Założenia do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i

Transkrypt

Bałtycka Agencja
Poszanowania Energii S.A.
ul. Budowlanych 31
80 – 298 GDAŃSK
e- mail : [email protected]
tel. (48, 58) 347 55 35 fax. 347 55 37
PROJEKT ZAŁOśEŃ DO PLANU ZAOPATRZENIA W CIEPŁO,
ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ I PALIWA GAZOWE
GMINY PRZECHLEWO
aktualizacja
Gdańsk, 2010
Projekt załoŜeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe Gminy Przechlewie
Aktualizacja, marzec 2010
SPIS TREŚCI
1. PODSTAWA OPRACOWANIA .......................................................................................................... 4
2. ZAKRES OPRACOWANIA ................................................................................................................. 5
3.
POLITYKA ENERGETYCZNA I EKOLOGICZNA..................................................................... 6
3.1.
3.2.
POLITYKA ENERGETYCZNA POLSKI DO ROKU 2030.................................................................................... 6
POLITYKA EKOLOGICZNA PAŃSTWA DO ROKU 2030 W LATACH 2009 – 2012 Z PERSPEKTYWĄ DO
ROKU 2016 ................................................................................................................................................................ 7
3.3. KRAJOWY PLAN DZIAŁAŃ DOTYCZĄCY EFEKTYWNOŚCI ENERGETYCZNEJ (MG 2007) ........................... 8
4.
UWARUNKOWANIA REGIONALNE I LOKALNE .................................................................... 9
4.1. STRATEGIA ROZWOJU WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO (2005)....................................................................... 9
4.2. REGIONALNA STRATEGIA ENERGETYKI ZE SZCZEGÓLNYM UWZGLĘDNIENIEM ŹRÓDEŁ
ODNAWIALNYCH (2006).......................................................................................................................................... 10
4.3. PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO NA LATA 2007-2010 Z
UWZGLĘDNIENIEM PERSPEKTYWY 2011-2014 (2007) ........................................................................................... 12
4.4. PLAN ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO (2009) ...................... 13
4.5. PROJEKT AKTUALIZACJI REGIONALNEJ STRATEGII ENERGETYKI Z UWZGLĘDNIENIEM ŹRÓDEŁ
ODNAWIALNYCH W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM DO ROKU 2025 W ZAKRESIE ELEKTROENERGETYKI
(2009) 14
4.6. STRATEGIA ROZWOJU GMINY PRZECHLEWO NA LATA 2006-2020 (MAJ 2006) ....................................... 19
4.7. PROGRAM ROZWOJU LOKALNEGO GMINY PRZECHLEWO UWZGLĘDNIAJĄCY DWA CZASOOKRESY
PLANOWANIA I. 2007-2013 I II. 2014-2020 ............................................................................................................ 20
4.8. STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA GMINY PRZECHLEWO (1998) ............ 20
5.
OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA GMINY ................................................................................ 21
5.1. OBSZAR, POŁOśENIE, ZABUDOWA, ZALUDNIENIE ..................................................................................... 21
5.2. WARUNKI GOSPODARCZE GMINY ................................................................................................................... 22
5.3. LUDNOŚĆ ......................................................................................................................................................... 29
5.4. WARUNKI KLIMATYCZNE GMINY.................................................................................................................... 31
5.5. GOSPODARKA WODNO-ŚCIEKOWA GMINY...................................................................................................... 32
6.
STAN ZAOPATRZENIA MIASTA W CIEPŁO........................................................................... 35
6.1
CHARAKTERYSTYKA OGÓLNA ŹRÓDEŁ CIEPŁA ........................................................................................ 35
6.2. CHARAKTERYSTYKA ODBIORCÓW ............................................................................................................ 39
6.2.4. ZESTAWIENIA POWIERZCHNI MIESZKALNEJ, USŁUGOWEJ I UśYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ W GMINIE
PRZECHLEWO ......................................................................................................................................................... 43
7. STAN ZAOPATRZENIA GMINY W GAZ ...................................................................................... 46
8. STAN ZAOPATRZENIA W ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ ............................................................ 47
9.
CHARAKTERYSTYKA ENERGETYCZNA ............................................................................... 49
9.1.
9.2.
9.3.
10.
BILANS ENERGETYCZNY............................................................................................................................. 49
BILANS NOŚNIKÓW CIEPŁA. ....................................................................................................................... 51
BILANS NOŚNIKÓW ENERGII WG RODZAJU BUDOWNICTWA...................................................................... 53
ZAŁOśENIA PROGNOSTYCZNE DO ROKU 2015 i 2025 .................................................... 54
10.1. POTRZEBY NOWEGO BUDOWNICTWA. ....................................................................................................... 54
10.2. ZMIANA LICZBY LUDNOŚCI ........................................................................................................................ 55
10.3. INWESTYCJE TERMOMODERNIZACYJNE U ODBIORCÓW CIEPŁA .............................................................. 56
11.
PROGNOZA ZAPOTRZEBOWANIA NA CIEPŁO DO ROKU 2015 i 2025 ........................ 58
11.1. SCENARIUSZE ROZWOJU SYSTEMU ZAOPATRZENIA W CIEPŁO ......................................... 59
11.2. ZAPOTRZEBOWANIE NA CIEPŁO W ROKU 2015 I 2025 ............................................................................... 61
12.
ANALIZA MOśLIWOŚCI WYKORZYSTANIA LOKALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII. .... 67
12.1. ENERGIA GEOTERMALNA ........................................................................................................................... 67
12.2. ENERGIA SŁONECZNA................................................................................................................................. 71
Bałtycka Agencja Poszanowania Energii SA, Gdańsk
2
12.3. ENERGIA WIATROWA ................................................................................................................................. 72
12.4. ENERGIA Z BIOMASY .................................................................................................................................. 76
12.5. BILANS ODNAWIALNYCH ZASOBÓW ENERGII ............................................................................................ 78
13.
STAN ZANIECZYSZCZENIA ŚRODOWISKA GMINNEGO SYSTEMAMI
ENERGETYCZNYMI ............................................................................................................................. 80
13.1. STAN OBECNY ............................................................................................................................................. 80
13.2. STAN NA ROK 2015 I 2025 DLA SCENARIUSZA I (KOCIOŁ WODNY O MOCY 700 KW OPALANY SŁOMĄ) .. 81
13.3. STAN NA ROK 2015 I 2025 DLA SCENARIUSZA II (KOLEKTORY SŁONECZNE ZASPOKAJAJĄCE
ZAPOTRZEBOWANIE NA C.W.U. M.S.C.) .................................................................................................................. 83
13.4. EFEKT ŚRODOWISKOWY – SCENARIUSZ I .................................................................................................. 85
13.5. EFEKT ŚRODOWISKOWY – SCENARIUSZ II ................................................................................................ 86
14.
WSPÓŁPRACA Z INNYMI GMINAMI W ZAKRESIE GOSPODARKI
ENERGETYCZNEJ ................................................................................................................................ 88
15.
FUNDUSZE WSPIERAJĄCE INWESTYCJE .......................................................................... 89
15.1.
15.2.
15.3.
15.4.
15.5.
PROGRAM OPERACYJNY INFRASTRUKTURA I ŚRODOWISKO ................................................................... 89
REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY DLA WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO NA LATA 2007-2013 ....... 89
PROGRAM OCHRONY OBSZARÓW WIEJSKICH ......................................................................................... 91
FUNDUSZ TERMOMODERNIZACJI I REMONTÓW ........................................................................................ 92
NARODOWY FUNDUSZ OCHRONY ŚRODOWISKA – PROGRAM DOFINANSOWANIA ODNAWIALNYCH
ŹRÓDEŁ ENERGII .................................................................................................................................................... 94
15.6. WOJEWÓDZKI FUNDUSZ OCHRONY ŚRODOWISKA ................................................................................... 94
16.
WNIOSKI....................................................................................................................................... 96
Spis ZAŁĄCZNIKÓW
ZAŁĄCZNIK 1 – Ceny i stawki taryf ciepła
ZAŁĄCZNIK 2 – Mapa sytuacyjna gminy Przechlewo
3
1. PODSTAWA OPRACOWANIA
Projekt aktualizacji ZałoŜeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa
gazowe gminy Przechlewo został wykonany przez zespół Bałtyckiej Agencji Poszanowania
Energii SA zgodnie z ustawą Prawo Energetyczne z dnia 10 kwietnia 1997 r. z późniejszymi
zmianami oraz następującymi aktami prawnymi:
- Ustawa z dn. 23 marca 2003 r. o Planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym
(Dz.U. nr 80, poz. 717, z póŜn. Zm.),
- Ustawa z dn. 7 lipca 1994 Prawo budowlane (Dz.U. nr 89, poz. 414 z późn. zm.)
- Ustawa z dn. 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego
ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania
na środowisko (Dz.U. nr 199, poz. 1227)
- Ustawa Prawo ochrony środowiska Dz.U.01.62.627 z dnia 27.04. 2001r,
- Ustawa o Samorządzie Wojewódzkim z dn. 5.VI. 1998, Dz. U. Nr 91 z 1998 r., poz.
576,
- Ustawa o Samorządzie Gminnym z dn. 8.III. 1990 r., Dz. U. Nr 13 z 1996 r., poz. 74 z
późniejszymi zmianami,
- Ustawa o wspieraniu termomodernizacji i remontów z dn. 18.XI.2008 r, Dz. U. Nr
233 z 2008, poz. 1459,
oraz na podstawie umowy pomiędzy Gminą Przechlewo, a Bałtycką Agencją Poszanowania
Energii.
Pozostałe materiały:
MATERIAŁY WYJŚCIOWE
Wykorzystane materiały do opracowania załoŜeń dla planu zestawiono poniŜej:
[1] Dane uzyskane z Urzędu Gminy Przechlewo,
[2] Program Rozwoju Lokalnego Gminy Przechlewo uwzględniający dwa czasookresy
planowania, I 2007-2013, II 2014-2020;
[3] Program Ochrony Środowiska Gminy Przechlewo 2006 – 2013, Urząd Gminy w
Przechlewie, maj 2006 rok;
[4] Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania Gminy Przechlewo, styczeń 1997kwiecień 1998 rok;
[5] Dane uzyskane z Zakładu Energetycznego „ENERGA” Gdańsk O/Człuchów;
[6] Informacje uzyskane z Nadleśnictwa Człuchów;
[7] Informacje uzyskane z Nadleśnictwa Niedzwiady, Czarne;
[8] Inwentaryzacja własna gminy Przechlewo;
[9] Energia geotermalna w Polsce. Ocena moŜliwości wykorzystania energii geotermlanej,
Ministerstwo Środowiska – Raporty i opracowania,
[10] Program Ochrony Środowiska Gminy Przechlewo 2006-2013, maj 2006 rok;
[11] Strategia Rozwoju Gminy Przechlewo na lata 2006-2020, wrzesień 2006 rok;
Celem opracowania jest zaktualizowanie bilansu potrzeb energetycznych i sposobu ich
pokrycia w gminie Przechlewo oraz wskazanie potrzeb energetycznych oraz źródeł ich
zaspokajania do roku 2025. Przyszłe zapotrzebowanie na ciepło oraz energię elektryczną
powinno uwzględniać zarówno planowany rozwój przestrzenny Gminy jak równieŜ działania
termomodernizacyjne obiektów istniejących.
4
2. ZAKRES OPRACOWANIA
Zakres opracowania odpowiada wymaganiom stawianym projektom załoŜeń do planów
zaopatrzenia gmin w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe, określonych w Prawie
Energetycznym i obejmuje, m.in. następujące zagadnienia:
− przedstawienie aktualnej sytuacji zaopatrzenia w energię, tj. analizę istniejących
odbiorców i instalacji systemu zaopatrzenia w energię, z wyodrębnieniem obszarów
bilansowych gminy i podziałem na nośniki energii;
− prognozę perspektywicznego zapotrzebowania na energię; na perspektywiczne
zapotrzebowanie na energię wpływa z jednej strony zmiana zuŜycia energii u istniejących
odbiorców (dzięki termomodernizacji i racjonalizacji zuŜycia), a z drugiej- oczekiwany
rozwój nowego budownictwa;
− ocenę zmian energetycznych w gminie Przechlewo od roku 2005 do roku 2010;
− oszacowanie zapotrzebowania na energię w perspektywie roku 2015 i 2025;
− współpracę z innymi gminami, tj. określenie moŜliwości racjonalnej współpracy z
sąsiednimi gminami w zakresie zaopatrzenia w energię;
− analizę rezerw w instalacjach i urządzeniach związanych z zaopatrzeniem w energię
cieplną oraz wykorzystania paliw lokalnych z uwzględnieniem odnawialnych źródeł
energii; określenie stanu technicznego oraz rezerw w instalacjach i urządzeniach tego
systemu w celu zbadania czy rozwoju systemu zaopatrzenia gminy w energię cieplną;
− określenie kierunków modernizacji istniejących źródeł ciepła lub potrzeby budowy
nowych.
5
3. POLITYKA ENERGETYCZNA I EKOLOGICZNA
3.1.
Polityka energetyczna Polski do roku 2030
Polityka określa sześć podstawowych kierunków rozwoju polskiej energetyki. Dla kaŜdego z
nich sformułowane zostały cele szczegółowe, działania wykonawcze, a takŜe dokładny
sposób ich realizacji, wyznaczono równieŜ terminy oraz odpowiedzialne podmioty.
W sposób priorytetowy w dokumencie potraktowano kwestie poprawy efektywności
energetycznej. Postęp w tej dziedzinie będzie kluczowy dla realizacji wszystkich jej załoŜeń.
Cele główne w tym zakresie to dąŜenie do utrzymania zeroenergetycznego wzrostu
gospodarczego oraz konsekwentne zmniejszanie energochłonności polskiej gospodarki do
poziomu UE-15.
Drugi kierunek rozwoju polskiej energetyki to zgodnie z przyjętą przez rząd Polityką
energetyczną do 2030 roku, wzrost bezpieczeństwa dostaw paliw i energii. Ma być ono oparte
o własne zasoby, w szczególności węgla kamiennego i brunatnego.
Jednocześnie mają być kontynuowane działania mające na celu dywersyfikację dostaw paliw.
Zaopatrzenie w ropę naftową, paliwa płynne i gaz będzie dywersyfikowane takŜe poprzez
róŜnicowanie technologii produkcji, a nie jedynie kierunków dostaw. Wspierany będzie
rozwój technologii pozwalających na pozyskiwanie paliw płynnych i gazowych z surowców
krajowych.
Polityka zakłada takŜe stworzenie stabilnych perspektyw dla inwestowania w infrastrukturę
przesyłową i dystrybucyjną. Na operatorów sieciowych nałoŜony zostanie obowiązek
opracowania planów rozwoju sieci, lokalizacji nowych mocy wytwórczych oraz kosztów ich
przyłączenia.
Dokument zakłada równieŜ dywersyfikację struktury wytwarzania energii elektrycznej
poprzez wprowadzenie energetyki jądrowej.
Polityka Energetyczna d 2030 zakłada takŜe rozwój wykorzystania odnawialnych źródeł
energii. NajwaŜniejszym przedsięwzięciem w tym obszarze będzie wypracowanie ścieŜki
dochodzenia do realizacji celów zawartych w pakiecie klimatycznym, w podziale na
poszczególne rodzaje OZE i związane z nimi technologie.
Dokument wyznacza następujące cele: 15-proc. udział OZE w zuŜyciu energii finalnej w
2020 r. oraz 10-proc. udział biopaliw w rynku paliw transportowych w 2020 r. Polska będzie
takŜe dąŜyć do większego wykorzystania biopaliw II generacji.
Ponadto prowadzone będą działania, które pomogą w rozwoju biogazowni rolniczych oraz
farm wiatrowych na lądzie i morzu. Nowe jednostki OZE i umoŜliwiające ich przyłączenie do
sieci elektroenergetycznej, i będą mogły uzyskać bezpośrednie wsparcie z funduszy
europejskich oraz środków funduszy ochrony środowiska.
6
W strategii dla sektora przewidziano równieŜ działania nakierowane na zwiększenie
konkurencji na rynku energii. Ich celem będzie zapewnienie niezakłóconego funkcjonowania
rynku, a przez to przeciwdziałanie nadmiernemu wzrostowi cen.
W przyjętym przez rząd dokumencie wzięto równieŜ pod uwagę ograniczenie oddziaływania
energetyki na środowisko.
Ze względu na zobowiązania wynikające z pakietu klimatycznego w Polityce energetycznej
wskazano metody ograniczenia emisji CO2, SO2, NOX, które pomogą wypełnić zobowiązania
międzynarodowe bez konieczności znaczących zmian w strukturze wytwarzania.
W tym celu stworzony zostanie system zarządzania krajowymi pułapami emisji gazów
cieplarnianych i innych substancji oraz wprowadzone zostaną dopuszczalne produktowe
wskaźniki emisji. Realizowane będą teŜ zobowiązania wynikające z nowej dyrektywy ETS, a
takŜe opracowany zostanie system dysponowania przychodami z aukcji uprawnień do emisji
CO2. Bardzo istotnym kierunkiem działań będzie równieŜ wsparcie rozwoju technologii
wychwytu i składowania dwutlenku węgla (CCS).
Polityka ekologiczna państwa do roku 2030 w latach 2009 – 2012 z
perspektywą do roku 2016
Polityka określa cele i kierunki działań na rzecz poprawy stanu środowiska. Do
najwaŜniejszych naleŜy zaliczyć :
- rozwój i wdroŜenie metodologii wykonywania ocen oddziaływania na środowisko dla
dokumentów strategicznych
- wdraŜanie systemu ‘zielonych certyfikatów’ dla zmówień publicznych
- promocja ‘zielonych miejsc pracy’ z wykorzystaniem funduszy europejskich oraz promocja
transferu do Polski najnowszych technologii słuŜących ochronie środowiska przez
finansowanie projektów w ramach programów unijnych.
3.2.
Poza tym Polska jest zobowiązana do przestrzegania wielu dyrektyw unijnych w zakresie
powietrza i klimatu, w tym na podkreślenie zasługują:
- dyrektywy 2001/80/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2001 r. w
sprawie ograniczenia emisji zanieczyszczeń powietrza z duŜych obiektów energetycznego
spalania (tzw. Dyrektywa LCP),
- dyrektywy CAFE,
- rozporządzenia (WE) nr 842/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 maja 2006 r.
w sprawie niektórych fluorowanych gazów cieplarnianych (tzw. F-gazy).
NajwaŜniejszym zadaniem będzie dąŜenie do spełnienia przez Polskę zobowiązań
wynikających z Traktatu Akcesyjnego oraz z dwóch dyrektyw unijnych. Z Dyrektywy LCP
wynika, Ŝe emisja z duŜych źródeł energii, o mocy powyŜej 50 MWc, juŜ w 2008 r. nie
powinna być wyŜsza niŜ 454 tys. ton dla SO2 i 254 tys. ton dla NOx. Limity te dla 2010 r.
wynoszą dla SO2 - 426 tys., dla NOx - 251 tys. ton, a dla roku 2012 wynoszą dla SO2 - 358
tys. ton, dla NOx - 239 tys. ton.
7
3.3.
Krajowy Plan Działań dotyczący efektywności energetycznej (MG 2007)
Krajowy Plan Działań dotyczący efektywności energetycznej (EEAP) stanowi realizację
zapisu art. 14 ust. 2 Dyrektywy 2006/32/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5
kwietnia 2006 r. w sprawie efektywności końcowego wykorzystania energii i usług
energetycznych.
Dokument określa cel indykatywny w zakresie oszczędności energii na rok
2016 wyraŜony w jednostce bezwzględnej, który ma być osiągnięty w ciągu
dziewięciu lat począwszy od 2008 roku, zgodnie z art. 4 ww. dyrektywy.
Zaproponowane w ramach Krajowego Planu Działań dotyczącego efektywności
energetycznej (EEAP) środki i działania mają za zadanie:
• osiągnięcie celu indykatywnego oszczędności energii zgodnie wymaganiami
Dyrektywy 2006/32/WE tj. 9% w roku 2016,
• osiągnięcie celu pośredniego 2% w roku 2010.
KPD zawiera wykaz środków słuŜących poprawie efektywności energetycznej we wszystkich
sektorach gospodarki, i tak:
- w sektorze mieszkalnictwa proponuje się:
- wdraŜanie systemu oceny energetycznej budynków
- wykorzystanie Funduszu Termomodernizacji
- promowanie racjonalnego wykorzystania energii w gospodarstwach domowych.
- w sektorze usług proponuje się:
- zwiększenie udziału w rynku energooszczędnych produktów zuŜywających energię
- prowadzenie programu oszczędnego gospodarowania energią w sektorze publicznym
- promocję usług energetycznych wykonywanych przez ESCO
- wykorzystanie Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 20072013 oraz Regionalnych Programów Operacyjnych
- wykorzystanie Grantu z Globalnego Funduszu Ochrony Środowiska (GEF) – Projekt
Efektywności Energetycznej
- w sektorze przemysłu proponuje się:
- promocję wysokosprawnej kogeneracji (CHP)
- system dobrowolnych zobowiązań w przemyśle
- rozwijanie systemu zarządzania energią i systemu audytów energetycznych w
przemyśle
- wykorzystanie Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 20072013 oraz Regionalnych Programów Operacyjnych.
8
4. UWARUNKOWANIA REGIONALNE I LOKALNE
4.1. Strategia rozwoju województwa pomorskiego (2005)
W gospodarce energetycznej główny problem stanowi niezadowalający stan rozdzielczych
sieci średniego i niskiego napięcia, a takŜe urządzeń do jego transformacji na terenach
wiejskich, wysoka awaryjność linii kablowych, niski wskaźnik dostępu mieszkańców do gazu
ziemnego, a takŜe wysoki udział źródeł o niskiej sprawności, wykorzystujących węgiel do
produkcji energii cieplnej. Stan bezpieczeństwa energetycznego regionu jest niezadowalający
z uwagi na wysoki stopień uzaleŜnienia od systemu krajowego – w źródłach zlokalizowanych
na terenie województwa pomorskiego produkuje się około 60% całkowitego zapotrzebowania
na energię. Szansą na poprawę bezpieczeństwa energetycznego jest lepsze wykorzystanie
odnawialnych źródeł energii, których potencjał w regionie jest wysoki, zwłaszcza w zakresie
biomasy i wiatru. Dotychczas ich udział w bilansie energetycznym województwa jest jednak
niewielki.
Zagadnienia zaopatrzenia w energię oraz poprawy efektywności wykorzystania energii w
regionie oraz ochrony środowiska zawarte są w kilku celach strategicznych.
Cel strategiczny 3
Rozwój gospodarki wykorzystującej specyficzne zasoby regionalne
5) promowanie pro-środowiskowych metod produkcji rolnej i rolnictwa ekologicznego, w
szczególności na obszarach o wysokich walorach przyrodniczych, a takŜe rozwój produkcji
rolnej z przeznaczeniem na biopaliwa;
Cel strategiczny 4
Kształtowanie procesów społecznych i przestrzennych dla poprawy jakości Ŝycia
1) rewitalizacja obszarów regresu społeczno-gospodarczego, zdegradowanych obszarów
miejskich, poprzemysłowych i powojskowych, osiedli popegeerowskich, obszarów cennych
kulturowo oraz obszarów zdegradowanych przyrodniczo;
2) wspieranie kompleksowej odnowy wsi pomorskiej;
3) racjonalizacja procesów suburbanizacji w otoczeniu metropolii i subregionalnych
ośrodków rozwojowych;
4) wspieranie tworzenia optymalnych warunków zaspokajania potrzeb mieszkaniowych, m.in.
dla poprawy mobilności przestrzennej mieszkańców.
