY
BIOLOGIA
OPRACOWANY PRZEZ NAUCZYCIELI BIOLOGII
1
PODSTAWA PRAWNA:
Rozporządzenie z 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobie oceniania,
klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i
egzaminów w szkołach publicznych
Rozporządzenie z dnia 20 sierpnia 2010 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie
warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz
przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie
podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w
poszczególnych typach szkół.
Przedmiotowy System Oceniania uwzględnia główne ramy i systemy wartości określone
Wewnątrzszkolnych Zasadach Oceniania oraz Statut ZSO nr 3 w Legnicy
Przedmiotowe zasady oceniania przygotowane w oparciu o program nauczania „ Biologia.
Program nauczania dla gimnazjum” wydawnictwa Operon
1. CELE KSZTAŁCENIA ( WYMAGANIA OGÓLNE) Z BIOLOGII:
a)
b)
c)
d)
e)
znajomość różnorodności biologicznej i podstawowych procesów biologicznych
znajomość metodyki badań biologicznych
poszukiwanie, wykorzystywanie i tworzenie informacji
rozumowanie i argumentowania
znajomość uwarunkowań zdrowia człowieka
2. TREŚCI NAUCZANIA ( WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE):
Do najważniejszych umiejętności zdobywanych przez ucznia w trakcie kształcenia
ogólnego:
1) czytanie – umiejętność rozumienia, wykorzystywania i refleksyjnego przetwarzania
tekstów, w tym tekstów kultury, prowadząca do osiągnięcia własnych celów, rozwoju
osobowego oraz aktywnego uczestnictwa w życiu społeczeństwa;
2) myślenie matematyczne – umiejętność wykorzystania narzędzi matematyki w życiu
codziennym oraz formułowania sądów opartych na rozumowaniu matematycznym;
3) myślenie naukowe – umiejętność wykorzystania wiedzy o charakterze naukowym
do identyfikowania i rozwiązywania problemów, a także formułowania wniosków
opartych na obserwacjach empirycznych dotyczących przyrody i społeczeństwa;
4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w językach obcych, zarówno
w mowie, jak i w piśmie;
5) umiejętność sprawnego posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjno
-komunikacyjnymi;
6) umiejętność wyszukiwania, selekcjonowania i krytycznej analizy informacji;
7) umiejętność rozpoznawania własnych potrzeb edukacyjnych oraz uczenia się;
8) umiejętność pracy zespołowej.
Treści nauczania:
1. Związki chemiczne budujące organizmy oraz pozyskiwanie i wykorzystywanie energii
2. Budowa i funkcjonowanie komórki.
2
3. Systematyka – zasady klasyfikacji, sposoby identyfikacji i przegląd różnorodności
organizmów.
4. Ekologia.
5. Budowa i funkcjonowanie organizmu roślinnego na przykładzie rośliny
okrytozalążkowej.
6. Budowa i funkcjonowanie organizmu człowieka.
7. Stan zdrowia i choroby.
3. FORMY DIAGNOZOWANIA WIEDZY I UMIEJĘTNOŚCI:
-
Odpowiedź ustna,
Sprawdzian, test,
Kartkówka,
Zadania domowe,
Aktywność na lekcji,
Praca samodzielna (referaty, plakaty, plansze, rysunki, prezentacje),
Udział w konkursach,
Test na wejściu i wyjściu,
Diagnoza zewnętrzna,
Dokumentacja przeprowadzonego samodzielnie doświadczenia,
biologicznej.
Projekt edukacyjny
obserwacji
4. FORMY I CZĘSTOTLIWOŚC SPRAWDZANIA OSIĄGNIĘĆ EDUKACYJNYCH
UCZNIÓW:
a)
b)
c)
d)
e)
f)
Odpowiedź ustna - przynajmniej raz w semestrze, pod względem rzeczowości,
stosowania języka przedmiotu, umiejętności formułowania dłuższych wypowiedzi,
Przy odpowiedzi ustnej obowiązuje znajomość materiału z trzech ostatnich
lekcji,
W przypadku lekcji powtórzeniowych – z całego działu.
Kartkówka - obejmujące materiał z trzech ostatnich lekcji, nie wymagająca
wcześniejszego zapowiadania, co najmniej jeden raz w semestrze.
Sprawdzian – odpowiedź pisemna przeprowadzana po zakończeniu każdego działu,
zapowiadany z co najmniej tygodniowym wyprzedzeniem. Sprawdziany mogą
zawierać dodatkowe pytania na ocenę celującą. W semestrze uczniowie powinni
posiadać ocenę z minimum jednego sprawdzianu. Jeżeli nie jest możliwe
zrealizowanie działu w semestrze, to uczniowie powinni posiadać minimum trzy
oceny z kartkówek, obejmujących omawiane zagadnienia;
W klasach trzecich gimnazjum do sprawdzianu można dołączyć zagadnienia
powtórzone z klasy pierwszej lub drugiej.
