Przemowienie Marszałka Adama Struzika () - sape

Marszałek Województwa Mazowieckiego
Adam Struzik
Szanowni Państwo
Witam wszystkich uczestników dzisiejszego seminarium „Planowanie energetyczne w
gminach województwa mazowieckiego”. Obejmując honorowy patronat nad tym spotkaniem,
chciałbym w imieniu samorządu województwa dać wyraz wagi, jaką przywiązujemy do
bezpieczeństwa energetycznego w regionie. Jednocześnie chcę serdecznie podziękować
organizatorowi – Ogólnokrajowemu Stowarzyszeniu „Poszanowanie Energii i Środowiska”
SAPE – POLSKA, dzięki któremu możemy tu dzisiaj spotkać się, za podjęcie tej niezwykle
ważnej dla regionu problematyki .
Polityka energetyczna państwa do 2025 roku określa odpowiedzialność poszczególnych
organów za bezpieczeństwo energetyczne kraju. Wojewodowie i samorządy województw są
odpowiedzialni za zapewnienie warunków do rozwoju infrastrukturalnych połączeń
międzyregionalnych i wewnątrzregionalnych, w tym przede wszystkim na terenie
województwa oraz koordynację rozwoju energetyki w gminach.
Samorząd województwa mazowieckiego realizuje te zobowiązania
poprzez szerokie
uwzględnienie problematyki infrastruktury energetycznej i bezpieczeństwa energetycznego w
regionalnych dokumentach programowych i planistycznych, w tym przede wszystkim w
Strategii rozwoju województwa mazowieckiego do roku 2020 oraz Planie zagospodarowania
przestrzennego województwa mazowieckiego, które to dokumenty zostały opracowane przez
Mazowieckie
Biuro
Planowania
Regionalnego.
Ponadto
z
inicjatywy
samorządu
województwa został sporządzony Program możliwości wykorzystania odnawialnych źródeł
energii dla województwa mazowieckiego - istotny materiał wyjściowy do gminnych założeń
do planów zapatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe, wskazujący także
możliwości realizacji jednego z głównych celów Programu ochrony środowiska województwa
mazowieckiego – rozwoju proekologicznych form działalności gospodarczej.
Zgodnie z polityką energetyczną kraju gminna administracja samorządowa – do której
adresowane jest dzisiejsze seminarium - odpowiada za zapewnienie energetycznego
bezpieczeństwa lokalnego w zakresie zaspokojenia zapotrzebowania na energię elektryczną,
ciepło i paliwa gazowe, z racjonalnym wykorzystaniem lokalnego potencjału odnawialnych
zasobów energii oraz energii uzyskiwanej z odpadów.
Zakres i tryb planowania energetycznego reguluje ustawa z dnia 10 kwietnia 1997r.
Prawo Energetyczne. W procesie tym biorą udział następujący uczestnicy:
- przedsiębiorstwa energetyczne - sporządzające dla obszaru swojego działania „plan
rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na paliwa gazowe
lub energię”,
- gminy - opracowujące dla obszaru gminy lub jej części „założenia do planu zaopatrzenia
w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe”. W przypadku, gdy plany przedsiębiorstw
energetycznych nie zapewniają realizacji ww. założeń, gmina opracowuje „plan zaopatrzenia
w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe”,
- samorządy województw - poprzez opiniowanie projektów założeń w zakresie
koordynacji współpracy pomiędzy gminami i zgodności z polityką energetyczną państwa oraz
badanie zgodności planów zaopatrzenia w energię i paliwa z polityką energetyczną państwa,
- Prezes Urzędu Regulacji Energetyki – poprzez uzgadnianie projektów planów rozwoju
przedsiębiorstw energetycznych, po zasięgnięciu opinii właściwego miejscowo zarządu
województwa.