Cel strategiczny 2
Poprawa funkcjonowania systemów infrastruktury technicznej i teleinformatycznej
6) poprawa stanu infrastruktury energetycznej i usprawnienie systemu zaopatrzenia w energię,
zwiększenie dostępności do zróŜnicowanych nośników energii oraz efektywności jej
wykorzystania;
7) poprawa stanu bezpieczeństwa i pełniejsze wykorzystanie potencjału energetycznego
regionu, m.in. poprzez wspieranie wykorzystania odnawialnych źródeł energii oraz tworzenie
lokalnych rynków paliw i energii;
9
Misja instytucji realizujących Strategię
Misja określa zasady, którymi kierują się instytucje Ŝycia publicznego – zwłaszcza organy
Samorządu Województwa Pomorskiego – w realizacji Strategii. Jako podstawową zasadę
wymienia się:
Zasadę zrównowaŜonego rozwoju, przez co rozumie się osiągnięcie trwałej poprawy
poziomu Ŝycia mieszkańców wymaga rozwoju gospodarczego osiąganego w dłuŜszym
okresie przy zapewnieniu równowagi społecznej, ekologicznej i przestrzennej.
Na poziomie regionalnym realizacji Strategii słuŜą: Plan Zagospodarowania Przestrzennego
Województwa Pomorskiego, wojewódzkie strategie sektorowe, jak teŜ programy
wojewódzkie.
4.2.
Regionalna strategia energetyki ze szczególnym uwzględnieniem źródeł
odnawialnych (2006)
Strategia jest dokumentem, stanowiącym przełoŜenie ustaleń polityki energetycznej państwa
na szczebel regionalny i została sporządzona dla horyzontu czasowego obejmującego 2025 r.
RSE wprowadza zasadę zrównowaŜonego rozwoju gospodarki energetycznej z
uwzględnieniem decydowanych działań termomodernizacyjnych i prooszczędnościowych na
obszarze województwa pomorskiego, celem zapewnienia środków i moŜliwości efektywnego
wytwarzania, przesyłania i dystrybucji energii odbiorcom, przy zachowaniu wymagań
wynikających z procesów integracji z Unią Europejską.
Cele strategiczne przyjęte w RSE to:
Cel nr 1.
Wieloetapowa realizacja programu przedsięwzięć termomodernizacyjnych, ze szczególnym
ukierunkowaniem na sektor budownictwa mieszkaniowego.
Cel nr 2.
ObniŜenie zuŜycia energii pierwotnej w paliwach poprzez realizację działań
modernizacyjnych
zmierzających do poprawy sprawności przetwarzania, przesyłania i dystrybucji energii.
Cel nr 3.
Redukcja uzaleŜnienia od tradycyjnych źródeł energii poprzez zwiększenie udziału produkcji
energii ze źródeł odnawialnych do poziomu co najmniej 19 % w 2025 r.
Cel nr 4
Poprawa regionalnego i lokalnego bezpieczeństwa energetycznego, niezawodności dostaw
energii oraz efektywności jej produkcji i wykorzystywania.
Cel nr 5.
Tworzenie lokalnych rynków energii oraz konkurencyjności produkcji i dostaw energii.
Najistotniejszymi wymiernymi rezultatami realizacji celów strategicznych dla społeczności
województwa Pomorskiego powinny być:
• zmniejszenie kosztów uŜytkowania energii cieplnej
• poprawa stanu czystości powietrza atmosferycznego.
RSE przewiduje następujące działania:
10
• likwidację źródeł ciepła opalanych węglem i podłączenie odbiorców do miejskiego systemu
ciepłowniczego (m.s.c.) lub lokalnych systemów ciepłowniczych (l.s.c.) na obszarach o
stosunkowo zwartej zabudowie w oparciu o scentralizowane źródła bazującego na
odnawialnych źródłach energii z ewentualnym wspomaganiem gazem ziemnym.
• konwersję źródeł ciepła opalanych węglem na gaz GZ-50, odnawialne źródła energii
(biopaliwa) w rejonach, w których np. ze względu na małą gęstość zabudowy nie ma
moŜliwości podłączenia tych źródeł do miejskiego lub lokalnych systemu ciepłowniczego.
• likwidację źródeł ciepła o niskich emitorach opalanych węglem oraz likwidację
wyeksploatowanych źródeł ciepła opalanych gazem i olejem opałowym i podłączenie
odbiorców
zasilanych uprzednio przez te źródła do m.s.c. lub l.s.c.
• konwersję źródeł ciepła o niskich emitorach opalanych węglem na odnawialne źródła
energii (biomasa, biogaz) lub gaz GZ-50 w rejonach, w których podłączenie tych źródeł do
miejskiego lub lokalnego systemu ciepłowniczego jest nieuzasadnione ekonomicznie (np.
zbyt duŜa odległość do najbliŜszego rurociągu bądź zbyt mała gęstość cieplna terenu).
• rozwój układów skojarzonego wytwarzania energii cieplnej i elektrycznej, które powinny
stanowić znaczący i stale rosnący udział w produkcji energii cieplnej i elektrycznej.
• wprowadzane w lokalnych źródłach ciepła bloków energetycznych z agregatami
kogeneracyjnymi pracującymi głównie w oparciu o gaz ziemny GZ-50 lub biogaz.
• realizacja działań długoterminowych wynikających z ustaleń programów naprawczych
ochrony powietrza dla obszaru, gdzie występuje przekroczenie stęŜenia pyłów (PM10).
Działanie te spowodują obniŜenie emisji zanieczyszczeń z instalacji energetycznych w
następujących wielkościach:
• dwutlenek węgla CO2 o ok. 55 %,
• dwutlenek siarki SO2 o ok.70 %,
• tlenki azotu NOx o ok. 54 %
• pyły o ok.75 %
Wskaźniki realizacji celów w skali województwa przedstawiają się następująco:
� obniŜenie zuŜycia nośników energii i paliw pierwotnych o ok. 50 %
� obniŜenie zapotrzebowania na ciepło o ok. 23 %
� obniŜenie udziału węgla w bilansie paliw do poziomu 48 %
� wzrost udziału odnawialnych źródeł energii łącznie w bilansie do co najmniej 19 %.
W efekcie realizacji Regionalnej Strategii energetyki powinien zostać utworzony
zintegrowany system zapewniający bezpieczeństwo energetyczne przy zachowaniu
najlepszych standardów ekologicznych i zrównowaŜonym rozwoju gospodarki regionu.
11
Model zintegrowanej i zrównowaŜonej gospodarki energetycznej województwa1
4.3.
Program Ochrony Środowiska Województwa Pomorskiego na lata 20072010 z uwzględnieniem perspektywy 2011-2014 (2007)
W Programie sformułowano następujące 4 cele perspektywiczne:
1. Środowisko dla zdrowia – dalsza poprawa jakości środowiska i bezpieczeństwa
ekologicznego.
2. Wzmocnienie systemu zarządzania środowiskiem oraz podniesienie świadomości
ekologicznej społeczeństwa.
3. Ochrona dziedzictwa przyrodniczego i racjonalne wykorzystanie zasobów przyrody.
4. ZrównowaŜone wykorzystanie materiałów, wody i energii.
1
Regionalna Strategia energetyki ze szczególnym uwzględnieniem OZE
12
4.4.
Plan zagospodarowania przestrzennego województwa pomorskiego (2009)
Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym precyzuje zadania samorządu
województwa w zakresie zagospodarowania przestrzennego. Stanowi ona m.in., Ŝe:
Ustalenia planu zagospodarowania przestrzennego województwa wprowadza się do planu
miejscowego po uprzednim uzgodnieniu terminu realizacji inwestycji celu publicznego o
znaczeniu ponadlokalnym i warunków wprowadzenia ich do planu miejscowego (art.44,
ust.1).
W odniesieniu do środowiska przyrodniczo-kulturowego zaleca się przede wszystkim
utrzymanie ustanowionych form ochrony przyrody: parków narodowych, rezerwatów
przyrody, parków krajobrazowych, obszarów chronionego krajobrazu, obszary NATURA
2000, pomników przyrody, stanowisk dokumentacyjnych, uŜytków ekologicznych i zespołów
przyrodniczo-krajobrazowych.
Jako jedno z głównych zadań polityki przestrzennej w odniesieniu do infrastruktury
technicznej, Plan stawia poprawę bezpieczeństwa energetycznego, zmniejszenie emisji
zanieczyszczeń do atmosfery, w tym CO2, zwiększenie udziału energii odnawialnych w
ogólnym zuŜyciu energii oraz poszanowanie i racjonalizację zuŜycia energii.
W realizacji polityki przestrzennej będzie uwzględniany model zrównowaŜonej i
zintegrowanej gospodarki energetycznej, wpisujący się w ideę „3 x 20%”.
W gminnych dokumentach określających politykę energetyczną powinny być uwzględniane
działania zmierzające do zastępowania węgla kamiennego biomasą w urządzeniach
grzewczych małej mocy i niskiej sprawności, rozwój rozproszonych źródeł energii cieplnej i
elektrycznej (w tym pracujących w skojarzeniu) oraz gazu, utrzymanie i rozwój istniejących
oraz budowę nowych systemów.
Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego województwa w zakresie
elektroenergetyki
System energetyczny województwa funkcjonuje na ogół poprawnie. Aktualne
zapotrzebowanie na energię elektryczną województwa jest zaspokajane, jednak z uwagi na
prognozowany wzrost zuŜycia i potrzebę zdecydowanej poprawy bezpieczeństwa
energetycznego niezbędne jest zwiększenie produkcji energii elektrycznej na terenie
województwa. Z tego względu rozpatruje się:
− rozbudowę istniejących źródeł i budowę duŜej elektrowni węglowej (wraz z linią
elektroenergetyczną nie-zbędną do wprowadzenia wyprodukowanej energii do
systemu krajowego);
− budowę elektrowni jądrowej, np. w rejonie jeziora śarnowieckiego
− budowę systemowych i szczytowych elektrowni gazowych
− realizację obiektów energetycznych opartych o generację i kogenerację rozproszoną,
z wykorzystaniem odnawialnych zasobów energii (głównie biomasa) w powiązaniu
z budową „inteligentnych” sieci elektro-energetycznych (na obszarach wiejskich
całego województwa).
Lokalizacje źródeł, o których mowa powyŜej, nie zostały ustalone, a decyzje
lokalizacyjne winny być poprzedzone postępowaniem w sprawie ich oddziaływania na
środowisko, zgodnie z uwzględnieniem zapisów obowiązujących aktów prawa
miejscowego, zwłaszcza programów naprawczych ochrony powietrza.
13
W odniesieniu do systemu dystrybucji energii elektrycznej:
Układy sieci linii napowietrznych 15 kV, istniejące w obszarach o większym
rozproszeniu zabudowy i odbiorców wykazują często znaczną rozległość, co stwarza
trudności z dotrzymaniem wymaganych parametrów napięciowych; niezbędne jest
zagęszczenie sieci GPZ 110/15 kV na niektórych obszarach.
Stan sieci linii napowietrznych niskiego napięcia jest niezadowalający, sytuacja ta
dotyczy szczególnie obszarów wiejskich.
Część linii kablowych, szczególnie średniego napięcia, charakteryzuje niski poziom
pewności zasilania (częste awarie) spowodowany złą jakością izolacji kabli.
Istnieją moŜliwości rozwoju energetyki wiatrowej, w tym na obszarach morskich RP,
przy czym jej rozwój w większej skali wymagać będzie znacznej przebudowy i
rozbudowy sieci elektroenergetycznej 400 i 110 kV.
Kierunki w zakresie zaopatrzenia w energię elektryczną
1) Budowa źródeł energii odnawialnych, w tym systemowych elektrowni wiatrowych
przekazujących energię do krajowej sieci elektroenergetycznej
2) Budowa przydomowych elektrowni wiatrowych produkujących energię na potrzeby własne
uŜytkowników.
3) Budowa innych źródeł energii elektrycznej: elektrowni węglowej lub/i elektrociepłowni przy
zachowaniu wymogów ochrony środowiska przede wszystkim w zakresie emisji
zanieczyszczeń i zagospodarowania odpadów paleniskowych, szczytowych elektrowni
gazowych i elektrowni jądrowej.
4) Budowa, rozbudowa i modernizacja elektroenergetycznej sieci przesyłowej najwyŜszych
napięć:
5) Zwiększenie pewności zasilania systemu rozdzielczo-odbiorczego, poprawa sprawności i
dostosowanie istniejących obiektów sieciowych do wymagań ochrony środowiska poprzez
modernizację i budowę elektroenergetycznej sieci dystrybucyjnej 110 kV:
6) Wyprowadzenie energii z elektrowni wiatrowych do krajowej sieci elektroenergetycznej
przez modernizację lub przebudowę: GPZ: DarŜyno, Pieńkowo, Dębnica Kaszubska,
Gałęźnia Mała, ObłęŜe, budowę GPZ Wojciechowo, modernizację linii 110 kV: Sławno –
Tychowo, Słupsk Poznańska – Hubalczyków – DarŜyno – Lębork Krzywoustego, Sławno –
Sianów, śydowo – Słupsk Poznańska, Człuchów – Chojnice, Bytów – Gałęźnia Mała –
Dębnica Kaszubska – Słupsk Poznańska.
7) Rozbudowa i modernizacja systemu zaopatrzenia w energię elektryczną zakresie linii 15 i 0,4
kV szczególnie na terenach wiejskich i obszarach rozwojowych.
8) Rozwój energetyki wodnej wszędzie tam, gdzie pozwolą na to uwarunkowania
środowiskowe i ekonomiczne.
4.5.
Projekt Aktualizacji Regionalnej strategii energetyki z uwzględnieniem
źródeł odnawialnych w województwie pomorskim do roku 2025 w zakresie
elektroenergetyki (2009)
Ze względu na niedostateczną rezerwę mocy w krajowym systemie elektroenergetycznym
(wzrost zapotrzebowania mocy), naturalne starzenie się potencjału wytwórczego energetyki
oraz niskiej sprawności wytwarzania w porównaniu z obecnie dostępnymi technologiami w
Polsce potrzeba budowy nowych elektrowni.
W celu utrzymania obecnego poziomu mocy zainstalowanej konieczna jest budowa ok. 800 –
900 MW rocznie.
14
W Statystyce Energetyki wykazano, Ŝe średnia sprawność wytwarzania w polskich
elektrowniach cieplnych zawodowych (w roku 2007) wyniosła netto 31,6%.
Dla porównania, najbardziej nowoczesny, wdroŜony do eksploatacji blok węglowy klasy 800
MW na parametry super nadkrytyczne i z otwartym obiegiem chłodzenia osiąga sprawność
netto 45,8% . Blok taki zuŜywa o 30% mniej energii pierwotnej paliwa niŜ przeciętny polski
blok energetyczny.
Najbardziej nowoczesny, sprawdzony eksploatacyjnie blok opalany gazem, pracujący w
układzie parowo-gazowym, z otwartym obiegiem chłodzenia i posadowiony na poziomie
morza osiąga sprawność netto 58,4%. Blok taki zuŜywa o 54% mniej energii pierwotnej
paliwa niŜ przeciętny polski blok energetyczny.
W przypadku bloku opalanego gazem porównanie jest o tyle bardziej złoŜone, Ŝe gaz ziemny,
będący paliwem dla takiego bloku, jest droŜszym paliwem niŜ węgiel.
Wybór optymalnej technologii wytwarzania energii elektrycznej musi opierać się na
zapewnieniu maksymalnej sprawności wytwarzania przy minimalizacji zuŜycia nośników
energii pierwotnej i jednoczesnym zapewnieniu minimalizacji wpływu na środowisko i
zapewnieniu rozsądnych kosztów wytwarzania tak, aby elektrownia oparta na tej technologii
mogła być konkurencyjna dla innych, gorszych obiektów i mogła wypierać z rynku
elektrownie o większej uciąŜliwości.
Elektrownie opalane węglem
Urządzenia obecnie oferowane oraz posiadające referencje z obiektów juŜ zrealizowanych
bądź będących w trakcie realizacji moŜna w RSE wskazano dwie sprawdzone technologie:
• Blok z kotłem fluidalnym i turbiną parową (obecnie najbardziej zaawansowanym
rozwiązaniem jest blok 460 MW zrealizowany w Elektrowni Łagisza – jest to
pierwszy i jak na razie jedyny tak duŜy kocioł fluidalny, pracujący na tak wysokich
parametrach);
• Blok z kotłem pyłowym i instalacją odsiarczania spalin oraz z turbiną parową (obecnie
najbardziej zaawansowanymi rozwiązaniami są bloki klasy 800 MW realizowany w
elektrowniach Kingsnorth, Rotterdam, Wilhelmshaven, Eemshaven czy Moorburg).
Odpady paleniskowe z kotła pyłowego (z instalacją odsiarczania) mają niemal w całości
postać popiołu lotnego oraz gipsu, które w całości mogą być wykorzystane gospodarczo,
podczas gdy wykorzystanie materiału z kotła fluidalnego (silnie alkaliczna mieszanina
popiołu, gipsu i wapna palonego) jest zdecydowanie mniej atrakcyjne.
Z powyŜszych względów dla duŜych nowych jednostek, gdzie nie ma wymuszenia istniejącą
sytuacją (konieczność retrofittu istniejącego kotła albo budowa mniejszej jednostki na cele
ciepłownicze), kocioł pyłowy (klasy 800 MW) z instalacją odsiarczania jest dziś lepszym
rozwiązaniem ze względu na wyŜsze parametry pracy i wynikającą stąd wyŜszą sprawność
wytwarzania energii elektrycznej.
Biorąc pod uwagę kryteria wyznaczone w RSE wskazano dwie bardzo korzystne lokalizacje
na terenie Województwa Pomorskiego:
• w strefie przemysłowej miasta Gdańska – (Port Północny jest zdolny przyjmować
statki o pełnym zanurzeniu, a obecny port węglowy moŜna stosunkowo łatwo i tanio
przystosować do importu węgla);
• w dolinie dolnej Wisły (z przyczyn transportowych korzystniejszy jest zachodni
brzeg).
15
Obie lokalizacje są bardzo atrakcyjne na tle innych potencjalnych lokalizacji nowych
elektrowni węglowych w Polsce – w rankingu wyboru lokalizacji elektrowni węglowych w
Polsce na pewno plasują się w czołówce, a konkretna pozycja będzie zaleŜała od podejścia
inwestora. Biorąc pod uwagę uwarunkowania techniczne (w szczególności warunki
chłodzenia bloku i moŜliwa do uzyskania sprawność wytwarzania.
W Projekcie Aktualizacji RSE przedstawiono propozycje potencjalnych projektów budowy
nowych elektrowni konwencjonalnych i jądrowych w Województwie Pomorskim.
Sygnalizowanymi przez inwestorów projektami są:
• budowa elektrowni węglowej rzędu 2 x 900MW w Gdańsku,
(EC WybrzeŜe, w swojej strategii planuje modernizację swojej elektrociepłowni
węglowej w Gdańsku z moŜliwością jej rozbudowy. Planowana elektrociepłownia
realizowana miałaby być w dwóch etapach:
- pierwszy etap zakłada budowę jednego bloku energetycznego o mocy elektrycznej
rzędu 900 MWe, który wyposaŜony będzie dodatkowo w człon ciepłowniczy o mocy
250 MWt. Planowany termin oddania bloku do eksploatacji – 2017 rok.
- w drugim etapie powstanie identyczna jednostka – w terminie do roku 2040.)
• budowa elektrowni węglowej rzędu 2 x 800MW w rejonie dolnej Wisły
(Elektrownia węglowa w układzie klasycznym, z blokami na parametry super
nadkrytyczne. Chłodzenie odbywać się będzie z pomocą wody z rzeki Wisły.
Zastosowane parametry obiegu i otwarty obieg chłodzenia pozwolą na uzyskanie
sprawności wytwarzania powyŜej 45%. Planowana elektrownia będzie wyposaŜona w
najnowocześniejsze urządzenia do oczyszczania spalin (DESOX, DENOX,
elektrofiltry), instalację oczyszczania wody i ścieków, będzie przystosowana do
współpracy z instalacją wychwytywania i składowania CO2 (CCS), a takŜe będzie
spełniała normy emisji hałasu.
Wyprowadzenie mocy będzie się odbywać poprzez nową stację energetyczną 400 kV
zlokalizowaną w Pelplinie. Dowóz węgla i innych surowców oraz wywóz produktów
ubocznych planuje się drogą kolejową.
Kryteria za lokalizacją elektrowni w dolinie dolnej Wisły :
- dostęp do wystarczającej ilości wody chłodzącej (rz. Wisła – pobór wody chłodzącej
w ilości 13-28 m3 na sekundę dla jednego bloku),
- dostęp do infrastruktury drogowej, kolejowej i elektroenergetycznej – bliskość linii
wysokiego napięcia 400 kV i 220 kV,
- połoŜenie w wystarczającej odległości od siedzib ludzkich.
Teren przeznaczony pod budowę elektrowni znajduje się w pobliŜu terenów
Dolnej Wisły włączonych do sieci NATURA 2000, dlatego konieczne jest
zminimalizowanie negatywnego wpływu na środowisko naturalne.)
• budowa elektrowni węglowej rzędu 3 x 460MW w rejonie dolnej Wisły,
(Projekt zakłada budowę elektrowni od podstaw z trzema niezaleŜnymi blokami o
mocy 460 MWe kaŜdy.
Elektrownia zostanie zrealizowana w oparciu o najnowszej generacji kotły pracujące
w technologii fluidalnej (kotły CFB Foster Wheeler) przystosowane do współpracy z
instalacją CCS (w razie konieczności). Technologia będzie spełniać wymogi
najlepszej dostępnej technologii. Elektrownia wyposaŜona zostanie w zamknięty
system chłodzenia (przewidziano moŜliwość pozyskiwania wody do uzupełnienia strat
16
chłodzenia z rzeki Wisły). Pod względem procesowym, bloki elektrowni stanowiłyby
powtórzenie bloku 460 MW oddanego do uŜytku w Elektrowni Łagisza o sprawności
wytwarzania około 43%. Energia elektryczna będzie najprawdopodobniej
wyprowadzana do stacji energetycznej w Pelplinie. Dowóz węgla planuje się drogą
kolejową.)
W celu zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego waŜnym aspektem jest budowa nowych
lub rozbudowa istniejących juŜ źródeł energii elektrycznej wytwarzanej z odnawialnych
źródeł energii. Racjonalnie, w przypadku Województwa Pomorskiego, naleŜy skupić się na
energii wiatru, wody i szeroko rozumianych biopaliw.
Turbiny wiatrowe
Ze względu na korzystne uwarunkowania wiatrowe w Województwie Pomorskim
obserwowany jest wyraźny wzrost zainteresowania inwestorów lokalizacją farm wiatrowych
na terenie województwa. Do chwili obecnej operatorzy sieci elektroenergetycznej
(przesyłowej i dystrybucyjnej) na terenie województwa pomorskiego wydali warunki
przyłączenia dla farm wiatrowych o łącznej mocy 2 660 MW, w tym ok. 1000 MW do sieci
dystrybucyjnej. Aktualnie na obszarze województwa pomorskiego pracują farmy wiatrowe o
łącznej mocy zainstalowanej około 160 MW.
Celami szczegółowymi działań podejmowanych na terenie Województwa Pomorskiego, które
mają słuŜyć modernizacji i rozbudowy linii przesyłowych wysokich napięć przedstawiono w
RSE między innymi:
• zmiana strukturalna układu zasilania województwa pomorskiego polegająca na
budowie nowych pierścieni 400 kV wynikająca z rozwoju Odnawialnych Źródeł
Energii i planowanych inwestycji z zakresu energetyki konwencjonalnej i jądrowej,
• umoŜliwienie przyłączenia do sieci przesyłowej Elektrowni Opalenie i OZE.
W efekcie realizacji Regionalnej Strategii Energetyki powinien zostać utworzony
zintegrowany system zapewniający bezpieczeństwo energetyczne przy zachowaniu
najlepszych standardów ekologicznych i zrównowaŜonym rozwoju gospodarki regionu.