Ocena zadań domowych w zeszytach ćwiczeń lub zeszytach przedmiotowych,
przynajmniej dwa razy w semestrze;
Aktywność na lekcji - Uczeń otrzymuje za udział w lekcji plusy i minusy na jednaj
lekcji można otrzymać tylko jednego plusa i jednego minusa;
Ocena zeszytu przedmiotowego - pod koniec każdego semestru w przypadku osób
z oceną minimum dopuszczającą – sprawdzenie, czy uczeń ma wszystkie tematy i
notatki z lekcji;
3
g)
h)
Prace dodatkowe - Ocena pracy wykonanej przez ucznia (referaty, plakaty, plansze,
rysunki, prezentacje), co najmniej raz w roku;
Dokumentacja przeprowadzonego samodzielnie doświadczenia - pod koniec
każdego semestru, co najmniej raz w roku, uczeń zobowiązany
jest do przedstawienia nauczycielowi dokumentacji - albumu, prezentacji, filmu itp.
z przeprowadzonego samodzielnie doświadczenia w domu
W przypadku sprawdzianów pisemnych lub kartkówek przyjmuje się skalę punktową
przeliczaną na oceny cyfrowe wg kryteriów:
100% - 90% - ocena bardzo dobra
89% - 75% - ocena dobra
74% - 51% - ocena dostateczna
50% - 34% - ocena dopuszczająca
33% - 0% - ocena niedostateczna
Ocenę celującą uczeń uzyskuje w przypadku, gdy osiągnie 100% punktów i rozwiąże
zadanie dodatkowe.
Uczeń z obniżonymi wymaganiami edukacyjnymi ma obniżoną skalę liczbową:
0% - 24% niedostateczny
25% - 50% dopuszczający
Pozostałe jak u uczniów bez dysfunkcji
DLA UCZNIÓW Z DYSFUNKCJAMI



uczniowi z dysleksją - wydłuża się czas na wykonanie zadania, pracy pisemnej
(docenia się przede wszystkim wysiłek włożony w wykonanie różnych zadań)
ucznia z dysgrafią - w większym stopniu ocenia się na podstawie wypowiedzi ustnych,
w pracach pisemnych ocenia się przede wszystkim ich treść (stronę merytoryczną)
innego typu schorzenia - zgodnie z zaleceniami poradni.
PRACA Z UCZNIEM ZDOLNYM



-
Na lekcji:
zróżnicowanie treści nauczania,
udział w projekcie uczniowskim,
udział w zleconych zadaniach indywidualnych,
praca nad rozszerzonym materiałem,
analiza literatury przedmiotowej,
Poza lekcją:
praca w kole zainteresowań,
kontakt indywidualny z nauczycielem przed konkursem,
udział w konkursach, olimpiadach,
udział w sesjach popularno – naukowych,
Poza szkołą:
udział w zawodach międzyszkolnych,
udział w wycieczce edukacyjnej,
4
Zaangażowanie ucznia, jego inicjatywa w indywidualnym pogłębianiu własnych
wiadomości będą brane pod uwagę przy wystawianiu oceny semestralnej
i rocznej.
5. FORMY POPRAWY OCENY, WYSTAWIANIE OCENY SEMESTRALNEJ
I ROCZNEJ:
a) nauczyciel oddaje sprawdzone prace pisemne w terminie dwóch tygodni,
b) uczeń ma możliwość jednorazowej poprawy oceny niedostatecznej do dobrej
ze sprawdzianu w formie i terminie ustalonym z nauczycielem,
c) dla wszystkich chętnych ustala się jeden termin poprawy sprawdzianu,
d) do dziennika obok oceny uzyskanej poprzednio ze sprawdzianu wpisuje się ocenę
poprawioną, przy wystawianiu oceny klasyfikacyjnej nauczyciel bierze pod uwagę
obie oceny,
e) wystawienie oceny semestralnej i na koniec roku szkolnego dokonywane
jest na podstawie ocen cząstkowych, przy czym większą wagę mają oceny
ze sprawdzianów, w drugiej kolejności są odpowiedzi ustne i kartkówki.
