oznaczanie nieorganicznych anionów w ziołowych herbatach
Transkrypt
oznaczanie nieorganicznych anionów w ziołowych herbatach
OZNACZANIE NIEORGANICZNYCH ANIONÓW W ZIOŁOWYCH HERBATACH TECHNIKĄ CHROMATOGRAFII JONOWEJ Ewa Kołodziejak Kierujący pracą: Opiekun pracy: prof. dr hab. inż. Maria Balcerzak mgr inż. Jolanta Janiszewska Wprowadzenie Herbata jest znana od czasów starożytnych jako naturalny środek leczniczy wspomagający organizm i zwalczający wiele dolegliwości zdrowotnych. Szczególnie szeroki zakres zastosowania posiadają herbaty ziołowe. Chemiczny skład herbat ziołowych jest złożony i różnorodny. W skład herbat wchodzą m. in. nieorganiczne aniony, które odgrywają istotną rolę w organizmach żywych. Przy tym ważny jest poziom ich zawartości w spożywanych produktach żywnościowych, gdyż ich nadmiar w organizmie człowieka może wywoływać niepożądane skutki. Jedną z najważniejszych metod oznaczania nieorganicznych anionów w żywności jest chromatografia jonowa, która posiada wiele zalet w stosunku do innych metod, dzięki czemu jest często wykorzystywana w tego rodzaju analizach. Wyniki i dyskusja W niniejszej pracy przeprowadzono analizę trzech rodzajów herbat ziołowych (melisy, pokrzywy oraz szałwii) techniką chromatografii jonowej. Oznaczano stężenia nieorganicznych anionów: F-, Cl-, NO2-, Br-, NO3-, PO43- i SO42- w naparach badanych herbat. Wykonano walidację omawianej metody oznaczania nieorganicznych anionów techniką chromatografii jonowej. Na podstawie wyznaczonej precyzji, odzysku dodatków wprowadzonych do próbki oraz analizy materiału odniesienia wykazano, że chromatografia jonowa jest dobrą metodą oznaczania nieorganicznych anionów w naparach herbat ziołowych. Uzyskane wyniki pokazują duże zróżnicowanie w anionowym składzie badanych herbat ziołowych. Najwyższą zawartością większości oznaczanych anionów charakteryzował się napar pokrzywy, natomiast najniższe stężenia badanych jonów oznaczono w naparze szałwii. Spośród oznaczanych anionów średnio największe stężenia w herbatach ziołowych zaobserwowano dla jonów siarczanowych(VI). Jony bromkowe były obecne tylko w przypadku ziela pokrzywy, gdzie występowały w bardzo małej ilości. W żadnej z analizowanych herbat ziołowych nie wykryto natomiast obecności jonów azotowych(III). Jednakże oznaczono dość duże stężenia jonów azotanowych(V), które w organizmie mogą ulegać redukcji do azotanów(III). Wnioski Chromatografia jonowa jest czułą i selektywną techniką pozwalającą na wykrywanie i oznaczanie stężeń anionów na poziomie µg L-1 lub mniejszym. Technika ta nie wymaga stosowania drogich i szkodliwych dla zdrowia odczynników, jest bezpieczna i przyjazna środowisku. Przy tym przygotowanie próbki jest łatwe, a czas analizy stosunkowo krótki. Wszystkie te cechy chromatografii jonowej oraz dowiedziona badaniami dobra precyzja i dokładność potwierdzają słuszność zastosowania tej metody oznaczeń. Ilość nieorganicznych anionów w naparze herbaty ziołowej jest bardzo mała i nie zagraża zdrowiu człowieka. Jednak aniony te są również obecne w większości innych spożywanych produktów żywnościowych, dlatego tak ważna jest kontrola poziomu ich zawartości. Literatura 1. H. Gertig, J. Przysławski, Bromatologia – zarys nauki o żywności i żywieniu, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2006 2. R. Michalski, Chromatografia jonowa. Podstawy i zastosowania, WNT, Warszawa 2005 3. P. Konieczka, J. Namieśnik, Ocena i kontrola jakości wyników pomiarów analitycznych, WNT, Warszawa 2007