W opracowywanej zgodnie z przepisami ochrony środowiska „Prognozie oddziaływania na
środowisko dla Aktualizacji Regionalnej Strategii Energetyki z uwzględnieniem źródeł
odnawialnych w Województwie Pomorskim do Roku 2025 w zakresie elektroenergetyki”
(2009) w zakresie oceny oddziaływania na środowisko zawarto następujące podsumowania:
Największe potencjalne negatywne oddziaływania na środowisko w fazie eksploatacji będą
miały:
- budowa duŜych wysokosprawnych i niskoemisyjnych bloków energetycznych (-5),
-
realizacja elektrowni jądrowej w lokalizacji Ŝarnowieckiej (-4),
-
budowa instalacji termicznego unieszkodliwiania odpadów z wykorzystaniem powstającej
energii odpadowej do skojarzonego wytwarzania ciepła i energii elektrycznej (-4),
-
budowa elektrowni wiatrowe - realizowane w ramach tzw. parków (farm) wiatrowych, tj.
zespołu kilkunastu lub kilkudziesięciu elektrowni wiatrowych (-4),
-
budowa małych elektrownie wodne (-4),
-
rozwój plantacji roślin energetycznych (-4).
17
W przypadku elektrowni jądrowej oddziaływania związane są z powstawaniem odpadów w
znacznie mniejszych ilościach niŜ w elektrowniach konwencjonalnych za to o większej
uciąŜliwości dla środowiska, zagroŜeniem i skutkami powaŜnej awarii oraz w mniejszym
stopniu przekształceniem krajobrazu czy emisją hałasu. Prawdopodobieństwo wystąpienia
powaŜnej awarii elektrowni jądrowej jest niewielkie na co wpływają stosowane obecnie
wielopoziomowe zabezpieczenia. Na etapie realizacji inwestycji oddziaływania na
środowisko elektrowni jądrowych są porównywalne, a na etapie eksploatacji, w warunkach
bezawaryjnych, zasadniczo mniejsze niŜ elektrowni konwencjonalnych o porównywalnej
mocy. Głównymi kwestiami problematycznymi jest zapewnienie wystarczającej ilości wody
do chłodzenia bloków oraz wskazanie miejsca na składowanie średnio i krótko-Ŝyciowych
odpadów radioaktywnych.
(…)
Realizacja pozostałych działań, związana głównie z występowaniem emisji zanieczyszczeń
do powietrza, emisją hałasu, przekształceniem krajobrazu, wyłączaniem gleb z produkcji
rolnej ograniczaniem róŜnorodności biologicznej i agroróŜnorodności, tworzeniem barier i
fragmentacja ekosystemów. Oddziaływania te naleŜy traktować jako potencjalne. Mogą one,
bowiem wystąpić jedynie w przypadku niewłaściwego zlokalizowania inwestycji i mogą być
skutecznie zminimalizowane w wyniku starannego postępowania w sprawie oceny ich
oddziaływania na środowisko, a w tym wnikliwego przygotowania raportu oddziaływania.
W przypadku realizacji konwencjonalnych źródeł energii elektrycznej oddziaływanie
pośrednie obejmie kwestie zagospodarowania lub wykorzystania gospodarczego odpadów
stałych ze spalania węgla. Ich wielkość i jakość zaleŜeć będą zarówno od jakości
wykorzystywanego paliwa jak równieŜ od zastosowanych technologii i sprawności spalania.
Optymalnym byłoby gospodarcze wykorzystanie całości lub większości odpadów – odpadów
z instalacji odsiarczania spalin do produkcji wyrobów gipsowych, popioły do produkcji
cementu, ŜuŜle paleniskowe jako materiał budowlany np. w drogownictwie. Pod tym
względem bardziej korzystne jest zastosowanie kotłów pyłowych z instalacją odsiarczania,
poniewaŜ odpady ze spalania węgla mają niemal w całości postać popiołu lotnego oraz gipsu,
które w całości mogą być wykorzystane gospodarczo, natomiast w przypadku zastosowania
kotła fluidalnego otrzymuje się silnie alkaliczną mieszaninę popiołu, gipsu i wapna palonego,
które przed wykorzystaniem naleŜy zneutralizować.
Realizacja celów i działań Aktualizacji RSE, pomimo ukierunkowania na zrównowaŜony
rozwój gospodarki energetycznej moŜe wywołać potrzebę zwiększonego korzystania z
zasobów i walorów środowiska naturalnego.
Budowa nowych obiektów spowoduje zajmowanie nowych terenów pod inwestycje i
likwidację, zaburzenie dotychczasowych funkcji tych terenów, moŜe spowodować równieŜ o
róŜnej skali:
- fragmentację przestrzeni oraz ekosystemów, zaburzanie droŜności korytarzy
ekologicznych,
-
pojawienie się nowych istotnych zagroŜeń dla wraŜliwego morskiego środowiska
Bałtyku.
Aby je zniwelować naleŜy w trakcie ich realizacji, w całym procesie inwestycyjnym naleŜy
stosować działania
zapobiegawcze i zmniejszające oddziaływania opisane w punkcie 8 Prognozy.
W związku z faktem, iŜ realizacja inwestycji w zakresie elektroenergetyki będzie odbywać się
na zasadach komercyjnych, wszystkie kwestie obniŜające zarówno koszty inwestycyjne, jak i
eksploatacyjne będą poddawane przez inwestorów szczegółowej analizie.
18
Fakt istnienia mechanizmów zmuszających do ograniczania emisji oraz technologii
pozwalających na dotrzymanie standardów przy jednoczesnym zmniejszeniu kosztów paliwa
moŜe spowodować, Ŝe stosowane rozwiązania zapewnią minimalizację wpływu na
środowisko, tym samym znaczna część przedstawionych potencjalnych znaczących
negatywnych oddziaływań moŜe nie mieć miejsca lub mieć duŜo mniejszą skalę.
4.6. Strategia rozwoju Gminy Przechlewo na lata 2006-2020 (maj 2006)
Rozwój Gminy ma opierać się na następujących przesłankach:
- silne społeczeństwo
- efektywna gospodarka
- czyste środowisko.
Gmina Przechlewo ma być gminą z nowoczesnym rolnictwem i rozwiniętą funkcją
ośrodka turystycznego.
Przechlewo, połoŜone 17 km od miasta powiatowego Człuchów, jest ośrodkiem, w którym
koncentruje się działalność bezpośrednio i pośrednio związana z rolnictwem, coraz bardziej
wyspecjalizowane usługi związane z turystyką, a takŜe usługi związane z edukacją, kulturą,
ochroną zdrowia i leśnictwem. To tutaj skupia się zarówno Ŝycie społeczno – polityczne
gminy, jak i gospodarcze.
Największym bogactwem naturalnym gminy są:
- przebiegająca przez zachodnią część gminy rzeka Brda, naleŜąca do najpiękniejszych
szlaków kajakowych Polski,
- 33 jeziora, najliczniej umiejscowione w środkowej i południowej części gminy, ale
największe z nich znajdują się w części zachodniej,
- oraz zajmujące ponad 50% powierzchni gminy lasy.
Cele strategiczne w priorytecie „czyste środowisko” obejmują:
1. Rozwój systemów słuŜących ochronie i poprawie stanu środowiska naturalnego
2. Ochronę zasobów przyrodniczych i walorów krajobrazu
3. Zwiększenie świadomości ekologicznej.
Osiągnięciu tych celów ma słuŜyć m.in. rozwój energetyki odnawialnej oraz poszanowanie
energii poprzez następujące działania:
1. Budowa i rozbudowa biogazowi rolniczych
2. Budowa farm wiatrowych
3. Budowa, rozbudowa i modernizacja systemów ogrzewania i wyposaŜenie ich w
instalacje ograniczające emisje zanieczyszczeń
4. Termomodernizacja budynków.
NiezaleŜnie od działań inwestycyjnych uwzględnia się rolę edukacji ekologicznej w
przedszkolach, szkołach oraz nakierowanej na osoby dorosłe poprzez prowadzenie zajęć z
zakresu ekologii i ochrony środowiska, organizację konkursów oraz inne działania
informacyjno-promocyjne.
19
4.7.
Program rozwoju lokalnego Gminy Przechlewo uwzględniający dwa
czasookresy planowania I. 2007-2013 i II. 2014-2020
Program potwierdza cele zawarte w Strategii rozwoju Gminy Przechlewo i czyni Gminę
głównym animatorem wdraŜania Programu Lokalnego. Główny nacisk będzie kładziony na
realizację projektów współfinansowanych z funduszy strukturalnych. Urząd Gminy będzie
realizował projekty we współpracy z innymi podmiotami samorządowymi, prywatnymi oraz
organizacjami pozarządowymi.
4.8.
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania Gminy
Przechlewo (1998)
W wyniku analizy uwarunkowań rozwoju Gminy określono w Studium jako główne kierunki
polityki przestrzennej turystykę i rolnictwo.
20
5. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA GMINY
5.1.
Obszar, połoŜenie, zabudowa, zaludnienie
Gmina Przechlewo połoŜona jest w południowo - zachodniej części województwa
pomorskiego. Część północna i zachodnia to fragment sandrowej Równiny Charzykowskiej, a
część centralna i południowa leŜy na Pojezierzu Krajeńskim. Według kryteriów podziału
przyrodniczo - leśnego prawie cały obszar gminy naleŜy do dzielnicy borów tucholskich. Cała
gmina leŜy w górnym odcinku dorzecza rzeki Brdy (50 km).
Gmina Przechlewo zajmuje powierzchnię 24,338 ha (224 km²), zamieszkuje ją ok. 6300
mieszkańców. Blisko 50% powierzchni gminy stanowią lasy, 30% grunty orne, 7% stanowią
uŜytki zielone, ponad 5% leŜy pod wodami, reszta to nieuŜytki i inne grunty. Grunty rolnicze
gminy przedstawiają raczej niskie wartości w klasyfikacji jakościowej gleb. Uwarunkowania
te określiły charakter gminy na rolniczo - przemysłowy.
Dane źródłowe: Materiały wyjściowe [1]
Rysunek 5.1. PołoŜenie gminy Przechlewo w województwie pomorskim
Gminę Przechlewo tworzy 14 sołectw.
W skład gminy wchodzą następujące wsie obrębowe, które przedstawiono w tabeli 5.1.
21
Tabela 5.1. Wsie obrębowe w gminie Przechlewo
l.p.
Miejscowość
1.
Przechlewko
2.
Lisewo
3.
Rudniki
4.
Przechlewo
5.
Nowa Wieś
6.
Sąpolno
7.
Garbek
8.
Dąbrowa Czł.
9.
śołna
10.
Łubianka
11.
Pakotulsko
12.
Szczytno
13.
Płaszczyca
14.
Pawłówko
5.2. Warunki gospodarcze gminy
Obszar gminy Przechlewo stanowią, przede wszystkim tereny rolnicze oraz atrakcyjne
miejsce wypoczynku i rekreacji.
ROLNICTWO
Rolnictwo stanowi główną funkcję gospodarczą gminy. Na korzystne warunki rozwoju ma
wpływ czystość gleb, która sprzyja rozwojowi produkcji ekologicznej.
W produkcji roślinnej dominuje uprawa zbóŜ.
22
Tabela 5.2. Struktura uŜytkowania gruntów na terenie gminy
UŜytki rolne
W tym
Grunty orne
Sady
Łąki trwałe
Pastwiska trwałe
UŜytki leśne oraz grunty zadrzewione
Grunty pod wodami
Grunty zabudowane i zurbanizowane
W tym
Tereny zabudowane
Tereny niezabudowane
Zieleń
Tereny komunikacyjne
W tym
Drogi
Koleje i inne komunikacyjne
NieuŜytki
RAZEM
Powierzchnia /ha/
Udział w pow.
ogólnej / %/
8 690
7 225
24
873
568
12 757
1 247
422
397
12
16
441
362
79
834
24 388
35,6%
83,1%
0,3%
10,0%
6,5%
52,3%
5,1%
1,7%
94,1%
2,8%
3,8%
1,8%
82,1%
17,9%
3,4%
100%
Wykres 5.1. Struktura uŜytkowania gruntów
Struktura użytkowania gruntów na terenie gminy
Tereny
Grunty
komunikacyjne
zabudowane i
1,79%
zurbanizowane
1,42%
Grunty pod
wodami
5,35%
Nieużytki
3,42%
Użytki rolne
35,70%
Użytki leśne
oraz grunty
zadrzewione
52,32%
23
Tabela 5.3. Struktura upraw
LP
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
Wyszczególnienie
Powierzchnia
ha
602
737
481
481
1 969
690
320
25
4
352
861
120
6 642
Pszenica
śyto
Jęczmień
Owies
PszenŜyto
Mieszanki zboŜowe na ziarno
Ziemniaki
Warzywa
Truskawki
Rzepak
Kukurydza
Rośliny pastewne
RAZEM
Tabela 5.4. Podział gospodarstw rolnych wg obszarów
Ilość
Ilość
Podziały
LP
gospodarstw gospodarstw
wielkości
w 2004 r.
w 2009 r.
1
Do 1 ha
1 024
989
2
Od 1 do 2 ha
271
178
3
Od 2 do 5 ha
110
121
4
Od 5 do 10 ha
69
72
5
Od 10 do 20 ha
91
90
6
PowyŜej 20 ha
78
85
Razem
1 643
1 535
Powierzchnia
uŜytków rolnych
w 2009 r.
238
278
351
339
1 250
3 000
5 456
Udział w
strukturze
zasiewów
%
9,1%
11,1%
7,2%
7,2%
29,6%
10,4%
4,8%
0,4%
0,1%
5,3%
13,0%
1,8%
100,0%
Udział w powierzchni
ogólnej uŜ. rolnych w
2009 r.
4,4%
5,1%
6,4%
6,2%
22,9%
55,0%
100,0%
Tabela 5.5. Podział zwierząt hodowlanych w zaleŜności od rodzaju
rodzaj hodowli
ilość sztuk w
2004r.
ilość sztuk w
2009r.
trzoda chlewna
62 000
43 030
Drób
40 000
20 000
Bydło
2 230
1 000
Inne
120
90
Razem
104 350
64 120
24
PRZEMYSŁ
Na terenie gminy znajdują się następujące zakłady przetwórstwa rolno-spoŜywczego:
-
Zakłady mięsne „PRIMA FOOD” –
Specjalizuje się w uboju, rozbiorze oraz przetwórstwie mięsa wieprzowego i
wołowego. Producent szerokiego wachlarza wyrobów gotowych. Wysoko rozwinięta i
efektywna technologia produkcji, która jest oparta na ścisłej kontroli, jakości i
wysokiej higienie pozwoliła na uzyskanie uprawnień eksportu na rynki krajów UE,
USA, Korei i Japonii.
Produkcja zakładu jest oparta na surowcu pochodzącym z siostrzanej firmy Poldanor S.A.
Schemat technologiczny przedstawia rysunek poniŜej.
- „POLDANOR S.A.” Podstawową działalnością jest chów i hodowla trzody chlewnej
oraz uprawa roślin, jak równieŜ hurtowa sprzedaŜ zwierząt oraz płodów rolnych. Bazę dla
prowadzonej przez spółkę działalności stanowią wydzierŜawione od Agencji Nieruchomości
Rolnych nieruchomości pochodzące z byłych Państwowych Gospodarstw Rolnych w woj.
pomorskim i zachodniopomorskim. Spółka prowadzi hodowlę trzody chlewnej i bydła
mięsnego w kilkunastu fermach oraz produkuje pasze w nowoczesnej wytwórni pasz w
Koczale. Areał dzierŜawionych gruntów wynosi ponad 13 000 ha.
W czerwcu 2005 roku firma otworzyła biogazownię rolniczą, w której poddaje się fermentacji
metanowej gnojowicę. Biogazownia umoŜliwia roczną produkcję energii elektrycznej (l 424
400 kWh) i cieplnej (2 590 350 kWh) w skojarzeniu, dzięki spalaniu biometanu pozyskanemu
z gnojowicy (24 090 t/rok) oraz odpadów z rzeźni (3000 t/rok).
Aktualnie gnojowica doprowadzana jest z ferm do lagun, a następnie kierowana do komór
fermentacyjnych poprzez zbiornik retencyjny, do którego dostarczane są równieŜ odpady ze
stacji przyjęć, poddane procesowi higienizacji w temp70°C.
Przefermentowana gnojowica po zmagazynowaniu okresowym w lagunach, rozprowadzana
będzie na pola.
25
Ponadto, w celu wzbogacenia gnojowicy, fermentacji metanowej poddane będą:
- Produkty odpadowe z upraw energetycznych (kukurydza, burak, topinambur);
- Odpady z produkcji rolniczej;
- Odpady przemysłu spoŜywczego;
- Odwodnione osady ściekowe organiczne, pochodzenia przemysłowego;
- Odpady organiczne komunalne (po segregacji)
KORZYŚCI EKOLOGICZNE BIOGAZOWNI ROLNICZEJ w Pawłówku:
- produkcja biometanu (790 000 m3/rok),
- poprawa warunków nawoŜenia pól upr.;
- zniszczenie nasion chwastów, a więc zmniejszenie środków ochrony roślin;
- zdolność do utrzymania równowagi humusu w glebie (nawozy szt. redukują humus);
- redukcja emisji gazów cieplarnianych;
- Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowo-Usługowe „ROLPAKO” sp. z o.o. Firma w
swoich zasobach posiada następujące oddziały:
Biurowiec w Pokotulsko;
Zakład Rolny w Pokotulsko;
Zakład Wytwórczy Mączki Rybnej w Dobrzyniu;
Gorzelnia w Gwieździnie;
Warsztat Mechaniczny w Szczytnie;
- Przedsiebiorstwo Produkcyjno-Usługowe „ROLPEX” sp. z o.o. w Szczytnie jest
właścicielem Gorzelni w Lisewie.
26
- „INWOOD” – sp. z o.o. w Sąpolnie. Przedsiębiorstwo jest jednym z największych
producentów frontów meblowych litych w Polsce. Zakład dodatkowo produkuje takŜe:
podłogi lite drewniane;
wysokiej jakości elementy klejone;
półfabrykaty iglaste oraz wyroby frezarskie;
- Zakład Przemysłu Drzewnego „POLTAREX”, tartak w Nowej Wsi jest jednym z 6
oddziałów przedsiębiorstwa. Całe przedsiębiorstwo Przemysłu Drzewnego POLTAREX
produkuje rocznie około 120.000 m3 tarcicy iglastej. W duŜej części tarcica jest
uszlachetniana, tj. suszona, strugana, impregnowana. Główny asortyment firmy, to m.in.
tarcica iglasta (sosna, świerk, modrzew), tarcica budowlana, tarcica wagonowa, deski
podłogowe strugane, boazeria. Uzupełnienie oferty stanowią elementy ogrodowe takie jak
deski, krawędziaki, łaty-czterostronnie strugane impregnowane, płoty sztachetowe,
myśliwskie, rolbrodery, podesty, pergole, wiaty garaŜowe. POLTAREX oferuje równieŜ:
suszenie tarcicy w nowoczesnych suszarniach do 3-10% wilgotności.
- Rozlewnia gazu „BP” - BP Gas - zajmuje się
sprzedaŜą gazu płynnego na terenie całej Polski i zaopatruje około 15% rynku LPG w Polsce.
Obecnie posiada 3 rozlewnie gazu płynnego (Sąpolno Człuchowskie, Swarzędz, Sławków).
Przez ostatnie lata działalności BP Gas, zdobyło pozycję jednego z głównych dostawców na
rynku gazu płynnego w Polsce, co stawia go w czołówce firm zajmujących się dystrybucją
tego paliwa w kraju.
-
Piekarnia;
Poza wymienionymi na terenie gminy funkcjonują mniejsze podmioty, których strukturę
przedstawiono w tabeli 5.6.
27
Tabela 5.6. struktura przedmiotów gospodarczych
Struktura podmiotów gospodarczych zarejestrowanych na terenie gminy
Ilość podmiotów w
2004 r.
72
7
7
19
6
2
5
18
3
31
6
17
7
3
6
2
1
1
7
220
Rodzaj działalności
Handel
Gastronomia
Usługi stolarskie
Usługi transportowe
Usługi samochodewe
Usługi weterynaryjne
Usługi fotograficzne
Usługi leśne
Usługi ślusarskie
Usługi budowlane
Usługi rachunkowe
Usługi medyczne, lecznicze
Ubezpieczenia
Usługi elektryczne
Usługi fryzjerskie
Usługi krawieckie
Usługi internetowe
Sprzątanie
Produkcja- wyroby z drewna
Produkcja kajaków
Usługi pralnicze
Usługi turystyczne
Razem
Ilość podmiotów w
2009 r.
54
6
3
22
4
2
2
15
6
49
2
10
8
0
5
2
2
2
4
1
1
2
202
Wykres 5.2. Zmiana ilości przedmiotów gospodarczych w latach 1996-2009
Liczba podmiotów gospodarczych zarejestrowanych w gminie
w latach 1996-2009
300
244
250
200
191
204
207
213
1998
1999
2000
247
256
220
202
168
150
100
50
0
1996
1997
2001
2002
2003
2004
2009
Dane źródłowe: Materiały wyjściowe [1,2,8]
28
TURYSTYKA
Gmina Przechlewo jest wojewódzkim laureatem „Gmina Mistrz Gospodarności”, a wieś
Przechlewo jest zdobywcą głównej nagrody dla najlepszej wsi letniskowej w konkursie
„Jabłońscy zapraszają Matysiaków”
NaleŜy przewidywać, Ŝe w przyszłości wraz z wprowadzeniem nowych elementów obsługi
ranga Przechlewa będzie rosła.
Na terenie Gminy Przechlewo obsługa ruchu turystycznego odbywa się przez:
- ośrodek obsługi ruchu turystycznego w Przechlewie gdzie istotne znaczenie ma obsługa
komunikacyjna, usługi wyŜszego rzędu (np. usługi handlowe lub motoryzacyjne),
- punkty obsługi ruchu turystycznego, do których naleŜą ośrodki wypoczynkowe np.
Lipczynek, Ośrodek Sportu i Rekreacji nad j. Końskim, pola namiotowe, leśniczówki z
pokojami
gościnnymi,
agroturystyka,
obiekty
gastronomiczne.
Punkty obsługi ruchu turystycznego wyposaŜone są w urządzenia i obiekty bezpośrednio
związane z wypoczynkiem (miejsca postojowe nad jeziorami, parkingi, miejsca
wypoczynkowe na szlakach turystycznych).
W obsłudze turystyki na terenie gminy Przechlewo bardzo waŜną rolę odgrywają szlaki
turystyczne piesze, rowerowe i wodne. Szlaki turystyczne przebiegają przez cały obszar
gminy Przechlewo
Trzy szlaki pieszo-rowerowe:
- od Jemielna i nad Jezioro Gwiazda
- od Przechlewo i nad Jezioro Krasne
- wokół Jeziora Lipczyno
Szczególną rolę na terenie gminy odgrywa szlak wodny rzeki Brdy stanowiący duŜą atrakcję
turystyczną w skali kraju jak równieŜ międzynarodowej.
Na terenie gminy Przechlewo znajduje się około 30 jezior, większość z nich jest pochodzenia
lodowcowego, zajmują one około 1216 ha, co stanowi 5% powierzchni gminy.
Dane źródłowe: Materiały wyjściowe [1,2]
5.3. Ludność
Liczba mieszkańców posiadających stałe zameldowanie na terenie gminy Przechlewo:
- liczba mieszkańców – 6 458 osób.
Zmianę liczby ludności w latach 1990-2009 przedstawiono w tabela 5.7. oraz wykres 5.3.:
29
Tabela 5.7. Zmiany liczby ludności w latach 1990-2009
rok
1990
1995
2000
2001
2002
2003
2005
2006
2007
2008
2009
ludność
6184
6324
6339
6354
6337
6347
6271
6317
6301
6296
6458
Średnia gęstość zaludnienia w gminie wynosi – 0,26 osoby/ha.
