Zagadnienia na egzamin z przedmiotu

Zagadnienia na egzamin z przedmiotu
Podstawowe problemy i kierunki filozoficzne
kierunek: praca socjalna, II stopień
Racjonalizm etyczny – główne tezy, poglądy etyczne Immanuela Kanta, działanie
legalne i działanie moralne, imperatyw hipotetyczny i imperatyw kategoryczny.
Irracjonalizm (emocjonalizm) etyczno-aksjologiczny – poglądy różnych
przedstawicieli materialnej etyki wartości: Max Scheler, Nicolai Hartmann,
Dietrich von Hildebrand.
Współczesna próba połączenia racjonalizmu i emocjonalizmu: Richard Mervin
Hare i jego rozumienie indywidualności i uniwersalizowalności.
Główne podziały i stanowiska etyczne: 1) etyki deontologiczne i etyki
teleologiczne; 2) etyki skutku i etyki intencji – główne tezy. Internalizm a
eksternalizm motywacyjny.
Nihilizm i amoralizm Fryderyka Nietzschego, podział na człowieka słabego i
dostojnego – ich cechy, krytyka moralności chrześcijańskiej, teoria resentymentu,
pojęcie nadczłowieka.
Ogólne cechy pragmatyzmu i utylitaryzmu. Pragmatyczna koncepcja prawdy a
inne rozumienia prawdy – główne cechy.
Antropologia filozoficzna, jej problematyka i twórcy. Ekscentryczność ludzkiej
świadomości w odróżnieniu od egocentrycznej świadomości zwierzęcej.
Koncepcja człowieka w poglądach Maxa Schelera (szczeble życia psychicznego
i duch) i Nicolaia Hartmanna (wielowarstwowość człowieka, duch osobowy,
obiektywny i zobiektywizowany, pluralistyczne rozumienie człowieka).
Spór o to, czy istnieje ludzka natura: stanowiska pozytywne i negatywne.
Historyzm i jego rodzaje. Co historyzm oznacza dla rozumienia ludzkiej natury?
Problem ludzkiej wolności a kompatybilizm i inkompatybilizm.
Główne stanowiska w wieku XIX i XX w filozoficznej refleksji nad przemianami
kultury – podział na stanowiska optymistyczne i antyoptymistyczne. Poglądy,
jakie na temat przemian w kulturze sformułowali optymiści: Kant, Hegel, Marks;
oraz antyoptymiści: Oswald Spengler, Witkacy, Jose Ortega y Gasset, Florian
Znaniecki, Feliks Koneczny.
Psychoanaliza Freuda: główne tezy, struktura ludzkiego życia psychicznego. Rola
podświadomości.
Fenomenologia Husserla: Postawa naturalna i postawa filozoficzna. Krytyka
psychologizmu. Redukcja transcendentalna i redukcja eidetyczna.
Egzystencjalizm Sartre’a. Główne tezy egzystencjalizmu. Człowiek jako byt bez
natury. Absolutna wolność człowieka. Zła wiara. Człowiek jako projekt. Istnienie
człowieka a istnienie innych bytów.