Pozostałe oceny są wspomagające,
f) uczeń, który chce otrzymać wyższą niż przewidywana roczną ocenę klasyfikacyjną
zdaje przed nauczycielem sprawdzian z wiadomości i umiejętności,
g) jeśli uczeń otrzyma na semestr ocenę niedostateczną jest zobowiązany do zaliczenia
zaległego materiału w terminie:
- do końca marca,
h) nie ma możliwości poprawiania odpowiedzi, kartkówek i zadań domowych.
6. SPOSOBY INFORMOWANIA UCZNIÓW:
a) uczniowie są zapoznawani z PZO na pierwszej godzinie lekcyjnej w nowym roku
szkolnym,
b) wymagania na poszczególne oceny są udostępniane wszystkim uczniom,
c) wszystkie oceny oparte o opracowane kryteria są jawne zarówno dla ucznia
jak i jego rodziców,
d) sprawdziany i inne prace pisemne są przechowywane w szkole do końca danego roku
szkolnego,
e) wpisy ocen do zeszytu przedmiotowego.
7. SPOSOBY INFORMOWANIA RODZICÓW:
a) o ocenach cząstkowych informuje się rodziców na zebraniach rodzicielskich
lub w czasie indywidualnych spotkań z rodzicami, udostępniając zestawienie ocen,
b) najpóźniej na dwa tygodnie przed rocznym klasyfikacyjnym posiedzeniem rady
pedagogicznej nauczyciel informuje w formie ustnej i za jego pośrednictwem
rodziców o przewidywanej dla niego ocenie klasyfikacyjnej,
c) na miesiąc przed klasyfikacją uczeń i rodzic są informowani o proponowanej ocenie
niedostatecznej,
d) wpisy ocen do zeszytu przedmiotowego.
5
8. KRYTERIA DLA DANEJ OCENY:
Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który:
- posługuje się wiedzą pozapodręcznikową, będącą efektem jego samodzielnej pracy,
- stawia trafne pytania i hipotezy, przedstawia różne sposoby ich weryfikacji,
- objaśnia zjawiska biologiczne z wykorzystaniem wiedzy z innych przedmiotów
- samodzielnie realizuje projekty badawcze
- bierze udział w działaniach dodatkowych ( np. konkursach)
Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który:
- dostrzega i analizuje związki oraz zależności między zjawiskami, faktami i procesami
biologicznymi,
- potrafi stosować zdobyta wiedzę teoretyczną do interpretowania zjawisk
obserwowanych w otoczeniu,
- formułuje problemy, planuje i realizuje ich rozwiązania, wykorzystując przy tym
wiedzę teoretyczną
- formułuje wnioski, opinie i potrafi je uzasadnić,
- samodzielnie i twórczo korzysta z różnych źródeł informacji,
- planuje i bezpiecznie oraz etycznie prowadzi obserwacje, doświadczenia i hodowle
biologiczne, a następnie interpretuje wyniki,
Dobrą ocenę otrzymuje uczeń, który:
- wyjaśnia fakty, procesy, zjawiska biologiczne, dostrzega zależności między nimi,
- poprawnie posługuje się terminologią biologiczną,
- rozwiązuje typowe problemy,
- samodzielnie pracuje z instrukcją, kartą zadań,
- za pomocą tekstu źródłowego, obserwacji i doświadczenia zdobywa informacje,
- stosuje w praktyce zdobyta wiedzę
Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który:
- opisuje podstawowe fakty, zjawiska i procesy biologiczne,
- z pomocą nauczyciela lub podczas pracy w grupie rozwiązuje typowe problemy o
małym stopniu trudności,
- z pomocą nauczyciela lub podczas pracy w grupie wykonuje zadania i posługuje się
instrukcją,
- odpowiada na proste pytania, korzystając z treści podręcznika lub innych znanych źródeł
Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który:
- z pomocą nauczyciela opisuje elementarne fakty, zjawiska i procesy
- wykonuje proste zadania z pomocą nauczyciela lub podczas pracy w grupie
Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który:
- mimo pomocy nauczyciela i możliwości korzystania z podręcznika lub innych, często
stosowanych na lekcji źródeł informacji nie podejmuje zadań lub nie rozwiązuje zadań
odnoszących się do elementarnych faktów, procesów, zjawisk,
- nie potrafi przeprowadzić prostych obserwacji biologicznych
- nie opanował treści niezbędnych do kontynuowania nauki
6
Kryteria ocen wypowiedzi ustnych na lekcji biologii– oceniana jest zawartość rzeczowa,
umiejętność formułowania myśli, stosowanie terminologii biologicznej, zgodność z
poziomem wymagań, umiejętność ilustrowania wypowiedzi poprzez wykorzystanie pomocy
naukowych(modele, plansze) lub wykonanie wykresu, rysunku itp.