Wykres 5.3. Zmiana liczby ludności w latach 1990-2009
Zmiana liczby ludności w latach 1990-2009
6500
6450
6400
6350
6300
6250
6200
6150
1990 1995 2000 2001 2002 2003 2005 2006 2007 2008 2009
30
5.4. Warunki klimatyczne gminy
Warunki klimatyczne gminy scharakteryzowano pod kątem ich wpływu na zuŜycie energii, a
zwłaszcza ciepła.
Zgodnie aktualnymi danymi klimatycznymi ogłoszonymi przez Ministerstwo Infrastruktury
gmina Przechlewo leŜy w II strefie klimatycznej, w której temperatura zewnętrzna dla potrzeb
ogrzewania wynosi:
Tzew = - 18°°C
NajbliŜszą stacją meteorologiczną dla gminy Przechlewo są Chojnice.
Tabeli 5.8. Średnie wieloletnie temperatury miesięczne Te oraz liczba dni ogrzewania L
miesiąc
I
II
III
IV
V
VI
VII
VIII
IX
X
XI
XII
Te
-0,7
-3,8
3,5
5,9
11,5
15,6
16,0
16,5
11,8
7,2
2,0
-0,5
Ld
31
28
31
30
10
0
0
0
5
31
30
31
Q
642
666
512
423
85
0
0
0
41
397
540
636
Te- średnia temperatura powietrza zewnętrznego w miesiącu
Ld- liczba dni ogrzewanych w miesiącu
Q- liczba stopniodni dla temperatury wewnętrznej tw=20oC w miesiącu
Średnioroczna liczba stopniodni dla temperatury wewnętrznej tw=20oC wynosi:
12
Σ q(r) = 3 940,9 std/rok
1
Wykres 5.4. Uśredniony wykres stopniodni dla Gminy Przechlewo
20
temperatura
15
10
5
0
I
II
III
IV
V
-5
VI
VII
VIII
IX
X
XI
XII
miesiąc
31
5.5. Gospodarka wodno-ściekowa gminy
Stan zaopatrzenia w wodę jest dobry o czym świadczy wysoki procent korzystających z wody
z wodociągów komunalnych.
Zakład Gospodarki Komunalnej dostarczył dla ludności 93% całkowitego zaopatrzenia na
wodę. Ponadto część mieszkańców zaopatrywana jest z ujęć ANR i nadleśnictwa, ogółem w
wodę zaopatrywanych jest 95% mieszkańców gminy. Pozostałe 5% mieszkańców nie moŜe
korzystać z sieci wodociągowych z powodu zamieszkiwania poza strefą zurbanizowaną.
Podstawowe znaczenie w zaopatrywaniu ludności w wodę mają zasoby wód podziemnych.
Dostarczana woda z wodociągów Miroszewo, Przechlewo, Imielno, Pawłówko, Pakotulsko,
Sąpolno, Lisewo, Płaszczyca, Zawada odpowiada normom zawartym w Rozporządzeniu
Ministra Zdrowia z dnia 19 listopada 2002r w sprawie wymagań dotyczących jakości wody
przeznaczonej do spoŜycia. Wszystkie ujęcia posiadają pozwolenia wodno prawne.
Wody powierzchniowe pobierane są tylko do nawodnień w rolnictwie i w gospodarce
rybackiej.
Zakład Gospodarki Komunalnej w Przechlewie administruje pięcioma hydroforniami na
terenie gminy.
Przechlewo
Hydrofornia wraz z pierwszą studnią wybudowana została w 1965 r.
Przy hydroforni znajdują się dwie studnie głębinowe, pierwsza z roku 1971 o głębokości 122
m i wydajności maksymalnej 60 m3/h druga z roku 1987 o głębokości 65 m i wydajności
maksymalnej 35 m3/h. Zbiornik wyrównawczy wody uzdatnionej o pojemności 150m3
Modernizacja stacji uzdatniania wody nastąpiła w 2002 r.
Zainstalowano mieszacz wodno-powietrzny oraz 4 filtry ciśnieniowe (dwa odŜelaziacze i dwa
odmanganiacze) .
Wydajność SUW wg pozwolenia wodnoprawnego nr RliOŚ 6223-3/03 wynosi 720m3/dobę.
Sąpolno
Hydrofornia wybudowana została w 1974 r. Posiada 2 studnie. Studnia pierwsza posiada
głębokość 70 m i wydajność maksymalna ujęcia 48 m3/h, druga z roku 1990 o głębokości 80
m i wydajności maksymalnej ujęcia 48 m3/h. WyposaŜeniem hydroforni są 3 zbiorniki
hydroforowe o pojemności 4.500 l. Wydajność SUW wg pozwolenia wodnoprawnego nr
RliOŚ 6223-9/03 wynosi 205 m3/dobę.
Miroszewo
Hydrofornię wybudowano w roku 1974 wraz z pierwszą studnią o głębokości 33 m i
wydajności maksymalnej ujęcia 30 m3/h. Studnia druga wybudowana została w 1976 r.
głębokość studni 21,5 m, wydajność maksymalna ujęcia 30 m3/h
SUW zmodernizowana została w roku 2004. WyposaŜenie hydroforni to dwa odŜelaziacze,
jeden napowietrzacz, zbiornik retencyjny o pojemności 2.500 l.
Wydajność SUW wg pozwolenia wodnoprawnego nr RLiOŚ 6223-3/03 wynosi 190 m3/dobę.
32
Imielno
Studnię wykonano w 1965 r. SUW do uŜytku oddano w 1979 r.
Głębokość studni, 50 m. Wydajność maksymalna ujęcia wynosi 20 m3/h.
Stacja uzdatniania wody wyposaŜona jest w jeden zbiornik hydroforowy, dwa odŜelaziacze
wraz z armaturą. Wydajność SUW wg pozwolenia wodnoprawnego nr RliOŚ 6223-27/01
wynosi 15 m3/dobę.
Garbek
Hydrofornie wykonano w roku 1974, razem ze studnią głębinową o głębokości 27 m i o
wydajności maksymalnej ujęcia 15 m3/h.
WyposaŜenie hydroforni to dwa zbiorniki hydroforowe o pojemności 1000 l. Hydrofornia nie
posiada Ŝadnych urządzeń do uzdatniania wody.
Wydajność SUW wg pozwolenia wodnoprawnego nr GiIE-6223-32/09 wynosi śr/d = 36
m3/d.
Zakład zarządza teŜ sieciami wodociągowymi w m. Płaszczyca, Lisewo, Pawłówko dla
których woda zakupywana jest z SUW zakładów pracy.
Oczyszczalnie ścieków:
Oczyszczalnia ścieków komunalnych w Przechlewie
Lokalizacja: Przechlewo ul. Młyńska 44b
Odbiornik: rzeka Lipczynka
Zlewnia rzeki: Brda
Rodzaj oczyszczalni: mechaniczno-biologiczna
Rok przekazania do eksploatacji: 2001
Rok ostatniej modernizacji: 2001
Liczba mieszkańców obsługiwanych przez oczyszczalnię: 6212 (systemy indywidualne i
zbiorcze systemy kanalizacyjne)
Przepustowość oczyszczalni: 2072 m3/d
udział ścieków przemysłowych 49%
Rodzaj przemysłu: zakłady mięsne
Liczba równowaŜnych mieszkańców ogółem: 17117 (z załoŜeń projektowych oczyszczalni).
Ilość osadów powstających na oczyszczalni w t s.m./dobę i % ich uwodnienia: 0,67 t sm/d,
(244 ts/m w 2009 roku), 48,7 % uwodnienia osadów (2009r),
Sposób zagospodarowania osadów ściekowych: rolnicze wykorzystanie.
Oczyszczalnia posiada pozwolenie wodnoprawne nr RLiOŚ-6223/11/02 z dnia 06.05.2002r.
waŜne do 1.05.2010 r. Ustalono, Ŝe oczyszczalnia moŜe odprowadzać do odbiornika
maksymalnie 2500 m3 na dobę ścieków oczyszczonych o maksymalnych wartościach
wskaźników zanieczyszczeń: BZT5 30,0 mg/l, ChZTCr 75,0 mg/l, Zawiesiny ogólne 25,0
mg/l, Azot ogólny 25,0 mg/l, Fosfor ogólny 5,0 mg/l.
W roku 2004 do oczyszczalni ścieków w Przechlewie dopłynęło 414 tys. m3 ścieków, co daje
średni dobowy przepływ 1134 m3.
33
Oczyszczalnia ścieków komunalnych Pakotulsko
Lokalizacja: Pakotulsko
Odbiornik: rzeka Brda
Zlewnia rzeki: Brda
Rodzaj oczyszczalni: biologiczna
Rok przekazania do eksploatacji: 1978
Rok ostatniej modernizacji: 1978
Liczba mieszkańców obsługiwanych przez oczyszczalnię:186
Przepustowość oczyszczalni: 175 m3/d
Ilość dopływających ścieków do oczyszczalni średnia/maksymalna w czasie pogody
bezopadowej: 38/54 m3/d, w czasie opadów: 54/54 m3/d
Liczba równowaŜnych mieszkańców ogółem: 253
Sposób zagospodarowania osadów ściekowych: rolnicze
Oczyszczalnia ścieków w m. Pakotulsko pracuje w układzie: przepompownia ścieków z
osadnikiem – stawy biologiczne.
Stawy biologiczne 3 szt. I o pow. 2140 m2, II o pow. 315 m2, III o pow.784 m2, w których
ścieki oczyszczane przepływają grawitacyjnie, a następnie rurociągiem do rzeki Brdy.
Oczyszczalnia ścieków komunalnych Lipczynek - zamknięta. Protokół oględzin z dnia 2608-2009r Inspekcji Ochrony Środowiska.
Dane źródłowe: Materiały wyjściowe [1,3,4]
34
6. STAN ZAOPATRZENIA MIASTA W CIEPŁO
6.1 Charakterystyka ogólna źródeł ciepła
W gminie jest jeden centralny system zaopatrzenia w ciepło, zlokalizowany na osiedlu
mieszkaniowym w miejscowości Przechlewo.
Pozostałe źródła ciepła w zabudowie mieszkaniowej to przede wszystkim kotłownie opalane
drewnem opałowym i węglem oraz olejem opałowym i gazem płynnym. Budynki
uŜyteczności publicznej, które nie są podłączone do centralnego systemu ciepłowniczego
posiadają kotłownie indywidualne opalane głównie drewnem oraz węglem.
Gaz płynny LPG stosowany jest głównie do przygotowania posiłków oraz w zakładach
produkcyjnych na cele grzewczo-technologiczne. Do podgrzania ciepłej wody uŜytkowej (za
wyjątkiem systemów zaopatrywanych w ciepło centralnie) wykorzystywana jest energia
elektryczna oraz paliwa stałe i płynne.
Kotłownia centralna
Kotłownia w Przechlewie opalana jest słomą i dostarcza ciepło do 20 budynków (w roku
2004 było to 16 budynków) wielorodzinnych oraz budynków uŜyteczności publicznej jak:
- Gminy Ośrodek Pomocy Społecznej
- Szkoła
- Urząd Gminy
- Posterunek Policji
- Przedszkole
- Dworzec PKS
- Budynek TP
Źródło ciepła stanowią dwa kotły wyprodukowane przez firmę Apacor Brzeg Dolny na
licencji francuskiej firmy Compte R. o mocy 2,5 MW kaŜdy. Kotłownia powstała w roku
2000/2001. Magazyn słomy o powierzchni 1800 m2, mieści zapas wystarczający na 1 miesiąc
pracy kotłowni.
Słoma kupowana jest w balotach prostokątnych o wadze od 300 – 600 kg, oraz w balotach
okrągłych o wadze 150 – 200 kg.
Czynnikiem grzejnym jest woda o parametrach 85/60oC. Sprawność kotłowni wynosi 78%.
Obecnie kotły wykorzystywane są naprzemiennie. Moc zamówiona na potrzeby c.o. i c.w.u.
przez odbiorców wynosi 2,6005 MW.
W 2009 roku kotłownia spaliła 1948,92 tony słomy o wartości opałowej 13 500 kJ/kg.
Wyprodukowano 20 531 GJ, sprzedano odbiorcom 15 717 GJ.
35
Tabela 6.1. Zestawienie kotłowni będących własnością Zakładu Gospodarki Komunalnej
ZuŜycie
Moc
Moc
Powierz.
Nośnik
paliwa
zainstalowana zamówiona
ogrzewana
Adres kotłowni
energii
- 2009r
ton/m3/litry
MW
MW
m2
77-320
Przechlewo
słoma
1948 t
5
2,6085
40227,15
Os.Juźkowa 7
77-320
Energia
Przechlewo ul.
18000 kWh
55,10
elektryczna
Człuchowska 61
77-320
Olej
Przechlewo ul.
2200 lit
0,8
211,34
opałowy
Młyńska 44b
Tabela 6.2. Produkcja i sprzedaŜ ciepła z systemu ciepłowniczego
Produkcja
SprzedaŜ
Produkcja
ciepła
ciepła
ciepła
LP
Adres kotłowni
w roku
w roku
w roku
2007 GJ
2007 GJ
2008 GJ
1
2
3
4
5
77-320 Przechlewo
1.
21 137
16 573
20 603
Os.Juźkowa 7
Stan kotłowni
dobry
dobry
dobry
SprzedaŜ
ciepła
w roku
2008 GJ
6
Produkcja
ciepła
w roku
2009 GJ
7
SprzedaŜ
ciepła
w roku
2009 GJ
8
17 131
20 531
15 717
Wykres 6.1. Produkcja i sprzedaŜ ciepła z kotłowni lokalnej w latach 2007-2009
2009
2008
sprzedaż ciepła
produkcja ciepła
2007
0
5000
10000
15000
20000
25000
Udział systemu sieci ciepłowniczej w całościowym zapotrzebowaniu na ciepło uŜyteczne
stanowi 11,6%. W tabeli 6.3. i na wykresie 6.2. przedstawiono udział msc w Przechlewie w
zaleŜności od rodzaju odbiorcy.
36
Tabela 6.3. Udział miejskiej sieci ciepłowniczej w poszczególnych rodzajach zabudowy
zapotrzebowanie na
ciepło uŜyteczne
udział %
udział % w całości
zapotrzebowania
budynki mieszkalne
12 230,4
75,0%
8,7%
budynki uŜyteczności publicznej
3 842,0
23,6%
2,7%
budynki przemysłowe i usługowe
227,0
1,4%
0,2%
16 299,4
100,0%
11,6%
rodzaj zabudowy
razem
Na wykresie poniŜej przedstawiono udział msc w poszczególnych grupach budynków.
udział w rynku cieplnym msc
budynki
użyteczności
publicznej
23,57%
budynki
przemysłowe
i usługowe
1,39%
budynki
mieszkalne
75,04%
37
Wykres 6.3. Udział msc w poszczególnych grupach budynków z rozbiciem na c.o. i c.w.u.
udział w msc
9000
8000
7000
6000
GJ
5000
4000
co
3000
cwu
2000
1000
budynki
usługowe
budynki
mieszkalne
budynki
użyteczności
publicznej
0
rodzaj zabudowy
Sieci ciepłownicze
W 2001 roku sieć cieplna wynosiła 2417 mb w 2007 roku dobudowano 604 mb. W tabeli 6.4.
przedstawiono zestawienie sieci ciepłowniczych w 2009
Tabela 6.4. Zestawienie sieci ciepłowniczych na rok 2009
Długość
LP
Rodzaj sieci
mb
średnica
DN
1
Rury preizolowane
235
200
2
Rury preizolowane
65
150
3
Rury preizolowane
1000
125
4
Rury preizolowane
939
100
5
Rury preizolowane
216
80
6
Rury preizolowane
320
65
7
Rury preizolowane
236
50
8
Rury preizolowane
10
32
Dane źródłowe: Materiały wyjściowe [1,2,3,8]
38
6.2.
Charakterystyka odbiorców
Na terenie gminie Przechlewo wyróŜniono następujące grupy odbiorców ciepła:
− budownictwo mieszkaniowe, a w tym:
− budynki jednorodzinne i mieszkania osób prywatnych,
− mieszkania komunalne,
− budynki uŜyteczności publicznej,
− budynki usługowe i przemysłowe.
6.2.1. Budownictwo mieszkaniowe
Właścicielami poszczególnych grup lokali mieszkalnych są:
6.1 osoby fizyczne – właściciele domów jednorodzinnych lub lokali w budynkach
wielorodzinnych,
6.2 osoby prawne, przedsiębiorstwa oraz stowarzyszenia;
6.3 Gmina Przechlewo
Budynki jednorodzinne i mieszkania ogrzewane są najczęściej ze źródeł indywidualnych.
Nośnikiem energii najczęściej jest drewno i węgiel oraz olej opałowy, gaz LPG i energia
elektryczna.
Budynki mieszkalne modernizowane są indywidualnie. Właściciele wymieniają okna i/lub
docieplają ściany zewnętrzne budynków.
Budynki wielorodzinne – w znaczącej większości budynków przeprowadzono działania
termo modernizacyjne. Tylko w budynkach naleŜących do Zakładu Gospodarki Komunalnej
dotychczas nie przeprowadzono Ŝadnych działań termo modernizacyjnych.
W miejscowości Przechlewo budynki ogrzewane są w przewaŜającej części z msc oraz z
lokalnych kotłowni opalanych paliwem stałym oraz olejem.
W gminie część budynków wielorodzinnych nie posiada centralnej instalacji c.o. oraz c.w.u.
Budynki wielorodzinne występują w następujących miejscowościach:
- Przechlewo;
- Pawłówko;
- Szczytno;
- Zawada;
- Pakotulsko;
- Nowa Wieś;
- Płaszczyca;
Tabela 6.5. Zestawienie powierzchni na cele mieszkaniowe
Podział powierzchni
mieszkaniowej
Powierzchnia od osób
fizycznych
Powierzchnia od osób
prawnych
Powierzchnia komunalna
Razem
2002
2
m
2009
2
m
zmiana
177 958
265 671
87 713
110 008
95 069
-14 939
10 708
298 674
9 771
370 511
-937
m
2
71 837
39
6.2.2. Budynki uŜyteczności publicznej to przede wszystkim: budynki szkół,
ośrodka zdrowia, urzędu oraz świetlic.
Część budynków uŜyteczności publicznej posiada kotłownie indywidualne opalane olejem lub
paliwem stałym, ponad 80% obiektów w miejscowości Przechlewo jest podłączonych do msc.
Wykaz budynków uŜyteczności publicznej znajduje się w Tabeli 6.6.
Tabela 6.6. Wykaz obiektów uŜyteczności publicznej
nazwa obiektu i adres
powierzchnia
mieszkalna
m2
powierzchnia
uŜytkowa
m2
sposób
ogrzewania
ilość zuŜytego
paliwa
jm
Urząd Gminy, Przechlewo, ul Człuchowska
26
73,54
582,00
msc-słoma
1175
GJ
Komisariat Policji w Przechlewie
224,00
msc-słoma
199
GJ
Zespół Szkół, Przechlewo ul.Szkolna 4E
Sala Gimnastyczna j.w
5422,70
1442,60
msc-słoma
węgiel
2241
59
GJ
t
Publiczne Przedszkole, Przechlewo, os.
Juźkowa 14
908,00
msc-słoma
406
GJ
GOPS Przechlewo
ul. Szkolna 4
Poczekalnia PKS, Przechlewo
ul. Człuchowska 17
163,89
msc-słoma
390
GJ
21,86
msc-słoma
75
GJ
Kotłownia osiedlowa, Przechlewo os.
Juźkowa 7
369,90
msc-słoma
458
GJ
423,00
6
41
30
35
3,5
1
10
10
15000
t
mp
mp
mp
t
mp
t
mp
kWh
122,16
71,40
197,08
151,29
114,31
węgiel
trociny
odpady opał
drewno opał
węgiel
drewno
węgiel
drewno
energia el
55,10
elektryczne
18000
kWh
211,34
olej
2200
l
90,00
węgiel
drewno
olej
gaz butlowy
węgiel
drewno
węgiel
drewno
węgiel
drewno
miał
węglowy
4,5
15
4000
9
0,5
2
1
10
2
15
t
mp
l
butli
t
mp
t
mp
t
mp
1,5
t
Dom Kultury, Przechlewo, ul Młyńska 11
132,00
Biblioteka Przechlewo, ul. Młyńska 2
OSP Przechlewo, Przechlewo, ul.
Dworcowa 33
Poczta Polska Przechlewo,
ul. Człuchowska 9
Składowisko odpadów komunalnych
Przechlewo, ul.Człuchowska 61
Oczyszczalnia ścieków w Przechlewie
ul.Młyńska 44b
OSIR Recepcja, Przechlewo
ul.Człuchowska 60
Bank Spółdzielczy, Przechlewo
Świetlica Przechlewko
Świetlica Lisewo
Świetlica Płaszczyca
Świetlica Dąbrowa Czł.
Świetlica Sąpolno
474,00
66,00
40,00
80,00
130,00
200,00
40
889,82
364,14
Szkoła Podstawowa, Sąpolno
Sala Gimnastyczna j.w
120,00
Świetlica Nowa Wieś
82,00
Świetlica Szczytno
Eko Szkoła śycia, Wandzin
Razem
418,39
3460,31
16319,15
węgiel
odpady opał
węgiel
miał
węglowy
węgiel
odpady opał
węgiel
drewno
drewno
2
9
108
t
mp
t
1
t
1
5
2
1
611
t
mp
t
mp
mp
6.2.3. Budynki usługowo-handlowe i przemysłowe są w róŜnym stanie
technicznym. Budynki zaopatrywane są w ciepło głównie z
indywidualnych źródeł ciepła - kotłowni na gaz płynny i olejowych
oraz z kotłowni na paliwo stałe (drewno, węgiel). Bardzo niewielka
ilość budynków zaopatrywana jest w ciepło z miejskiej sieci
ciepłowniczej.
Obiekty usługowo-handlowe są rozproszone. Są to budynki wolnostojące bądź lokale
usługowe w budynkach wielorodzinnych (sklepy, usługi rzemiosła, gastronomia).
Wielkość powierzchni mieszkaniowej, uŜyteczności publicznej oraz usługowej przedstawiono
w Tabeli 6.7.
41
Tabela 6.7. Zmiana powierzchni w poszczególnych grupach budynków w latach 2004 i 2009
2004
Rodzaj budynku
2009
2
budynki mieszkalne i
letniskowe
budynki uŜyteczności
publicznej
budynki przemysłowe,
usługowe i inne
Razem
zmiana
2
2
Powierzchnia [ m ]
Powierzchnia [ m ]
m
129 389
137 772
8 382,30
12 620
16 319
3 698,81
38 567
35 361
-3 206,43
180 577
189 452
8 875
Na wykresie 6.3. pokazano zmianę powierzchni poszczególnych grup budynków w latach
2004-2009.
Wykres 6.3. Zmiana powierzchni w poszczególnych grupach budynków w latach 2004 i 2009
160 000
140 000
powierzchnia m2
120 000
100 000
80 000
60 000
40 000
2004
20 000
2009
budynki przemysłowe, usługowe i
inne
budynki użyteczności publicznej
budynki mieszkalne i letniskowe
0
42
6.2.4. Zestawienia powierzchni mieszkalnej, usługowej i uŜyteczności
publicznej w Gminie Przechlewo
W tabelach 6.8., 6.9 i 6.10. przedstawiono zestawienie powierzchni budynków wg form
własności i przeznaczenia.
Tabela 6.8. Powierzchnia od osób fizycznych
Sołectwo
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
Przechlewko
Lisewo
Rudniki
Przechlewo
Nowa Wieś
Sąpolno
Garbek
Dąbrowa
Czł.
śołna
Łubianka
Pakotulsko
Szczytno
Płaszczyca
Pawłówko
Razem m2
bud
mieszkalne
8 099,53
157,74
bud.pod
działalność
gosp
18 493,81
3 071,53
2 775,17
bud.
letniskowe
pozostałe
budynki
106,88
4 788,89
15,00
242,46
8 499,73
729,00
1 252,00
26 336,51
40,71
111,50
218,38
1 186,27
6 015,87
bud.
letniskowe
pozostałe
budynki
Tabela 6.9. Powierzchnia od osób prawnych
Sołectwo
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
Przechlewko
Lisewo
Rudniki
Przechlewo
Nowa Wieś
Sąpolno
Garbek
Dąbrowa
Czł.
