Z051_paradoks - Uniwersytet Rolniczy w Krakowie
Transkrypt
Z051_paradoks - Uniwersytet Rolniczy w Krakowie
Paradoks Żukowskiego „Na każde ciała zanurzone w cieczy działa siłą ......... „. Przytoczona definicja brzmi znajomo, nic dziwnego skoro już w szkole podstawowej była prezentowana przy okazji nauczania o wyporze. Wypór utożsamiamy ze składową pionową parcia a ponadto obydwie wielkości liczymy korzystając z tego samego wzoru W = Py = γ Vb. Potrafimy nie tylko wskazać kierunek działania tych sił ale także obliczyć ich wartość. Skoro tak to rozważmy rozkład sił działających na płaszczyznę walca znajdującego się w bocznej ścianie zbiornika. 1. Zadanie W poziomej ściance zbiornika, wypełnionego cieczą o ciężarze właściwym γ, znajduje się prostokątny otwór, w który wstawiono walec o średnicy D i tworzącej równej L (Rys.1). Walec może obracać się wokół centralnej osi O, leżącej na głębokości H. Udowodnić, że wypadkowy napór hydrostatyczny nie wywołuje momentu obrotowego walca (paradoks Żukowskiego). Rys. 1. Schemat obliczeniowy 2. Rozwiązanie Wypadkowy napór hydrostatyczny (Parcie) nie będzie wywoływał momentu obrotowego, gdy ramię działania parcia będzie wynosiło zero. Przypadek będzie miał miejsce wtedy, gdy kierunek działania wypadkowej parcia będzie przechodził przez punkt O. W takim przypadku kąt nachylenia wypadkowej parcia do poziomu α oraz kąt β wynikający z funkcji trygonometrycznej powinny mieć taką samą wartość. W celu oszacowania wartości naporu hydrostatycznego (parcia) określimy składowe siły Px i Py oraz określimy współrzędne kierunków działania składowych parcia i punku przyłożenia wypadkowej parcia. Obliczenia wykonamy na oznaczeniach, bez podstawiania wartości liczbowych do wzoru. Px = γ ⋅ hs ⋅ Ax hs = H , Ax = D ⋅ L Px = γ ⋅ H ⋅ D ⋅ L kierunek działania wektora Px leży na głębokości: L ⋅ D3 J L ⋅ D3 12 ⋅ H 2 + D 2 hc = hs + ξ =H+ = → hc = H + 12 hs Ax H ⋅D⋅L 12 ⋅ H ⋅ D ⋅ L 12 ⋅ H 1. Składowa pozioma Px: - 2. Składowa pionowa Py - w przyjętym układzie współrzędnych gdzie zwrot osi pionowej skierowany jest w dół, składowa Py zwrócona jest przeciwnie: Py = −γ ⋅ Vb = −γ ⋅ (V1 − V2 ) gdzie: V1- objętość zakreskowana linią poziomą, V2- zakreskowana. linią pionową. π ⋅D 2 Vz = V1 − V2 = − ⋅L 8 π ⋅D 2 Py = −γ ⋅ ⋅L 8 - linia działania składowej Py przechodzi przez środek ciężkości objętości bryły parcia Vz xc = − 2D 3π Rys. 2. Schemat działania sił a) składowych parcia, b) wypadkowej parcia 3. Napór całkowity (wypadkowa parcia) P: P = Px + Py 2 - 2 → π ⋅ D2 L P = (γ ⋅ H ⋅ D ⋅ L ) + − γ ⋅ 8 1 P = γ ⋅ L ⋅ D 64 ⋅ H 2 + π ⋅ D 2 8 2 2 kierunek działania wypadkowej parcia P tworzy z poziomem kąt α; tgα = Py Px −γ π ⋅ D2 ⋅L π ⋅D 8 =− tgα = 8⋅ H γ ⋅H ⋅D⋅L Z rysunku wynika zależność trygonometryczna OK = hc − hs CK = xc = − 2D 3π 12 ⋅ H 2 + D 2 D2 −H = 12 ⋅ H 12 ⋅ H 2D CK = xc = − 3π po podstawieniu powyższych zależności otrzymamy D2 D2 ⋅ 3 ⋅ π D ⋅π =− tgβ = 12 ⋅ H = − 2⋅D 12 ⋅ H ⋅ 2 ⋅ D 8⋅ H − 3⋅π OK = Rys. 3. Schemat działania sił składowych parcia 3. Dyskusja wyników Z przeprowadzonej analizy wynika, że tgα = tgβ wobec tego kierunek działania wypadkowej parcia przecina oś obrotu walca (punkt O). W związku z tym, moment pochodzący od naporu hydrostatycznego (liczony jako siła razy ramię siły), względem osi obrotu, jest równy zeru. β Px α P Py Rys. 4. Schemat działania sił składowych parcia Literatura: Burka E.S, Nałęcz T.J., 1994, Mechanika płynów w przykładach, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa, Błażejewski R., 1991, 100 prostych ćwiczeń z wodą i powietrzem, Wyd. Nauk.-Techn., Warszawa Katedra Inżynierii Wodnej, Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie [email protected]