OPIS CZYNNOŚCI SKALA STOPNIOWA
a) Ocena celująca
Odpowiedz samodzielna i poprawna, wykracza znacznie poza treści programowe, wskazuje
na szczególne zainteresowanie ucznia przedmiotem
b) Ocena bardzo dobra
Odpowiedź samodzielna i poprawna, wyczerpująca w zakresie treści i umiejętności
programowych. Swobodne operowanie faktami i dostrzeganie związków między nimi.
c) Ocena dobra
Odpowiedź zasadniczo samodzielna, wyczerpująca w zakresie wiadomości i umiejętności
podstawowych, nieznaczne kłopoty w operowaniu wiedza przyrodniczą(dobór faktów, i ich
analiza, wnioski, terminologia).
d) Ocena dostateczna
Odpowiedź niesamodzielna – uczeń zna podstawowe fakty, ale nie potrafi je zasadniczo
bezbłędnie interpretować i dobierać właściwe przykłady tylko przy znacznym
ukierunkowaniu ze strony nauczyciela, istotne trudności w uogólnianiu i wnioskowaniu.
e) Ocena dopuszczająca
Odpowiedź niesamodzielna – uczeń zna fakty elementarne, ale nie dokonuje ich analizy
nawet przy znacznej pomocy ze strony nauczyciela , brak umiejętności uogólniania i
wnioskowania, istotne błędy w posługiwaniu się terminologią.
f) Ocena niedostateczna
Brak wiadomości elementarnych
9. SPOSOBY EWALUACJI PSO:
a) uczniowie wypełniają ankiety pozwalające na samoocenę ucznia, a także pozwalają badać
efektywność nauczania,
b) zmiany w PZO mogą być ustalane na zebraniach Zespołu Przedmiotowego.
10. KONTRAKT ZAWARTY MIĘDZY UCZNIEM A NAUCZYCIELEM:
1. Nauczyciel informuje ucznia o wymaganiach z przedmiotu:
– przedstawia cały PZO na pierwszej lekcji w danym roku szkolnym,
- przedstawia wymagania na poszczególne oceny z danego działu programowego
przed rozpoczęciem jego realizacji.
2. Uczeń jest oceniany zgodnie z przyjętymi wymaganiami.
3. Ocenie przez nauczyciela podlegają:
- odpowiedzi ustne,
- kartkówki,
- sprawdziany po zakończeniu działu,
- prace domowe,
- aktywność ucznia na lekcji,
- udział w konkursach przedmiotowych,
- wykonanie pomocy naukowych,
7
- dokumentacja przeprowadzonego samodzielnie doświadczenia i obserwacje
biologicznego
- udział w zajęciach wyrównawczych i kołach zainteresowań
4. Uczniowie z opinią Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej mają obniżony poziom
wymagań edukacyjnych.
5.Sprawdziany, testy są obowiązkowe. Nauczyciel zapowiada je co najmniej tydzień
wcześniej, wpisuje do dziennika.
6. Zagadnienia i kryteria wymagań do sprawdzianu omawiane są na lekcji powtórzeniowej,
która odbywa się tydzień przed planowanym sprawdzianem. W klasach trzecich
gimnazjum do zagadnień ze sprawdzianu wchodzą wiadomości z lekcji powtórzeniowych
z klasy pierwszej i drugiej.
7. Sprawdziany całolekcyjne są obowiązkowe.
- osoby nieobecne (z przyczyn losowych) na sprawdzianie muszą napisać sprawdzian
w ciągu dwóch tygodni od jego terminu.
- w pozostałych przypadkach (nieobecność nieusprawiedliwiona) nauczyciel
ma prawo postawić ocenę niedostateczną. Uczeń ma prawo ją poprawić w ciągu
dwóch tygodni.
8. W przypadku niesamodzielnej pracy na kartkówce, sprawdzianie czy teście uczeń,
otrzymuje ocenę niedostateczną.
9. Uczeń ma prawo, po uzgodnieniu z nauczycielem, poprawić ocenę niedostateczną
ze sprawdzianu, testu – w czasie nie dłuższym niż 2 tygodnie od rozdania prac:
- poprawiać można tylko raz, od oceny niedostateczne do oceny dobrej,
- poprawioną ocenę wpisuje się obok oceny ze sprawdzianu,
- przy wystawianiu ocena na koniec okresu lub roku pod uwagę brane są obie oceny,
- termin poprawy ustala nauczyciel – poprawa nie może odbywać się na lekcji z daną
klasą.
10. Uczeń ma prawo znać wynik sprawdzianu, testu w ciągu 2 tygodni.
11. Kartkówki (15 - 20 min.) są obowiązkowe, mogą być niezapowiedziane
i nie mogą być poprawiane. Kartkówka obejmuje materiał z co najwyżej 3 ostatnich
lekcji.