śołna
Łubianka
Pakotulsko
Szczytno
Płaszczyca
Pawłówko
Razem m2
bud
mieszkalne
2 642,25
2 459,22
2 301,41
61 502,20
9 774,83
13 788,99
1 254,51
bud.pod
działalność
gosp
129,00
6 118,11
165,00
2 506,36
572,93
509,32
3 207,75
104,50
4 722,53
3 610,40
916,77
3 392,27
7 336,54
5 365,01
3 923,65
122 990,58
8 854,12
1 481,96
1 469,83
130,01
1 110,84
844,49
44,96
1 487,73
12,50
48,60
9 024,53
5 644,47
635,04
922,47
1 999,02
1 229,37
818,26
19 733,17
43
Tabela 6.10. Całkowita powierzchnia od osób fizycznych i prawnych w zaleŜności od przeznaczenia
Rodzaj powierzchni
2
2004
2009
powierzchnia mieszkalna
m
124 066,5
131 909
powierzchnia działalności gospodarczej i przemysłowej
m2
38 567,5
35 361
powierzchnia uŜyteczności publicznej
m2
12 620
16 319
powierzchnia letniskowa
m2
5 322,7
5 863
180 577,1
189 452
2
Razem
m
Wykres 6.4. Udział powierzchni mieszkalnej, usługowej i uŜyteczności publicznej w gminie Przechlewo
Podział budownictwa
pozostałe
budynki
13,0%
letniskowe
3,0%
mieszkalne
66,3%
działalność
gospodarcza
17,8%
44
Wykres 6.5. Udział powierzchni mieszkalnej, usługowej i uŜyteczności publicznej w poszczególnych sołectwach
gminy Przechlewo
70 000
60 000
powierzchnia m 2
50 000
40 000
budynki mieszkalne
30 000
działalność gospodarcza
budynki letniskowe
pozostałe budynki
20 000
10 000
Przechlewko
Lisewo
Rudniki
Przechlewo
Nowa Wieś
Sąpolno
Garbek
Dąbrowa Czł.
Żołna
Łubianka
Pakotulsko
Szczytno
Płaszczyca
Pawłówko
0
sołectwo
45
7. STAN ZAOPATRZENIA GMINY W GAZ
7.1. Gaz sieciowy
Na terenie Gminy Przechlewo nie ma obecnie Ŝadnej istniejącej ani projektowanej
infrastruktury gazowniczej (gmina nie jest zgazyfikowana przewodowo).
W celu gazyfikacji niezbędne jest wykonanie kosztem i staraniem gminy koncepcji
programowej gazyfikacji, która określi trasy i średnice gazociągów na podstawie wyliczonego
zapotrzebowania gazu. Podstawą opracowania koncepcji powinien być aktualny plan
zagospodarowania przestrzennego gminy oraz warunki techniczne wydane przez O/PZG na
Ŝyczenie gminy.
Przedsiębiorstwo gazownicze zgodnie z obowiązującą Ustawą Prawo Energetyczne i aktami
wykonawczymi do niej, zobowiązane jest do realizacji inwestycji gdy istnieją techniczne i
ekonomiczne warunki dostarczania paliwa gazowego.
Przed rozpoczęciem kaŜdej inwestycji wykonywana jest analiza ekonomiczna, zaś
gazyfikacja prowadzona jest wówczas, gdy zostanie wykazana jej ekonomiczna opłacalność.
W związku z powszechnym wykorzystaniem biopaliw stałych dla celów grzewczych w
Gminie Przechlewo nie przewiduje się zapotrzebowania na gaz przewodowy.
7.2. Gaz płynny LPG
Gaz płynny jest w gminie Przechlewo powszechnie stosowany przede wszystkim na cele
bytowe – do przygotowania posiłków oraz do celów grzewczych i technologicznych.
Dla gospodarstw domowych gaz dostarczany jest w butlach o pojemności 11 kg. Dla potrzeb
grzewczych i technologicznych gaz magazynowany jest w zbiornikach naziemnych lub
podziemnych.
Dystrybutorami gazu są przedsiębiorstwa znajdujące się na terenie gminy.
Szacuje się, Ŝe w rocznie zuŜywa się ok. 256 tys. kg gazu LPG.
46
8. STAN ZAOPATRZENIA W ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ
Energia elektryczna dostarczana jest do Gminy Przechlewo liniami średniego napięcia z GPZ
połoŜonego poza obszarem gminy. Wykorzystanie mocy kształtuje się na następującym
poziomie:
- linia 255 – 65%;
- linia 237 (główny zasilacz gminy) – 60%;
- linia 219 (rezerwowy zasilacz gminy) – 17%;
Ilość i rodzaj sieci zasilających w gminie Przechlewo:
- sieć napowietrzna SN – około 101 km;
- sieć kablowa SN – około 10 km;
- sieć napowietrzna nN – około 78 km;
- sieć kablowa nN – około 38 km;
ZuŜycie energii elektrycznej:
- gospodarstwa domowe, zuŜycie za rok 2009 – 3 112,851 MWh;
- gospodarstwa rolne, zuŜycie za rok 2009 – 1 181,551 MWh;
- oświetlenie ulic, zuŜycie za rok 2009 – 162,564 MWh;
- zakłady usługowe lub produkcyjne, zuŜycie za rok 2009 – 1 274,084 MWh;
- biura, instytucje, zuŜycie za rok 2009 – 400,923 MWh;
- obiekty niemieszkalne, zuŜycie za rok 2009 – 143,099 MWh;
- inne, zuŜycie za rok 2009 – 13,364 MWh.
Planowane modernizację:
- przebudowa sieci napowietrznej SN na kablową w obrębie wsi Przechlewo przy ul.
Dworcowej;
- przebudowa stacji wieŜowej „Przechlewo Wieś” na kontenerową;
- przebudowa linii napowietrznej SN na izolowaną na odcinku od granicy z gminą
Człuchów do jeziora Rąbki.
Cały teren gminy w jego granicach administracyjnych powinien być potraktowany jako
potencjalny obszar rozwoju sieci elektroenergetycznych, a wszyscy odbiorcy wyraŜający chęć
podłączenia do sieci jako odbiorcy podłączeni do sieci przewidzianej w załoŜeniach do planu
zaopatrzenia gminy w energię elektryczną.
47
Mapa 2. Przebieg linii energetycznych w gminie Przechlewo
48
9. CHARAKTERYSTYKA ENERGETYCZNA
9.1.
Bilans energetyczny
W celu określenia potrzeb cieplnych Gminy wyróŜniono trzy podstawowe grupy budynków w
zaleŜności od sposobu ich uŜytkowania, wieku i stanu technicznego. Wykonano bilans
energetyczny dla poszczególnych grup budynków. Zbilansowano potrzeby energetyczne na
cele ogrzewcze i przygotowania ciepłej wody uŜytkowej w budynkach mieszkalnych,
uŜyteczności publicznej i technologiczne w obiektach usługowo-produkcyjnych.
Uwzględniono sposób wytwarzania, dystrybucji i wykorzystania ciepła.
Ze względu na brak dokładnych danych dotyczących liczby osób zatrudnionych w
poszczególnych placówkach zapotrzebowanie na ciepło i moc na cele przygotowania c.w.
wyliczono na podstawie liczby mieszkańców w gminie.
W Tabeli 9.1. porównano powierzchnie wg rodzaju budynku w roku 2004 i 2009.
Tabela 9.1. Powierzchnia budynków w ujęciu rodzajowym
2004
2009
Powierzchnia [ m2]
Powierzchnia [ m2]
129 389
137 772
12 620
16 319
38 567
35 361
180 577
189 452
Rodzaj budynku
letniskowe
publicznej
budynki przemysłowe,
usługowe i inne
Razem
Od 2004 roku przyrost zaobserwowano w powierzchni mieszkalnej – o 6%, a spadek w
budynkach przemysłowych i usługowych – o 8,3%.
49
Cechą charakterystyczną systemu zaopatrzenia w ciepło gminy Przechlewo jest centralny
system ciepłowniczy we wsi Przechlewo, który pokrywa 11,6% zapotrzebowania na ciepło
budynków w całej gminie. Poza centralnym systemem ciepłowniczym występują kotłownie
indywidualne opalane drewnem, węglem, olejem opałowym, gazem płynnym oraz energią
elektryczną. Centralna kotłownia opalana jest słomą.
Tabela 9.2. Źródła ciepła w układzie rodzajowym
Potrzeby
Źródła ciepła
ZUK – kotłownia centralna opalana słomą
piece węglowe i trzony kuchenne
kotłownie opalane drewnem
kotłownie węglowe
kotłownie olejowe
kotłownie na gaz LPGogrzewanie elektryczne
c.o.
promienniki ciepła na gaz płynny
ZUK – kotłownia centralna
elektryczne podgrzewacze pojemnościowe
elektryczne podgrzewacze przepływowe
kotłownie opalane drewnem
kotłownie węglowe
kotłownie olejowe
kotłownie na gaz LPG
c.w.u.
Do obliczeń zapotrzebowania na ciepło przyjęto następujące załoŜenia:
− wskaźnik zapotrzebowania ciepła dla budynków starych – 0,98 GJ/m2rok
− wskaźnik zapotrzebowania ciepła dla budynków zmodernizowanych – 0,65 GJ/m2rok
− wskaźnik zapotrzebowania ciepła dla budynków nowych – 0,40 GJ/m2rok
− zapotrzebowanie na ciepłą wodę uŜytkową w wysokości 1,2 m3 na osobę na miesiąc
− przyjęty wskaźnik podgrzania wody wraz z ze stratami – 0,24 GJ/m3
W tabeli 9.3. przedstawiono zapotrzebowanie na ciepło uŜyteczne i moc dla poszczególnych
grup budynków w gminie, dodatkowo z podziałem na potrzeby c.o., c.w.u. i technologiczne.
Tabela 9.3. Zapotrzebowanie na ciepło uŜyteczne i moc na potrzeby c.o., c.w.u. i technologie
Budynki uŜyteczności
publicznej
Budynki mieszkalne
liczba
mieszkańców
6 458
Qco
qc.o.
Qcwu
qcwu
Qco+cwu qco+cwu
GJ/rok
kW
GJ/rok
kW
GJ/rok
98 429
10 985
11 422
1 182
109 851
Budynki usługowe i
przemysłowe
Q
q
Qco+tech
qco+tech
kW
GJ/rok
kW
GJ/rok
kW
12 167
11 668
1 302
26 991
3 012
50
9.2. Bilans nośników ciepła.
W celu określenia udziału poszczególnych nośników energii przyjęto średnie sprawności
wytwarzania ciepła dla poszczególnych źródeł:
- kotły msc
- 78 %
- kotły węglowe
- 75 %
- kotły opalane drewnem
- 75 %
- kotły gazowe
- 85 %
- kotły olejowe
- 85 %
- kolektory słoneczne
- 45 %
- energia elektryczna
- 98 %
Udział poszczególnych nośników energii w gminie przedstawiono w tabeli 9.4. oraz na
wykresie 9.1.
Tabela 9.4. Udział poszczególnych nośników energii
Rodzaj
nośnika energii
1 548
Ciepło
uŜyteczne
[GJ]
16 299
Ciepło zawarte w
paliwie
[GJ]
20 897
2 739
53 257
71 009
38,8%
Zapotrzebowanie na
nośnik energii
msc-słoma
t
węgiel
t
3
Udział
%
11,4%
drewno
m
7 749
40 275
53 700
29,4%
olej opałowy
t
382
11 767
13 844
7,6%
gaz LPG
t
40 099
1 567
1 845
1,0%
energia elektryczna
MWh
4 151
14 644
14 943
8,2%
propan-butan, bytowe
kg
95 901
3 088
4 411
2,4%
2
kolektory słoneczne
m
50
71
157
0,1%
technologia-en.el.
MWh
2 138
7 542
2 138
1,2%
148 510
182 944
100%
Razem
Wykres 9.1. Udział poszczególnych nośników energii
Zapotrzebowanie na energię w paliwie
propan- technologiabutan, bytowe en.el.
1,2%
2,4%
energia
elektryczna
8,2% gaz LPG
1,0%
kolektory
słoneczne
0,1%
msc-słoma
11,4%
olej opałowy
7,6%
drewno
29,4%
węgiel
38,8%
51
Z powyŜszych danych wynika, Ŝe w gminie Przechlewo największy jest udział węgla w
nośnikach energii, wynosi on 38,8%. W porównaniu z rokiem 2004 nastąpił wzrost udziału
węgla w nośnikach energii o ok. 70,0%. W tabeli 9.5. przedstawiono porównanie
zapotrzebowanie na ciepło w paliwie pomiędzy rokiem 2004, a 2009 (bez potrzeb
technologicznych).
Tabela 9.5. Porównanie zapotrzebowania na ciepło pomiędzy rokiem 2004, a 2009
Typ budynku
zapotrzebowanie na ciepło w
paliwie [GJ]
zmiana
2004
2009
GJ
dla budynków mieszkalnych i
letniskowych
171 060
141 244
-29 816
dla budynków uŜyteczności
publicznej
13 956
14 889
933
dla budynków usługowych i
przemysłowych
29 799
24 673
-5 126
Razem
214 815
180 806
-34 009
Wykres 9.2. Zmiana zapotrzebowania na ciepło w paliwie w latach 2001-2008
160 000
140 000
120 000
100 000
80 000
2004
60 000
2009
40 000
20 000
dla budynków
usługowych i
przemysłowych
dla budynków
użyteczności
publicznej
0
dla budynków
mieszkalnych i
letniskowych
Zapotrzebowanie na ciepło w paliwie [GJ]
180 000
Pomiędzy rokiem 2004, a 2009 nastąpił spadek zapotrzebowania na ciepło w paliwie o ok. 34
tys. GJ to jest 16%.
52
9.3.
Bilans nośników energii wg rodzaju budownictwa
W tabeli 9.6. przedstawiono udział poszczególnych nośników z podziałem na budownictwo
mieszkalne, budownictwo uŜyteczności publicznej oraz budownictwo usługowe i
przemysłowe w gminie Przechlewo.
Tabela 9.6. Bilans ciepła wg rodzaju zabudowy
Budownictwo mieszkaniowe i letniskowe
Ciepło zawarte w
Udział ciepła w
Ciepło uŜyteczne
Zapotrzebowanie na
paliwie
paliwie
Rodzaj nośnika
nośnik energii
GJ/rok
GJ/rok
%
t
msc-słoma
1 161
15 680
12 230
11,1%
t
węgiel
2 000
52 000
39 000
36,8%
m3
drewno
6 630
46 410
34 808
32,9%
t
olej opałowy
276
10 000
8 500
7,1%
t
gaz LPG
30 000
1 380
1 173
1,0%
MWh
energia elektryczna
3 113
11 206
10 982
7,9%
kg
95 901
4 411
3 088
3,1%
2
m
50
157
71
0,1%
Razem
141 244
109 851
100,0%
Budownictwo uŜyteczności publicznej
Ciepło zawarte w
Ciepło
Udział
Zapotrzebowanie na
paliwie
uŜyteczne
Rodzaj nośnika
nośnik energii
GJ/rok
GJ/rok
%
t
4 926
3 842
33,1%
msc-słoma
365
t
5 050
3 788
33,9%
węgiel
202
3
m
3 241
2 430
21,8%
drewno
540
m3
224
191
1,5%
olej opałowy
6
t
5
3
0,0%
gaz LPG
99
MWh
1 443
1 414
9,7%
energia elektryczna
401
Razem
14 889
11 668
100,0%
Budownictwo usługowe i przemysłowe
Ciepło zawarte w
Ciepło
Udział
Zapotrzebowanie na
paliwie
uŜyteczne
Rodzaj nośnika
nośnik energii
GJ/rok
GJ/rok
%
t
22
291
227
0,9%
msc-słoma
t
537
13 959
10 470
43,1%
węgiel
m3
579
4 050
3 037
12,5%
drewno
m3
100
3 620
3 077
11,2%
olej opałowy
t
10 000
460
391
1,4%
gaz LPG
MWh
637
2 293
2 247
7,1%
energia elektryczna
technologia energia
MWh
2 138
7 695
7 542
23,8%
elektryczna
Razem
32 369
26 991
100,0%
53
10. ZAŁOśENIA PROGNOSTYCZNE DO ROKU 2015 i 2025
Prognozę zmian potrzeb cieplnych opracowano uwzględniając podstawowe czynniki mające
wpływ na zmiany zapotrzebowania na ciepło:
− potrzeby nowego budownictwa,
− przewidywane zmiany liczby ludności,
− wpływ działań termomodernizacyjnych u istniejących odbiorców.
10.1. Potrzeby nowego budownictwa.
Prognozę potrzeb cieplnych oraz rynku ciepłowniczego przeanalizowano w dwóch
horyzontach czasowych do roku 2015 i 2025.
Szacunkowe zapotrzebowanie ciepła pod nowe budownictwo wykonano na podstawie analizy
dotychczasowego wzrostu powierzchni w poszczególnych grupach budynków oraz zmiany
liczby ludności w ostatnich 10 latach.
Zakłada się, ze w gminie będzie się rozwijać działalność usługowo-handlowa oraz produkcja
przemysłowa z wykluczeniem przemysłu uciąŜliwego dla środowiska. Zakłada się równieŜ
rozwój bazy turystyczno-rekreacyjnej.
Preferowane jest budownictwo jednorodzinne, przy niemal całkowitym zaniechaniu
budownictwa wielorodzinnego.
Do obliczeń przyjęto załoŜenia odnoszące się do obecnych tendencji:
1) liczba ludności w gminie będzie stopniowo rosła do roku 2020 (w roku 2015 – 6652); w
2025 zakłada się Ŝe będzie wynosiła 7023;
2) nastąpi poprawa warunków mieszkaniowych
a) w 2009 r na jednego mieszkańca przypada ok. 20m2 powierzchni w mieszkaniu,
b) w 2015 r. na jednego mieszkańca będzie przypadać ok. 21m2 powierzchni w mieszkaniu,
c) w 2025 r. na jednego mieszkańca będzie przypadać ok. 25m2 powierzchni w mieszkaniu;
3) w nowym budownictwie dominować będzie zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna,
a) na działkach o średniej wielkości ok. 1000 - 1500m2,
b) średnia wielkość mieszkania ok. 130-200 m2,
c) intensywność zabudowy netto na działkach przeznaczonych pod zabudowę wyniesie ok.
0,30;
W celu określenia potrzeb cieplnych nowego budownictwa przyjęto następujące załoŜenia:
1. wszystkie nowo budowane obiekty mieszkalne będą wyposaŜone w instalację ciepłej
wody,
2. jednostkowy wskaźnik zapotrzebowania na ciepło na potrzeby c.o. i c.w.u. w
budynkach mieszkalnych nie będzie wyŜszy niŜ 0,5 GJ/m2,
3. jednostkowy wskaźnik zapotrzebowania na ciepło w budynkach przemysłowych nie
będzie wyŜszy niŜ 0,4 GJ/m2.
54
10.2. Zmiana liczby ludności
Ze względu na wzrost liczby ludności od roku 2000 o prawie 200 osób przyjęto
prawdopodobny scenariusz rozwoju demograficznego oparty na załoŜeniu dodatniego salda
migracji. W tabeli 10.1. i na wykresie 10.1. przedstawiono prognozowaną liczbę ludności do
roku 2025.
Tabela 10.1. Zmiana liczby ludności w latach 2000-2025
rok
2000
2005
2010
2015
2020
2025
liczba
ludnosci
6339
6271
6522
6652
6819
7023
Prognoza zmiany liczby ludności do roku 2025
7100
7000
6900
6800
6700
6600
6500
6400
6300
6200
2000
2005
2010
2015
2020
2025
Wykres 10.1. Zmiana liczby ludności w gminie w poszczególnych latach
55
10.3. Inwestycje termomodernizacyjne u odbiorców ciepła
Planuje się, Ŝe modernizacja indywidualnych źródeł ciepła będzie polegać na dalszej
likwidacji kotłowni węglowych i zastępowaniu ich bardziej sprawnymi i przyjaznymi
środowisku technologiami.
Obok przewidywanych zmian w sposobie wykorzystania źródeł energii oraz modernizacji
systemów
wytwarzania
ciepła
naleŜy
przewidywać
prowadzenie
działań
termomodernizacynych zmierzających do obniŜenia zapotrzebowania na ciepło przez
budynki istniejące.
Modernizacja budynków
W następnych latach nastąpi kontynuacja procesu modernizacji budynków. Działania
termorenowacyjne obejmujące:
• ściany zewnętrzne,
•
okna,
•
dach
•
piwnice
przyczynią się do znacznej redukcji zuŜycia energii, a tym samym do zmniejszenia strat
ciepła przez przenikanie. Poprzez wymianę okien, dodatkowo obniŜeniu ulegną straty ciepła
przez nadmierną wentylację. Dzięki dociepleniom przegród zewnętrznych moŜliwe jest
obniŜenie zapotrzebowania na ciepło o ok. 25%.
Modernizacja instalacji ogrzewania w budynkach
Modernizacja instalacji ogrzewania w budynkach pozwala na uniknięcie strat ciepła np. na
skutek przegrzania pomieszczeń lub złej izolacji instalacji. MontaŜ zaworów
termostatycznych przyczynia się do uniknięcia przegrzania pomieszczeń oraz umoŜliwia ich
uŜytkownikom dostosowanie temperatury w poszczególnych pomieszczeniach do
indywidualnych wymogów. Wielkość oszczędności energii zaleŜy w znacznej mierze od
wcześniejszej regulacji urządzeń systemu zaopatrzenia w ciepło (kotły c.o. lub węzły
cieplne). WyposaŜanie instalacji w zawory termostatyczne naleŜy wykonywać wraz z
modernizacją węzłów cieplnych. Dzięki modernizacji moŜliwe jest zmniejszenie zuŜycia
ciepła o ok. 15 %.
Zmiana zachowań odbiorców
Odbiorca poprzez swoje zachowanie wpływa na zuŜycie energii w budynku. Największe
znaczenie ma dobór temperatury w pomieszczeniach i aktywne wietrzenie. Podstawowym
załoŜeniem racjonalnego wykorzystania energii jest jednak zapewnienie odbiorcom
moŜliwości regulacji dostarczanej energii (np. poprzez zawory termostatyczne i odpowiedniej
jakości okna).
Istotnymi czynnikami wywierającymi wpływ na zachowanie odbiorców są ceny energii
cieplnej i indywidualne przyporządkowanie jej zuŜycia do poszczególnych odbiorców.
Pomiary zuŜycia energii posiadają przy tym szczególne znaczenie. Dotyczy to z jednej strony
zuŜycia energii w całym budynku, a z drugiej strony - przyporządkowania wielkości zuŜycia
do poszczególnych odbiorców (np. poprzez podzielniki kosztów).
MontaŜ liczników energii cieplnej i podzielników kosztów prowadzi do zmian zachowań
odbiorców. Z doświadczeń wynika, Ŝe zapotrzebowanie na ciepło do ogrzania pomieszczeń
56
zmniejsza się o ok. 10 %, a na ciepłą wodę uŜytkową o ok. 15 %. Efekty te są tym większe,
im wyŜsze są ceny energii.
Potencjalne moŜliwości oszczędności ciepła przedstawia tabela 10.2.
Tabela 10.2. Przeciętny efekt zabiegów termomodernizacyjnych budynku
montaŜ automatyki pogodowej
5-15%
hermetyzacja instalacji, izolowanie przewodów, montaŜ
10-25%
zaworów podpionowych i przygrzejnikowych
montaŜ ekranów zagrzejnikowych
5%
uszczelnienie okien i drzwi zewnętrznych
5-8%
wymiana okien
10-15%
ocieplenie ścian, stropów i stropodachów
10-40%
Uwaga: pojedynczych efektów z tabeli nie sumuje się wprost.