Jak wynika z ww. ustawy, w procesie planowania energetycznego są tylko dwa podmioty:
przedsiębiorstwo energetyczne i gmina. Pozostali uczestnicy tego procesu mają tylko
uprawnienia opiniodawcze na podstawie bardzo ogólnego dokumentu krajowego, a więc w
praktyce bardziej formalne niż merytoryczne. Z upoważnienia Zarządu Województwa
Mazowieckiego zadania z zakresu energetyki będące w jego kompetencji realizuje
Mazowieckie Biuro Planowania Regionalnego. Władze Mazowsza zauważają potrzebę
ustawowego wzmocnienia roli samorządu województwa jako koordynatora
działań
przedsiębiorstw energetycznych i samorządów gminnych.
Kolejnym istotnym problemem w planowaniu energetycznym jest niska aktywność gmin
w sporządzaniu założeń do planów zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa
gazowe. Mimo obowiązku ustawowego powstałego w 1997 roku, do listopada bieżącego roku
(a więc w przeciągu 10 lat) tylko 23% gmin województwa mazowieckiego opracowało
wymagane dokumenty. Zastrzeżenia budzi też poziom merytoryczny części opracowań.
Problematyka ta będzie przedstawiona w referacie Mazowieckiego Biura Planowania
Regionalnego w dalszym ciągu obrad.
Wobec przedstawionej sytuacji i zadań województwa, cele dzisiejszego seminarium są
jak najbardziej trafione, bowiem opracowanie dobrej polityki energetycznej gminy
umożliwia:
- określenie zasad kształtowania jej współpracy z przedsiębiorstwami energetycznymi,
- identyfikację lokalnych zasobów paliw i energii, w tym ze źródeł odnawialnych, oraz
przedsięwzięć racjonalizujących zużycie paliw i energii,
- opracowanie zasad ochrony środowiska przed negatywnymi skutkami działalności
energetycznej,
- określenie obszarów możliwej współpracy z gminami sąsiednimi,
- dofinansowanie inwestycji energetycznych ze środków publicznych.
Jest to szczególnie istotne wobec faktu, że gmina będąca regulatorem ładu
energetycznego na swoim terenie, pełni także rolę odbiorcy energii i paliw dostarczanych do
obiektów komunalnych.
Inwestycje w zakresie energetyki - związane z rozwojem i modernizacją systemów
energetycznych, wzrostem efektywności użytkowania energii oraz wykorzystaniem energii
odnawialnej mogą być dofinansowane ze środków publicznych (krajowych i Unii
Europejskiej) w ramach programów określonych w Narodowych Strategicznych Ramach
Odniesienia 2007-2013 wspierających wzrost gospodarczy i zatrudnienie (Narodowa
Strategia Spójności): sektorowego Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko
2007-2013 oraz Regionalnych Programów Operacyjnych.
W Regionalnym Programie Operacyjnym Województwa Mazowieckiego 2007-2013, który
jest głównym instrumentem służącym realizacji celów Strategii Rozwoju Województwa
Mazowieckiego do roku 2020, zaplanowaliśmy wspieranie finansowe inwestycji w zakresie
zaopatrzenia w energię elektryczną i gaz ziemny, wykorzystania energii odnawialnej oraz
efektywności energetycznej, w tym produkcji energii skojarzonej, środkami z Europejskiego
Funduszu Rozwoju Regionalnego. Tematykę tę w szerszym zakresie przybliżymy Państwu w
ostatnim
referacie dzisiejszego seminarium. Kwalifikowanie projektów dotyczących
inwestycji energetycznych do dofinansowania z RPO Województwa Mazowieckiego
uwarunkowane będzie ich zgodnością z gminnymi założeniami do planów zaopatrzenia w
ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe. Podkreślić w związku z tym należy, że
większość gmin regionu na dzień dzisiejszy nie spełnia tego warunku.
Wyrażam nadzieję, że seminarium, które mam zaszczyt otwierać, przyczyni się do
nadania nowej wagi planowaniu energetycznemu na szczeblu lokalnym jako istotnemu
instrumentowi realizacji celów polityki energetycznej kraju. Życzę Państwu owocnych obrad i
oczekuję na wnioski seminaryjne.
Warszawa, dnia 27 listopada 2007 r.