12. W okresie uczniowie powinni posiadać ocenę z minimum jednego sprawdzianu. Jeżeli
nie jest możliwe zrealizowanie działu w okresie, to uczniowie powinni posiadać
minimum trzy oceny z kartkówek, obejmujących omawiane zagadnienia.
13. Uczeń otrzymuje za udział w lekcji plusy i minusy,

*
*
*
na jednaj lekcji można otrzymać tylko jednego plusa,
ocenę bardzo dobrą uzyskuje się po zgromadzeniu:
trzech plusów – przy jednej godzinie w tygodniu lekcji biologii,
pięciu plusów – przy dwóch godzinach w tygodniu lekcji biologii.
gdy uczeń uzyska ich mniej, w końcu okresu zostają one zamienione odpowiednio:
przy dwóch plusach na ocenę dobrą, a przy jednym na dostateczną – przy jednej
godzinie w tygodniu,
* przy czterech plusach na ocenę dobrą, a przy trzech na dostateczną – przy dwóch
godzinach w tygodniu.
 na jednaj lekcji można otrzymać tylko jednego minusa,
- ocenę niedostateczną uzyskuje się po zgromadzeniu:
* trzech minusów – przy jednej godzinie w tygodniu lekcji biologii,
* pięciu minusów – przy dwóch godzinach w tygodniu lekcji biologii.
14. Prowadzenie zeszytu przedmiotowego i zeszytu ćwiczeń ( tylko w klasach pierwszych)
jest obowiązkowe. W przypadku nieobecności na lekcji uczeń ma obowiązek uzupełnić
notatki i wykonać pracę domową.
8
15. Uczeń jest zobowiązany do samodzielnego wypełniania zeszytu ćwiczeń z tematu
zrealizowanego na lekcji.
16. Uczeń może być nieprzygotowany do zajęć:
- raz w semestrze – przy jednej godzinie w tygodniu,
- dwa razy w semestrze – przy dwóch godzinach w tygodniu.
Nieprzygotowanie do zajęć należy zgłosić nauczycielowi przed rozpoczęciem zajęć,
obejmuje ono: odpowiedź, brak zeszytu przedmiotowego lub zeszytu ćwiczeń.
Nie obejmuje zaś: sprawdzianów i zapowiedzianych kartkówek.
17. Inne nie przygotowania do lekcji mogą być honorowane na pisemną lub ustną prośbę
rodziców.
18. Nie przygotowania nie wykorzystane w pierwszym okresie nie przechodzą na okres
drugi.
19. Zgłoszenia nie przygotowania, gdy nie jest to już możliwe (po wykorzystaniu liczby
nie przygotowań na dany semestr) równe jest wpisaniu oceny niedostatecznej
do dziennika za odpowiedź ustną
20. Nie ocenia się ucznia przez 3 dni po dłuższej, usprawiedliwionej nieobecności
w szkole, uczeń ma obowiązek taki fakt zgłosić nauczycielowi przed rozpoczęciem
zajęć.
21. Za nie odrobienie pracy domowej zadanej na poprzedniej lekcji uczeń otrzymuje ocenę
niedostateczną
22. Każda ocena wystawiona przez nauczyciela jest jawna i uzasadniona.
23. Uczeń ma prawo obejrzeć swoje ocenione prace pisemne, które następnie zwraca
nauczycielowi.
Są
one
przechowywane
do
końca
roku
szkolnego;
mogą być udostępnione do wglądu rodzicom.
24. Oceny z odpowiedzi ustnych, kartkówek, prac domowych nie mogą być poprawiane.
25. Uczniowie otrzymujący ocenę niedostateczną na I okres powinni zaliczyć zaległy
materiał najpóźniej do:
- końca marca.
26. W razie kłopotów z opanowaniem wiadomości i umiejętności uczeń może zwrócić
się do nauczyciela o pomoc. Nauczyciel wyznacza dodatkowe prace, dostosowuje
trudność zadań do możliwości ucznia i organizuje pomoc koleżeńską.
27. Oceny na I okres i roczne wystawiane są ze wszystkich ocen cząstkowych
(praca przez cały okres), nie są średnią arytmetyczną, bez możliwości poprawy oceny na
koniec I okresu.
28. Dłuższa nieobecność nieusprawiedliwiona – brak możliwości wystawienia oceny.
29. Poprawianie oceny rocznej jest zgodne ze Statutem Szkoły i Wewnątrzszkolnymi
Zasadami Oceniania (WZO).
9
10