W gminie obserwuje się działania termomodernizacyjne polegające na wymianie okien i
docieplaniu ścian zewnętrznych budynków wielorodzinnych oraz indywidualnych. NaleŜy
oczekiwać, Ŝe proces taki będzie kontynuowany, gdyŜ przynosi wymierne oszczędności
ciepła i kosztów ogrzewania a takŜe wpływa na podniesienie komfortu Ŝycia mieszkańców.
Kompleksowe działania termomodernizacyjne mogą przynieść oszczędności do 50-60%.
Jednak z uwagi na niepewność zakresu prac modernizacyjnych, których realizacja będzie w
duŜym stopniu uzaleŜniona od sytuacji ekonomicznej mieszkańców, przyjęto do dalszych
obliczeń, Ŝe przeciętny efekt oszczędności energii wyniesie 25% do roku 2025.
57
11. PROGNOZA ZAPOTRZEBOWANIA NA CIEPŁO DO ROKU 2015 i 2025
Prognoza rynku usług ciepłowniczych wynika bezpośrednio z prognozy rozwoju gminy
Przechlewo do roku 2015 i 2025 przedstawionej w punkcie 10 opracowania.
Większość zanieczyszczeń powietrza w gminie pochodzi ze spalania paliw na cele grzewcze.
W celu ograniczenia zanieczyszczenia powietrza naleŜy:
- likwidować lokalne kotłownie węglowe,
- zmienić system opalania w zabudowie jednorodzinnej na terenie całej gminy.
Zatem rozwój gminy powinien uwzględniać oszczędne gospodarowanie energią poprzez:
- wdraŜanie eneregooszczędnego budownictwa,
- docieplenie istniejących budynków,
- wdraŜanie technologii i urządzeń energooszczędnych,
- wykorzystanie odnawialnych źródeł energii.
Ze względu na planowany rozwój zrównowaŜonej gminy najkorzystniejszym kierunkiem
rozwoju zaspokojenia potrzeb energetycznych będzie stopniowa eliminacja węgla i miału
węglowego na rzecz paliw o niŜszej emisyjności takich jak lokalne źródła energii (biopaliwa,
a takŜe energia słoneczna na potrzeby przygotowania ciepłej wody uŜytkowej).
W prognozie rynku usług ciepłowniczych uwzględniono działania termomodernizacyjne
istniejących zasobów, poprzez modernizacje systemów przesyłowych i instalacji odbiorczych
oraz termomodernizacje struktury budowlanej.
58
11.1. SCENARIUSZE ROZWOJU SYSTEMU ZAOPATRZENIA W CIEPŁO
Gmina Przechlewo uczestniczy w wielu programach proekologicznych, w tym roku
przedłuŜyła prawo do uŜywania znaku „Gmina Przyjazna Środowisku”.
Zabudowa rozproszona
Proponuje się modernizację indywidualnych źródeł ciepła polegającą na likwidacji pieców
węglowych oraz starych kotłów na paliwo stałe i zastąpienie istniejących źródeł kotłami
opalanymi biomasą – zrębkami i drewnem. Zmiana źródła ciepła powinna być realizowana
łącznie z termomodernizacją budynku – dociepleniem przegród zewnętrznych oraz
modernizacją lub w przypadku braku budową instalacji wewnętrznej centralnego ogrzewania
i ciepłej wody.
Przewiduje się równieŜ, budowę kolektorów słonecznych, które znajdą zastosowanie jako
źródło ciepła do przygotowania ciepłej wody uŜytkowej. Wykorzystanie tych systemów jest
najbardziej efektywne w okresie letnim, kiedy promieniowanie słoneczne jest najsilniejsze.
Dodatkowym powodem przemawiającym za wykorzystaniem energii słonecznej jest znaczna
liczba wczasowiczów w okresie letnim oraz staranie ze strony urzędu gminy na otrzymanie
dotacji i dofinansowanie dla osób indywidualnych na instalacje solarne.
Miejska sieć ciepłownicza
Moc zainstalowana w kotłowni w perspektywie roku 2025 powinna ulec niewielkiej zmianie
ze względu na zakładane dalsze działania termomodernizacji budynków, prowadzące do
zmniejszenia zapotrzebowania na ciepło. Taki proces pozwoli na pokrycie zapotrzebowania
na ciepło nowych, podłączanych obiektów.
Rozbudowa sieci cieplnej będzie uwarunkowana deklaracjami przyszłych odbiorców i ich
potrzebami cieplnymi.
Rozbudowa sieci jest uzaleŜniona od opłacalności inwestycji.
Dla gminy Przechlewo zaproponowano dwa scenariusze rozwoju systemu ciepłowniczego.
Scenariusz I
Przewiduje zainstalowanie kotła opalanego słomą o mocy 700 kW do roku 2015, który
pokryje zapotrzebowanie miejskiego systemu ciepłowniczego na ciepłą wodę uŜytkową w
okresie całego roku. Inwestycja taka poprawi sprawność kotłowni.
Scenariusz II
Przewiduje się zainstalowanie kolektorów słonecznych do roku 2015, które zapewnią
pokrycie potrzeb na ciepłą wodę uŜytkową w okresie letnim.
59
11.1.1. Analiza ekonomiczna i energetyczna wariantów
W celu określenia załoŜeń wyjściowych dla analiz ekonomicznych wykonano następujące
kroki:
1. określono zapotrzebowanie ciepła i mocy dla istniejących zasobów, które mogłyby
zostać podłączone do miejskiej sieci ciepłowniczej,
2. określono koszty inwestycyjne proponowanych działań.
Nakłady na realizację przedsięwzięcia modernizacyjnego oszacowano na poziomie cen z I
kwartału 2010 roku.
W tabeli 11.1. porównano nakłady inwestycyjne na poszczególne scenariusze rozwojowe.
Tabela 11.1. Porównanie nakładów inwestycyjnych i eksploatacyjnych – kocioł na biomasę i EC biogazowa
Scenariusz II
Scenariusz I
Kocioł na brykiet
Kolektory słoneczne
Kocioł o mocy 700
słomiany o mocy
o powierzchni 2000
kW wraz z systemem
700 kW wraz z
m2
podawania słomy w
brykieciarką o
belach
wydajności 350
prostopadłościennych
kg/h
Wyszczególnienie
Jednostka
Moc cieplna
kW
700
700
Sprawność cieplna
%
80
80
Czas pracy
h
8 760
8 760
1450
Produkcja ciepła
GJ/rok
GJ/t
Cena jednostkowa paliwa
zł/t
6750
13,5
180
6274
Wartość opałowa paliwa
6750
13,5
180
ZuŜycie paliwa
t/rok
500
500
Koszty paliwa
zł/rok
Koszty inwestycji brutto
zł
90 000
809 775
90 000
825 940
1 202
45
4 000 000*
Koszt inwestycyjny kolektorów słonecznych moŜe być refundowany z programów
promocyjnych do 75%. Dodatkowo przy realizacji tego scenariusza niŜsze będą koszty
obsługi (przy załoŜeniu Ŝe latem kotłownia byłaby bezobsługowa), kosztach energii
elektrycznej potrzebnej do pracy kotła istniejącego (redukcja o ¾ w 5 miesiącach letnich).
Oszczędności z ww. przedsięwzięć wyniosą 150 600 zł. Przy dotacji 75% inwestycja zwróci
się w ciągu 6,6 lat.
W obu scenariuszach wykorzystuje się odnawialne zasoby energii.
Wybór i realizacja Scenariusza modernizacji systemu ciepłowniczego uzaleŜniony jest od
moŜliwości uzyskania dofinansowania.
60
11.2. Zapotrzebowanie na ciepło w roku 2015 i 2025
11.2.1. Prognozowany bilans nośników energii
Zmianom będzie ulegać struktura paliw: maleć będzie udział węgla na rzecz źródeł
odnawialnych – głównie drewna i energii słonecznej.
W tabeli 11.2. przedstawiono zmianę nośników energii w roku 2015 i 2025 w porównaniu ze
stanem obecnym dla Scenariusza I, w Tabeli 11.3. przedstawiono zmianę nośników dla
Scenariusza II.
Tabela11.2. Zmiana nośników ciepła – Scenariusz I
Rok 2015
Zmiana
Rodzaj nośnika energii
Qch
nośnika
%
[GJ/rok]
msc-słoma
węgiel
drewno
olej opałowy
gaz LPG
energia elektryczna
technologia-en.el.
3%
-25%
5%
2%
2%
1%
3%
1000%
1%
21 524
53 661
56 952
14 121
1 881
15 092
4 544
1 725
7 772
177 273
Rok 2025
QuŜ
[GJ/rok]
16 788
42 929
45 562
12 003
1 599
12 829
3 181
776
7 617
143 283
Zmiana
nośnika
%
20%
-20%
0%
4%
5%
1%
0%
300%
1%
Qch
QuŜ
[GJ/rok]
[GJ/rok]
25 828
42 929
56 952
14 652
1 976
15 243
4 544
6 902
7 850
176 875
20 146
34 343
45 562
12 454
1 679
12 957
3 181
3 106
7 693
141 120
Wykres 11.1. Udział nośników energii w roku 2025
udział nośników paliw w 2025 roku - Scenariusz I
propanbutan, bytowe
2,57%
energia
elektryczna
8,62%
technologiakolektory en.el.
słoneczne 4,44%
msc-słoma
3,90%
14,60%
gaz LPG
1,12%
węgiel
24,27%
olej opałowy
8,28%
drewno
32,20%
61
Tabela11.3. Zmiana nośników ciepła – Scenariusz II
Rok 2015
Zmiana
Rodzaj nośnika energii
Qch
nośnika
%
[GJ/rok]
msc-słoma
msc-kolektory słoneczne
węgiel
drewno
olej opałowy
gaz LPG
energia elektryczna
technologia-en.el.
-14%
0%
-25%
5%
2%
2%
1%
3%
1000%
1%
17 903
6 274
53 661
56 952
14 121
1 881
15 092
4 544
1 725
7 772
179 927
Rok 2025
QuŜ
[GJ/rok]
13 965
2 823
42 929
45 562
12 003
1 599
12 829
3 181
776
7 617
143 283
Zmiana
nośnika
%
24%
0%
-20%
0%
4%
5%
1%
0%
300%
1%
Qch
QuŜ
[GJ/rok]
[GJ/rok]
22 284
6 274
42 929
56 952
14 652
1 976
15 243
4 544
6 902
7 850
179 605
17 382
2 823
34 343
45 562
12 454
1 679
12 957
3 181
3 106
7 693
141 179
Wykres 11.2. Udział nośników energii w roku 2025
podział nośników energii w 2025 roku - Scenariusz II
kolektory
słoneczne
propan3,84%
energia butan, bytowe
elektryczna
2,53%
8,49%
gaz LPG
1,10%
olej opałowy
8,16%
technologiaen.el. msc-słoma
4,37% 12,41%
msc-kolektory
słoneczne
3,49%
węgiel
23,90%
drewno
31,71%
W efekcie proponowanych działań prognozuje się, Ŝe do roku 2025 dla Scenariusza II
nastąpią zmiany w strukturze wykorzystania paliw:
− zmniejszenie udziału paliw stałych z 38,8% w roku 2009 do 23,9% w roku 2025,
− zwiększenie udziału paliw odnawialnych z 40,9% w roku 2009 do 51,6% w roku 2025
62
W tabeli 11.4. i na wykresie 11.3. pokazano zmianę poszczególnych nośników energii dla
Scenariusza I w latach 2009-2025.
Tabela 11.4. Zmiana nośników energii
nośnik energii
2009
2015
2025
msc-słoma
20 897
21 524
25 828
węgiel
71 009
53 661
42 929
drewno
53 700
56 952
56 952
olej opałowy
13 844
14 121
14 652
gaz LPG
1 845
1 881
1 976
energia elektryczna
14 943
15 092
15 243
4 411
4 544
4 544
157
1 725
6 902
2 138
7 772
7 850
182 944
177 273
176 875
technologia-en.el.
razem
63
Wykres 11.3. Zmiana nośników energii w latach 2009-2025 – Scenariusz I
udział poszczególnych nośników energii
100%
90%
technologia-en.el.
80%
70%
propanbutan, bytowe
60%
energia elektryczna
50%
gaz LPG
40%
olej opałowy
30%
20%
drewno
10%
węgiel
0%
msc-słoma
2009
2015
2025
W tabeli 11.5. i na wykresie 11.4. pokazano zmianę poszczególnych nośników energii dla
Scenariusza II w latach 2009-2025.
64
Tabela 11.5. Zmiana nośników energii
nośnik energii
2009
2015
2025
20 897
17 903
22 284
0
6 274
6 274
węgiel
71 009
53 661
42 929
drewno
53 700
56 952
56 952
olej opałowy
13 844
14 121
14 652
gaz LPG
1 845
1 881
1 976
energia elektryczna
14 943
15 092
15 243
4 411
4 544
4 544
157
1 725
6 902
2 138
7 772
7 850
182 944
179 927
179 605
msc-słoma
technologia-en.el.
razem
Wykres 11.4. Zmiana nośników energii w latach 2008-2025 – Scenariusz II
udział poszczególnych nośników energii
100%
90%
technologia-en.el.
80%
70%
energia elektryczna
gaz LPG
60%
olej opałowy
drewno
50%
węgiel
msc-słoma
40%
30%
20%
10%
0%
2009
2015
2025
W tabeli 11.6. i na wykresie 11.5. pokazano udział zapotrzebowania na ciepło uŜyteczne w
latach 2009-2025 w zaleŜności od rodzaju zabudowy.
65
Tabela 11.6. Udział zapotrzebowania na ciepło uŜyteczne
rodzaj obiektów
2009
2015
GJ
2025
letniskowe
109 851
106 416
108 000
publicznej
11 668
10 579
9 220
budynki przemysłowe i
usługowe
19 449
18 671
16 266
razem
140 969
135 666
133 486
Wykres 11.5. Udział zapotrzebowania na ciepło uŜyteczne
udział ciepła użytecznego w poszczególnych horyzontach
czasowych
140 000
120 000
100 000
budynki przemysłowe i
usługowe
80 000
60 000
budynki użyteczności
publicznej
40 000
letniskowe
20 000
0
2009
2015
2025
66
12. ANALIZA MOśLIWOŚCI WYKORZYSTANIA LOKALNYCH ŹRÓDEŁ
ENERGII.
Do podstawowych rodzajów energii ze źródeł odnawialnych zaliczana jest:
− energia geotermalna,
− energia słoneczna,
− energia wiatrowa,
− energia ze spalania biomasy i biogazu,
− energia wodna.
12.1. Energia geotermalna
Energia geotermalna stanowi część energii cieplnej Ziemi zawartej w wodach i parach
wodnych oraz skałach tworzących podziemne zbiorniki geotermalne. Do wód geotermalnych
zaliczane są wody podziemne, które po wydobyciu na powierzchnię posiadają temperaturę
większą od 20oC.
W zaleŜności od temperatury wody geotermalne dzielimy na:
- wody ciepłe (niskotemperaturowe)
20-35oC
- wody gorące (średniotemperaturowe)
35-80oC
80-100oC
- wody bardzo gorące (wysokotemperaturowe)
- wody przegrzane
>100oC.
Wody geotermalne występują w Polsce na obszarze 251 000 km2. W obrębie utworów
kenozoicznych, mezozoicznych i paleozoicznych znajduje się ok. 6687 km3 wód
geotermalnych. Zasoby energii cieplnej zawartej w tych wodach oceniane są na równowaŜne
34,7 mld t.p.u.
Ciepło zawarte w wodach geotermalnych moŜe być wykorzystywane w systemach
ciepłowniczych, zakładach przemysłowych a takŜe w celach rolniczych. Najkorzystniejsze są
wody zawarte w zbiornikach węglanowych o wysokiej temperaturze (70-130oC), wysokim
ciśnieniu artezyjskim i duŜych wydajnościach.
67
Zgodnie z danymi o zasobach w okręgach i prowincjach geotermalnych Polski wg
J.Sokołowskiego gmina Przechlewo znajduje się w okręgu grudziądzko-warszawskim, w
pobliŜu okręgu przybałtyckiego. Okręg grudziącko-warszawski o powierzchni 70 000 km2
obejmuje wody występujące w pokładach kredowo-jurajskich o łącznych zasobach wód
2766km3. Szacuje się, Ŝe wody te zawierają energię równowaŜną 9 835 mln t.p.u. Sąsiadujący
z nim okręg przybałtycki jest znacznie uboŜszy w zasoby. Szacowana energia zawarta w
wodzie wynosi 241 mln t p.u. i dotyczy zasobów wystepujacych w permie oraz karbonie.
Temperatura wód geotermalnych jest zróŜnicowana i w zaleŜności od basenu geotermalnego
wynosi w okręgu grudziącko-warszawskim od ok. 300C ( w Górnokredowym basenie
geotermalnym) do 800C (w Środkowotriasowym basenie geotermalnym).
68
Rysunek 12.1 Okręgi występowania zasobów wód geotermalnych
69
Rysunek 12.2. Izolinie strumienia cieplnego w W/m2 na terenie Polski (wg M.Plewa)
W przypadku planowania inwestycji wykorzystującej energię geotermalną kierunkiem działań
powinno być pozyskanie danych charakteryzujących złoŜe, takich jak:
- potencjalne zasoby wody geotermalnej,
- potencjalne zasoby energii zawartej w wodzie geotermalnej,
- przewidywany strumień objętości wydobywanej wody geotermalnej,
- mineralizacja wody,
- przewidywana temperatura wody na wypływie,
- średnia miąŜszość skał wodonośnych,
- średnia głębokość skał wodonośnych.
PowyŜsze parametry pozwalają na dokonanie wstępnego wyboru lokalizacji ciepłowni
geotermalnych. Decyzja o budowie ujęcia geotermalnego musi być jednak poprzedzona
analizą techniczno-ekonomiczną kosztów budowy i eksploatacji ciepłowni.
Na podstawie danych uzyskanych z juŜ pracujących ciepłowni wykorzystujących energię
geotermalną naleŜy stwierdzić, Ŝe wskaźniki ekonomiczne tego typu inwestycji (NPV, IRR)
są znacznie gorsze niŜ dla ciepłowni opalanych paliwami konwencjonalnymi i biopaliwami.
Ciepłownie geotermalne winny być zatem budowane w miejscach charakteryzujących się
wybitnie sprzyjającymi warunkami geotermalnymi.
70
Tak więc określenie realnych i ekonomicznie uzasadnionych moŜliwości uzyskania energii
geotemalnej na obszarze gminy Przechlewo wymagałoby szerokiej analizy materiałów
geologicznych i geofizycznych przez specjalistyczne biura zajmujące się tą problematyką.
12.2. Energia słoneczna
Na terenie Polski zostały wyróŜnione cztery podstawowe rejony ze względu na zasoby słońca,
które przedstawiono na rysunku 13.4. PowyŜszy podział Polski klasyfikuje poszczególne
obszary kraju pod względem moŜliwości wykorzystania energii słonecznej.
Rysunek 12.3. Rejonizacja obszaru Polski pod względem moŜliwości wykorzystania energii słonecznej oraz
rozmieszczenie podstawowych stacji aktynometrycznych
Gmina Przechlewo znajduje się w III rejonie zasobów energii słońca a potencjalna energia
uŜyteczna słońca w tym rejonie 871,4 kWh/ m2.
Kolektory słoneczne
Instalowanie kolektorów słonecznych wpłynie na obniŜenie zuŜycia energii cieplnej
wytworzonej z paliw kopalnianych na potrzeby podgrzania ciepłej wody uŜytkowej, moŜe
równieŜ przyczynić się do oŜywienia lokalnego rynku pracy poprzez zapotrzebowanie na
materiały i prace instalatorskie.
Kolektory słoneczne powinny być montowane przede wszystkim w obiektach uŜyteczności
publicznej w których jest stałe całoroczne zapotrzebowanie na ciepłą wodę uŜytkową (szpitale
sanatoria, baseny), w budynkach zamieszkania zbiorowego (hotele, pensjonaty, domy opieki
itp.) oraz w budynkach mieszkalnych, zarówno jednorodzinnych jak i wielorodzinnych.
Przewiduje się, Ŝe kolektory słoneczne będą instalowane na budynkach gospodarstw
domowych, w zabudowie jednorodzinnej. Planowane jest pozyskanie dofinansowania na
wspólny projekt pod nazwą „Słoneczna energia odnawialna dla Gminy Przechlewo”. O
71
dofinansowanie występuje Przechlewskie Stowarzyszenie Inicjatyw Gospodarczych wraz z
Gmina Przechlewo.
Szacuje się, Ŝe w projekcie weźmie udział ok. 150 gospodarstw z terenu gminy.
Ogniwa fotowoltaiczne
Ogniwo fotowoltaiczne (inaczej fotoogniwo, solar lub ogniwo słoneczne) jest urządzeniem
słuŜącym do bezpośredniej konwersji energii promieniowania słonecznego na energię
elektryczną, poprzez wykorzystanie półprzewodnikowego złącza typu p-n. Takie
przemieszczenie ładunków elektrycznych powoduje pojawienie się róŜnicy potencjałów,
czyli napięcia elektrycznego. Baterie fotowoltaiczne słuŜą do ładowania akumulatorów lub do
bezpośredniego zasilania urządzeń elektrycznych, w duŜych systemach prąd wprowadzany
jest bezpośrednio do sieci energetycznej. Ilość produkowanej energii elektrycznej zaleŜy od
natęŜenia promieniowania świetlnego i wynosi od 200 do 1000 W/m2. Panel fotowoltaiczny
jest szczególnie wraŜliwy na częściowe zacienienie, produkuje tyle prądu ile najsłabsze z
ogniw, więc zacienienie jednego z nich obniŜa sprawność całej baterii. Sprawność paneli
wynosi 12-14%.
Typowy system fotowoltaiczny który moŜna wykorzystać w budynkach składa się z modułów
o mocy od 50 do 200 W, inwertera fotowoltaicznego, który zmienia generowany przez
moduły prąd stały na prąd zmienny i akumulatory. Zestaw o mocy 0,5 kW kosztuje ok.
13 000 zł.
Ceny ogniw fotowoltaicznych szybko spadają. MoŜna się spodziewać, Ŝe inwestycje w
ogniwa staną się opłacalne w ciągu kilku lat.
12.3. Energia wiatrowa
Warunki wiatrowe w Polsce charakteryzują się duŜą zmiennością na całym obszarze kraju
oraz brakiem wysokich średniorocznych prędkości wiatru.
Rysunek 12.4. przedstawia średnioroczną prędkość wiatru w m/s na wysokości 30 m nad
powierzchnią ziemi w terenie otwartym z przeszkodami do 3,0 m.
72
Rysunek 12.4. Średnioroczna prędkość wiatru (m/s) na wysokości ponad 30 m nad powierzchnią ziemi w terenie
z przeszkodami do 3 m.
Z mapy wynika, Ŝe gmina Przechlewo znajduje się w strefie o prędkości wiatru równej
4,5m/s.
