Konsultacje społeczne w jednostkach samorządu terytorialnego

Konsultacje społeczne
w jednostkach samorządu terytorialnego
Anna Krajewska
Warszawa
26 kwietnia 2012 r.
Podstawowe standardy konsultacji społecznych:
•
Konsultacje są traktowane jako integralny element działań administracji publicznej;
•
Konsultacje nie mogą mieć charakteru fasadowego ani stanowić formy politycznej
manipulacji;
•
Konsultacje są podejmowane z czystymi intencjami, w dobrej wierze, z uwzględnieniem
interesu publicznego;
•
Udział partnerów społecznych w konsultacjach odbywa się na zasadach
reprezentatywności i równości;
•
Konsultacje cechuje jawność i przejrzystość, które dotyczą celu konsultacji, uczestników,
procedur i efektów;
•
Przebieg konsultacji jest na każdym etapie dokumentowany;
•
Postulaty i stanowiska podmiotów konsultowanych spotykają się z odzewem ze strony
organizatorów konsultacji.
Wybrane zagadnienia podlegające konsultacjom społecznym w JST:
•
Projekty uchwał dotyczących miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego lub
zmiany granic gmin lub granic miasta, wyłączenia obszaru lub części obszaru jednostki
pomocniczej gminy i jego włączenia do sąsiedniej jednostki pomocniczej tej gminy lub do
sąsiedniej gminy
•
Projekty uchwał dotyczących utworzenia jednostek pomocniczych
•
Projekty rocznych (lub wieloletnich) programów współpracy z organizacjami
pozarządowymi
•
Wszelkie sprawy ważne dla danej jednostki samorządu terytorialnego (konsultacje
fakultatywne)
•
Projekty aktów normatywnych w dziedzinach dotyczących działalności statutowej
organizacji pozarządowych (konsultowanie z organizacjami)
•
Projekty aktów normatywnych dotyczących sfery zadań publicznych (konsultowanie z
radami działalności pożytku publicznego)
Uchwały w sprawie szczegółowego trybu konsultowania projektów
aktów normatywnych z organizacjami pozarządowymi poddane
analizie:
• 2 samorządy wojewódzkie (mazowiecki i podkarpacki)
• 4 powiaty (grodziski, piaseczyński, przemyski i jasielski)
• 4 gminy (w tym 2 gminy miejskie – Przemyśl i Podkowa Leśna – oraz 2
gminy wiejskie – Prażmów i Jasło)
Podmioty uprawnione do udziału w konsultacjach
Problem – czy dopuszczalne jest takie rozwiązanie?
„Projekty aktów prawa miejscowego podlegają konsultacjom z
organizacjami w przypadku, kiedy Rada [Działalności Pożytku
Publicznego] nie zostanie powołana. W chwili powołania Rady akty prawa
miejscowego podlegają konsultacjom z Radą, a także podlegają
konsultacjom z organizacjami w przypadku, gdy taką wolę wyrazi [organ
stanowiący jednostki] podejmując uchwałę.”
Art. 5 ust. 2 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie:
Współpraca [międzysektorowa – A.K.] odbywa się w szczególności w formach:
(…)
3) konsultowania z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami
wymienionymi w art. 3 ust. 3 projektów aktów normatywnych w dziedzinach
dotyczących działalności statutowej tych organizacji;
4) konsultowania projektów aktów normatywnych dotyczących sfery zadań
publicznych, o której mowa w art. 4, z radami działalności pożytku publicznego, w
przypadku ich utworzenia przez właściwe jednostki samorządu terytorialnego;
(…)
Art. 5 ust. 5 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie:
Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego określa, w drodze uchwały,
szczegółowy sposób konsultowania z radami działalności pożytku publicznego lub
organizacjami pozarządowymi i podmiotami wymienionymi w art. 3 ust. 3
projektów aktów prawa miejscowego dotyczących działalności statutowej tych
organizacji.
Które z uchwał podlegają obowiązkowi konsultacji?
Cechy aktu prawa miejscowego (jako aktu prawa powszechnie
obowiązującego):
• Generalność – akt jest adresowany do nieokreślonego z góry kręgu
osób, niezależnie od tego, jakiej liczby adresatów będzie faktycznie
dotyczyć
• Abstrakcyjność – wzory zachowań unormowane w akcie mają
charakter powtarzalny
• Rozstrzyganie o prawach i obowiązkach podmiotów wchodzących w
skład całej wspólnoty samorządowej
Przykładowe sposoby przeprowadzania konsultacji:
• Przesyłanie uwag do projektu w formie pisemnej
• Spotkania z przedstawicielami podmiotów konsultowanych
• Badania opinii publicznej
• Komisje, zespoły konsultacyjne lub zespoły problemowe z udziałem
przedstawicieli zainteresowanych podmiotów
• Zgłaszanie uwag do projektu na forum internetowym
• Opublikowanie projektu aktu prawnego w BIP oraz na stronie jednostki albo w
jej siedzibie
Terminy w konsultacjach społecznych:
• Problem nieokreślenia lub wyznaczenia zbyt krótkich
terminów na zgłaszanie uwag przez organizacje
pozarządowe
• Problem nieokreślenia terminu podania rezultatu
konsultacji społecznych do publicznej wiadomości
Opracowanie wyników konsultacji:
• Problem braku uregulowań dotyczących sposobu
opracowywania postulatów i stanowisk zgromadzonych w
toku konsultacji
• Problem braku informacji zwrotnej dla uczestników
konsultacji