12.3.1. farmy wiatrowe
Przy określaniu lokalizacji elektrowni wiatrowych naleŜy uwzględniać uwarunkowania
wynikające szczególnie z występowania róŜnych form ochrony przyrody, warunków dla
rozwoju lokalnego (osadnictwo, turystyka), a przed wszystkim obowiązującego prawa oraz
oddziaływania elektrowni wiatrowych w szczególności na:
• obszary objęte ochroną przyrody, w formie: parków narodowych i ich otulin,
rezerwatów
przyrody, obszarów NATURA 2000, parków krajobrazowych i ich otulin, obszarów
chronionego krajobrazu, pomników przyrody, stanowisk dokumentacyjnych, uŜytków
ekologicznych i zespołów przyrodniczo-krajobrazowych;
• projektowane obszary chronione, w tym wytypowane w ramach tworzenia
Europejskiej Sieci Obszarów Chronionych NATURA 2000;
• obszary tworzące osnowę ekologiczną województwa – korytarze ekologiczne;
• tereny połoŜone w strefach ekspozycji obiektów dziedzictwa kulturowego: pomników
historii, cennych załoŜeń urbanistycznych i ruralistycznych oraz załoŜeń zamkowych,
parkowo pałacowych i parkowo-dworskich;
• tereny w otoczeniu lotnisk wraz z polami wznoszenia i podejścia do lądowania;
Przy planowaniu lokalizacji elektrowni wiatrowych uwzględnia się równieŜ lokalizację i
sąsiedztwo:
• terenów zabudowy mieszkaniowej oraz aktywnego wypoczynku;
• dróg o nawierzchni utwardzonej i linie kolejowe;
• linii elektroenergetycznych;
• lasów oraz akwenów i cieków wodnych;
• pasów technicznych i ochronnych brzegów morskich;
73
• innych farm wiatrowych.
Lokalizacje elektrowni wiatrowych muszą uwzględniać moŜliwości
wyprodukowanej energii do elektroenergetycznego systemu krajowego.
przesyłu
12.3.2. Małe przydomowe elektrownie wiatrowe
Dla zaspokojenia potrzeb wspólnych mieszkańców zapotrzebowania na energię elektryczną w
wysokich blokach mieszkalnych, na dachach domów moŜliwe jest instalowanie
mikroelektrowni wiatrowych. Mogą być one podłączone do instalacji wewnętrznej, zasilającej
oświetlenie klatek schodowych i piwnic oraz napędy wind osobowych. Instalacja elektryczna
elektrowni wiatrowej moŜe współdziałać z instalacją elektryczną zasilaną z sieci
dystrybucyjnej przedsiębiorstwa energetycznego w taki sposób, Ŝe przy nadwyŜce energii
elektrycznej z wiatraków prąd popłynie do sieci dystrybucyjnej, a w przypadku jej
niedostatku odbiorniki będą pobierały prąd z tej sieci.
System powinien być wyposaŜony w kompensacyjny licznik rozliczeniowy energii z siecią
dystrybucyjną i licznik energii wytworzonej przez wiatraki.
Wielkość elektrowni wiatrowych dobiera się w taki sposób, aby pokryły zapotrzebowanie na
energię elektryczną na 1 klatkę schodową.
Instalacja elektryczna wiatraka składać się będzie z regulatora pracy, przetwornika prądu
stałego DC na prąd zmienny AC, liczników energii elektrycznej i bezpieczników, co
przedstawiono na poniŜszym schemacie.
B1, B2 –
RIL1L2TR -
bezpieczniki
regulator
przetwornik
licznik
prądu
licznik
tablica rozdzielcza
pracy
wytworzonego
prądu
przez
wiatrak
rozliczeniowy
Rysunek 13.6. Schemat pracy mikroturbiny wiatrowej
PoniŜsza analiza przedstawia koszty i korzyści z wybudowania instalacji oraz wskaźniki
ekonomiczne inwestycji. Decydujący wpływ na inwestycję będą miały ceny zakupu urządzeń
oraz ceny energii.
Koszy
cena wiatraka
22 448 cena montaŜu
1,22 = 1 952 Razem
24 400 zł
inwestycji
18 400
x 1,22
1 600
(zł)
=
x
74
Cena
Dotychczasowa cena energii elektrycznej
energii
średnia cena dla 2/3 G 12 dzień i 1/3 G12 noc
VAT)
G 12 dzień
G 12 noc
elektrycznej
0,4883 zł/ kWh (z VAT)
0,2490 zł/ kWh (z VAT)
0,4085 zł/ kWh (z
Produktywność
wiatraka
Roczna produkcja energii elektryczne przez 1 wiatrak
2 650 kWh
Koszt energii elektrycznej równowaŜny produkcji 1 wiatraka w 1 roku
2 650 kWh x 0,4085 zł = 1 082,52
Przychód za świadectwa pochodzenia zielonej energii
2,65 MWh x 250 zł/ MWh = 662,50
Razem roczne przychody
1 745,02
zł
Czas zwrotu inwestycji
24 400 zł : 1 745,02 zł
=
14 lat
Biorąc pod uwagę konieczność serwisu instalacji oraz brak pewności produktywności
wiatraka, w przypadku zainteresowania inwestycję naleŜy czynić starania o dofinansowanie
projektu w wysokości 50% kosztów inwestycji.
75
12.4. Energia z biomasy
12.4.1. Potencjał energetyczny drewna
Na terenie gminy Przechlewo znajdują się trzy nadleśnictwa, które zaopatrują mieszkańców w
paliwo (drobnice, opałowe i papierówkę) w 2009 roku sprzedano następująca ilość drewna:
nadleśnictwo
Niedźwiady
Czarne
Człuchów
Razem
drobnica
5700
5700
drewno opałowe
mp
4200
100
1200
5500
papierówka
Razem
500
40
350
890
10 400
140
1550
12 090
Do obliczeń przyjęto średnią wartość opałową drewna – 7 GJ/m3. Stąd ilość ciepła jaką
moŜna wyprodukować ze spalania drewna wynosi 40 275 GJ/rok (przy sprawności 75%).
12.4.2. Potencjał energetyczny słomy
Przedsiębiorstwo komunalne kupuje słomę na potrzeby lokalnej kotłowni z terenu gminy oraz
z poza jej granic, w zaleŜności od oferty cenowej. Na terenie gminy głównym producentem
słomy jest firma Poldanor.
12.4.3. Biogaz
Na terenie gminy znajdują się dwie biogazownie w Pawłówku i Płaszczycy naleŜące do firmy
Poldanor o mocy łącznej 1684 kW.
Potencjalnym źródłem biogazu do wykorzystania energetycznego są:
1. odpady rolnicze: odchody zwierząt, odpady z hodowli roślin
2. oczyszczalnie ścieków
3. niektóre odpady miejski i przemysłowe
4. wysypiska/składowiska odpadów komunalnych
Biogaz z odpadów zwierzęcych
Biogaz wytworzony w procesie fermentacji metanowej odpadów rolniczych moŜe być
wykorzystany do produkcji energii elektrycznej i/lub ciepła. Powstały biogaz składa się w 5580% z metanu i 20-45% z dwutlenku węgla, małych ilości siarkowodoru, azotu, tlenu i
wodoru2. Skład biogazu przedstawia tabela 13.1.
Pozyskanie i wykorzystanie biogazu do produkcji energii elektrycznej i/lub ciepła, wymaga
odpowiedniej skali przedsięwzięcia, duŜych nakładów jednostkowych i sprawdzonej
technologii, wraz z automatycznym sterowaniem procesów. Powoduje to, Ŝe trudno uzyskać
warunki dla wykonalności projektu, nawet z współfinansowaniem z funduszy
środowiskowych.
2
Produkcja i wykorzystanie biogazu rolniczego, Anna Oniszk-Popławska, Magdalena Owsik, Grzegorz
Wiśniewski, Gdańsk-Warszawa 2003
76
Tabela 12.1. Skład biogazu pochodzenia zwierzęcego
Zawartość
Składnik
Metan (CH4)
Dwutlenek węgla (CO2)
Siarkowodór (H2S)
Wodór (H2)
Zakres [%]
52-85
Średnio [%]
65
14-48
34,8
0,2
0,08-5,5
0-5
śladowo
0-2,1
śladowo
Azot (N2)
0,6-7,5
śladowo
Tlen (O2)
0-1
śladowo
Tlenek węgla (CO)
Biogaz pochodzenia rolniczego obecnie jest wykorzystywany na cele energetyczne w gminie
w przedsiębiorstwie Poldanor. Całość produkcji wykorzystywana jest obecnie na potrzeby
własne przedsiębiorstwa.
Biogaz z roślin energetycznych
Zgazowanie fermentacyjne roślin energetycznych uwaŜa się dziś za najbardziej efektywną
technologię wykorzystania biomasy uprawianej w rolnictwie. Technologia ta jest z
powodzeniem stosowana w kilku tysiącach biogazowni u naszych zachodnich sąsiadów.
Przewiduje się jej dalszy szybki rozwój.
Współczesna wydajność produkcji biogazu z biomasy w przeliczeniu na biometan daje
5 tys. m3/ha. Zakłada się ostroŜnie, Ŝe na skutek postępu biotechnologicznego wydajność
produkcji wyniesie wkrótce 8tys. m3/ha. Na tej podstawie moŜna wyliczyć wydajność
energetyczną z hektara wyraŜoną w MWh/ha, w następujący sposób:
8000 m3/ha x 10 kWh/m3 = 80000 kWh/ha = 80 MWh/ha
Biogaz bądź biometan (uzyskiwany po oczyszczeniu biogazu) moŜe być wykorzystany
bezpośrednio w biogazowni
zlokalizowanej w pobliŜu zapotrzebowania na ciepło,
transportowany rurociągami do elektrociepłowni bądź zatłoczony do rurociągów gazu
ziemnego.
Biogaz z oczyszczalni ścieków
Potencjał techniczny dla wykorzystania biogazu z oczyszczalni ścieków do celów
energetycznych jest bardzo wysoki. W Polsce jest 1759 przemysłowych i 1471 komunalnych
oczyszczalni ścieków i liczba ta wzrasta. Standardowo z 1m3 osadu (4-5% suchej masy)
moŜna uzyskać 10-20 m3 biogazu o zawartości ok. 60% metanu. Do bezpośredniej produkcji
biogazu najlepiej dostosowane są oczyszczalnie biologiczne, które mają zastosowanie we
wszystkich oczyszczalniach ścieków komunalnych oraz w części oczyszczalni
przemysłowych. PoniewaŜ oczyszczalnie ścieków mają stosunkowo wysokie
zapotrzebowanie własne zarówno na energię cieplną i elektryczną, energetyczne
wykorzystanie biogazu z fermentacji osadów ściekowych moŜe w istotny sposób poprawić
77
rentowność tych usług komunalnych. Ze względów ekonomicznych pozyskanie biogazu do
celów energetycznych jest uzasadnione na tylko większych oczyszczalniach ścieków
przyjmujących średnio ponad 8 000-10 000 m3/dobę3.
Gaz wysypiskowy
Odpady organiczne stanowią jeden z głównych składników odpadów komunalnych. Ulegają
one naturalnemu procesowi biodegradacji, czyli rozkładowi na proste związki organiczne. W
warunkach optymalnych z jednej tony odpadów komunalnych moŜe powstać około 400-500
m3 gazu wysypiskowego. Jednak w rzeczywistości nie wszystkie odpady organiczne ulegają
pełnemu rozkładowi, a przebieg fermentacji zaleŜy od szeregu czynników. Dlatego teŜ
przyjmuje się, Ŝe z jednej tony odpadów moŜna pozyskać maksymalnie do 200 m3 gazu
wysypiskowego.
W Polsce zarejestrowanych jest obecnie ok. 700 czynnych składowisk odpadów.
Oszacowano, Ŝe produkują one rocznie ponad 600 mln m3 metanu. W praktyce zasoby gazu
wysypiskowego moŜliwe do pozyskania nie przekraczają 30-45% całkowitego potencjału
powstającego na wysypisku gazu. W takich warunkach zasoby metanu realnie moŜliwe do
pozyskania z wysypisk odpadów komunalnych są szacowane na 135-145 mln m3 metanu
rocznie, co jest równowaŜnikiem 5235 TJ. Potencjał ten jest obecnie wykorzystywany tylko w
nieznacznym stopniu.
12.5. Bilans odnawialnych zasobów energii
Do roku 2025 planuje się wzrost wykorzystania odnawialnych zasobów energii. W tabeli
12.2. pokazano stan obecny oraz prognozy wykorzystania energii odnawialnej do roku 2025.
Tabela 12.2. Bilans zasobów odnawialnych w paliwie
rodzaj paliwa
stan
scenariusz I scenariusz
obecny
rok 2025
II rok 2025
GJ w paliwie
słoma
20897
25 828
22 284
drewno
53700
56 952
56 952
energia
słoneczna
157
6 902
13 176
Gmina planuje, równieŜ zainstalować 15 latarni ulicznych hybrydowych słonecznowiatrowych w miejscach w których podejście z siecią energetyczną jest zbyt kosztowne.
Koszt inwestycji planuje się na 210 tys. zł.
Orientacyjne koszty inwestycyjne jakie trzeba ponieść w celu wykorzystania energii ze źródeł
odnawialnych (OŹE) przedstawia tabela 12.3.
3
www.biomas.org
78
Tabela 12.3. Średni koszt inwestycyjny OŹE
L.p.
Rodzaj inwestycji
1.
Kocioł na słomę wraz z instalacją (50 kW)
Koszt inwestycji bez VAT
[zł]
17 500
2.
Kocioł na drewno wraz z instalacją (50 kW)
6 500
3.
4.
Instalacja odgazowania wysypiska wraz z generatorem prądu
(50 kW)
400 000
Kolektory słoneczne – cena instalacji dla domku
jednorodzinnego
8 000
5.
Ogniwa fotowoltaiczne 1 kW
20 000
6.
Turbina wiatrowa – cena 1 kW mocy zainstalowanej
8 000
Koszty inwestycyjne są obecnie jeszcze stosunkowo wysokie, ale sumaryczne koszty
produkcji energii mogą być niŜsze lub porównywalne z kosztami wytwarzania energii z
konwencjonalnych nośników energii.
79
13. STAN ZANIECZYSZCZENIA ŚRODOWISKA GMINNEGO SYSTEMAMI
ENERGETYCZNYMI
13.1. Stan obecny
Głównym źródłem zanieczyszczenia powietrza w gminie jest znaczna ilość pieców
indywidualnych o niskiej sprawności.
Tabela 13.1. Emisja zanieczyszczeń pochodzących ze spalania węgla
Ilość paliwa
Wielkość emisji
[tony]
[t/rok]
12,8
2 739
35,1
kg/Mg
1
2 739
2,7
CO
kg/Mg
45
2 739
123,3
CO2
kg/Mg
2 000
2 739
5 477,8
pyły
kg/Mg
27
2 739
74,0
sadza
kg/Mg
0,9
2 739
2,5
Rodzaj emisji
Jednostka
Emisja jednostkowa
SO2
kg/Mg
NO2
Tabela 13.2. Emisja zanieczyszczeń pochodzących ze spalania drewna
Rodzaj emisji Jednostka Emisja jednostkowa
Wielkość emisji
[t/rok]
SO2
g/GJ
60
3,22
NO2
g/GJ
100
5,37
CO
g/GJ
800
42,96
Pyły
g/GJ
300
16,11
Tabela 13.3. Emisja zanieczyszczeń pochodzących ze spalania słomy
Wielkość emisji
[t/rok]
SO2
g/GJ
130
2,72
NO2
g/GJ
130
2,72
CO
g/GJ
160
3,34
Pyły
g/GJ
300
6,27
80
Tabela 13.4. Emisja zanieczyszczeń pochodzących ze spalania oleju
Rodzaj emisji Jednostka
SO2
329
1,87
3
5
329
1,64
3
0,6
329
0,20
3
1650
329
542,67
3
1,8
329
0,59
kg/m
CO2
kg/m
pyły
t/rok
5,7
kg/m
CO
m3
3
kg/m
NO2
Ilość paliwa Wielkość emisji
Emisja jednostkowa
kg/m
Tabela 13.5. Emisja zanieczyszczeń pochodzących ze spalania gazu
Rodzaj emisji
Jednostka
Emisja jednostkowa
Ilość
Wielkość
paliwa
emisji
3
Wielkość emisji
SO2
NO2
CO
CO2
pyły
m
t/rok
2
40 195
0,0001
3
1280
40 195
0,051
6
3
360
40 195
0,014
6
3
1 964 000
40 195
78,943
6
3
15
40 195
0,001
6
3
6
kg/10 m
kg/10 m
kg/10 m
kg/10 m
kg/10 m
13.2. Stan na rok 2015 i 2025 dla Scenariusza I (kocioł wodny o mocy 700 kW
opalany słomą)
Rok 2015
Emisja
jednostkowa
Rok 2025
Ilość paliwa
[tony]
Wielkość
emisji
[t/rok]
[tony]
Wielkość
emisji
[t/rok]
Ilość paliwa
SO2
kg/Mg
12,8
2 064
26,4
1 651
21,1
NO2
kg/Mg
1
2 064
2,1
1 651
1,7
CO
kg/Mg
45
2 064
92,9
1 651
74,3
CO2
kg/Mg
2 000
2 064
4 127,7
1 651
3 302,2
pyły
kg/Mg
27
2 064
55,7
1 651
44,6
sadza
kg/Mg
0,9
2 064
1,9
1 651
1,49
81
Rok 2015
Rok 2025
Wielkość emisji
Wielkość emisji
[t/rok]
[t/rok]
SO2
g/GJ
60
3,42
3,417
NO2
g/GJ
100
5,70
5,695
CO
g/GJ
800
45,56
45,562
Pyły
g/GJ
300
17,09
17,086
Rok 2015
Rok 2025
Wielkość emisji
Wielkość emisji
[t/rok]
[t/rok]
SO2
g/GJ
130
2,80
3,36
NO2
g/GJ
130
2,80
3,36
CO
g/GJ
160
3,44
4,13
Pyły
g/GJ
300
6,46
7,75
Rok 2015
Emisja jednostkowa Ilość paliwa
Wielkość
emisji
Rok 2025
m3
t/rok
m3
t/rok
SO2
kg/m3
5,7
335
1,91
348
1,98
NO2
3
5
335
1,68
348
1,74
3
0,6
335
0,20
348
0,21
3
1650
335
553,52
348
574,33
3
1,8
335
0,60
348
0,63
CO
CO2
pyły
kg/m
kg/m
kg/m
kg/m
82
Rok 2015
SO2
NO2
CO
pyły
emisji
[m3]
[t/rok]
[m3]
[t/rok]
6
3
2
41 000
0,0001
43 045
0,0001
6
3
1280
41 000
0,052
43 045
0,055
6
3
360
41 000
0,015
43 045
0,015
6
3
1 964 000
41 000
80,524
43 045
84,540
6
3
15
41 000
0,001
43 045
0,001
kg/10 m
kg/10 m
kg/10 m
CO2
Wielkość
Rok 2025
kg/10 m
kg/10 m
13.3. Stan na rok 2015 i 2025 dla Scenariusza II (kolektory słoneczne
zaspokajające zapotrzebowanie na c.w.u. m.s.c.)
Rok 2015
Emisja
jednostkowa
Rok 2025
Ilość paliwa
[tony]
Wielkość
emisji
[t/rok]
[tony]
Wielkość
emisji
[t/rok]
Ilość paliwa
SO2
kg/Mg
12,8
2 064
26,4
1 651
21,1
NO2
kg/Mg
1
2 064
2,1
1 651
1,65
CO
kg/Mg
45
2 064
92,9
1 651
74,3
CO2
kg/Mg
2 000
2 064
4 127,7
1 651
3 302,2
pyły
kg/Mg
27
2 064
55,7
1 651
44,6
sadza
kg/Mg
0,9
2 064
1,9
1 651
1,49
Rok 2015
Rok 2025
Wielkość emisji
Wielkość emisji
[t/rok]
[t/rok]
SO2
g/GJ
60
3,42
3,417
NO2
g/GJ
100
5,70
5,695
CO
g/GJ
800
45,56
45,562
Pyły
g/GJ
300
17,09
17,086
83
Rok 2015
Rok 2025
Wielkość emisji
Wielkość emisji
[t/rok]
[t/rok]
SO2
g/GJ
130
2,33
2,90
NO2
g/GJ
130
2,33
2,90
CO
g/GJ
160
2,86
3,57
Pyły
g/GJ
300
5,37
6,69
Rok 2015
SO2
NO2
CO
CO2
pyły
Wielkość
emisji
Rok 2025
m3
t/rok
m3
t/rok
3
5,7
335
1,91
348
1,98
3
5
335
1,68
348
1,74
3
0,6
335
0,20
348
0,21
3
1650
335
553,52
348
574,33
3
1,8
335
0,60
348
0,63
kg/m
kg/m
kg/m
kg/m
kg/m
Rok 2015
SO2
NO2
CO
CO2
pyły
Wielkość
emisji
Rok 2025
[m3]
[t/rok]
[m3]
[t/rok]
6
3
2
41 000
0,0001
43 045
0,0001
6
3
1280
41 000
0,052
43 045
0,055
6
3
360
41 000
0,015
43 045
0,015
6
3
1 964 000
41 000
80,524
43 045
84,540
6
3
15
41 000
0,001
43 045
0,001
kg/10 m
kg/10 m
kg/10 m
kg/10 m
kg/10 m
84
13.4. Efekt środowiskowy – Scenariusz I
Tabela 13.16. Efekt środowiskowy w latach 2009 – 2015 – Scenariusz I
Emisja obecnie
Emisja planowana
Zmiana bezwzględna
Zmiana względna
[t/rok]
[t/rok]
[t/rok]
[%]
-
a
b
c =a-b
d=c/a *100
SO2
42,87
34,5
8,33
19,4%
NO2
12,52
12,3
0,23
1,9%
CO
169,77
142,1
27,67
16,3%
CO2
6 099,41
4 761,8
1 337,62
21,9%
Pyły
96,92
79,9
17,05
17,6%
Rodzaj emisji
Tabela 13.17. Efekt środowiskowy w latach 2008 – 2025 – Scenariusz I
Rodzaj emisji Emisja obecnie Emisja planowana Zmiana bezwzględna
Zmiana względna
[t/rok]
[t/rok]
[t/rok]
[%]
-
a
b
c =a-b
d=c/a *100
SO2
42,87
29,9
12,98
30,3
NO2
12,52
12,5
0,02
0,2
CO
169,77
124,2
45,55
26,8
CO2
6 099,41
3 961,1
2 138,34
35,1
Pyły
96,92
70,0
26,88
27,7
Na wykresie 13.1. i 13.2. przedstawiono wielkość emisji w latach 2008, 2015 i 2025.
Wykres 13.1.
200
t/rok
150
100
50
0
SO2
NO2
CO
Pyły
emisje
rok 2009
rok 2015-Scenariusz I
85
t/rok
Wykres 13.2.
7 000
6 500
6 000
5 500
5 000
4 500
4 000
3 500
3 000
2 500
2 000
1 500
1 000
500
0
rok 2009
emisje
CO2
13.5. Efekt środowiskowy – Scenariusz II
Tabela 13.18. Efekt środowiskowy w latach 2008 – 2015 – Scenariusz II
Emisja obecnie
Emisja planowana
Zmiana bezwzględna
Zmiana względna
[t/rok]
[t/rok]
[t/rok]
[%]
-
a
b
c =a-b
d=c/a *100
SO2
42,87
34,1
8,80
20,5
NO2
12,52
11,8
0,71
5,6
CO
169,77
141,5
28,25
16,6
CO2
6 099,41
4 761,8
1 337,62
21,9
Pyły
96,92
78,8
18,14
18,7
Rodzaj emisji
Tabela 13.19. Efekt środowiskowy w latach 2008 – 2025 – Scenariusz II
Rodzaj emisji Emisja obecnie Emisja planowana Zmiana bezwzględna
Zmiana względna
[t/rok]
[t/rok]
[t/rok]
[%]
-
a
b
c =a-b
d=c/a *100
SO2
42,87
29,4
13,44
31,3
NO2
12,52
12,0
0,48
3,9
CO
169,77
123,7
46,11
27,2
CO2
6 099,41
3 961,1
2 138,34
35,1
Pyły
96,92
69,0
27,94
28,8
86
Na wykresie 13.3. i 13.4. przedstawiono wielkość emisji w latach 2009, 2015 i 2025.
Wykres 13.3.
200
t/rok
150
100
50
0
SO2
rok 2009
NO2 emisje
rok 2015-Scenariusz II
CO
Pyły
Wykres 13.4.
t/rok
7 000
6 500
6 000
5 500
5 000
4 500
4 000
3 500
3 000
2 500
2 000
1 500
1 000
500
0
emisje
CO2
rok 2009
87
14. WSPÓŁPRACA Z INNYMI GMINAMI W ZAKRESIE GOSPODARKI
ENERGETYCZNEJ
Gmina Przechlewo sąsiaduje z gminami:
- Rzeczenica,
- Koczała,
- Lipnica,
- Konarzyny,
- Człuchów.
Wspieranie rozwoju, promowanie wykorzystania dla potrzeb pozyskania ciepła OŹE w
gminie powinno być traktowane jako cel strategiczny rozwoju gminy.
Promowanie wykorzystania słomy czy rozwinięcie produkcji zrębków z upraw
energetycznych do ogrzewania moŜe stanowić istotny element aktywizacji lokalnej
społeczności i sprzyjać tworzeniu nowych miejsc pracy. Wyprodukowane zrębki lub
pozyskana słoma mogłyby stanowić paliwo dla lokalnych kotłowni połoŜonych w niewielkiej
odległości od terenów upraw.
Ponadto, gmina Przechlewo stanowi potencjalny rynek dla zbytu granulatu drzewnego, który
moŜe zastąpić olej opałowy.
MoŜliwy zakres współpracy pomiędzy gminą Przechlewo i gminami sąsiednimi moŜe być:
− współdziałanie
w
zakresie
rozbudowy
oraz
modernizacji
systemów
elektroenergetycznych,
− współpraca w zakresie wykorzystania odnawialnych źródeł energii, w tym głównie w celu
pozyskiwania, składowania i dystrybucji paliw (słomy, zrębków i granulatu drzewnego).
88
15. FUNDUSZE WSPIERAJĄCE INWESTYCJE
15.1. Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko
Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko - został zatwierdzony przez Komisję
Europejską decyzją z dnia 7 grudnia 2007 r. oraz uchwałą Rady Ministrów z dnia 3 stycznia
2008 r. i jest największym programem operacyjnym w historii UE. Głównym celem programu
jest poprawa atrakcyjności inwestycyjnej Polski i jej regionów poprzez rozwój infrastruktury
technicznej przy równoczesnej ochronie i poprawie stanu środowiska, zdrowia, zachowaniu
toŜsamości kulturowej i rozwijaniu spójności terytorialnej.
Głównym celem osi priorytetowej IX Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko
jest zmniejszenie oddziaływania sektora energetyki na środowisko, a takŜe podwyŜszenie
sprawności wytwarzania, przesyłania i dystrybucji energii. WaŜnym aspektem jest równieŜ
poprawa efektywności energetycznej w procesie uŜytkowania energii oraz wzrost
wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych, w tym biopaliw.
W ramach osi priorytetowej IX wsparcie uzyskają inwestycje dotyczące zwiększenia stopnia
wykorzystania energii pierwotnej w sektorze energetycznym, obniŜenia energochłonności
sektora publicznego, a takŜe zwiększenia wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych, w tym
biopaliw.
15.2. Regionalny Program Operacyjny dla województwa pomorskiego na lata
2007-2013
OŚ PRIORYTETOWA 5 Środowisko i energetyka przyjazna środowisku
Cele szczegółowe Osi Priorytetowej
Dofinansowane będą między innymi zadania dotyczące:
− wzrostu wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych;
− poprawy efektywności systemów wytwarzania i przesyłu energii.
• Wsparcie w zakresie rozwoju energetyki opartej na źródłach odnawialnych
Wsparcie to dotyczy przede wszystkim tworzenia warunków dla upowszechniania produkcji i
wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych. Realizowane projekty powinny przyczynić się
do realizacji zobowiązań wynikających z Traktatu Akcesyjnego Polski do Unii Europejskiej
w zakresie udziału energii pozyskiwanej ze źródeł odnawialnych.
Przedsięwzięcia będą ukierunkowane na wykorzystanie źródeł odnawialnych (wiatr, biomasa,
energia słoneczna, geotermalna, energia wody płynącej) do produkcji energii elektrycznej
i/lub ciepła. Powinny one koncentrować się na budowie, rozbudowie lub przebudowie
infrastruktury oraz zakupie urządzeń niezbędnych do produkcji energii pozyskiwanej ze
źródeł odnawialnych. W ramach tego typu przedsięwzięć moŜliwa będzie równieŜ budowa
lub rozbudowa infrastruktury przyłączeniowej niezbędnej do odbioru i przesyłu energii.
Pozwoli to na dywersyfikację źródeł energii w regionie oraz na pełniejsze wykorzystanie
lokalnych zasobów energii odnawialnej, przyczyniając się jednocześnie do poprawy jakości
powietrza.
Minimalna wartość projektu, nie moŜe być niŜsza niŜ 250 tys. euro.
89
Preferowane będą projekty:
− wynikające z zapisów Regionalnej strategii energetyki ze szczególnym
uwzględnieniem źródeł odnawialnych;
− zgodne z zapisami gminnych załoŜeń do planów zaopatrzenia w ciepło, energię
elektryczną i paliwa gazowe;
− kompleksowe, obejmujące obszar całej gminy lub jej istotną część;
− w odniesieniu do energetyki wodnej: połączone z działaniami na rzecz
bezpieczeństwa powodziowego i retencjonowania wód.
• Wsparcie w zakresie infrastruktury energetycznej i poszanowania energii
Wsparcie koncentruje się na inwestycjach mających na celu zwiększenie efektywności
wytwarzania energii oraz na zmniejszeniu strat przy jej dystrybucji. Będzie ono
ukierunkowane równieŜ na ograniczenie emisji zanieczyszczeń gazowych i pyłowych
związanych z wytwarzaniem energii cieplnej, zwłaszcza na obszarach objętych naprawczymi
programami ochrony powietrza. Realizowane będą projekty obejmujące rozwój i
modernizację systemów infrastruktury cieplnej (źródła, węzły i sieci), takŜe w połączeniu ze
zmianą nośników energii z kopalnych paliw stałych na paliwa przyjazne środowisku.
Wspierana będzie takŜe budowa źródeł wytwarzania energii elektrycznej w skojarzeniu z
energią cieplną.
UmoŜliwiona będzie równieŜ kompleksowa termomodernizacja budynków uŜyteczności
publicznej. Ponadto moŜliwa będzie wymiana, rozbudowa i budowa nowych sieci
elektroenergetycznych niskiego i średniego napięcia, jednak wyłącznie na obszarach słabych
strukturalnie oraz z zastrzeŜeniem finansowego udziału środków właściwego samorządu
gminnego. Wsparcie projektów z zakresu sieci elektroenergetycznych i niezawodności
dostaw prądu moŜe wystąpić tylko w przypadku stwierdzenia nieefektywności
mechanizmów rynkowych oraz z zastrzeŜeniem nienaruszalności zasad liberalizacji
rynku.
Minimalna wartość projektu, co do zasady, nie moŜe być niŜsza niŜ 250 tys. euro.
Preferowane będą projekty:
− realizowane w strefach objętych naprawczymi programami ochrony powietrza;
− wynikające z zapisów Regionalnej strategii energetyki ze szczególnym
uwzględnieniem źródeł odnawialnych;
− wynikające z zapisów gminnych załoŜeń do planów zaopatrzenia w ciepło, energię
elektryczną i paliwa gazowe;
− kompleksowe, obejmujące obszar gminy lub istotny jej fragment;
− przyczyniające się do obniŜenia wielkości emisji do powietrza substancji
zanieczyszczających, zwłaszcza na obszarach o duŜej gęstości zaludnienia (w
miastach) oraz na obszarach cennych przyrodniczo;
− związane z wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii.
Ponadto w zakresie projektów dotyczących termomodernizacji preferowane będą
projekty dotyczące obiektów związanych z ochroną zdrowia i edukacją.
90
Kategorie beneficjentów
Beneficjentami mogą być m.in.:
− jednostki samorządu terytorialnego, ich związki i stowarzyszenia;
− administracja rządowa;
− organizacje pozarządowe;
− PGL Lasy Państwowe i jego jednostki organizacyjne;
− szkoły wyŜsze;
− jednostki naukowe;
− spółki wodne;
− kościoły i związki wyznaniowe oraz osoby prawne kościołów i związków
wyznaniowych;
− jednostki sektora finansów publicznych posiadające osobowość prawną (nie
wymienione wyŜej);
− przedsiębiorcy120.
15.3. Program Ochrony Obszarów Wiejskich
Nazwa działania - Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej
Kod działania - 321.
Zakres działania
Pomocy udziela się na realizację projektów w zakresie:
1) gospodarki wodno-ściekowej w szczególności:
a) zaopatrzenia w wodę,
b) odprowadzania i oczyszczania ścieków, w tym systemów kanalizacji sieciowej lub
kanalizacji zagrodowej,
2) tworzenia systemu zbioru, segregacji, wywozu odpadów komunalnych;
3) wytwarzania lub dystrybucji energii ze źródeł odnawialnych, w szczególności
wiatru, wody, energii geotermalnej, słońca, biogazu albo biomasy.
Zakres pomocy obejmuje koszty inwestycyjne, w szczególności: zakup materiałów i
wykonanie prac budowlano – montaŜowych, zakup niezbędnego wyposaŜenia.
Definicja beneficjenta
Gmina lub jednostka organizacyjna, dla której organizatorem jest j.s.t. wykonująca zadania
określone w Zakresie pomocy.
Kryteria dostępu
Pomoc moŜe być przyznana na:
1) projekt realizowany w miejscowości naleŜącej do:
− gminy wiejskiej lub
− gminy miejsko-wiejskiej, z wyłączeniem miast liczących powyŜej 5 tys. mieszkańców, lub
− gminy miejskiej, z wyłączeniem miejscowości liczących powyŜej 5 tys.
2) projekt spełniający wymagania wynikające z obowiązujących przepisów prawa,
które mają zastosowanie do tego projektu.
91
Forma i wysokość pomocy
Pomoc ma formę zwrotu części kosztów kwalifikowanych projektu.
Maksymalna wysokość pomocy na realizację projektów w jednej gminie, w okresie realizacji
Programu, nie moŜe przekroczyć:
3 000 000 zł - na projekty w zakresie wytwarzania lub dystrybucji energii ze źródeł
odnawialnych.
Poziom pomocy
Poziom pomocy Z EFRROW wynosi maksymalnie 75% kosztów kwalifikowanych
inwestycji.
Wymagany krajowy wkład środków publicznych, w wysokości co najmniej 25% kosztów
kwalifikowanych projektu pochodzi ze środków własnych.
15.4. Fundusz Termomodernizacji i remontów
Ustawa z dnia 21 listopada 2008 r. o wspieraniu termomodernizacji i remontów określa
zasady finansowania ze środków Funduszu Termomodernizacji i Remontów części kosztów
przedsięwzięć termo modernizacyjnych i remontowych.
Jako przedsięwzięcie termomodernizacyjne rozumiane jest przedsięwzięcie, którego
przedmiotem jest:
a) ulepszenie, w wyniku którego następuje zmniejszenie zapotrzebowania na energii´
dostarczanej na potrzeby ogrzewania i podgrzewania wody uŜytkowej oraz ogrzewania do
budynków mieszkalnych, budynków zbiorowego zamieszkania oraz budynków stanowiących
własność jednostek samorządu terytorialnego słuŜących do wykonywania przez nie zadań
publicznych,
b) ulepszenie, w wyniku którego następuje zmniejszenie strat energii pierwotnej w lokalnych
sieciach ciepłowniczych oraz zasilających je lokalnych źródłach ciepła, jeŜeli budynki do
których dostarczana jest z tych sieci energia, spełniają wymagania w zakresie oszczędności
energii, określone w przepisach prawa budowlanego, lub zostały podjęte działania majce na
celu zmniejszenie zuŜycia energii dostarczanej do tych budynków,
c) wykonanie przyłącza technicznego do scentralizowanego źródła ciepła, w związku z
likwidacją lokalnego źródła ciepła, w wyniku czego następuje zmniejszenie kosztów
pozyskania ciepła dostarczanego do budynków
d) całkowita lub częściowa zamiana źródeł energii na źródła odnawialne lub zastosowanie
wysokosprawnej kogeneracji;
Jako przedsięwzięcie remontowe rozumiane jest przedsięwzięcie
związane z
termomodernizacją, którego przedmiotem jest:
a) remont budynków wielorodzinnych,
b) wymiana w budynkach wielorodzinnych okien lub remont balkonów, nawet jeśli słuŜą one
do
wyłącznego uŜytku właścicieli lokali,
c) przebudowa budynków wielorodzinnych, w wyniku której następuje ich ulepszenie,
d) wyposaŜenie budynków wielorodzinnych w instalacje i urządzenia wymagane dla
oddawanych do uŜytkowania budynków mieszkalnych, zgodnie z przepisami technicznobudowlanymi;
92
Premia termo modernizacyjna przysługuje inwestorowi z tytułu realizacji przedsięwzięcia
termo modernizacyjnego, jeŜeli nastąpi:
1) zmniejszenie rocznego zapotrzebowania na energii:
a) w budynkach, w których modernizuje się wyłącznie system grzewczy co najmniej o 10 %,
b) w budynkach, w których po 1984 r. przeprowadzono modernizację systemu grzewczego —
co najmniej o 15 %,
c) w pozostałych budynkach — co najmniej o 25 %, lub
2) zmniejszenie rocznych strat energii, o co najmniej o 25 %,
3) zmniejszenie rocznych kosztów pozyskania ciepła, co najmniej o 20 %,
4) zamiana źródła energii na źródło odnawialne lub zastosowanie wysokosprawnej
kogeneracji.
Wysokość premii termo modernizacyjnej stanowi 20 % wykorzystanej kwoty kredytu, jednak
nie moŜe wynosić więcej niŜ:
1) 16 % kosztów poniesionych na realizacji przedsięwzięcia termomodernizacyjnego i
2) dwukrotność przewidywanych rocznych oszczędności kosztów energii, ustalonych na
podstawie audytu energetycznego.
Premia remontowa przysługuje inwestorowi z tytułu realizacji przedsięwzięcia, jeŜeli
nastąpi:
1) zmniejszenie rocznego zapotrzebowania na energię dostarczaną do budynku
wielorodzinnego na potrzeby ogrzewania i podgrzewania wody uŜytkowej co najmniej
o 10 %,
2) wskaźnik kosztu tego przedsięwzięcia jest nie niŜszy niŜ 0,05 i nie wyŜszy niŜ 0,70,
3) jeŜeli wskaźnik kosztu przedsięwzięcia remontowego przekracza 0,3, warunkiem
uzyskania premii remontowej jest zmniejszenie rocznego zapotrzebowania na energię,
o co najmniej o 25 %.
4) jeŜeli budynek wielorodzinny był przedmiotem: przedsięwzięcia remontowego, w
związku z którym przekazano premię remontową — warunkiem uzyskania premii jest
uzyskanie oszczędności, o co najmniej 5 %, chyba Ŝe w efekcie przeprowadzonych
wcześniej przedsięwzięć osiągnięto oszczędności na poziomie co najmniej 25 %
rocznego zapotrzebowania na energię przed realizacją pierwszego przedsięwzięcia
remontowego;
Premia kompensacyjna
Inwestorowi będącemu osobą fizyczną, który w dniu 25 kwietnia 2005 r. był właścicielem lub
spadkobiercą właściciela budynku mieszkalnego, lub po tym dniu został spadkobiercą
właściciela tego budynku mieszkalnego, w którym był co najmniej jeden lokal kwaterunkowy
— przysługuje premia kompensacyjna. W odniesieniu do jednego budynku premię
kompensacyjną przyznaje się tylko raz. Premię kompensacyjną przeznacza się na spłatę
części kredytu udzielonego na realizację:
1) przedsięwzięcia remontowego,
2) remontu budynku mieszkalnego jednorodzinnego, jeŜeli dotyczył budynku spełniającego
kryteria.
Premię kompensacyjną przyznaje się łącznie z premią remontową.
93
15.5. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska – Program dofinansowania
odnawialnych źródeł energii
Rodzaje wspieranych przedsięwzięć:
- wytwarzania energii cieplnej przy uŜyciu biomasy (źródła o mocy poniŜej 20 MWt).
- wytwarzania energii elektrycznej i ciepła w skojarzeniu przy uŜyciu biomasy (źródła
rozproszone o mocy poniŜej 3 MWe).
- wytwarzania energii elektrycznej i/lub ciepła z wykorzystaniem biogazu powstałego w
procesach odprowadzania lub oczyszczania ścieków albo rozkładu szczątek roślinnych i
zwierzęcych.
- elektrownie wiatrowe o mocy poniŜej 10 MWe.
- pozyskiwanie energii z wód geotermalnych.
- elektrownie wodne o mocy poniŜej 5 MWe.
- wysokosprawna kogeneracja bez uŜycia biomasy.
Formy dofinansowania:
- oprocentowane poŜyczki.
- udzielenie dofinansowania moŜe być poprzedzone promesą poŜyczki.
Warunki dofinansowania:
• kwota poŜyczki: od 4 mln zł do 50 mln zł.
• stałe oprocentowanie: 6% w skali roku.
• okres finansowania: do 15 lat od pierwszej wypłaty.
• okres karencji: karencja w spłacie rat kapitałowych liczona od daty wypłaty ostatniej transzy
poŜyczki, lecz nie dłuŜsza niŜ 18 miesięcy od daty zakończenia realizacji przedsięwzięcia.
• wysokość poŜyczki: do 75% kosztów kwalifikowanych przedsięwzięcia.
Beneficjenci:
• podmioty podejmujące realizację przedsięwzięć z zakresu odnawialnych źródeł energii i
wysokosprawnej kogeneracji.
• jeden wnioskodawca, działając w imieniu własnym lub za pośrednictwem spółek zaleŜnych,
w których ma udziały przekraczające 50%, moŜe złoŜyć do danego konkursu tylko jeden
wniosek o dofinansowanie.
15.6. Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska
Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku będzie wspierał
przedsięwzięcia i programy słuŜące ochronie środowiska i gospodarce wodnej na terenie
województwa pomorskiego kierując się zasadą zrównowaŜonego rozwoju.
Projekty inwestycyjne i działania realizowane z udziałem środków Unii Europejskiej w
obszarze „Środowisko”, w szczególności realizowane w ramach Programu Operacyjnego
Infrastruktura i Środowisko (PO IiŚ) oraz Regionalnego Programu Operacyjnego dla
Województwa Pomorskiego (RPO WP), będą dofinansowane w pierwszej kolejności.
W zakresie działań na rzecz ochrony powietrza i ochrona przed hałasem będą wspierane
następujące działania:
• ograniczenie niskiej emisji, w szczególności na terenach miejskich, uzdrowiskowych,
parków krajobrazowych i leśnych kompleksów promocyjnych,
• ograniczanie emisji gazów cieplarnianych i zanieczyszczeń do powietrza poprzez
modernizację technologii spalania paliw oraz zmianę rodzaju i jakości paliw,
94
•
•
wspieranie wykorzystania odnawialnych źródeł energii,
wdraŜanie nowoczesnych technologii w przemyśle, energetyce i gospodarce
komunalnej,
• wspieranie ekologicznych form transportu,
• ograniczanie uciąŜliwości hałasu,
Programy i zadania, w tym realizowane z udziałem środków RPO WP i EkoFunduszu,
których celem jest:
• kompleksowa modernizacja źródeł i systemów zaopatrzenia w ciepło w miastach,
• modernizacja źródeł ciepła,
• wykorzystanie odnawialnych źródeł energii,
• wdraŜanie programów ochrony powietrza w wyznaczonych strefach.
Więcej informacji: www.wfosigw-gda.pl
95
16. WNIOSKI
1
ZałoŜenia opracowano do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa
gazowe wykonano dla całego obszaru gminy w dwóch horyzontach czasowych – do roku
2015 i 2025.
2
Zapotrzebowanie na ciepło uŜyteczne (bez technologii) wynosi obecnie (poziom roku
2009) 180 806 GJ, w porównaniu z 2004 rokiem nastąpił spadek zapotrzebowania na
ciepło o 16%.
3
Głównym nośnikiem energii są paliwa odnawialne, których udział w bilansie paliw
wynosi obecnie ponad 40,9%.
4
Zakłada się dalsze zastąpienie węgla biopaliwami oraz energią słoneczną. Udział węgla w
nośnikach energii w roku 2025 będzie wynosił 23,9%.
5
Proponuje się modernizację lokalnej kotłowni w Przechlewie poprzez:
- zainstalowanie dodatkowego kotła opalanego słomą o mocy 700 kW na potrzeby
ciepłej wody uŜytkowej – Scenariusz I;
- zainstalowanie kolektorów słonecznych na terenie lokalnej kotłowni na potrzeby
ciepłej wody uŜytkowej – Scenariusz II;
W obu scenariuszach wykorzystuje się odnawialne zasoby energii.
Wybór i realizacja Scenariusza modernizacji systemu ciepłowniczego uzaleŜniony jest od
moŜliwości uzyskania dofinansowania.
6
Przewiduje się wzrost potrzeb cieplnych na cele nowego budownictwa ale równocześnie
prowadzenie działań termomodernizacyjnych istniejących obiektów obejmujące
usprawnienie instalacji grzewczych, docieplenie ścian zewnętrznych i stropodachów oraz
wymianę okien, które wpłynie na zmniejszenie zapotrzebowania na ciepło w bilansie
gminy. W efekcie nastąpi zmniejszenie zapotrzebowania energii uŜytkowej na potrzeby
grzewcze do 133 486 GJ w roku 2025 (bez technologii).
7
NaleŜy uwzględnić instalowanie kolektorów słonecznych przede wszystkim w obiektach
w których jest stałe całoroczne zapotrzebowanie na ciepłą wodę uŜytkową, w budynkach
zamieszkania zbiorowego (hotele, pensjonaty, domy opieki itp.) oraz w budynkach
mieszkalnych, zarówno jednorodzinnych jak i wielorodzinnych.
Wykonawcy:
Edmund Wach
Katarzyna Grecka
Luiza Rówczyńska
96
ZAŁĄCZNIK 1 – Ceny i stawki taryf ciepła
Ceny i stawki opłat
j.m.
Netto
Brutto
95 121,2
116 047,86
7 926,77
9 670,66
28,35
34,59
19 153,05
23 366,72
1 596,09
1 947,23
zł/GJ
7,56
9,22
Cena nośnika ciepła
zł/m3
10,71
13,07
Grupa P-1
j.m.
Netto
Brutto
95 121,2
116 047,86
7 926,77
9 670,66
zł/GJ
28,35
34,59
zł/MW
18 820,09
22 960,51
1 568,34
1 913,38
zł/GJ
5,57
7,02
zł/m3
10,71
13,07
Grupa P-1
Cena za moc
Roczna
cieplną
Rata miesięczna
zł/MW
Cena ciepła
Stawka opłaty stałej
za usługi
zł/GJ
Roczna
Rata miesięczna
przesyłowe
zł/MW
Stawka opłaty zmiennej za usługi
przesyłowe
Cena za moc
Roczna
cieplną
Rata miesięczna
zł/MW
Cena ciepła
Stawka opłaty stałej
za usługi
przesyłowe
Roczna
Rata miesięczna
Stawka opłaty zmiennej za usługi
przesyłowe
Cena nośnika ciepła
ZAŁĄCZNIK 2 – Mapa Gminy Przechlewo
97

Założenia do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i

Transkrypt

Podobne dokumenty

I Przegląd Piosenki Świątecznej_lista sponsorów i podziękowania

Uchwala z dnia 8 stycznia 2015 r.

Załącznik nr 3 - Gmina Milejów

Przemowienie Marszałka Adama Struzika () - sape

podstawy prawne planowania energetycznego w gminach [tryb

Plan działań dla „Programu Rozwoju w Polsce Kogeneracji”

Zbiornik paliwa do motocykla Suzuki Gs 500 stan taki jak na

Obowiązki gmin w zakresie planowania energetycznego